Мікалай Паўлавіч Сапега: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ZéroBot (размовы | уклад)
др r2.7.1) (робат дадаў: ru:Сапега, Николай Павлович
др clean up using AWB (7893)
Радок 72: Радок 72:
З [[Кодзень|кодзенскай]] лініі магнацкага роду [[Сапегі|Сапегаў]] гербу «[[Ліс (герб)|Ліс]]», сын [[Павел Сапега (памёр у 1579)|Паўла]] і Алены, дачкі князя [[Юрый Іванавіч Гальшанскі-Дубравіцкі|Юрыя Іванавіча Гальшанскага-Дубравіцкага]].
З [[Кодзень|кодзенскай]] лініі магнацкага роду [[Сапегі|Сапегаў]] гербу «[[Ліс (герб)|Ліс]]», сын [[Павел Сапега (памёр у 1579)|Паўла]] і Алены, дачкі князя [[Юрый Іванавіч Гальшанскі-Дубравіцкі|Юрыя Іванавіча Гальшанскага-Дубравіцкага]].


У [[1545]]—[[1546]] гадах навучаўся ў [[Лейпцыгскі ўніверсітэт|Лейпцыгскім]] і ў [[1547]]—[[1548]] гадах у {{Артыкул у іншым раздзеле|Albertus-Universität Königsberg|Каралявецкім|de}} унівэрсытэтах. Як ротмістр коннай харугвы ўдзельнічаў (з [[1561]] году) у [[Лівонская вайна|Інфлянцкай вайне 1558—1582 гадоў]]. У [[1564]]—[[1568]] гадах працягваў вайсковую кар’еру на той жа вайне. Ва ўзнагароду за ўдзел у [[Бітва на рацэ Уле|бітве пад Чашнікамі 26 студзеня 1566]] названы [[маршалак гаспадарскі|маршалкам гаспадарскім]]. У [[1576]] годзе незадоўга да смерці бацькі фактычна выконваў урад [[ваяводы новагародскія|ваяводы новагародскага]]. [[9 ліпеня]] [[1576]] году [[Спіс каралёў польскіх|кароль]] і [[Спіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікі князь]] [[Стэфан Баторы]] прызначыў яго [[ваяводы менскія|ваяводам менскім]]. Пазней [[3 красавіка]] [[1588]] годзе прызначаны [[ваяводы берасцейскія|берасцейскім]] ''«па смерці [[Гаўрыла Гарнастай|Гаўрылы Гарнастая]]»'', а [[10 кастрычніка]] таго ж году [[ваяводы віцебскія|віцебскім ваяводам]] ''«па смерці [[Станіслаў Пац|Станіслава Паца]]»''. Падпісаў акт [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]] ў [[1569]] годзе. Быў паслом [[Жыгімонт Аўгуст|Жыгімонта Аўгуста]] да імператара [[Максіміліян II|Максіміліяна II]], ад якога атрымаў тытул графа [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Свяшчэннай Рымскай імперыі]] і кавалера [[Ордэн Залатога руна|Залатога руна]]. Разам з {{Артыкул у іншым раздзеле|Wojewodowie mazowieccy|ваяводам мазавецкім|pl}} Станіславам Крыцкім (паводле іншых звестак з Тышкевічам) у [[1577]]—[[1578]] гадах быў паслом да цара [[Іван Жахлівы|Івана Маскоўскага]].
У [[1545]]—[[1546]] гадах навучаўся ў [[Лейпцыгскі ўніверсітэт|Лейпцыгскім]] і ў [[1547]]—[[1548]] гадах у {{Артыкул у іншым раздзеле|Albertus-Universität Königsberg|Каралявецкім|de}} універсітэтах. Як ротмістр коннай харугвы ўдзельнічаў (з [[1561]] года) у [[Лівонская вайна|Інфлянцкай вайне 1558—1582 гадоў]]. У [[1564]]—[[1568]] гадах працягваў ваенную кар’еру на той жа вайне. Ва ўзнагароду за ўдзел у [[Бітва на рацэ Уле|бітве пад Чашнікамі 26 студзеня 1566]] названы [[маршалак гаспадарскі|маршалкам гаспадарскім]]. У [[1576]] годзе незадоўга да смерці бацькі фактычна выконваў урад [[ваяводы новагародскія|ваяводы новагародскага]]. [[9 ліпеня]] [[1576]] года [[Спіс каралёў польскіх|кароль]] і [[Спіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікі князь]] [[Стэфан Баторы]] прызначыў яго [[ваяводы менскія|ваяводам менскім]]. Пазней [[3 красавіка]] [[1588]] годзе прызначаны [[ваяводы берасцейскія|берасцейскім]] ''«па смерці [[Гаўрыла Гарнастай|Гаўрылы Гарнастая]]»'', а [[10 кастрычніка]] таго ж году [[ваяводы віцебскія|віцебскім ваяводам]] ''«па смерці [[Станіслаў Пац|Станіслава Паца]]»''. Падпісаў акт [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]] ў [[1569]] годзе. Быў паслом [[Жыгімонт Аўгуст|Жыгімонта Аўгуста]] да імператара [[Максіміліян II|Максіміліяна II]], ад якога атрымаў тытул графа [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Свяшчэннай Рымскай імперыі]] і кавалера [[Ордэн Залатога руна|Залатога руна]]. Разам з {{Артыкул у іншым раздзеле|Wojewodowie mazowieccy|ваяводам мазавецкім|pl}} Станіславам Крыцкім (паводле іншых звестак з Тышкевічам) у [[1577]]—[[1578]] гадах быў паслом да цара [[Іван Жахлівы|Івана Маскоўскага]].


У часы безкаралеўя ў верасні [[1586]] быў адным з тых сенатараў, якія звярнуліся з лістом да маскоўскіх баяраў дзеля перамоваў аб уніі [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] з [[Маскоўскае княства|Маскоўскім княствам]]. У [[1587]] падтрымаў кандыдатуру [[Жыгімонт Ваза|Жыгімонта Вазы]]. Падчас берасцейскага сойміку ў [[1596]] годзе падтрымаў імкненні [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] далучыцца да антытурэцкай лігі.
У часы безкаралеўя ў верасні [[1586]] быў адным з тых сенатараў, якія звярнуліся з лістом да маскоўскіх баяраў дзеля перамоў аб уніі [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] з [[Маскоўскае княства|Маскоўскім княствам]]. У [[1587]] падтрымаў кандыдатуру [[Жыгімонт Ваза|Жыгімонта Вазы]]. Падчас берасцейскага сойміку ў [[1596]] годзе падтрымаў імкненні [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] далучыцца да антытурэцкай лігі.


У [[1580]] годзе швагер Мікалая Сапегі [[Астафій Валовіч]] замовіў на іх абодвух трохгадовы кантракт з каралем на варэнне солі ў [[Кодзень|Кодні]] з каралеўскіх {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupa solna|жупаў|pl}} у {{Артыкул у іншым раздзеле|Kopalnia soli Wieliczka|Велічке|pl}} і {{Артыкул у іншым раздзеле|Kopalnia soli Bochnia|Бохні|pl}}. Падобныя кантракты у [[1584]] годзе Мікалай атрымаў на рускія {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupa solna|жупы|pl}}, а ў [[1597]] годзе зноў на {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupy krakowskie|кракаўскія|pl}}. Абодва гэтыя кантракты праз год былі спыненыя з незразумелых прычынаў.
У [[1580]] годзе швагер Мікалая Сапегі [[Астафій Валовіч]] замовіў на іх абодвух трохгадовы кантракт з каралем на варэнне солі ў [[Кодзень|Кодні]] з каралеўскіх {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupa solna|жупаў|pl}} у {{Артыкул у іншым раздзеле|Kopalnia soli Wieliczka|Велічке|pl}} і {{Артыкул у іншым раздзеле|Kopalnia soli Bochnia|Бохні|pl}}. Падобныя кантракты у [[1584]] годзе Мікалай атрымаў на рускія {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupa solna|жупы|pl}}, а ў [[1597]] годзе зноў на {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupy krakowskie|кракаўскія|pl}}. Абодва гэтыя кантракты праз год былі спыненыя з незразумелых прычынаў.
Радок 91: Радок 91:
Пахавалі Мікалая Сапегу ў касцёле Св. Ганны ў [[Кодзень|Кодні]].
Пахавалі Мікалая Сапегу ў касцёле Св. Ганны ў [[Кодзень|Кодні]].


{{зноскі}}
== Крыніцы ==
{{Зноскі}}


== Літаратура ==
== Літаратура ==
Радок 98: Радок 97:
* Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885.
* Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885.
* Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908.
* Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908.
* Літаратура/ЭВКЛ
* {{Крыніцы/ЭВКЛ}}


== Спасылкі ==
== Вонкавыя спасылкі ==
[http://mariusz.eu.pn/genealogia/rody/sapiehowie03.html Генеалогія магнацкіх радоў Рэчы Паспалітай]
[http://mariusz.eu.pn/genealogia/rody/sapiehowie03.html Генеалогія магнацкіх радоў Рэчы Паспалітай]



Версія ад 22:44, 19 жніўня 2012

Мікалай Паўлавіч Сапега
Мікалай Сапега. Партрэт з Коданскай галерэі, 1709
Мікалай Сапега. Партрэт з Коданскай галерэі, 1709
Герб «Ліс»
Герб «Ліс»
12-ы Ваявода віцебскі
1588 — 1599
Папярэднік Станіслаў Пац
Пераемнік Ян Завіша
3-і Ваявода берасцейскі
1588
Папярэднік Гаўрыла Гарнастай
Пераемнік Крыштаф Зяновіч
2-і Ваявода менскі
1576 — 1588
Папярэднік Гаўрыла Гарнастай
Пераемнік Багдан Паўлавіч Сапега

Нараджэнне каля 1545
Смерць 1.11.1599
Берасце
Месца пахавання
Род Сапегі
Бацька Павел Сапега
Маці Алена Гальшанская
Жонка Ганна з Сангушкаў
Ганна з Вішнявецкая
Дзеці ад 2-га шлюбу:
Ян, Мікалай, Крыштаф, Фрыдэрык, Аляксандр, Габрыэль, Гальшка
Веравызнанне кальвінізм і праваслаўе[1]
Адукацыя
Дзейнасць дыпламат
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мікалай Паўлавіч Сапега (каля 1545 — 1 лістапада 1599) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага. Маршалак гаспадарскі (15661576), ваявода менскі (15761588), берасцейскі (1588) і віцебскі1588).

Валодаў Гальшанамі, Коднем, маёнткамі ў Берасцейскім, Лідскім, Ашмянскім паветах, на Валыні, трымаў Рэчыцкае (15701573) і Аршанскае1588) староствы[2], Суражскую і Вяліжскую дзяржавы (15911597).

Жыццяпіс

З кодзенскай лініі магнацкага роду Сапегаў гербу «Ліс», сын Паўла і Алены, дачкі князя Юрыя Іванавіча Гальшанскага-Дубравіцкага.

У 15451546 гадах навучаўся ў Лейпцыгскім і ў 15471548 гадах у Каралявецкім  (ням.) універсітэтах. Як ротмістр коннай харугвы ўдзельнічаў (з 1561 года) у Інфлянцкай вайне 1558—1582 гадоў. У 15641568 гадах працягваў ваенную кар’еру на той жа вайне. Ва ўзнагароду за ўдзел у бітве пад Чашнікамі 26 студзеня 1566 названы маршалкам гаспадарскім. У 1576 годзе незадоўга да смерці бацькі фактычна выконваў урад ваяводы новагародскага. 9 ліпеня 1576 года кароль і вялікі князь Стэфан Баторы прызначыў яго ваяводам менскім. Пазней 3 красавіка 1588 годзе прызначаны берасцейскім «па смерці Гаўрылы Гарнастая», а 10 кастрычніка таго ж году віцебскім ваяводам «па смерці Станіслава Паца». Падпісаў акт Люблінскай уніі ў 1569 годзе. Быў паслом Жыгімонта Аўгуста да імператара Максіміліяна II, ад якога атрымаў тытул графа Свяшчэннай Рымскай імперыі і кавалера Залатога руна. Разам з ваяводам мазавецкім  (польск.) Станіславам Крыцкім (паводле іншых звестак з Тышкевічам) у 15771578 гадах быў паслом да цара Івана Маскоўскага.

У часы безкаралеўя ў верасні 1586 быў адным з тых сенатараў, якія звярнуліся з лістом да маскоўскіх баяраў дзеля перамоў аб уніі Рэчы Паспалітай з Маскоўскім княствам. У 1587 падтрымаў кандыдатуру Жыгімонта Вазы. Падчас берасцейскага сойміку ў 1596 годзе падтрымаў імкненні Рэчы Паспалітай далучыцца да антытурэцкай лігі.

У 1580 годзе швагер Мікалая Сапегі Астафій Валовіч замовіў на іх абодвух трохгадовы кантракт з каралем на варэнне солі ў Кодні з каралеўскіх жупаў  (польск.) у Велічке  (польск.) і Бохні  (польск.). Падобныя кантракты у 1584 годзе Мікалай атрымаў на рускія жупы  (польск.), а ў 1597 годзе зноў на кракаўскія  (польск.). Абодва гэтыя кантракты праз год былі спыненыя з незразумелых прычынаў.

Выхаваны ў праваслаўі, знаходзіўся на працягу жыцця пад уплывам кальвінізму, не парываючы аднак цалкам з папярэдней верай. Рэшткі свайго бацькі і дзеда перанёс з Бочак  (польск.) у кодзенскую царкву. Збудаваў там жа за вялікі кошт прыгожы палац на месцы старога замчышча.

Першы шлюб (24 верасня 1563) з Ганнай княжной Кашырскай (?—1580), дачкой луцкага старосты Андрэя Міхайлавіча Сангушкі, быў бяздзетным. У другім шлюбе з Ганнай (?—1598), дачкой ваяводы валынскага Андрэя Вішнявецкага і Яўхіміі Вярбіцкай, меў сямёра дзяцей:

Пахавалі Мікалая Сапегу ў касцёле Св. Ганны ў Кодні.

Зноскі

Літаратура

Спасылкі

Генеалогія магнацкіх радоў Рэчы Паспалітай