Дзмітрый Іванавіч Даўгяла: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др афармленне |
VladimirZhV (размовы | уклад) вікіфікацыя, дапаўненне, афармленне, літаратура |
||
Радок 7: | Радок 7: | ||
|Дата нараджэння = 1.11.1868 |
|Дата нараджэння = 1.11.1868 |
||
|Месца нараджэння = в. [[Вёска Казьяны|Казьяны]] [[Гарадоцкі павет|Гарадоцкага павета]] [[Віцебская губерня|Віцебскай губерні]] (суч. [[Шумілінскі раён]], [[Віцебская вобласць]], [[Беларусь]]) |
|Месца нараджэння = в. [[Вёска Казьяны|Казьяны]] [[Гарадоцкі павет|Гарадоцкага павета]] [[Віцебская губерня|Віцебскай губерні]] (суч. [[Шумілінскі раён]], [[Віцебская вобласць]], [[Беларусь]]) |
||
|Дата смерці = 1942 |
|Дата смерці = красавік 1942 |
||
|Месца смерці = с. Пахта-Арал, [[Чымкенцкая вобласць]], [[Казахстан]] |
|Месца смерці = с. Пахта-Арал, [[Чымкенцкая вобласць]], [[Казахстан]] |
||
|Грамадзянства = |
|Грамадзянства = |
||
Радок 25: | Радок 25: | ||
|Сайт = |
|Сайт = |
||
}} |
}} |
||
'''Дзмітрый Іванавіч |
'''Дзмітрый Іванавіч ДАЎГЯ́ЛА''' ({{ДН|1|11|1868|20|10}}, [[Вёска Казьяны|в. Казьяны]] Гарадоцкага павета Віцебскай губ., цяпер [[Шумілінскі раён]] [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]] — {{ДС||4|1942}}?<ref name="bssr5">{{кніга|загаловак=Беларуская ССР: Кароткая энцыклапедыя. У 5-і т. Т.5.: Бібліяграфічны даведнік|адказны=Рэд. кал.: І. П. Шамякін і інш|месца=Мн.|выдавецтва=Гал. рэд. БелСЭ імя П. Броўкі|год=1981|том=5|старонкі=|старонак=720|тыраж=15 000}}</ref>, [[Казахстан]]; Крыптанімы: ''Д. Д.'', ''Дм. Д.'') — беларускі гісторык, класік беларускай археаграфіі. |
||
Скончыў Віцебскую семінарыю і Пецярбургскую духоўную акадэмію (1894). Выкладаў у |
Скончыў Віцебскую семінарыю і Пецярбургскую духоўную акадэмію (1894). Выкладаў у [[Віцебск]]у ў семінарыі і мужчынскай гімназіі. З 1897 архіварыус Віцебскага цэнтральнага архіва старажытных актаў. У 1903 пераехаў у [[Вільня|Вільню]], дзе працаваў у аб'яднаным Архіве старажытных актаў, выкладаў у навучальных установах. У 1906 рэдагаваў газету [[Белая Русь (1906)|«Белая Русь»]]. У 1906—1915 член [[Віленская археаграфічная камісія|Віленскай археаграфічнай камісіі]] (з 1913 яе старшыня), кіраўнік спраў канцылярыі папячыцеля Віленскай навучальнай акругі, кіраўнік спраў Паўночна-Заходняга аддзела [[Рускае геаграфічнае таварыства |Рускага геаграфічнага таварыства]]. Рэдактар «Записок Северо-Западного отдела Русского географического общества» (1910—1914), апублікаваў у іх шэраг прац па гісторыі Беларусі. Ганаровы член [[Віцебская вучоная архіўная камісія|Віцебскай вучонай архіўнай камісіі]].<br/>Пасля эвакуацыі з Вільні ў 1915 — у Магілёўскім архіве. Удзельнічаў у [[Першы Усебеларускі з'езд|Першым Усебеларускім кангрэсе]] 1917. З 1921 загадчык Магілёўскага губернскага архіва. З 1925 супрацоўнік [[Інбелкульт]]а, дацэнт [[БДУ]], з 1929 дырэктар бібліятэкі [[Беларуская Акадэмія навук|БелАН]], у 1937 навуковы супрацоўнік Інстытута гісторыі АН БССР.<br/>Арыштаваны 10 снежня 1937; пастановай пазасудовых органаў ад 11 верасня 1939 высланы ў [[Казахстан]] на 5 гадоў. Памёр у ссылцы ў красавіку 1942 г. Рэабілітаваны пасмяротна 9 чэрвеня 1964 г. |
||
== Навуковая і творчая дзейнасць == |
|||
Найбольшую вядомасць Даўгяле прынесла яго археаграфічная праца — падрыхтоўка і выданне зборнікаў дакументаў: «Историко-юридические материалы…» (т. 27-32, Віцебск, 1899—1906), «Акты, издаваемые Виленской комиссией…» (т. 32-37, Вільня, 1907—1912), «Беларускі архіў» (т. 1-3, Мн., 1927—1930), «Матэрыялы да гісторыі мануфактуры Беларусі ў часы распаду феадалізму» (т. 1-2, Мн., 1934—1935), «Гісторыя Беларусі ў дакументах і матэрыялах» (т. 1, Мн., 1936). |
Найбольшую вядомасць Даўгяле прынесла яго археаграфічная праца — падрыхтоўка і выданне зборнікаў дакументаў: «Историко-юридические материалы…» (т. 27-32, Віцебск, 1899—1906), «Акты, издаваемые Виленской комиссией…» (т. 32-37, Вільня, 1907—1912), «Беларускі архіў» (т. 1-3, Мн., 1927—1930), «Матэрыялы да гісторыі мануфактуры Беларусі ў часы распаду феадалізму» (т. 1-2, Мн., 1934—1935), «Гісторыя Беларусі ў дакументах і матэрыялах» (т. 1, Мн., 1936).<br/>Аўтар прац па гісторыі гарадоў і мястэчак Беларусі: [[Горад Барысаў|Барысава]], [[Горад Ветка|Веткі]], [[Мінск]]а, [[Горад Лепель|Лепеля]], [[Горад Орша|Оршы]]. Даследаваў гісторыю Полацкага, Барысаўскага, Свіслацкага і [[Аршанскі замак |Аршанскага]] [[Замак|замкаў]]. Вывучаў гісторыю нацыянальных меншасцей на Беларусі. |
||
Сярод яго работ таксама: |
|||
* Марковские гайдамаки. — Витебск, 1896; |
|||
* Поуниатская библиотека Витебской духовной семинарии // Полоцкие епархиальные ведомости. — 1901, №№ 1—2; |
|||
⚫ | |||
* Цыганы на Беларусі: (Гіст. нарыс) // [[Наш край (1925)|Наш край]], 1926. — № 12(15); |
|||
⚫ | |||
* Свіслацкі замак у 1560 г. // Наш край, 1927. — №№ 6—7; |
|||
* Заслаўе на Міншчыне. // Запіскі аддзела гуманітарных навук Інбелкульта, 1928. — Кн. 5; |
|||
⚫ | |||
і інш. |
|||
{{зноскі}} |
|||
== Творы == |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* {{Крыніцы/Маракоў|РЛ|1|0|РЛ1-3|РЛ1-3}} |
* {{Крыніцы/Маракоў|РЛ|1|0|РЛ1-3|РЛ1-3}} |
||
* {{кніга|загаловак=Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 3: Гімназіі — Кадэнцыя|адказны=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш|месца=Мн.|выдавецтва=|год=1996|том=3|старонкі=|старонак=527|isbn=985-11-0041-2|тыраж=10 000}} |
|||
* ''Шумейка М. Ф.'' ДАЎГЯЛА Дзмітрый Іванавіч. // {{кніга|загаловак=Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.6: Дадаізм — Застава|адказны=Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш|месца=Мн.|выдавецтва=БелЭн|год =1998|том=6|старонак=576|isbn=985-11-0106-0 (т. 6)|тыраж =10 000}} |
|||
* {{кніга|загаловак=Беларуская ССР: Кароткая энцыклапедыя. У 5-і т. Т.5.: Бібліяграфічны даведнік|адказны=Рэд. кал.: І. П. Шамякін і інш|месца=Мн.|выдавецтва=Гал. рэд. БелСЭ імя П. Броўкі|год=1981|том=5|старонкі=|старонак=720|тыраж=15 000}}{{ref-ru}} |
|||
** Улащик. Очерки; |
** Улащик. Очерки; |
||
** ЭГБ, т. 3; |
|||
** Возвращенные имена. |
** Возвращенные имена. |
||
Версія ад 17:31, 3 сакавіка 2012
Дзмітрый Іванавіч Даўгяла | |
---|---|
Дата нараджэння | 1 лістапада 1868 |
Месца нараджэння | в. Казьяны Гарадоцкага павета Віцебскай губерні (суч. Шумілінскі раён, Віцебская вобласць, Беларусь) |
Дата смерці | красавік 1942 |
Месца смерці | с. Пахта-Арал, Чымкенцкая вобласць, Казахстан |
Грамадзянства | |
Род дзейнасці | архівіст, гісторык |
Навуковая сфера | гісторыя, археаграфія |
Месца працы | |
Навуковая ступень | кандыдат навук |
Альма-матар | Пецярбургская духоўная акадэмія |
Член у | |
Творы ў Вікікрыніцах | |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Дзмітрый Іванавіч ДАЎГЯ́ЛА (20 кастрычніка (1 лістапада) 1868, в. Казьяны Гарадоцкага павета Віцебскай губ., цяпер Шумілінскі раён Віцебскай вобласці — ФАРМАТ НЯСЛУШНЫ?[1], Казахстан; Крыптанімы: Д. Д., Дм. Д.) — беларускі гісторык, класік беларускай археаграфіі.
Скончыў Віцебскую семінарыю і Пецярбургскую духоўную акадэмію (1894). Выкладаў у Віцебску ў семінарыі і мужчынскай гімназіі. З 1897 архіварыус Віцебскага цэнтральнага архіва старажытных актаў. У 1903 пераехаў у Вільню, дзе працаваў у аб'яднаным Архіве старажытных актаў, выкладаў у навучальных установах. У 1906 рэдагаваў газету «Белая Русь». У 1906—1915 член Віленскай археаграфічнай камісіі (з 1913 яе старшыня), кіраўнік спраў канцылярыі папячыцеля Віленскай навучальнай акругі, кіраўнік спраў Паўночна-Заходняга аддзела Рускага геаграфічнага таварыства. Рэдактар «Записок Северо-Западного отдела Русского географического общества» (1910—1914), апублікаваў у іх шэраг прац па гісторыі Беларусі. Ганаровы член Віцебскай вучонай архіўнай камісіі.
Пасля эвакуацыі з Вільні ў 1915 — у Магілёўскім архіве. Удзельнічаў у Першым Усебеларускім кангрэсе 1917. З 1921 загадчык Магілёўскага губернскага архіва. З 1925 супрацоўнік Інбелкульта, дацэнт БДУ, з 1929 дырэктар бібліятэкі БелАН, у 1937 навуковы супрацоўнік Інстытута гісторыі АН БССР.
Арыштаваны 10 снежня 1937; пастановай пазасудовых органаў ад 11 верасня 1939 высланы ў Казахстан на 5 гадоў. Памёр у ссылцы ў красавіку 1942 г. Рэабілітаваны пасмяротна 9 чэрвеня 1964 г.
Навуковая і творчая дзейнасць
Найбольшую вядомасць Даўгяле прынесла яго археаграфічная праца — падрыхтоўка і выданне зборнікаў дакументаў: «Историко-юридические материалы…» (т. 27-32, Віцебск, 1899—1906), «Акты, издаваемые Виленской комиссией…» (т. 32-37, Вільня, 1907—1912), «Беларускі архіў» (т. 1-3, Мн., 1927—1930), «Матэрыялы да гісторыі мануфактуры Беларусі ў часы распаду феадалізму» (т. 1-2, Мн., 1934—1935), «Гісторыя Беларусі ў дакументах і матэрыялах» (т. 1, Мн., 1936).
Аўтар прац па гісторыі гарадоў і мястэчак Беларусі: Барысава, Веткі, Мінска, Лепеля, Оршы. Даследаваў гісторыю Полацкага, Барысаўскага, Свіслацкага і Аршанскага замкаў. Вывучаў гісторыю нацыянальных меншасцей на Беларусі.
Сярод яго работ таксама:
- Марковские гайдамаки. — Витебск, 1896;
- Поуниатская библиотека Витебской духовной семинарии // Полоцкие епархиальные ведомости. — 1901, №№ 1—2;
- Радошковичи, заштатный город Виленской губернии. — Вильна, 1907;
- Цыганы на Беларусі: (Гіст. нарыс) // Наш край, 1926. — № 12(15);
- З гісторыі беларускага пісьменства XVII ст. — Мн., 1927;
- Свіслацкі замак у 1560 г. // Наш край, 1927. — №№ 6—7;
- Заслаўе на Міншчыне. // Запіскі аддзела гуманітарных навук Інбелкульта, 1928. — Кн. 5;
- Літоўская Мэтрыка і яе каштоўнасьць для вывучэньня мінуўшчыны Беларусі. — Рыга, 1933
і інш.
Зноскі
- ↑ Беларуская ССР: Кароткая энцыклапедыя. У 5-і т. Т.5.: Бібліяграфічны даведнік / Рэд. кал.: І. П. Шамякін і інш. — Мн.: Гал. рэд. БелСЭ імя П. Броўкі, 1981. — Т. 5. — 720 с. — 15 000 экз.
Літаратура
- [0 1] // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). / Укладальнік Л. У. Маракоў.
- Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 3: Гімназіі — Кадэнцыя / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн., 1996. — Т. 3. — 527 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0041-2.
- Шумейка М. Ф. ДАЎГЯЛА Дзмітрый Іванавіч. // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 6. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).
- Беларуская ССР: Кароткая энцыклапедыя. У 5-і т. Т.5.: Бібліяграфічны даведнік / Рэд. кал.: І. П. Шамякін і інш. — Мн.: Гал. рэд. БелСЭ імя П. Броўкі, 1981. — Т. 5. — 720 с. — 15 000 экз. (руск.)
- Улащик. Очерки;
- Возвращенные имена.