Беларуска-літоўскія летапісы: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
→Гістарыяграфія: +9-10 |
→Гістарыяграфія: да 15 |
||
| Радок 8: | Радок 8: | ||
== [[Гістарыяграфія]] == |
== [[Гістарыяграфія]] == |
||
Навуковае вывучэнне беларуска-літоўскіх летапісаў пачалося з публікацыі [[І. Н. Даніловіч]]ам [[Супрасльскі летапіс|Супрасльскага летапісу]] ([[1823]]—[[1827]]) і яго працы па «літоўскіх» летапісах ([[1840]], руск.выд.; [[1841]], польск.выд.; [[1846]], польск. 2-е выд.), якая застаецца шмат у чым актуальнай і зараз. Пазней [[Т. Нарбут]] зрабіў [[палеаграфія|палеаграфічнае]] даследаванне «[[Хроніка Быхаўца|Хронікі Быхаўца]]» ([[1838]]) і выдаў яе поўны тэкст ([[1846]]). |
|||
Фактычна, яшчэ раней да сюжэтаў «літоўскіх» летапісаў звяртаўся [[А. Л. Шлёцэр]], але палічыў іх існаванне нябылым, бо ў яго час самі гэтыя летапісы не былі вядомымі, а меліся толькі спасылкі на іх [[М. Стрыйкоўскі|М.Стрыйкоўскага]], і апроч таго, Шлёцар атаясамліваў ВКЛ з этнічнай Літвой, а магчымасць існавання граматнасці звязваў з прыняццем хрысціянства (у этнічнай Літве — [[1386]]), а пад «літоўскімі» разумеў помнікі, пісаныя на літоўскай мове, якіх, сапраўды, не існавала. Таксама існаванне летапісаў, пісаных жыхарамі ВКЛ, адмаўляў Крашэўскі. |
Фактычна, яшчэ раней да сюжэтаў «літоўскіх» летапісаў звяртаўся [[А. Л. Шлёцэр]], але палічыў іх існаванне нябылым, бо ў яго час самі гэтыя летапісы не былі вядомымі, а меліся толькі спасылкі на іх [[М. Стрыйкоўскі|М.Стрыйкоўскага]], і апроч таго, Шлёцар атаясамліваў ВКЛ з этнічнай Літвой, а магчымасць існавання граматнасці звязваў з прыняццем хрысціянства (у этнічнай Літве — [[1386]]), а пад «літоўскімі» разумеў помнікі, пісаныя на літоўскай мове, якіх, сапраўды, не існавала. Таксама існаванне летапісаў, пісаных жыхарамі ВКЛ, адмаўляў Крашэўскі. |
||
| Радок 14: | Радок 14: | ||
'''...''' |
'''...''' |
||
'''Літ.:''' {{крыніцы/Улашчык 1985}} С.3—8, |
'''Літ.:''' {{крыніцы/Улашчык 1985}} С.3—8, 9—15. |
||
Версія ад 00:42, 5 снежня 2007
Шаблон:Вызнч, да сяр. 19 ст. Шаблон:Вызн2, пазней часта Шаблон:Вызн2, летапісы, у якіх выкладзена гісторыя Вялікага княства Літоўскага, і якія напісаныя на тэрыторыі гэтай дзяржавы. Такая дэнамінацыя была прапанаваная М. М. Улашчыкам.
Вялікая частка беларуска-літоўскіх летапісаў была страчаная, ацалелыя частка не захаваліся цалкам. Складанне такіх летапісаў спынілася на беларускіх землях перад сяр. 17 ст., пасля чаго пачаўся апошні этап беларуска-літоўскага летапісання, які ўтварылі гарадскія хронікі.
Значная частка ацалелых на 20 ст. летапісаў была выдадзена ў двух тамах Поўнага збору рускіх летапісаў, тамы 32-ы (М., 1975) і 35-ы (М., 1980).
Да сяр. 19 ст. такія летапісы называліся «літоўскімі», пазней пачалі прапаноўвацца шматлікія іншыя назвы, такія, як «беларускія аб Вялікім княстве Літоўскім» (О. М. Бадзянскі, 1846), «беларускія» (М. І. Кастамараў, 1861, В. А. Чамярыцкі, 1969), «літоўска-рускія» (І. А. Ціхаміраў, 1901), «заходнярускія» (А. А. Шахматаў, 1901), «летапісы Вялікага княства Літоўскага» (Р. К. Батура і В. Т. Пашута, 1977). Найчасцей у 20 ст. такія летапісы называліся літоўскімі або заходнярускімі.
Гістарыяграфія
Навуковае вывучэнне беларуска-літоўскіх летапісаў пачалося з публікацыі І. Н. Даніловічам Супрасльскага летапісу (1823—1827) і яго працы па «літоўскіх» летапісах (1840, руск.выд.; 1841, польск.выд.; 1846, польск. 2-е выд.), якая застаецца шмат у чым актуальнай і зараз. Пазней Т. Нарбут зрабіў палеаграфічнае даследаванне «Хронікі Быхаўца» (1838) і выдаў яе поўны тэкст (1846).
Фактычна, яшчэ раней да сюжэтаў «літоўскіх» летапісаў звяртаўся А. Л. Шлёцэр, але палічыў іх існаванне нябылым, бо ў яго час самі гэтыя летапісы не былі вядомымі, а меліся толькі спасылкі на іх М.Стрыйкоўскага, і апроч таго, Шлёцар атаясамліваў ВКЛ з этнічнай Літвой, а магчымасць існавання граматнасці звязваў з прыняццем хрысціянства (у этнічнай Літве — 1386), а пад «літоўскімі» разумеў помнікі, пісаныя на літоўскай мове, якіх, сапраўды, не існавала. Таксама існаванне летапісаў, пісаных жыхарамі ВКЛ, адмаўляў Крашэўскі.
...
Літ.: Улащик Н. Н. Введение в изучение белорусско-литовского летописания (руск.) / Отв. ред. В. И. Буганов; Академия наук СССР, Ин-т истории СССР. — М.: Наука, 1985. — 259 с. С.3—8, 9—15.