Гексозы: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія]

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Версія ад 13:56, 5 ліпеня 2012

Гексо́зы — агульная хімічная назва класа шасцівугляродных монацукрыдаў, гэта значыць, монацукрыдаў, агульнай формулай якіх з'яўляецца C₆(H₂O)₆, або C₆H₁₂O₆. Тыповымі прыкладамі гексозаў з'яўляюцца D-глюкоза, D-маноза, D-фруктоза, сарбітол, D-глюказамін.

Яны маюць або альдэгідную функцыянальную групу ў пазіцыі 1 (альдагексозы), або кетонавую функцыянальную групу ў пазіцыі 2 (кетагексозы).

Альдагексозы

Альдагексозы маюць чатыры хіральныя цэнтры і, такім чынам, 16 магчымых стэрэаізамераў. З іх толькі 3 трапляюцца ў прыродзе — D-глюкоза, D-галактоза і D-маноза.

Спіс усіх D-альдагексозаў

   CH=O            CH=O            CH=O             CH=O
   |               |               |                |
  HC-OH         HO-CH             HC-OH          HO-CH
   |               |               |                |
  HC-OH           HC-OH         HO-CH            HO-CH
   |               |               |                |
  HC-OH           HC-OH           HC-OH            HC-OH
   |               |               |                |
  HC-OH           HC-OH           HC-OH            HC-OH
   |               |               |                |
   CH₂-OH          CH₂-OH          CH₂-OH           CH₂-OH
 D-алоза        D-альтроза       D-глюкоза        D-маноза

   CH=O            CH=O            CH=O             CH=O
   |               |               |                |
  HC-OH         HO-CH             HC-OH          HO-CH
   |               |               |                |
  HC-OH           HC-OH         HO-CH            HO-CH
   |               |               |                |
HO-CH           HO-CH           HO-CH            HO-CH
   |               |               |                |
  HC-OH           HC-OH           HC-OH            HC-OH
   |               |               |                |
   CH₂-OH          CH₂-OH          CH₂-OH           CH₂-OH
 D-гулоза        D-ідоза         D-галактоза      D-талоза

Кетагексозы

Кетагексозы маюць 3 хіральныя цэнтры і, такім чынам, 8 магчымых стэрэаізамераў. З іх у прыродзе трапляюцца толькі 4 D-ізамеры — D-фруктоза, D-псікоза, D-сарбоза і D-тагатоза.

Спіс усіх D-кетагексозаў

   CH₂OH           CH₂OH           CH₂OH           CH₂OH
   |               |               |               |
   C=O             C=O             C=O             C=O
   |               |               |               |
HO-CH             HC-OH           HC-OH         HO-CH
   |               |               |               |
  HC-OH         HO-CH             HC-OH         HO-CH
   |               |               |               |
  HC-OH           HC-OH           HC-OH           HC-OH
   |               |               |               |
   CH₂OH           CH₂OH           CH₂OH           CH₂OH
 D-фруктоза      D-сарбоза       D-псікоза       D-тагатоза

Толькі натуральныя гексозы могуць ферментавацца дражджамі.

Літаратура

Хімічны слоўнік навучэнца. Мн., «Народная асвета», 2004, С.75

@@ Радок 68: / Радок 68: @@
 [[de:Hexosen]]
 [[en:Hexose]]
-[[es:Hexosa]]
 [[eo:Heksozo]]
+[[es:Hexosa]]
 [[eu:Hexosa]]
 [[fr:Hexose]]
 [[gl:Hexosa]]
-[[ko:육탄당]]
 [[it:Esoso]]
-[[nl:Hexose]]
 [[ja:ヘキソース]]
+[[ko:육탄당]]
+[[nl:Hexose]]
 [[pl:Heksozy]]
 [[pt:Hexose]]
@@ Радок 82: / Радок 82: @@
 [[sr:Heksoza]]
 [[sv:Hexos]]
+[[th:เฮกโซส]]
 [[tr:Heksoz]]
 [[uk:Гексози]]