Мумітроль: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др арфаграфія, typos fixed: музэю → музею, камэнтуе → каментуе using AWB (7794) |
др clean up using AWB (7893) |
||
Радок 8: | Радок 8: | ||
* '''Мумімама''' (''Muminmamman'') — маці галоўнага героя, найлепшая мама ў свеце. Добра гатуе аладкі і майструе чоўнікі з кары. Нічога не можа парушыць яе спакойнага стану. Адзіная рэч, якую яна смяротна баіцца згубіць - гэта яе сумачка, дзе заўжды ляжыць штось карыснае. З астатнімі рэчамі развітваецца з лёгкім сэрцам. Мае схільнасць да авантураў і нікому нічога не забараняе. |
* '''Мумімама''' (''Muminmamman'') — маці галоўнага героя, найлепшая мама ў свеце. Добра гатуе аладкі і майструе чоўнікі з кары. Нічога не можа парушыць яе спакойнага стану. Адзіная рэч, якую яна смяротна баіцца згубіць - гэта яе сумачка, дзе заўжды ляжыць штось карыснае. З астатнімі рэчамі развітваецца з лёгкім сэрцам. Мае схільнасць да авантураў і нікому нічога не забараняе. |
||
* '''Мумітата''' (''Muminpappan'') — бацька галоўнага героя. Нарадзіўся пры таямнічым раскладзе зорак. Першыя гады правёў у школе для падкінутых мумітроляў, якою кіравала адна Хемуліха, адтуль збег, пазнаёміўся з Фрэдрыксанам. Доўгі час вандраваў, пакуль не пазнаёміўся з будучай Мумімамай, асеў у Мумідоле, пабудаваў хату, пасадзіў шмат дрэваў і займаецца гадаваннем сына |
* '''Мумітата''' (''Muminpappan'') — бацька галоўнага героя. Нарадзіўся пры таямнічым раскладзе зорак. Першыя гады правёў у школе для падкінутых мумітроляў, якою кіравала адна Хемуліха, адтуль збег, пазнаёміўся з Фрэдрыксанам. Доўгі час вандраваў, пакуль не пазнаёміўся з будучай Мумімамай, асеў у Мумідоле, пабудаваў хату, пасадзіў шмат дрэваў і займаецца гадаваннем сына і яго сяброў, якія жывуць разам з мумітролямі. Любіць апавядаць пра свае юнацкія прыгоды. Крыўдзіцца, калі гэтым гісторыям не вераць і вельмі радуецца, калі ўсе астатнія атрымліваюць стоадсоткавы доказ таго, што прыдуманага ў яго гісторыях зусім крыху (адно каб было цікавей). [[Кансерватар]] і не жадае, каб у яго доме хоць калі-небудзь з'явілася [[электрычнасць]]. Нягледзячы на свой [[статус]] бацькі сямейства не згубіў былога [[авантурызм]]у. |
||
* '''Продак''' (''Förfadern'') — стары-стары троль, выпадкова выпушчаны Мумітролем падчас зімовай [[дэпрэсія|дэпрэсіі]] з шафы ў купальні. Не размаўляе, нічога не есць, жыве ў коміне ў гасцёўні. |
* '''Продак''' (''Förfadern'') — стары-стары троль, выпадкова выпушчаны Мумітролем падчас зімовай [[дэпрэсія|дэпрэсіі]] з шафы ў купальні. Не размаўляе, нічога не есць, жыве ў коміне ў гасцёўні. |
||
=== Сябры |
=== Сябры і знаёмыя === |
||
* '''Cніф''' (''Sniff'') — сябра Мумітроля. Самы маленькі з усяго асяроддзя і гэтым карыстаецца. Крыху сквапны, інфантыльны, любіць розныя бліскучыя рэчы. Увязваецца ва ўсялякія авантуры Мумітроля, а потым, калі сустракаецца з нейкімі цяжкасцямі, адразу ж пачынае нудоціць. Але ў цэлым добрая істота. Сын Валэндака |
* '''Cніф''' (''Sniff'') — сябра Мумітроля. Самы маленькі з усяго асяроддзя і гэтым карыстаецца. Крыху сквапны, інфантыльны, любіць розныя бліскучыя рэчы. Увязваецца ва ўсялякія авантуры Мумітроля, а потым, калі сустракаецца з нейкімі цяжкасцямі, адразу ж пачынае нудоціць. Але ў цэлым добрая істота. Сын Валэндака і звераняткі Сос. |
||
* '''Валэ́ндак''' (''Råddjuret'') — бацька Сніфа, муж звераняткі Сос, сябра юнацтва Мумітаты. Мае цікавую [[біяграфія|біяграфію]]: ягоныя бацькі загінулі падчас генеральнага прыбірання. Выхоўваўся сваім дзядзькам Фрэдрыксанам. Жыў ў скрынцы з-пад кавы спачатку адзін, а потым нейкі час дзяліў яе з малым Кліпдасам. Паталагічна няўважлівы, плаксівы, але заўжды гатовы прыйсці на дапамогу, як маральна так і фізічна. [[Калекцыя]]нуе |
* '''Валэ́ндак''' (''Råddjuret'') — бацька Сніфа, муж звераняткі Сос, сябра юнацтва Мумітаты. Мае цікавую [[біяграфія|біяграфію]]: ягоныя бацькі загінулі падчас генеральнага прыбірання. Выхоўваўся сваім дзядзькам Фрэдрыксанам. Жыў ў скрынцы з-пад кавы спачатку адзін, а потым нейкі час дзяліў яе з малым Кліпдасам. Паталагічна няўважлівы, плаксівы, але заўжды гатовы прыйсці на дапамогу, як маральна так і фізічна. [[Калекцыя]]нуе гузікі. |
||
* '''Зверанятка Сос''' (''Sås-Djuret'') — пра яе амаль няма звестак. Вядома, што яна была вельмі прывабная асоба і таксама як яе муж Валэндак збірала |
* '''Зверанятка Сос''' (''Sås-Djuret'') — пра яе амаль няма звестак. Вядома, што яна была вельмі прывабная асоба і таксама як яе муж Валэндак збірала гузікі, на гэтай глебе яны і пазнаёміліся. Потым агульная зацікаўленасць амаль адразу перайшла ў каханне. Ад моманту знаёмства на Садовым свяце Усеўладара, да іх вяселля прайшло не больш за некалькі дзён. |
||
* '''Снусмумрык''' (''Snusmumriken'') — яшчэ адзін з найлепшых сяброў Мумітроля. Самотнік, шукальнік прыгодаў. Любіць жыць у намёце, паліць люльку |
* '''Снусмумрык''' (''Snusmumriken'') — яшчэ адзін з найлепшых сяброў Мумітроля. Самотнік, шукальнік прыгодаў. Любіць жыць у намёце, паліць люльку і граць на губным гармоніку ды флейце. З нянавісцю ставіцца да забараняльных шыльдаў. Асабістымі ворагамі лічыць Ахоўніка парку і Паліцыянтаў. У сваяцтве з мюмламі. Сын Юксарэ і Мюмлы-маці. Калі злуецца, звычайна кажа: «Хуп-хэф». Носіць толькі тую вопратку, якая выглядае «дастаткова» старой і ўвогуле абыякава ставіцца да рэчаў. Кожную восень адыходзіць з Мумідолу і вяртаецца толькі ў красавіку. |
||
* '''Юксарэ''' (''Joxaren'') — нягледзячы на сваю паталагічную ляноту з'яўляецца апантаным шукальнікам прыгодаў. Любіць вандраваць, паліць люльку, але не любіць працаваць. Абсалютны [[нонканфармізм|нонканфарміст]], любую забарону лічыць сігналам для дзеяння: каб прымусіць яго згубіць інтарэс да забароненага плоду, дастаткова яму дазволіць рабіць усё, што забаронена. Як і ягоны сын, не любіць Ахоўніка парку |
* '''Юксарэ''' (''Joxaren'') — нягледзячы на сваю паталагічную ляноту з'яўляецца апантаным шукальнікам прыгодаў. Любіць вандраваць, паліць люльку, але не любіць працаваць. Абсалютны [[нонканфармізм|нонканфарміст]], любую забарону лічыць сігналам для дзеяння: каб прымусіць яго згубіць інтарэс да забароненага плоду, дастаткова яму дазволіць рабіць усё, што забаронена. Як і ягоны сын, не любіць Ахоўніка парку і паліцыю. |
||
* '''Мюмла-мама''' (''Mymlanmamman'') — маці Снусмумрыка, Мюмлы, Малой Мю |
* '''Мюмла-мама''' (''Mymlanmamman'') — маці Снусмумрыка, Мюмлы, Малой Мю і яшчэ вялікага мноства мюмлаў, якія да сюжэту муміэпапэі не маюць амаль ніякага дачынення. Яе постаць уся нібыта складаецца з акружнасцяў. Заўжды ўсміхаецца. Нанач сваім дзецям у якасці казкі распавядае дэтэктыўную гісторыю аб Інспектары Твігсе. |
||
* '''Мюмла''' (''Mymlan'') — найстарэйшая з дачок Мюмлы-мамы. Асноўны занятак — дагляданне малой сястрычкі Мю. Мае маркоўнага колеру валоссе, якое заўжды завязвае ў пучок, і занадта вольны характар. Мае тытулы князёўны Каралеўскае Вольнай калоніі (якую ў маладосці зладзіў Мумі-тата) ды прымы плавучага тэатру. Вечны падлетак. |
* '''Мюмла''' (''Mymlan'') — найстарэйшая з дачок Мюмлы-мамы. Асноўны занятак — дагляданне малой сястрычкі Мю. Мае маркоўнага колеру валоссе, якое заўжды завязвае ў пучок, і занадта вольны характар. Мае тытулы князёўны Каралеўскае Вольнай калоніі (якую ў маладосці зладзіў Мумі-тата) ды прымы плавучага тэатру. Вечны падлетак. |
||
Радок 31: | Радок 31: | ||
* '''Снорк''' (''Snorken'') — знаходзіцца ў некаторым сваяцтве з мумітролямі, але, у адрозненне ад іх, у залежнасці ад настрою ці псіхалагічнага стану змяняе свой колер. Лічыць сябе старэйшым за ўсіх, таму паводзіць сябе занадта сур’ёзна. У [[фарсмажор]]ных абставінах адразу ж праводзіць [[брыфінг]]. Нават аднойчы сядзеў на пасадзе [[суддзя|суддзі]]. Час ад часу задаецца пытаннем: «Навошта ў свеце існуюць сёстры». |
* '''Снорк''' (''Snorken'') — знаходзіцца ў некаторым сваяцтве з мумітролямі, але, у адрозненне ад іх, у залежнасці ад настрою ці псіхалагічнага стану змяняе свой колер. Лічыць сябе старэйшым за ўсіх, таму паводзіць сябе занадта сур’ёзна. У [[фарсмажор]]ных абставінах адразу ж праводзіць [[брыфінг]]. Нават аднойчы сядзеў на пасадзе [[суддзя|суддзі]]. Час ад часу задаецца пытаннем: «Навошта ў свеце існуюць сёстры». |
||
* '''Фрэкен Снорк''' (''Snorkfröken'') — сястра Снорка. Легкадумная істота, добрая, пужлівая. Таксама як і старэйшы брат мяняе колер скуркі. Любіць разнастайныя забавы |
* '''Фрэкен Снорк''' (''Snorkfröken'') — сястра Снорка. Легкадумная істота, добрая, пужлівая. Таксама як і старэйшы брат мяняе колер скуркі. Любіць разнастайныя забавы і няжудасныя прыгоды. Закаханая ў Мумітроля. |
||
* '''Хемулі''' (''Hemuler'') — занудлівыя стварэнні з негустым кустападобным валоссем на галаве |
* '''Хемулі''' (''Hemuler'') — занудлівыя стварэнні з негустым кустападобным валоссем на галаве і доўгай пашчай. Не маюць гумару, фантазіі ды густу. Тым не менш лічаць свой лад жыцця ідэальным і сапраўды незадаволеныя, калі хтось паводзіць сябе інакш. Таму любімая прымаўка хемулёў: «Як у гэтым свеце ўсё не па-хемульску». Каб выправіць гэты недахоп грамадства, хемулі ідуць у выхавацелі, ахоўнікі паркаў ды [[паліцыя]]нты. Іншыя ж, каб не бачыць усіх недахопаў свету, адгароджваюцца ад свету навукай. |
||
* '''Усеўладар''' (''Självhärskaren'') — [[аўтакратыя|аўтакратычны]] кіраўнік невялічкай дзяржавы. Кіруе даволі легкадумным, але працавітым народам, любімым заняткам якога з'яўляецца будаванне сценаў. Нягледзячы на стогадовы ўзрост, не страціў розуму, рухаецца самастойна |
* '''Усеўладар''' (''Självhärskaren'') — [[аўтакратыя|аўтакратычны]] кіраўнік невялічкай дзяржавы. Кіруе даволі легкадумным, але працавітым народам, любімым заняткам якога з'яўляецца будаванне сценаў. Нягледзячы на стогадовы ўзрост, не страціў розуму, рухаецца самастойна і мае своеасаблівы гумар. |
||
* '''Філіф’ёнка''' (''Filifjonkan'') — стоадсодкавая "сіняя панчоха". Жыве самотна сярод разнастайных прыгожых дробязяў. Пакутуе ад мноства [[фобія]]ў, таму без чужое дапамогі не ў стане (ды |
* '''Філіф’ёнка''' (''Filifjonkan'') — стоадсодкавая "сіняя панчоха". Жыве самотна сярод разнастайных прыгожых дробязяў. Пакутуе ад мноства [[фобія]]ў, таму без чужое дапамогі не ў стане (ды і папросту не жадае) зрабіць крок для паляпшэння свайго існавання. Сям’і па большасці не мае. Мае стасункі з адной-дзвюма сяброўкамі, з якімі прыемна паразмаўляць аб «цяжкасцях гэтага свету». |
||
* '''Туў-Цікі''' (''Too-Ticki'') — таямнічая асоба, якая існуе ва ўласным свеце |
* '''Туў-Цікі''' (''Too-Ticki'') — таямнічая асоба, якая існуе ва ўласным свеце і не надта жадае пушчаць туды чужынцаў. Жыве ў купальні мумітроляў у кампаніі нябачных мышак і разнастайных таямнічых істотаў. Кожны раз перад надыходам вясны робіць Вялікае Вогнішча. Носіць шапачку, унутраны бок якой блакітны, а вонкавы — чырвоны. Зімой дэманструе чырвоны бок, а вясной — блакітны. Сустракае вясну, граючы на катрынцы. |
||
* '''Фрэдрыксан''' (''Fredrikson'') — фантазёр і вынаходнік. Стваральнік лётна-падводнага рачнога параходу, названага ў гонар нізкі вершаў яго сканалага брата (бацькі Валэндака) «Марскі аркестар» (хаця яго ўласны пляменнічак перайначыў назву на «Марзкі аркесдар»). Пачынаў як вольны мастак, але ў далейшым па прапанове Усеўладара стаў ягоным асабістым інжынерам. Тым не менш не страціў былога імпэту да авантураў. Уласны заплечнік зрабіў жытлом для Прывіда. |
* '''Фрэдрыксан''' (''Fredrikson'') — фантазёр і вынаходнік. Стваральнік лётна-падводнага рачнога параходу, названага ў гонар нізкі вершаў яго сканалага брата (бацькі Валэндака) «Марскі аркестар» (хаця яго ўласны пляменнічак перайначыў назву на «Марзкі аркесдар»). Пачынаў як вольны мастак, але ў далейшым па прапанове Усеўладара стаў ягоным асабістым інжынерам. Тым не менш не страціў былога імпэту да авантураў. Уласны заплечнік зрабіў жытлом для Прывіда. |
||
* '''Прывід''' (''Spöket'') — нягледзячы на тое, што з'яўляецца нячысцікам, добрая |
* '''Прывід''' (''Spöket'') — нягледзячы на тое, што з'яўляецца нячысцікам, добрая і сяброўская асоба. Поўнае імя — Прывід з Выспы Жахаў па мянушцы Страшыдла. Пачынаў як пужацель жыхароў Выспы Усеўладара, але з цягам часу да яго ўсе прызвычаліся, таму вымушана прыбіўся да маладога Мумітаты і яго «Каралеўскае Вольнай калоніі» і хутка пасля згоды з некаторымі правіламі стаў паўнапраўным каланістам. Спачатку жыў разам з Мумітатам, але пасля змены яго сямейнага становішча перабраўся ў заплечнік да Фрэдрыксана. |
||
* '''Кліпда́с''' (''Klippdassеn'') — яшчэ дзіця. Як і ўсе кліпдасы, жыве на рачным дне, дзе вялікімі ікламі робіць каналы, каб здабыць сабе ежу. Па сваёй няўважлівасці трапіў на борт «Марскога аркестру», дзе жыў разам з Валэндакам, пакуль не быў адпраўлены дадому. Праз малы ўзрост і таму, што яго іклы яшчэ растуць, заўжды штосці грызе |
* '''Кліпда́с''' (''Klippdassеn'') — яшчэ дзіця. Як і ўсе кліпдасы, жыве на рачным дне, дзе вялікімі ікламі робіць каналы, каб здабыць сабе ежу. Па сваёй няўважлівасці трапіў на борт «Марскога аркестру», дзе жыў разам з Валэндакам, пакуль не быў адпраўлены дадому. Праз малы ўзрост і таму, што яго іклы яшчэ растуць, заўжды штосці грызе і увесь свет падзяляе на рэчы, якія можна грызці і якія ўжо згрызеныя. Любіць выхавальныя гульні Цёткі Хемуліхі. |
||
* '''Андатар''' (''Bisamråttan'') — філосаф-самотнік. Раней жыў у нары ля ручая, але калі мумісямейства недарэчна разбурыла яе падчас будавання моста, быў вымушаны па шчырым запрашэнні Мумітаты пасяліцца ў мумідоме. Лічыць, што працаваць — гэта не філасофская справа, таму час бавіць лежачы ў гамаку |
* '''Андатар''' (''Bisamråttan'') — філосаф-самотнік. Раней жыў у нары ля ручая, але калі мумісямейства недарэчна разбурыла яе падчас будавання моста, быў вымушаны па шчырым запрашэнні Мумітаты пасяліцца ў мумідоме. Лічыць, што працаваць — гэта не філасофская справа, таму час бавіць лежачы ў гамаку і чытаючы улюбёную кнігу: «Трактат пра Неістотнасць Існага». |
||
=== Іншыя асобы === |
=== Іншыя асобы === |
||
* '''Морра''' (''Mårran'') — зборны вобраз мумінячысціка. Істота, якая больш нагадвае рухомы кавалак цемры, чым нешта жывое. Нават улетку Морра нясе ў сабе кавалак зімовае сцюжы і можа загасіць самае вялікае полымя. Таксама выконвае абавязак начнога пудзіла ў жыхароў Мумідолу |
* '''Морра''' (''Mårran'') — зборны вобраз мумінячысціка. Істота, якая больш нагадвае рухомы кавалак цемры, чым нешта жывое. Нават улетку Морра нясе ў сабе кавалак зімовае сцюжы і можа загасіць самае вялікае полымя. Таксама выконвае абавязак начнога пудзіла ў жыхароў Мумідолу і яго наваколляў. |
||
* '''Тофсла і Віфсла''' (''Tofslan och Vifslan'') — героі, якіх цяжка ўявіць па-асобку. Як і малая Мю, з'яўляюцца адвечнымі дзецьмі, размаўляюць на ўласнай, але крыху зразумелай мове. Не маюць ўяўлення аб тым, што добра, а што блага. |
* '''Тофсла і Віфсла''' (''Tofslan och Vifslan'') — героі, якіх цяжка ўявіць па-асобку. Як і малая Мю, з'яўляюцца адвечнымі дзецьмі, размаўляюць на ўласнай, але крыху зразумелай мове. Не маюць ўяўлення аб тым, што добра, а што блага. |
||
* ''' |
* '''Гафса''' (''Gafsan'') — зборны вобраз кумушкі. Асоба са шкодным [[характар]]ам, ведае ўсе свежыя плёткі аб суседзях, знаёмых і нават аб знаёмых суседзяў ды суседзях знаёмых, карацей аб усіх. Ніколі не прыйдзе на дапамогу, нават блізкім. |
||
* '''Дронт Эдвард''' (''Dronten Edward'') — занадта вялізны, да таго ж няўважлівы і з дурным [[характар]]ам. Праз гэта ў хвіліну злосці ці па няўважлівасці можа расціснуць сяго-таго. Але, пакутуючы [[сумленне]]м, ладзіць пахаванне за ўласны кошт, праз гэта ніколі не мае грошай. |
* '''Дронт Эдвард''' (''Dronten Edward'') — занадта вялізны, да таго ж няўважлівы і з дурным [[характар]]ам. Праз гэта ў хвіліну злосці ці па няўважлівасці можа расціснуць сяго-таго. Але, пакутуючы [[сумленне]]м, ладзіць пахаванне за ўласны кошт, праз гэта ніколі не мае грошай. |
||
* '''Эма''' (''Emma'') — [[тэатар|тэатральная]] пацучыха, удава дырэктара [[тэатар|тэатру]]. Большую частку жыцця правяла за кулісамі, таму ведае аб тэатры ўсё і непарушна слухаецца ўсіх прыкметаў і традыцыяў [[сцэна|сцэны]]. Дапамагае мумісям’і |
* '''Эма''' (''Emma'') — [[тэатар|тэатральная]] пацучыха, удава дырэктара [[тэатар|тэатру]]. Большую частку жыцця правяла за кулісамі, таму ведае аб тэатры ўсё і непарушна слухаецца ўсіх прыкметаў і традыцыяў [[сцэна|сцэны]]. Дапамагае мумісям’і і іх сябрам аднавіць тэатар мужа, напісаць [[п’еса|п’есу]] і зладзіць яе пастаноўку на сцэне «плавучага тэатру». |
||
* '''Хаціфнаты''' (''Hattifnattarna'') — умоўна-разумныя істоты. Сілкуюцца [[электрычнасць|электрычнасцю]] [[грымоты|грымотаў]]. |
* '''Хаціфнаты''' (''Hattifnattarna'') — умоўна-разумныя істоты. Сілкуюцца [[электрычнасць|электрычнасцю]] [[грымоты|грымотаў]]. Не маюць [[вушы|вушэй]] і [[рот]]у. Амаль усё жыццё (калі толькі не збіраюцца на Востраве Хаціфнатаў), плывуць па моры да толькі ім вядомай мэты. Нараджаюцца з насення, якое трэба сеяць непасрэдна перад надыходам [[Купалле|купальскае ночы]]. |
||
* '''Іншыя асобы''' — разнастайныя буйныя |
* '''Іншыя асобы''' — разнастайныя буйныя і дробныя істоты, без якіх можна было б абысціся, але якіх не хапала для масавасці. |
||
== Мумікнігі == |
== Мумікнігі == |
||
Радок 87: | Радок 87: | ||
* Finn Family Moomintroll ([[1966]], ''Фінская сям’я мумітроляў''; вытворчасць — [[Англія]], ТВ-шоў) |
* Finn Family Moomintroll ([[1966]], ''Фінская сям’я мумітроляў''; вытворчасць — [[Англія]], ТВ-шоў) |
||
* Mumintrollet ([[1969]], ''Мумітролі''; вытворчасць — [[Швецыя]], серыял) |
* Mumintrollet ([[1969]], ''Мумітролі''; вытворчасць — [[Швецыя]], серыял) |
||
* ムーミン ([[1969]]—[[1970]], ''Мумітролі''; вытворчасць — [[Японія]], [[ |
* ムーミン ([[1969]]—[[1970]], ''Мумітролі''; вытворчасць — [[Японія]], [[манга|анімэ]]) |
||
* 新 ムーミン ([[1972]], ''Новыя Мумітролі''; вытворчасць — [[Японія]], [[ |
* 新 ムーミン ([[1972]], ''Новыя Мумітролі''; вытворчасць — [[Японія]], [[манга|анімэ]]) |
||
* I mumindalen ([[1973]], ''У Мумідоле''; вытворчасць — [[Швэцыя]], міні-серыял) |
* I mumindalen ([[1973]], ''У Мумідоле''; вытворчасць — [[Швэцыя]], міні-серыял) |
||
* Muminki ([[1977]]—[[1982]], ''Мумітролі''; вытворчасць — [[Польшча]]-[[Аўстрыя]], лялечны мультфільм) |
* Muminki ([[1977]]—[[1982]], ''Мумітролі''; вытворчасць — [[Польшча]]-[[Аўстрыя]], лялечны мультфільм) |
||
Радок 97: | Радок 97: | ||
* Szczęśliwe dni muminków ([[1983]], ''Шчаслівыя дні мумітроляў''; вытворчасць — [[Польшча]], лялечны мультфільм) |
* Szczęśliwe dni muminków ([[1983]], ''Шчаслівыя дні мумітроляў''; вытворчасць — [[Польшча]], лялечны мультфільм) |
||
* Zima w Dolinie Muminków ([[1986]], ''Зіма ў Мумідоле''; вытворчасць — [[Польшча]], мультфільм) |
* Zima w Dolinie Muminków ([[1986]], ''Зіма ў Мумідоле''; вытворчасць — [[Польшча]], мультфільм) |
||
* 楽しいムーミン一家 ([[1990]]—[[1991]], ''Шчаслівая сям’я мумітроляў''; вытворчасць — [[Японія]], [[ |
* 楽しいムーミン一家 ([[1990]]—[[1991]], ''Шчаслівая сям’я мумітроляў''; вытворчасць — [[Японія]], [[манга|анімэ]]) |
||
* 楽しいムーミン一家 冒険日記 ([[1991]]—[[1992]], ''Шчаслівая сям’я мумітроляў: Дзённік Прыгодаў''; вытворчасць — [[Японія]], [[ |
* 楽しいムーミン一家 冒険日記 ([[1991]]—[[1992]], ''Шчаслівая сям’я мумітроляў: Дзённік Прыгодаў''; вытворчасць — [[Японія]], [[манга|анімэ]]) |
||
* 楽しいムーミン一家 ムーミン谷の彗星 ([[1992]], ''Шчаслівая сям’я мумітроляў: Прылятае камета''; вытворчасць — [[Японія]], [[ |
* 楽しいムーミン一家 ムーミン谷の彗星 ([[1992]], ''Шчаслівая сям’я мумітроляў: Прылятае камета''; вытворчасць — [[Японія]], [[манга|анімэ]]) |
||
== Мумімузей == |
== Мумімузей == |
||
[[ |
[[Выява:Muumitalo 3.jpg|thumb|200px|Мумідом у Парку мумітроляў. Наанталі, [[Фінляндыя]]]] |
||
Мумімузей знаходзіцца ў [[Фінляндыя|фінскі]]м горадзе [[Тампэрэ]]. Быў адчынены ў траўні [[1989]] году. Першапачаткова знаходзіўся ў памяшканні Тампэрскага Мастацкага музею, але з цягам часу пераехаў у падземны паверх гарадской бібліятэкі «Мэтса», якая знаходзіцца ў цэнтры Тампэрэ. Яго калекцыя цалкам засноўваецца на творчай спадчыне [[Тувэ Янсан]]. Да [[калекцыя|калекцыі]] таксама належаць два мумібудыначкі, першы з якіх быў пабудаваны Пэнты Эйштола (''Pentti Eistola'') у [[1958]] годзе, а другі, найбольш папулярны, — пяціпавярховая хата, пабудаваная супольнымі намаганнямі Пэнты Эйштола, [[Тувэ Янсан]] |
Мумімузей знаходзіцца ў [[Фінляндыя|фінскі]]м горадзе [[Тампэрэ]]. Быў адчынены ў траўні [[1989]] году. Першапачаткова знаходзіўся ў памяшканні Тампэрскага Мастацкага музею, але з цягам часу пераехаў у падземны паверх гарадской бібліятэкі «Мэтса», якая знаходзіцца ў цэнтры Тампэрэ. Яго калекцыя цалкам засноўваецца на творчай спадчыне [[Тувэ Янсан]]. Да [[калекцыя|калекцыі]] таксама належаць два мумібудыначкі, першы з якіх быў пабудаваны Пэнты Эйштола (''Pentti Eistola'') у [[1958]] годзе, а другі, найбольш папулярны, — пяціпавярховая хата, пабудаваная супольнымі намаганнямі Пэнты Эйштола, [[Тувэ Янсан]] і Туўлікі Піеціля ў [[1979]] годзе дзеля ўдзелу ў [[Браціслава|Браціслаўскім]] Біенале ілюстрацыяў. Акрамя ілюстрацыяў па мумітэматыцы і не толькі, створаных непасрэдна спадарыняй [[Тувэ Янсан|Янсан]], значную ролю ў калекцыі граюць мумі-працы яе блізкае сяброўкі Туўлікі Піеціля. Гэта макеты абстановак і сцэнаў з жыцця мумітроляў, выкананыя па матывах мумісерыі. |
||
Сусвет «Даліны мумітроляў» (такую назву мае гэты мумімузей) дастаткова поўна раскрывае ўсю мумітэматыку |
Сусвет «Даліны мумітроляў» (такую назву мае гэты мумімузей) дастаткова поўна раскрывае ўсю мумітэматыку і падабаецца і маленькім [[наведнік]]ам і іх дарослым суправаджальнікам. |
||
== Вонкавыя спасылкі == |
== Вонкавыя спасылкі == |
Версія ад 00:31, 2 сакавіка 2012
Артыкул вымагае праверкі арфаграфіі Удзельнік, які паставіў шаблон, не пакінуў тлумачэнняў. |
Мумітроль — герой серыі кніг фінскай шведскамоўнай пісьменніцы і мастачкі Тувэ Янсан.
Мумігероі
Мумісям’я
- Мумітроль (Mumintrollen) — бегемотападобная істота, галоўны герой усёй муміэпапэі. Падлетак, шукальнік прыгодаў, амаль адзіны хто апрыёры верыць усім гісторыям уласнага бацькі. Любіць удзельнічаць ва ўсялякіх авантурах, яшчэ больш любіць іх ладзіць. Мае сяброўку — фрэкен Снорк.
- Мумімама (Muminmamman) — маці галоўнага героя, найлепшая мама ў свеце. Добра гатуе аладкі і майструе чоўнікі з кары. Нічога не можа парушыць яе спакойнага стану. Адзіная рэч, якую яна смяротна баіцца згубіць - гэта яе сумачка, дзе заўжды ляжыць штось карыснае. З астатнімі рэчамі развітваецца з лёгкім сэрцам. Мае схільнасць да авантураў і нікому нічога не забараняе.
- Мумітата (Muminpappan) — бацька галоўнага героя. Нарадзіўся пры таямнічым раскладзе зорак. Першыя гады правёў у школе для падкінутых мумітроляў, якою кіравала адна Хемуліха, адтуль збег, пазнаёміўся з Фрэдрыксанам. Доўгі час вандраваў, пакуль не пазнаёміўся з будучай Мумімамай, асеў у Мумідоле, пабудаваў хату, пасадзіў шмат дрэваў і займаецца гадаваннем сына і яго сяброў, якія жывуць разам з мумітролямі. Любіць апавядаць пра свае юнацкія прыгоды. Крыўдзіцца, калі гэтым гісторыям не вераць і вельмі радуецца, калі ўсе астатнія атрымліваюць стоадсоткавы доказ таго, што прыдуманага ў яго гісторыях зусім крыху (адно каб было цікавей). Кансерватар і не жадае, каб у яго доме хоць калі-небудзь з'явілася электрычнасць. Нягледзячы на свой статус бацькі сямейства не згубіў былога авантурызму.
- Продак (Förfadern) — стары-стары троль, выпадкова выпушчаны Мумітролем падчас зімовай дэпрэсіі з шафы ў купальні. Не размаўляе, нічога не есць, жыве ў коміне ў гасцёўні.
Сябры і знаёмыя
- Cніф (Sniff) — сябра Мумітроля. Самы маленькі з усяго асяроддзя і гэтым карыстаецца. Крыху сквапны, інфантыльны, любіць розныя бліскучыя рэчы. Увязваецца ва ўсялякія авантуры Мумітроля, а потым, калі сустракаецца з нейкімі цяжкасцямі, адразу ж пачынае нудоціць. Але ў цэлым добрая істота. Сын Валэндака і звераняткі Сос.
- Валэ́ндак (Råddjuret) — бацька Сніфа, муж звераняткі Сос, сябра юнацтва Мумітаты. Мае цікавую біяграфію: ягоныя бацькі загінулі падчас генеральнага прыбірання. Выхоўваўся сваім дзядзькам Фрэдрыксанам. Жыў ў скрынцы з-пад кавы спачатку адзін, а потым нейкі час дзяліў яе з малым Кліпдасам. Паталагічна няўважлівы, плаксівы, але заўжды гатовы прыйсці на дапамогу, як маральна так і фізічна. Калекцыянуе гузікі.
- Зверанятка Сос (Sås-Djuret) — пра яе амаль няма звестак. Вядома, што яна была вельмі прывабная асоба і таксама як яе муж Валэндак збірала гузікі, на гэтай глебе яны і пазнаёміліся. Потым агульная зацікаўленасць амаль адразу перайшла ў каханне. Ад моманту знаёмства на Садовым свяце Усеўладара, да іх вяселля прайшло не больш за некалькі дзён.
- Снусмумрык (Snusmumriken) — яшчэ адзін з найлепшых сяброў Мумітроля. Самотнік, шукальнік прыгодаў. Любіць жыць у намёце, паліць люльку і граць на губным гармоніку ды флейце. З нянавісцю ставіцца да забараняльных шыльдаў. Асабістымі ворагамі лічыць Ахоўніка парку і Паліцыянтаў. У сваяцтве з мюмламі. Сын Юксарэ і Мюмлы-маці. Калі злуецца, звычайна кажа: «Хуп-хэф». Носіць толькі тую вопратку, якая выглядае «дастаткова» старой і ўвогуле абыякава ставіцца да рэчаў. Кожную восень адыходзіць з Мумідолу і вяртаецца толькі ў красавіку.
- Юксарэ (Joxaren) — нягледзячы на сваю паталагічную ляноту з'яўляецца апантаным шукальнікам прыгодаў. Любіць вандраваць, паліць люльку, але не любіць працаваць. Абсалютны нонканфарміст, любую забарону лічыць сігналам для дзеяння: каб прымусіць яго згубіць інтарэс да забароненага плоду, дастаткова яму дазволіць рабіць усё, што забаронена. Як і ягоны сын, не любіць Ахоўніка парку і паліцыю.
- Мюмла-мама (Mymlanmamman) — маці Снусмумрыка, Мюмлы, Малой Мю і яшчэ вялікага мноства мюмлаў, якія да сюжэту муміэпапэі не маюць амаль ніякага дачынення. Яе постаць уся нібыта складаецца з акружнасцяў. Заўжды ўсміхаецца. Нанач сваім дзецям у якасці казкі распавядае дэтэктыўную гісторыю аб Інспектары Твігсе.
- Мюмла (Mymlan) — найстарэйшая з дачок Мюмлы-мамы. Асноўны занятак — дагляданне малой сястрычкі Мю. Мае маркоўнага колеру валоссе, якое заўжды завязвае ў пучок, і занадта вольны характар. Мае тытулы князёўны Каралеўскае Вольнай калоніі (якую ў маладосці зладзіў Мумі-тата) ды прымы плавучага тэатру. Вечны падлетак.
- Малая Мю (Lilla My) — самая маленькая мюмла ў свеце. Нягледзячы на салідны ўзрост, заўжды застаецца маленькім, капрызным, шкодным дзіцёнкам, які, нягледзячы на мініятурныя памеры, першы ў чарзе на новую авантуру. Сястру, зразумела ж, нават не спрабавала слухацца. Лятэнтная танатафілка: трапляючы ў суполцы ў складаныя абставіны з задавальненнем каментуе: Мы пэўна зараз загінем!
- Снорк (Snorken) — знаходзіцца ў некаторым сваяцтве з мумітролямі, але, у адрозненне ад іх, у залежнасці ад настрою ці псіхалагічнага стану змяняе свой колер. Лічыць сябе старэйшым за ўсіх, таму паводзіць сябе занадта сур’ёзна. У фарсмажорных абставінах адразу ж праводзіць брыфінг. Нават аднойчы сядзеў на пасадзе суддзі. Час ад часу задаецца пытаннем: «Навошта ў свеце існуюць сёстры».
- Фрэкен Снорк (Snorkfröken) — сястра Снорка. Легкадумная істота, добрая, пужлівая. Таксама як і старэйшы брат мяняе колер скуркі. Любіць разнастайныя забавы і няжудасныя прыгоды. Закаханая ў Мумітроля.
- Хемулі (Hemuler) — занудлівыя стварэнні з негустым кустападобным валоссем на галаве і доўгай пашчай. Не маюць гумару, фантазіі ды густу. Тым не менш лічаць свой лад жыцця ідэальным і сапраўды незадаволеныя, калі хтось паводзіць сябе інакш. Таму любімая прымаўка хемулёў: «Як у гэтым свеце ўсё не па-хемульску». Каб выправіць гэты недахоп грамадства, хемулі ідуць у выхавацелі, ахоўнікі паркаў ды паліцыянты. Іншыя ж, каб не бачыць усіх недахопаў свету, адгароджваюцца ад свету навукай.
- Усеўладар (Självhärskaren) — аўтакратычны кіраўнік невялічкай дзяржавы. Кіруе даволі легкадумным, але працавітым народам, любімым заняткам якога з'яўляецца будаванне сценаў. Нягледзячы на стогадовы ўзрост, не страціў розуму, рухаецца самастойна і мае своеасаблівы гумар.
- Філіф’ёнка (Filifjonkan) — стоадсодкавая "сіняя панчоха". Жыве самотна сярод разнастайных прыгожых дробязяў. Пакутуе ад мноства фобіяў, таму без чужое дапамогі не ў стане (ды і папросту не жадае) зрабіць крок для паляпшэння свайго існавання. Сям’і па большасці не мае. Мае стасункі з адной-дзвюма сяброўкамі, з якімі прыемна паразмаўляць аб «цяжкасцях гэтага свету».
- Туў-Цікі (Too-Ticki) — таямнічая асоба, якая існуе ва ўласным свеце і не надта жадае пушчаць туды чужынцаў. Жыве ў купальні мумітроляў у кампаніі нябачных мышак і разнастайных таямнічых істотаў. Кожны раз перад надыходам вясны робіць Вялікае Вогнішча. Носіць шапачку, унутраны бок якой блакітны, а вонкавы — чырвоны. Зімой дэманструе чырвоны бок, а вясной — блакітны. Сустракае вясну, граючы на катрынцы.
- Фрэдрыксан (Fredrikson) — фантазёр і вынаходнік. Стваральнік лётна-падводнага рачнога параходу, названага ў гонар нізкі вершаў яго сканалага брата (бацькі Валэндака) «Марскі аркестар» (хаця яго ўласны пляменнічак перайначыў назву на «Марзкі аркесдар»). Пачынаў як вольны мастак, але ў далейшым па прапанове Усеўладара стаў ягоным асабістым інжынерам. Тым не менш не страціў былога імпэту да авантураў. Уласны заплечнік зрабіў жытлом для Прывіда.
- Прывід (Spöket) — нягледзячы на тое, што з'яўляецца нячысцікам, добрая і сяброўская асоба. Поўнае імя — Прывід з Выспы Жахаў па мянушцы Страшыдла. Пачынаў як пужацель жыхароў Выспы Усеўладара, але з цягам часу да яго ўсе прызвычаліся, таму вымушана прыбіўся да маладога Мумітаты і яго «Каралеўскае Вольнай калоніі» і хутка пасля згоды з некаторымі правіламі стаў паўнапраўным каланістам. Спачатку жыў разам з Мумітатам, але пасля змены яго сямейнага становішча перабраўся ў заплечнік да Фрэдрыксана.
- Кліпда́с (Klippdassеn) — яшчэ дзіця. Як і ўсе кліпдасы, жыве на рачным дне, дзе вялікімі ікламі робіць каналы, каб здабыць сабе ежу. Па сваёй няўважлівасці трапіў на борт «Марскога аркестру», дзе жыў разам з Валэндакам, пакуль не быў адпраўлены дадому. Праз малы ўзрост і таму, што яго іклы яшчэ растуць, заўжды штосці грызе і увесь свет падзяляе на рэчы, якія можна грызці і якія ўжо згрызеныя. Любіць выхавальныя гульні Цёткі Хемуліхі.
- Андатар (Bisamråttan) — філосаф-самотнік. Раней жыў у нары ля ручая, але калі мумісямейства недарэчна разбурыла яе падчас будавання моста, быў вымушаны па шчырым запрашэнні Мумітаты пасяліцца ў мумідоме. Лічыць, што працаваць — гэта не філасофская справа, таму час бавіць лежачы ў гамаку і чытаючы улюбёную кнігу: «Трактат пра Неістотнасць Існага».
Іншыя асобы
- Морра (Mårran) — зборны вобраз мумінячысціка. Істота, якая больш нагадвае рухомы кавалак цемры, чым нешта жывое. Нават улетку Морра нясе ў сабе кавалак зімовае сцюжы і можа загасіць самае вялікае полымя. Таксама выконвае абавязак начнога пудзіла ў жыхароў Мумідолу і яго наваколляў.
- Тофсла і Віфсла (Tofslan och Vifslan) — героі, якіх цяжка ўявіць па-асобку. Як і малая Мю, з'яўляюцца адвечнымі дзецьмі, размаўляюць на ўласнай, але крыху зразумелай мове. Не маюць ўяўлення аб тым, што добра, а што блага.
- Гафса (Gafsan) — зборны вобраз кумушкі. Асоба са шкодным характарам, ведае ўсе свежыя плёткі аб суседзях, знаёмых і нават аб знаёмых суседзяў ды суседзях знаёмых, карацей аб усіх. Ніколі не прыйдзе на дапамогу, нават блізкім.
- Дронт Эдвард (Dronten Edward) — занадта вялізны, да таго ж няўважлівы і з дурным характарам. Праз гэта ў хвіліну злосці ці па няўважлівасці можа расціснуць сяго-таго. Але, пакутуючы сумленнем, ладзіць пахаванне за ўласны кошт, праз гэта ніколі не мае грошай.
- Эма (Emma) — тэатральная пацучыха, удава дырэктара тэатру. Большую частку жыцця правяла за кулісамі, таму ведае аб тэатры ўсё і непарушна слухаецца ўсіх прыкметаў і традыцыяў сцэны. Дапамагае мумісям’і і іх сябрам аднавіць тэатар мужа, напісаць п’есу і зладзіць яе пастаноўку на сцэне «плавучага тэатру».
- Хаціфнаты (Hattifnattarna) — умоўна-разумныя істоты. Сілкуюцца электрычнасцю грымотаў. Не маюць вушэй і роту. Амаль усё жыццё (калі толькі не збіраюцца на Востраве Хаціфнатаў), плывуць па моры да толькі ім вядомай мэты. Нараджаюцца з насення, якое трэба сеяць непасрэдна перад надыходам купальскае ночы.
- Іншыя асобы — разнастайныя буйныя і дробныя істоты, без якіх можна было б абысціся, але якіх не хапала для масавасці.
Мумікнігі
Кнігі
- «Маленькія тролі і вялікая паводка» (1945, Småtrollen och den stora översvämningen; перакладзена на беларускую мову Настай Лабадой)
- Kometjakten (1946, Пагоня за камэтай; у 1968 годзе пераробленая ў Kometen kommer (Прылятае камэта))
- Trollkarlens hatt (1948, Капялюш Чараўніка)
- Muminpappans Bravader (1950, Прыгоды Мумітаты; у 1968 годзе пераробленыя ў Muminspappans memoarer (Мемуары Мумітаты))
- Farlig midsommar (1954, Небяспечнае лета)
- Trollvinter (1957, Чароўная зіма)
- Det osynliga barnet (1962, Нябачнае дзіцё)
- Pappan och havet (1965, Тата ды мора)
- Sent i november (1970, Напрыканцы лістапада)
Кніжкі ў малюнках
- Hur gick det sen? Boken om Mymlan, Mumintrollet och Lilla My (1952, Што было далей? Кніга аб Мюмле, Мумі-тролі і Малой Мю)
- Vem ska trösta knyttet? (1960, Хто суцешыць кнюта?)
- Den farliga resan (1977, Небяспечная вандроўка)
- Skurken i muminhuset (1980, Жулік у мумідоме)
- Visor från Mumindalen (1993, Песні Мумідолу; супольна з братам Ларсам і Эрнай Таўро)
Мумі-экранізацыі
- Die Muminfamilie (1959—1961, Мумісям’я; вытворчасць — Нямеччына, лялечнае шоў)
- Finn Family Moomintroll (1966, Фінская сям’я мумітроляў; вытворчасць — Англія, ТВ-шоў)
- Mumintrollet (1969, Мумітролі; вытворчасць — Швецыя, серыял)
- ムーミン (1969—1970, Мумітролі; вытворчасць — Японія, анімэ)
- 新 ムーミン (1972, Новыя Мумітролі; вытворчасць — Японія, анімэ)
- I mumindalen (1973, У Мумідоле; вытворчасць — Швэцыя, міні-серыял)
- Muminki (1977—1982, Мумітролі; вытворчасць — Польшча-Аўстрыя, лялечны мультфільм)
- Муми-тролль и другие (1978, Мумітроль ды іншыя; вытворчасць — СССР, лялечны мультфільм)
- Муми-тролль и комета (1978, Мумі-троль ды камэта; вытворчасць — СССР, лялечны мультфільм)
- Муми-тролль и комета. Путь домой (1978, Мумітроль ды камета. Дарога дадому; вытворчасць — СССР, лялечны мультфільм)
- Шляпа волшебника (1980, Капялюш чараўніка; вытворчасць — СССР, папяровы мультфільм)
- Szczęśliwe dni muminków (1983, Шчаслівыя дні мумітроляў; вытворчасць — Польшча, лялечны мультфільм)
- Zima w Dolinie Muminków (1986, Зіма ў Мумідоле; вытворчасць — Польшча, мультфільм)
- 楽しいムーミン一家 (1990—1991, Шчаслівая сям’я мумітроляў; вытворчасць — Японія, анімэ)
- 楽しいムーミン一家 冒険日記 (1991—1992, Шчаслівая сям’я мумітроляў: Дзённік Прыгодаў; вытворчасць — Японія, анімэ)
- 楽しいムーミン一家 ムーミン谷の彗星 (1992, Шчаслівая сям’я мумітроляў: Прылятае камета; вытворчасць — Японія, анімэ)
Мумімузей
Мумімузей знаходзіцца ў фінскім горадзе Тампэрэ. Быў адчынены ў траўні 1989 году. Першапачаткова знаходзіўся ў памяшканні Тампэрскага Мастацкага музею, але з цягам часу пераехаў у падземны паверх гарадской бібліятэкі «Мэтса», якая знаходзіцца ў цэнтры Тампэрэ. Яго калекцыя цалкам засноўваецца на творчай спадчыне Тувэ Янсан. Да калекцыі таксама належаць два мумібудыначкі, першы з якіх быў пабудаваны Пэнты Эйштола (Pentti Eistola) у 1958 годзе, а другі, найбольш папулярны, — пяціпавярховая хата, пабудаваная супольнымі намаганнямі Пэнты Эйштола, Тувэ Янсан і Туўлікі Піеціля ў 1979 годзе дзеля ўдзелу ў Браціслаўскім Біенале ілюстрацыяў. Акрамя ілюстрацыяў па мумітэматыцы і не толькі, створаных непасрэдна спадарыняй Янсан, значную ролю ў калекцыі граюць мумі-працы яе блізкае сяброўкі Туўлікі Піеціля. Гэта макеты абстановак і сцэнаў з жыцця мумітроляў, выкананыя па матывах мумісерыі.
Сусвет «Даліны мумітроляў» (такую назву мае гэты мумімузей) дастаткова поўна раскрывае ўсю мумітэматыку і падабаецца і маленькім наведнікам і іх дарослым суправаджальнікам.
Вонкавыя спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Мумітроль
- Музей Даліна мумітроляў у Тампэрэ, Фінляндыя
- Сайт кампаніі Moomin Characters Ltd, якая належыць нашчадкам Тувэ Янсан і займаецца аховай правоў на персанажы мумісэрыі
- Выдавецтва «Шыльдс», выпускае мумікнігі ў Фінляндыі
- Мумідол. Польскі сайт муміфанаў
- Міжнародны расійскамоўны сайт прыхільнікаў творчасці Тувэ Янсан
- Мумі Японія