Рыхард Вагнер

Рыхард Вагнер
Richard Wagner
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння	22 мая 1813(1813-05-22)
Месца нараджэння	Лейпцыг, Рэйнскі саюз
Дата смерці	13 лютага 1883(1883-02-13) (69 гадоў)
Месца смерці	Венецыя, Каралеўства Італія
Месца пахавання	Wahnfried[d]
Краіна	Каралеўства Саксонія
Бацька	Carl Friedrich Wagner[d]
Маці	Johanna Rosina Wagner-Geyer[d]
Жонка	Cosima Wagner[d] і Minna Planer[d]
Дзеці	Siegfried Wagner[d] і Isolde Wagner[d]
Альма-матар	Лейпцыгскі ўніверсітэт Гімназія Святога Крыжа[d] школа Святога Фамы[d]
Месца працы	Венскі ўніверсітэт музыкі і выканальніцкага мастацтва
Музычная дзейнасць
Педагог	Christian Theodor Weinlig[d]
Прафесіі	кампазітар
Інструменты	фартэпіяна
Жанры	Опера. Музычная драма
Выхаванцы	Anton Seidl[d]
Грамадская дзейнасць
Член у	Шведская каралеўская музычная акадэмія[d] Corps Saxonia Leipzig[d]
Узнагароды
Аўтограф
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вільгельм Рыхард Вагнер, (22 мая 1813, Лейпцыг – 13 лютага 1883, Венецыя) выдатны нямецкі кампазітар, у асноўным вядомы сваімі операмі або музычнымі драмамі, акрамя таго Вагнер быў таксама дырыжорам, музычным тэарэтыкам, эсэістам. У адрозненні ад іншых кампазітараў, Вагнер заўсёды сам пісаў сцэнарыі і лібрэта для сваіх твораў.

Жыццяпіс

Рыхард Вагнер нарадзіўся 22 мая 1813 у Лейпцызе, як дзявятае дзіця ў сям'і паліцэйскага чыноўніка Карла Фрыдрыха Вагнера і Ёханы Розы Вагнер. Глава сям'і памёр ад тыфа, калі Рыхарду было толькі 6 месяцаў з дня нараджэння, пасля чаго маці пачала жыць з акцёрам і драматургам Людвігам Гаерам, які быў адным з сяброў Карла Вагнера. У 1814 Ёхана выходзіць замуж за Людвіга Гаера і пераяжджае з сям'ёй у Дрэздэн. На працягу першых 14 гадоў свайго жыцця Рыхард Вагнер быў вядомы як Вільгельм Рыхард Гейер.

Дзяцінства Рыхарда не было шчаслівым: ён часта хварэў, яго сям'я пераяжджала з месца на месца, у выніку чаго Вільгельм вучыўся ў розных школах у розных гарадах. Аднак насуперак гэтаму Вагнер прачытаў шмат класічнай і сучаснай літаратуры, быў зачараваны аперэтамі K. M. Вэбера. У яго праяўляецца здольнасць у тэатральна-драматычнай форме - пад уплывам свайго другога бацькі, ён нават прымае ўдзел у спектаклях. Моцна цікавіца палітыкай і філасофіяй. У лютым 1831 г. паступае ў універсітэт Лейпцыга, а незадоўга да гэтага піша свой першы твор - увертура-бемоль мажор.

Ва ўніверсітэце Вагнер слухае лекцыі па філасофіі і эстэтыкі, займаецца музыкай у Вайлінга. На працягу гэтага перыяду ён пападае ў круг польскіх рэвалюцыянераў-выгнанікаў, у 1832 суправаджае графа Тышкевіча падчас паездкі ў Маравію, а адтуль адпраўляецца ў Вену. У Празе рэпетыруе сваю першую сімфонію, а 10 студзеня 1833 выступае з ёю ў Лейпцызе.

Выгнанне

У грамадскім жыцці Вагнер быў рэвалюцыянерам, гэтак жа як і ў мастацтве. Ён прымае актыўны ўдзел у палітычных беспарадках у 1848/49 г., у якіх выклікаў гнеў нямецкай арыстакратыі і быў вымушаны марнаваць значную частку свайго жыцця ў якасці мігранта ў Швейцарыі і Францыі. Акрамя іншага, Вагнер фармуецца як люты антысеміт, верагодна, пад уплывам асабістых адносін са сваімі яўрэйскімі калегамі: Ж. Халеві, Дж. Маерберам і Ф. Мендэльсонам. З-за антысемітызму і сёння ён з'яўляецца персонай нон-грата ў Ізраілі, дзе існуе афіцыйная забарона пастановак яго опер.

Творы

Вагнер пакінуў у гісторыі мастацтва вялізны след. Кампазітар ўвёў новыя метады выканання і інтэрпрэтацыі розных элементаў оперы. Яму прыналежыць канцэпцыя "Музычная драма", якая прадстаўляе ідэальнае адзінства паэзіі, музыкі і танцаў, аб'яднаных у драматургічным сцэнічным выкананні.

Оперы

• "Вяселле" - Die Hochzeit (1832)
• "Феі" - Die Feen (1834)
• "Забароненае каханне" - Das Liebesverbot (1836)
• "Рыенцы, апошні з трыбунаў" - Rienzi (1840)
• "Лятучы галандзец" - Der fliegende Holländer (1843)
• "Танхайзер і спевакі ў конкурсе Вартбург" - Tannhäuser und der Sängerkrieg auf Wartburg (1845)
• "Лоэнгрын" - Lohengrin (1848)

• "Кальцо Нібелунгаў" - Der Ring des Nibelungen з чатырма часткамі:
  • "Золата Рэйна" - Das Rheingold (1854)
  • "Валькірыя" - Die Walküre (1856)
  • "Зігфрыд" - Siegfried (1871)
  • "Смерць багоў" - Götterdämmerung (1874)

• "Трыстан і Ізольда" - Tristan und Isolde (1859)
• "Нюрнбергскія майстэрзінгеры" - Die Meistersinger von Nürnberg (1867)
• "Парсіфаль" - Parsifal (1882)

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Рыхард Вагнер
• Нямецкі сайт
• Афіцыйны сайт Байрэйцкага фестываля
• Дом-музей Вагнера (Віла Ванфрыд)
• Найбольш поўная дыскаграфія твораў Вагнера
• Паштоўкі на тэму «Рыхард Вагнер»
• Dreyfus, Laurence. Hermann Levi's Shame and Parsifal's Guilt (навуковы артыкул у Cambridge Opera Journal)

• Рыхард Вагнер: Ноты твораў на International Music Score Library Project