Мадх’я-Прадэш: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Ivan Sidorsky (размовы | уклад)
Новая старонка: right|125px '''Мадх'я-Прадэш''' ({{lang-en|Madhya Pradesh}} з хіндзі: «мадх'я» — цэнтрал...
 
Ivan Sidorsky (размовы | уклад)
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
[[Image:India Madhya Pradesh locator map.svg|right|125px]]
[[Image:India Madhya Pradesh locator map.svg|right|125px]]
'''Мадх'я-Прадэш''' ({{lang-en|Madhya Pradesh}} з хіндзі: «мадх'я» — цэнтральны, «прадэш» — вобласць, рэгіён), штат у цэнтральнай частцы [[Індыя|Індыі]]. Гранічыць са штатамі [[Утар-Прадэш]] на паўночным усходзе, [[Чхатысгарх]] на ўсходзе, [[Махараштра]] на поўдні, [[Гуджарат]] на захадзе і [[Раджастхан]] на паўночным захадзе. Займае другое месца сярод штатаў па плошчы (308 144 км<sup>2</sup>) і 7-е па насельніцтву (60,4 млн. чалавек, 2001). Адміністрацыйны цэнтр — [[горад Бхапал|Бхапал]].
'''Мадх'я-Прадэш''' ({{lang-en|Madhya Pradesh}} з хіндзі: «мадх'я» — цэнтральны, «прадэш» — вобласць, рэгіён), штат у цэнтральнай частцы [[Індыя|Індыі]]. Гранічыць са штатамі [[Утар-Прадэш]] на паўночным усходзе, [[Чхатысгарх]] на ўсходзе, [[Махараштра]] на поўдні, [[Гуджарат]] на захадзе і [[Раджастхан]] на паўночным захадзе. Займае другое месца сярод штатаў па плошчы (308 144 км<sup>2</sup>) і 7-е па насельніцтву (60,4 млн. чалавек, [[2001]]). Адміністрацыйны цэнтр — [[горад Бхапал|Бхапал]].


== Геаграфія ==
== Геаграфія ==
Радок 6: Радок 6:
Да выдзялення з яго складу ў [[2000]] штата Чхатысгарх, Мадх'я-Прадэш быў буйнейшым па плошчы штатам у краіне.
Да выдзялення з яго складу ў [[2000]] штата Чхатысгарх, Мадх'я-Прадэш быў буйнейшым па плошчы штатам у краіне.


Штат Мадх'я-Прадэш знаходзіцца на водападзеле басейнаў [[Бенгальскі заліў|Бенгальскага заліва]] (прытокі Ганга, Маханады і Гадавары) і Аравійскага мора (Нармада, Тапты). Рака Нармада — традыцыйная граніца паміж паўночнай і паўднёвай Індыяй.
Штат Мадх'я-Прадэш знаходзіцца на водападзеле басейнаў [[Бенгальскі заліў|Бенгальскага заліва]] (прытокі [[рака Ганг|Ганга]], [[рака Маханады|Маханады]] і [[рака Гадавары|Гадавары]]) і [[Аравійскае мора|Аравійскага мора]] ([[рака Нармада|Нармада]], [[рака Тапты|Тапты]]). Рака Нармада — традыцыйная граніца паміж паўночнай і паўднёвай Індыяй.


Лясістасць складае 31%.
Лясістасць складае 31%.
Радок 14: Радок 14:
== Гісторыя ==
== Гісторыя ==


З 321 па 185 да н.э. тэрыторыя штата ўваходзіла ў склад імперыі Маур'яў. З 4 стагоддзя н.э. — пад уладай дынастыі Гуптаў. Пасля перыяду феадальнай раздробленасці паўночная частка гэтай тэрыторыі ў 13 стагоддзі перайшла пад кантроль Дэлійскага султаната.
З [[321]] па [[185]] да н.э. тэрыторыя штата ўваходзіла ў склад імперыі Маур'яў. З [[4 стагоддзе|4 стагоддзя н.э.]] — пад уладай дынастыі Гуптаў. Пасля перыяду феадальнай раздробленасці паўночная частка гэтай тэрыторыі ў [[13 стагоддзе|13 стагоддзі]] перайшла пад кантроль Дэлійскага султаната.


У сярэдзіне 16 стагоддзя большая частка тэрыторыі штата ўвайшла ў склад імперыі Вялікіх Маголаў. З аслабленнем апошняй уладарамі краю сталі плямёны маратхаў (продкі сучаснага насельніцтва штата Махараштра). У выніку трох англа-маратхскіх войн 1775—1818 іх змянілі англічане.
У сярэдзіне [[16 стагоддзе|16 стагоддзя]] большая частка тэрыторыі штата ўвайшла ў склад імперыі Вялікіх Маголаў. З аслабленнем апошняй уладарамі краю сталі плямёны маратхаў (продкі сучаснага насельніцтва штата Махараштра). У выніку трох англа-маратхскіх войн [[1775]]—[[1818]] іх змянілі англічане.


Сучасную назву штат атрымаў у 1950.
Сучасную назву штат атрымаў у [[1950]].


== Палітыка ==
== Палітыка ==


Двухпартыйная сістэма: асноўная барацьба ідзе паміж Індыйскім нацыянальным кангрэсам і Бхаратыя джаната парты. З 2003 ва ўладзе ў штаце знаходзіцца Бхаратыя джаната парты (173 месцы ў асамблеі штата з 230).
Двухпартыйная сістэма: асноўная барацьба ідзе паміж [[Індыйскі нацыянальны кангрэс|Індыйскім нацыянальным кангрэсам]] і [[Бхаратыя джаната парты]]. З [[2003]] ва ўладзе ў штаце знаходзіцца Бхаратыя джаната парты (173 месцы ў асамблеі штата з 230).


== Эканоміка ==
== Эканоміка ==


ВУП штата — 32 млрд. долл. ЗША (2004).
ВУП штата — 32 млрд. долл. ЗША ([[2004]]).


Асноўныя галіны прамысловасці — лёгкая, машынабудаванне і металаапрацоўка, вытворчасць будаўнічых матэрыялаў, мінеральных угнаенняў.
Асноўныя галіны прамысловасці — лёгкая, машынабудаванне і металаапрацоўка, вытворчасць будаўнічых матэрыялаў, мінеральных угнаенняў.


На ўсходзе штата вырошчваюць рыс, у цэнтральнай частцы асноўная сельскагаспадарчая культура — пшаніца, на захадзе — проса.
На ўсходзе штата вырошчваюць [[рыс]], у цэнтральнай частцы асноўная сельскагаспадарчая культура — [[пшаніца]], на захадзе — [[проса]].


== Насельніцтва ==
== Насельніцтва ==


Індуісты — 91%, мусульмане — 6,5%, джайністы — 0,9%, хрысціяне — 0,3% (2000).
[[індуізм|Індуісты]] — 91%, [[іслам|мусульмане]] — 6,5%, [[джайнізм|джайністы]] — 0,9%, [[хрысціянства|хрысціяне]] — 0,3% ([[2000]]).


Асноўная мова — хіндзі, у раёнах з мусульманскім насельніцтвам ужываецца таксама урду.
Асноўная мова — [[хіндзі]], у раёнах з мусульманскім насельніцтвам ужываецца таксама [[урду]].


== У Сеціве ==
== У Сеціве ==

Версія ад 16:25, 15 студзеня 2008

Мадх'я-Прадэш (англ.: Madhya Pradesh з хіндзі: «мадх'я» — цэнтральны, «прадэш» — вобласць, рэгіён), штат у цэнтральнай частцы Індыі. Гранічыць са штатамі Утар-Прадэш на паўночным усходзе, Чхатысгарх на ўсходзе, Махараштра на поўдні, Гуджарат на захадзе і Раджастхан на паўночным захадзе. Займае другое месца сярод штатаў па плошчы (308 144 км2) і 7-е па насельніцтву (60,4 млн. чалавек, 2001). Адміністрацыйны цэнтр — Бхапал.

Геаграфія

Да выдзялення з яго складу ў 2000 штата Чхатысгарх, Мадх'я-Прадэш быў буйнейшым па плошчы штатам у краіне.

Штат Мадх'я-Прадэш знаходзіцца на водападзеле басейнаў Бенгальскага заліва (прытокі Ганга, Маханады і Гадавары) і Аравійскага мора (Нармада, Тапты). Рака Нармада — традыцыйная граніца паміж паўночнай і паўднёвай Індыяй.

Лясістасць складае 31%.

Клімат субтрапічны, тры сезоны: сухое гарачае лета (красавік—чэрвень), перыяд мусонных дажджоў (ліпень—верасень), адносна сухая зіма.

Гісторыя

З 321 па 185 да н.э. тэрыторыя штата ўваходзіла ў склад імперыі Маур'яў. З 4 стагоддзя н.э. — пад уладай дынастыі Гуптаў. Пасля перыяду феадальнай раздробленасці паўночная частка гэтай тэрыторыі ў 13 стагоддзі перайшла пад кантроль Дэлійскага султаната.

У сярэдзіне 16 стагоддзя большая частка тэрыторыі штата ўвайшла ў склад імперыі Вялікіх Маголаў. З аслабленнем апошняй уладарамі краю сталі плямёны маратхаў (продкі сучаснага насельніцтва штата Махараштра). У выніку трох англа-маратхскіх войн 17751818 іх змянілі англічане.

Сучасную назву штат атрымаў у 1950.

Палітыка

Двухпартыйная сістэма: асноўная барацьба ідзе паміж Індыйскім нацыянальным кангрэсам і Бхаратыя джаната парты. З 2003 ва ўладзе ў штаце знаходзіцца Бхаратыя джаната парты (173 месцы ў асамблеі штата з 230).

Эканоміка

ВУП штата — 32 млрд. долл. ЗША (2004).

Асноўныя галіны прамысловасці — лёгкая, машынабудаванне і металаапрацоўка, вытворчасць будаўнічых матэрыялаў, мінеральных угнаенняў.

На ўсходзе штата вырошчваюць рыс, у цэнтральнай частцы асноўная сельскагаспадарчая культура — пшаніца, на захадзе — проса.

Насельніцтва

Індуісты — 91%, мусульмане — 6,5%, джайністы — 0,9%, хрысціяне — 0,3% (2000).

Асноўная мова — хіндзі, у раёнах з мусульманскім насельніцтвам ужываецца таксама урду.

У Сеціве