Мадх’я-Прадэш: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Новая старонка: right|125px '''Мадх'я-Прадэш''' ({{lang-en|Madhya Pradesh}} з хіндзі: «мадх'я» — цэнтрал... |
дрНяма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
[[Image:India Madhya Pradesh locator map.svg|right|125px]] |
[[Image:India Madhya Pradesh locator map.svg|right|125px]] |
||
'''Мадх'я-Прадэш''' ({{lang-en|Madhya Pradesh}} з хіндзі: «мадх'я» — цэнтральны, «прадэш» — вобласць, рэгіён), штат у цэнтральнай частцы [[Індыя|Індыі]]. Гранічыць са штатамі [[Утар-Прадэш]] на паўночным усходзе, [[Чхатысгарх]] на ўсходзе, [[Махараштра]] на поўдні, [[Гуджарат]] на захадзе і [[Раджастхан]] на паўночным захадзе. Займае другое месца сярод штатаў па плошчы (308 144 км<sup>2</sup>) і 7-е па насельніцтву (60,4 млн. чалавек, 2001). Адміністрацыйны цэнтр — [[горад Бхапал|Бхапал]]. |
'''Мадх'я-Прадэш''' ({{lang-en|Madhya Pradesh}} з хіндзі: «мадх'я» — цэнтральны, «прадэш» — вобласць, рэгіён), штат у цэнтральнай частцы [[Індыя|Індыі]]. Гранічыць са штатамі [[Утар-Прадэш]] на паўночным усходзе, [[Чхатысгарх]] на ўсходзе, [[Махараштра]] на поўдні, [[Гуджарат]] на захадзе і [[Раджастхан]] на паўночным захадзе. Займае другое месца сярод штатаў па плошчы (308 144 км<sup>2</sup>) і 7-е па насельніцтву (60,4 млн. чалавек, [[2001]]). Адміністрацыйны цэнтр — [[горад Бхапал|Бхапал]]. |
||
== Геаграфія == |
== Геаграфія == |
||
Радок 6: | Радок 6: | ||
Да выдзялення з яго складу ў [[2000]] штата Чхатысгарх, Мадх'я-Прадэш быў буйнейшым па плошчы штатам у краіне. |
Да выдзялення з яго складу ў [[2000]] штата Чхатысгарх, Мадх'я-Прадэш быў буйнейшым па плошчы штатам у краіне. |
||
Штат Мадх'я-Прадэш знаходзіцца на водападзеле басейнаў [[Бенгальскі заліў|Бенгальскага заліва]] (прытокі Ганга, Маханады і Гадавары) і Аравійскага мора (Нармада, Тапты). Рака Нармада — традыцыйная граніца паміж паўночнай і паўднёвай Індыяй. |
Штат Мадх'я-Прадэш знаходзіцца на водападзеле басейнаў [[Бенгальскі заліў|Бенгальскага заліва]] (прытокі [[рака Ганг|Ганга]], [[рака Маханады|Маханады]] і [[рака Гадавары|Гадавары]]) і [[Аравійскае мора|Аравійскага мора]] ([[рака Нармада|Нармада]], [[рака Тапты|Тапты]]). Рака Нармада — традыцыйная граніца паміж паўночнай і паўднёвай Індыяй. |
||
Лясістасць складае 31%. |
Лясістасць складае 31%. |
||
Радок 14: | Радок 14: | ||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
З 321 па 185 да н.э. тэрыторыя штата ўваходзіла ў склад імперыі Маур'яў. З 4 стагоддзя н.э. — пад уладай дынастыі Гуптаў. Пасля перыяду феадальнай раздробленасці паўночная частка гэтай тэрыторыі ў 13 стагоддзі перайшла пад кантроль Дэлійскага султаната. |
З [[321]] па [[185]] да н.э. тэрыторыя штата ўваходзіла ў склад імперыі Маур'яў. З [[4 стагоддзе|4 стагоддзя н.э.]] — пад уладай дынастыі Гуптаў. Пасля перыяду феадальнай раздробленасці паўночная частка гэтай тэрыторыі ў [[13 стагоддзе|13 стагоддзі]] перайшла пад кантроль Дэлійскага султаната. |
||
У сярэдзіне 16 стагоддзя большая частка тэрыторыі штата ўвайшла ў склад імперыі Вялікіх Маголаў. З аслабленнем апошняй уладарамі краю сталі плямёны маратхаў (продкі сучаснага насельніцтва штата Махараштра). У выніку трох англа-маратхскіх войн |
У сярэдзіне [[16 стагоддзе|16 стагоддзя]] большая частка тэрыторыі штата ўвайшла ў склад імперыі Вялікіх Маголаў. З аслабленнем апошняй уладарамі краю сталі плямёны маратхаў (продкі сучаснага насельніцтва штата Махараштра). У выніку трох англа-маратхскіх войн [[1775]]—[[1818]] іх змянілі англічане. |
||
Сучасную назву штат атрымаў у 1950. |
Сучасную назву штат атрымаў у [[1950]]. |
||
== Палітыка == |
== Палітыка == |
||
Двухпартыйная сістэма: асноўная барацьба ідзе паміж Індыйскім нацыянальным кангрэсам і Бхаратыя джаната парты. З 2003 ва ўладзе ў штаце знаходзіцца Бхаратыя джаната парты (173 месцы ў асамблеі штата з 230). |
Двухпартыйная сістэма: асноўная барацьба ідзе паміж [[Індыйскі нацыянальны кангрэс|Індыйскім нацыянальным кангрэсам]] і [[Бхаратыя джаната парты]]. З [[2003]] ва ўладзе ў штаце знаходзіцца Бхаратыя джаната парты (173 месцы ў асамблеі штата з 230). |
||
== Эканоміка == |
== Эканоміка == |
||
ВУП штата — 32 млрд. долл. ЗША (2004). |
ВУП штата — 32 млрд. долл. ЗША ([[2004]]). |
||
Асноўныя галіны прамысловасці — лёгкая, машынабудаванне і металаапрацоўка, вытворчасць будаўнічых матэрыялаў, мінеральных угнаенняў. |
Асноўныя галіны прамысловасці — лёгкая, машынабудаванне і металаапрацоўка, вытворчасць будаўнічых матэрыялаў, мінеральных угнаенняў. |
||
На ўсходзе штата вырошчваюць рыс, у цэнтральнай частцы асноўная сельскагаспадарчая культура — пшаніца, на захадзе — проса. |
На ўсходзе штата вырошчваюць [[рыс]], у цэнтральнай частцы асноўная сельскагаспадарчая культура — [[пшаніца]], на захадзе — [[проса]]. |
||
== Насельніцтва == |
== Насельніцтва == |
||
Індуісты — 91%, мусульмане — 6,5%, джайністы — 0,9%, хрысціяне — 0,3% (2000). |
[[індуізм|Індуісты]] — 91%, [[іслам|мусульмане]] — 6,5%, [[джайнізм|джайністы]] — 0,9%, [[хрысціянства|хрысціяне]] — 0,3% ([[2000]]). |
||
Асноўная мова — хіндзі, у раёнах з мусульманскім насельніцтвам ужываецца таксама урду. |
Асноўная мова — [[хіндзі]], у раёнах з мусульманскім насельніцтвам ужываецца таксама [[урду]]. |
||
== У Сеціве == |
== У Сеціве == |
Версія ад 16:25, 15 студзеня 2008
Мадх'я-Прадэш (англ.: Madhya Pradesh з хіндзі: «мадх'я» — цэнтральны, «прадэш» — вобласць, рэгіён), штат у цэнтральнай частцы Індыі. Гранічыць са штатамі Утар-Прадэш на паўночным усходзе, Чхатысгарх на ўсходзе, Махараштра на поўдні, Гуджарат на захадзе і Раджастхан на паўночным захадзе. Займае другое месца сярод штатаў па плошчы (308 144 км2) і 7-е па насельніцтву (60,4 млн. чалавек, 2001). Адміністрацыйны цэнтр — Бхапал.
Геаграфія
Да выдзялення з яго складу ў 2000 штата Чхатысгарх, Мадх'я-Прадэш быў буйнейшым па плошчы штатам у краіне.
Штат Мадх'я-Прадэш знаходзіцца на водападзеле басейнаў Бенгальскага заліва (прытокі Ганга, Маханады і Гадавары) і Аравійскага мора (Нармада, Тапты). Рака Нармада — традыцыйная граніца паміж паўночнай і паўднёвай Індыяй.
Лясістасць складае 31%.
Клімат субтрапічны, тры сезоны: сухое гарачае лета (красавік—чэрвень), перыяд мусонных дажджоў (ліпень—верасень), адносна сухая зіма.
Гісторыя
З 321 па 185 да н.э. тэрыторыя штата ўваходзіла ў склад імперыі Маур'яў. З 4 стагоддзя н.э. — пад уладай дынастыі Гуптаў. Пасля перыяду феадальнай раздробленасці паўночная частка гэтай тэрыторыі ў 13 стагоддзі перайшла пад кантроль Дэлійскага султаната.
У сярэдзіне 16 стагоддзя большая частка тэрыторыі штата ўвайшла ў склад імперыі Вялікіх Маголаў. З аслабленнем апошняй уладарамі краю сталі плямёны маратхаў (продкі сучаснага насельніцтва штата Махараштра). У выніку трох англа-маратхскіх войн 1775—1818 іх змянілі англічане.
Сучасную назву штат атрымаў у 1950.
Палітыка
Двухпартыйная сістэма: асноўная барацьба ідзе паміж Індыйскім нацыянальным кангрэсам і Бхаратыя джаната парты. З 2003 ва ўладзе ў штаце знаходзіцца Бхаратыя джаната парты (173 месцы ў асамблеі штата з 230).
Эканоміка
ВУП штата — 32 млрд. долл. ЗША (2004).
Асноўныя галіны прамысловасці — лёгкая, машынабудаванне і металаапрацоўка, вытворчасць будаўнічых матэрыялаў, мінеральных угнаенняў.
На ўсходзе штата вырошчваюць рыс, у цэнтральнай частцы асноўная сельскагаспадарчая культура — пшаніца, на захадзе — проса.
Насельніцтва
Індуісты — 91%, мусульмане — 6,5%, джайністы — 0,9%, хрысціяне — 0,3% (2000).
Асноўная мова — хіндзі, у раёнах з мусульманскім насельніцтвам ужываецца таксама урду.