Віленскае ваяводства (1926—1939): Розніца паміж версіямі

Віленскае ваяводства
Віленскае ваяводства
	Герб
Краіна	Польская Рэспубліка
Статус	ваяводства
Уваходзіць у	Польская Рэспубліка;
Адміністрацыйны цэнтр	Вільня;
Дата ўтварэння	1926
Дата скасавання	1939
Кіраўнік	апошні — Артур Марушэўскі
Насельніцтва (1931)	1 276 000
Шчыльнасць	44 чал./км²
Нацыянальны склад	палякі — 59,7% ; беларусы — 22,7% ; яўрэі — 8,5% ; літоўцы — 5,2% ; расейцы — 3,4% ; іншыя — 0,3%.
Плошча	29 011 км²
Код аўтам. нумароў	WN
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 16:05, 1 чэрвеня 2012

Віленскае ваяводства (польск.: województwo wileńskie, літ.: Vilniaus vaivadija) — ваяводства ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі з 1926 года да перадачы гэтай тэрыторыі Савецкім Саюзам Літве і Беларускай ССР у верасні 1939 году. Было ўтворанае ў 1923 годзе. Сталіца ваяводства знаходзілася ў Вільні.

Апісанне

Большасць тэрыторыі ваяводства складала Сярэдняя Літва, якая была інкарпараваная да Польшчы ў 1922 годзе. З 6 красавіка 1922 года да 22 снежня 1925 года тэрыторыя ваяводства была вядомая пад назвай Віленская Зямля.

Плошча ваяводства складала 29 011 квадратных кіламетраў, а колькасць насельніцтва паводле перапісу насельніцтва ў Польшчы ў 1931 годзе — 1 276 000 чалавек. Большасць насельніцтва складалі палякі (59,5%) і беларусы (22,7%). Таксама былі літоўцы (5,2%), расейцы (3,4%) і іншыя (0,3%) ўключна ў караімамі. У гарадох (за выняткам Вільні) значную колькасць насельніцтва складалі жыды (8.5% ад усяго насельніцтва).^[1] 61,2% былі прызнаныя рыма-каталікамі, 26,9% — праваслаўнымі, 9,4% — юдэйцамі, 2,4% прыпадалі на іншыя веравызнанні.

Месцазнаходжанне

Ваяводства размяшчалася ў паўночна-ўсходняй частцы дзяржавы, межавала з Савецкім Саюзам на ўсходзе, Літвай на захадзе, Латвіяй на поўначы Наваградcкім ваяводствам на поўдні і Беластоцкім ваяводствам на паўднёвым захадзе. Мясцовасць была раўнінная, месцамі гарыстая, у склад ваяводства ўваходзілі некалькі азёраў (напрыклад, Нарач — найвялікшае возера Беларусі і найвялікшае возера Польшчы ў міжваенны перыяд). На 1 студзеня 1937 года лясы займалі 21.2% плошчы тэрыторыі ваяводства.

Гарады і адміністрацыйны падзел

Вільня з'яўлялася пятым па велічыні горадам у Польшчы (у 1939 годзе налічвала 195 тысячаў месцічаў). Віленскае ваяводства налічвала 14 гарадоў.

У 1922—1939 гадах Віленскае ваяводства падзялялася на 9 паветаў:

Браслаўскі павет (плошча 4 217 км², нас. 143 100),
Дзісноўскі павет (плошча 3 968 км², нас. 159 900),
Маладзечанскі павет (плошча 1 898 км², нас. 91 300),
Ашмянскі павет (плошча 2 362 км², нас. 104 600),
Пастаўскі павет (плошча 3 050 км², нас. 99 900),
Свянцянскі павет (плошча 4 017 км², нас. 136 500),
Вялейскі павет (плошча 3 427 км², нас. 131 100),
павет горада Вільні (з 1930 года) (плошча 105 км², нас. 195 100),
Віленска—Троцкі павет (плошча 5 967 км², нас. 214 500. Гэта быў найвялікшы павет ва ўсёй міжваеннай Польшчы, большы за аўтаномнае Сілезскае ваяводства).

Сталіцы паветаў па звестках на 1931 год налічвалі: Вільня — 190 172 жыхароў, Браслаў — 1587 жыхароў, Дзісна — 4413 жыхароў, Маладзечна — 1997 жыхароў, Ашмяны — 6000 жыхароў, Паставы — 974 жыхары, Свянцяны — 6000 жыхароў, Вялейка — 3417 жыхароў.

Падзел 1939 года

У 1939 годзе выяводства было падзеленае паміж СССР і Літовскай рэспублікай, а польскія дзяржаўныя дзеячы сышлі ў падполле.^[2]

Літаратура

Шаблон:Transwiki

Зноскі

↑ Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 года. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.
↑ Заява рэгіянальнага ўраду ў Вільні (польск.)

[1] Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 года. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.

[2] Заява рэгіянальнага ўраду ў Вільні (польск.)

[1]

[2]

@@ Радок 12: / Радок 12: @@
 | Уваходзіць у                    =
 | Улучае                          = 9 паветаў
-| Цэнтар                          = [[Вільня]]
+| Цэнтр                          = [[Вільня]]
 | БуйныГорад                      = [[Вільня]]
 | БуйныяГарады                    = [[Ашмяны]]<br />[[Свянцяны]]<br />[[Дзісна]]
-| ДатаУтварэння                  = [[20 студзеня]] [[1926]] году
+| ДатаУтварэння                  = [[20 студзеня]] [[1926]] года
 | Кіраўнік                        = апошні — [[Артур Марушэўскі]]
   |Назва пасады кіраўніка         = Ваявода
@@ Радок 25: / Радок 25: @@
   |Месца паводле шчыльнасці      =
   |Нацыянальны склад              = [[палякі]] — 59,7% <br /> [[беларусы]] — 22,7% <br /> [[яўрэі]] — 8,5% <br /> [[літоўцы]] — 5,2% <br /> [[расейцы]] — 3,4% <br /> іншыя — 0,3%.
-| Рэлігійная сытуацыя             =
+| Рэлігійная сітуацыя             =
 | Плошча                          = 29 011
   |Адсотак ад плошчы              =
   |Месца паводле плошчы           = 4
-| Максымальная вышыня             =
+| Максімальная вышыня             =
 | Сярэдняя вышыня                 =
 | Мінімальная вышыня              =
@@ Радок 42: / Радок 42: @@
 | Тэлефонны код                   =
 | Паштовыя індэксы                =
-| Інтэрнэт-дамэн                  =
+| Інтэрнэт-дамен                  =
 | Код аўтамабільных нумароў       = WN
 | Сайт                            =
@@ Радок 53: / Радок 53: @@
 }}
-'''Віленскае ваяводства''' ({{lang-pl|województwo wileńskie}}, {{lang-lt|Vilniaus vaivadija}}) — ваяводства ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]] з [[1926]] году да перадачы гэтай тэрыторыі [[СССР|Савецкім Саюзам]] [[Літва|Літве]] і [[БССР|Беларускай ССР]] у верасні [[1939]] году. Было ўтворанае ў [[1923]] годзе. Сталіца ваяводства знаходзілася ў [[Вільня|Вільні]].
+'''Віленскае ваяводства''' ({{lang-pl|województwo wileńskie}}, {{lang-lt|Vilniaus vaivadija}}) — ваяводства ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]] з [[1926]] года да перадачы гэтай тэрыторыі [[СССР|Савецкім Саюзам]] [[Літва|Літве]] і [[БССР|Беларускай ССР]] у верасні [[1939]] году. Было ўтворанае ў [[1923]] годзе. Сталіца ваяводства знаходзілася ў [[Вільня|Вільні]].
 == Апісанне ==
-Большасць тэрыторыі ваяводства складала [[Сярэдняя Літва]], якая была [[інкарпарацыя|інкарпараваная]] да [[Польшча|Польшчы]] ў [[1922]] годзе. З [[6 красавіка]] [[1922]] году да [[22 снежня]] [[1925]] году тэрыторыя ваяводства была вядомая пад назвай ''Віленская Зямля''.
+Большасць тэрыторыі ваяводства складала [[Сярэдняя Літва]], якая была [[інкарпарацыя|інкарпараваная]] да [[Польшча|Польшчы]] ў [[1922]] годзе. З [[6 красавіка]] [[1922]] года да [[22 снежня]] [[1925]] года тэрыторыя ваяводства была вядомая пад назвай ''Віленская Зямля''.
-Плошча ваяводства складала 29 011 [[квадратны кіламетр|квадратных кіламетраў]], а колькасць насельніцтва паводле [[перапіс насельніцтва|перапісу насельніцтва]] ў Польшчы ў [[1931]] годзе — 1 276 000 чалавек. Большасць насельніцтва складалі [[палякі]] (59,5%) і [[беларусы]] (22,7%). Таксама былі [[літоўцы]] (5,2%), [[расейцы]] (3,4%) і іншыя (0,3%) ўключна ў [[караімы|караімамі]]. У гарадох (за выняткам [[Вільня|Вільні]]) значную колькасць насельніцтва складалі [[жыды]] (8.5% ад усяго насельніцтва).<ref>Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 году. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.</ref> 61,2% былі прызнаныя [[каталіцтва|рыма-каталікамі]], 26,9% — [[праваслаўе|праваслаўнымі]], 9,4% — [[юдаізм|юдэйцамі]], 2,4% прыпадалі на іншыя веравызнанні.
+Плошча ваяводства складала 29 011 [[квадратны кіламетр|квадратных кіламетраў]], а колькасць насельніцтва паводле [[перапіс насельніцтва|перапісу насельніцтва]] ў Польшчы ў [[1931]] годзе — 1 276 000 чалавек. Большасць насельніцтва складалі [[палякі]] (59,5%) і [[беларусы]] (22,7%). Таксама былі [[літоўцы]] (5,2%), [[расейцы]] (3,4%) і іншыя (0,3%) ўключна ў [[караімы|караімамі]]. У гарадох (за выняткам [[Вільня|Вільні]]) значную колькасць насельніцтва складалі [[жыды]] (8.5% ад усяго насельніцтва).<ref>Паводле перапісу насельніцтва Польшчы 1931 года. «Drugi Powszechny Spis Ludności z dnia 9 XII 1931 r». Statystyka Polski D (34). 1939.</ref> 61,2% былі прызнаныя [[каталіцтва|рыма-каталікамі]], 26,9% — [[праваслаўе|праваслаўнымі]], 9,4% — [[юдаізм|юдэйцамі]], 2,4% прыпадалі на іншыя веравызнанні.
 == Месцазнаходжанне ==
-Ваяводства размяшчалася ў паўночна-ўсходняй частцы дзяржавы, межавала з [[СССР|Савецкім Саюзам]] на ўсходзе, [[Літва]]й на захадзе, [[Латвія]]й на поўначы [[Наваградзкае ваяводства (1919—1939)|Наваградзкім ваяводствам]] на поўдні і [[Беластоцкае ваяводства (1919—1939)|Беластоцкім ваяводствам]] на паўднёвым захадзе. Мясцовасць была раўнінная, месцамі гарыстая, у склад ваяводства ўваходзілі некалькі азёраў (напрыклад, [[Возера Нарач|Нарач]] — найвялікшае возера [[Беларусь|Беларусі]] і найвялікшае возера Польшчы ў міжваенны перыяд). На [[1 студзеня]] [[1937]] году лясы займалі 21.2% плошчы тэрыторыі ваяводства.
+Ваяводства размяшчалася ў паўночна-ўсходняй частцы дзяржавы, межавала з [[СССР|Савецкім Саюзам]] на ўсходзе, [[Літва]]й на захадзе, [[Латвія]]й на поўначы [[Наваградcкае ваяводства (1919—1939)|Наваградcкім ваяводствам]] на поўдні і [[Беластоцкае ваяводства (1919—1939)|Беластоцкім ваяводствам]] на паўднёвым захадзе. Мясцовасць была раўнінная, месцамі гарыстая, у склад ваяводства ўваходзілі некалькі азёраў (напрыклад, [[Возера Нарач|Нарач]] — найвялікшае возера [[Беларусь|Беларусі]] і найвялікшае возера Польшчы ў міжваенны перыяд). На [[1 студзеня]] [[1937]] года лясы займалі 21.2% плошчы тэрыторыі ваяводства.
 == Гарады і адміністрацыйны падзел ==
@@ Радок 73: / Радок 73: @@
 * [[Браслаў]]скі павет (плошча 4 217 км², нас. 143 100),
 * [[Дзісна|Дзісноўскі]] павет (плошча 3 968 км², нас. 159 900),
-* [[Маладзечна|Маладэчанскі]] павет (плошча 1 898 км², нас. 91 300),
+* [[Маладзечна|Маладзечанскі]] павет (плошча 1 898 км², нас. 91 300),
 * [[Ашмяны|Ашмянскі]] павет (плошча 2 362 км², нас. 104 600),
 * [[Паставы|Пастаўскі павет]] (плошча 3 050 км², нас. 99 900),
 * [[Свянцяны|Свянцянскі]] павет (плошча 4 017 км², нас. 136 500),
 * [[Вілейка|Вялейскі павет]] (плошча 3 427 км², нас. 131 100),
-* павет горада [[Вільня|Вільні]] (з [[1930]] году) (плошча 105 км², нас. 195 100),
+* павет горада [[Вільня|Вільні]] (з [[1930]] года) (плошча 105 км², нас. 195 100),
 * Віленска—[[Трокі|Троцкі]] павет (плошча 5 967 км², нас. 214 500. Гэта быў найвялікшы павет ва ўсёй міжваеннай Польшчы, большы за [[Сілезскае ваяводства (1920—1939)|аўтаномнае Сілезскае ваяводства]]).
-Сталіцы паветаў па звестках на [[1931]] год налічвалі: Вільня — 190 172 жыхароў, Браслаў — 1587 жыхароў, Дзісна — 4413 жыхароў, Маладэчна — 1997 жыхароў, Ашмяны — 6000 жыхароў, Паставы — 974 жыхары, Свянцяны — 6000 жыхароў, Вялейка — 3417 жыхароў.
+Сталіцы паветаў па звестках на [[1931]] год налічвалі: Вільня — 190 172 жыхароў, Браслаў — 1587 жыхароў, Дзісна — 4413 жыхароў, Маладзечна — 1997 жыхароў, Ашмяны — 6000 жыхароў, Паставы — 974 жыхары, Свянцяны — 6000 жыхароў, Вялейка — 3417 жыхароў.
-== Падзел 1939 году ==
+== Падзел 1939 года ==
 У [[1939]] годзе выяводства было падзеленае паміж [[СССР]] і [[Літва|Літовскай рэспублікай]], а польскія дзяржаўныя дзеячы сышлі ў падполле.<ref>[http://w.icm.edu.pl/ak/txt/delegWiln.htm Заява рэгіянальнага ўраду ў Вільні] {{ref-pl}}</ref>