Энергія: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др clean up, replaced: {{*|е}} → е{{subst:націск}} using AWB (7893) |
др clean up, replaced: {{вызнч|1=Эне́ргія}} → '''Эне́ргія''' using AWB (7794) |
||
| Радок 8: | Радок 8: | ||
}} |
}} |
||
[[Выява:Rinjani 1994.jpg|thumb|300px|Электрычная энергія]] |
[[Выява:Rinjani 1994.jpg|thumb|300px|Электрычная энергія]] |
||
'''Эне́ргія''' ({{lang-el|enérgeia}} дзейнасць): здольнасць [[матэрыяльная сістэма|матэрыяльных сістэм]] выконваць [[работа|работу]] пры пераходзе з аднаго [[стан]]у ў іншы; агульная [[мера]] розных форм [[рух, філасофія|рух]]у [[матэрыя|матэрыі]]. |
|||
У фізіцы разглядаюцца розныя віды энергіі: [[механічная энергія|механічная]], [[цеплавая энергія|цеплавая]], [[электрамагнітная энергія|электрамагнітная]], [[гравітацыйная энергія|гравітацыйная]], [[ядзерная энергія|ядзерная]] (атамная). Устаноўлена, што ўсе формы [[рух, філасофія|рух]]у [[матэрыя|матэрыі]] ўзаемна ператвараюцца адна ў адну, што адпавядае пераходу аднаго віду энергіі ў іншыя. Ад аднаго [[Цела (фізіка)|цела]] да іншага энергія перадаецца толькі ў форме [[работа|работы]] (пры [[сіла]]вым узаемадзеянні) ці [[цеплыня|цеплыні]] (пры [[цеплаабмен]]е). |
У фізіцы разглядаюцца розныя віды энергіі: [[механічная энергія|механічная]], [[цеплавая энергія|цеплавая]], [[электрамагнітная энергія|электрамагнітная]], [[гравітацыйная энергія|гравітацыйная]], [[ядзерная энергія|ядзерная]] (атамная). Устаноўлена, што ўсе формы [[рух, філасофія|рух]]у [[матэрыя|матэрыі]] ўзаемна ператвараюцца адна ў адну, што адпавядае пераходу аднаго віду энергіі ў іншыя. Ад аднаго [[Цела (фізіка)|цела]] да іншага энергія перадаецца толькі ў форме [[работа|работы]] (пры [[сіла]]вым узаемадзеянні) ці [[цеплыня|цеплыні]] (пры [[цеплаабмен]]е). |
||
Версія ад 01:26, 5 красавіка 2012
| Энергія | |
|---|---|
| , | |
| Размернасць | |
| Адзінкі вымярэння | |
| СІ | Дж |
| СГС | эрг |
Эне́ргія (грэч. enérgeia дзейнасць): здольнасць матэрыяльных сістэм выконваць работу пры пераходзе з аднаго стану ў іншы; агульная мера розных форм руху матэрыі.
У фізіцы разглядаюцца розныя віды энергіі: механічная, цеплавая, электрамагнітная, гравітацыйная, ядзерная (атамная). Устаноўлена, што ўсе формы руху матэрыі ўзаемна ператвараюцца адна ў адну, што адпавядае пераходу аднаго віду энергіі ў іншыя. Ад аднаго цела да іншага энергія перадаецца толькі ў форме работы (пры сілавым узаемадзеянні) ці цеплыні (пры цеплаабмене).
Гл.далей: закон захавання і ператварэння энергіі.
Гл. таксама: вечны рухавік.
Спецыяльная тэорыя адноснасці ўстанаўляе ўніверсальную сувязь паміж энергіяй і масай цела: E=mc2, дзе c — хуткасць святла ў вакууме. Квантавая механіка паказвае, што энергія некаторых сістэм (напрыклад, атамаў і малекул) можа прыймаць дыскрэтныя значэнні (рад значэнняў; Гл. таксама карпускулярнае выпрамяненне і карпускулярнае паглынанне энергіі).
Вызначэнне энергіі як фізічнай характарыстыкі матэрыяльнай сістэмы даў У. Томсан (1853). Сам тэрмін упершыню ўжыў Т. Юнг (1807). Важны пачатковы ўклад у развіццё паняцця энергіі зрабілі Б. Румфорд (1798) і С. Карно (1824).