Мікалай Паўлавіч Сапега: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др r2.7.1) (робат дадаў: ru:Сапега, Николай Павлович |
др clean up using AWB (7893) |
||
Радок 72: | Радок 72: | ||
З [[Кодзень|кодзенскай]] лініі магнацкага роду [[Сапегі|Сапегаў]] гербу «[[Ліс (герб)|Ліс]]», сын [[Павел Сапега (памёр у 1579)|Паўла]] і Алены, дачкі князя [[Юрый Іванавіч Гальшанскі-Дубравіцкі|Юрыя Іванавіча Гальшанскага-Дубравіцкага]]. |
З [[Кодзень|кодзенскай]] лініі магнацкага роду [[Сапегі|Сапегаў]] гербу «[[Ліс (герб)|Ліс]]», сын [[Павел Сапега (памёр у 1579)|Паўла]] і Алены, дачкі князя [[Юрый Іванавіч Гальшанскі-Дубравіцкі|Юрыя Іванавіча Гальшанскага-Дубравіцкага]]. |
||
У [[1545]]—[[1546]] гадах навучаўся ў [[Лейпцыгскі ўніверсітэт|Лейпцыгскім]] і ў [[1547]]—[[1548]] гадах у {{Артыкул у іншым раздзеле|Albertus-Universität Königsberg|Каралявецкім|de}} |
У [[1545]]—[[1546]] гадах навучаўся ў [[Лейпцыгскі ўніверсітэт|Лейпцыгскім]] і ў [[1547]]—[[1548]] гадах у {{Артыкул у іншым раздзеле|Albertus-Universität Königsberg|Каралявецкім|de}} універсітэтах. Як ротмістр коннай харугвы ўдзельнічаў (з [[1561]] года) у [[Лівонская вайна|Інфлянцкай вайне 1558—1582 гадоў]]. У [[1564]]—[[1568]] гадах працягваў ваенную кар’еру на той жа вайне. Ва ўзнагароду за ўдзел у [[Бітва на рацэ Уле|бітве пад Чашнікамі 26 студзеня 1566]] названы [[маршалак гаспадарскі|маршалкам гаспадарскім]]. У [[1576]] годзе незадоўга да смерці бацькі фактычна выконваў урад [[ваяводы новагародскія|ваяводы новагародскага]]. [[9 ліпеня]] [[1576]] года [[Спіс каралёў польскіх|кароль]] і [[Спіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікі князь]] [[Стэфан Баторы]] прызначыў яго [[ваяводы менскія|ваяводам менскім]]. Пазней [[3 красавіка]] [[1588]] годзе прызначаны [[ваяводы берасцейскія|берасцейскім]] ''«па смерці [[Гаўрыла Гарнастай|Гаўрылы Гарнастая]]»'', а [[10 кастрычніка]] таго ж году [[ваяводы віцебскія|віцебскім ваяводам]] ''«па смерці [[Станіслаў Пац|Станіслава Паца]]»''. Падпісаў акт [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]] ў [[1569]] годзе. Быў паслом [[Жыгімонт Аўгуст|Жыгімонта Аўгуста]] да імператара [[Максіміліян II|Максіміліяна II]], ад якога атрымаў тытул графа [[Свяшчэнная Рымская імперыя|Свяшчэннай Рымскай імперыі]] і кавалера [[Ордэн Залатога руна|Залатога руна]]. Разам з {{Артыкул у іншым раздзеле|Wojewodowie mazowieccy|ваяводам мазавецкім|pl}} Станіславам Крыцкім (паводле іншых звестак з Тышкевічам) у [[1577]]—[[1578]] гадах быў паслом да цара [[Іван Жахлівы|Івана Маскоўскага]]. |
||
У часы безкаралеўя ў верасні [[1586]] быў адным з тых сенатараў, якія звярнуліся з лістом да маскоўскіх баяраў дзеля |
У часы безкаралеўя ў верасні [[1586]] быў адным з тых сенатараў, якія звярнуліся з лістом да маскоўскіх баяраў дзеля перамоў аб уніі [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] з [[Маскоўскае княства|Маскоўскім княствам]]. У [[1587]] падтрымаў кандыдатуру [[Жыгімонт Ваза|Жыгімонта Вазы]]. Падчас берасцейскага сойміку ў [[1596]] годзе падтрымаў імкненні [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] далучыцца да антытурэцкай лігі. |
||
У [[1580]] годзе швагер Мікалая Сапегі [[Астафій Валовіч]] замовіў на іх абодвух трохгадовы кантракт з каралем на варэнне солі ў [[Кодзень|Кодні]] з каралеўскіх {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupa solna|жупаў|pl}} у {{Артыкул у іншым раздзеле|Kopalnia soli Wieliczka|Велічке|pl}} і {{Артыкул у іншым раздзеле|Kopalnia soli Bochnia|Бохні|pl}}. Падобныя кантракты у [[1584]] годзе Мікалай атрымаў на рускія {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupa solna|жупы|pl}}, а ў [[1597]] годзе зноў на {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupy krakowskie|кракаўскія|pl}}. Абодва гэтыя кантракты праз год былі спыненыя з незразумелых прычынаў. |
У [[1580]] годзе швагер Мікалая Сапегі [[Астафій Валовіч]] замовіў на іх абодвух трохгадовы кантракт з каралем на варэнне солі ў [[Кодзень|Кодні]] з каралеўскіх {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupa solna|жупаў|pl}} у {{Артыкул у іншым раздзеле|Kopalnia soli Wieliczka|Велічке|pl}} і {{Артыкул у іншым раздзеле|Kopalnia soli Bochnia|Бохні|pl}}. Падобныя кантракты у [[1584]] годзе Мікалай атрымаў на рускія {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupa solna|жупы|pl}}, а ў [[1597]] годзе зноў на {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupy krakowskie|кракаўскія|pl}}. Абодва гэтыя кантракты праз год былі спыненыя з незразумелых прычынаў. |
||
Радок 91: | Радок 91: | ||
Пахавалі Мікалая Сапегу ў касцёле Св. Ганны ў [[Кодзень|Кодні]]. |
Пахавалі Мікалая Сапегу ў касцёле Св. Ганны ў [[Кодзень|Кодні]]. |
||
{{зноскі}} |
|||
== Крыніцы == |
|||
{{Зноскі}} |
|||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
Радок 98: | Радок 97: | ||
* Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885. |
* Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885. |
||
* Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908. |
* Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908. |
||
* |
* {{Крыніцы/ЭВКЛ}} |
||
== Спасылкі == |
|||
== Вонкавыя спасылкі == |
|||
[http://mariusz.eu.pn/genealogia/rody/sapiehowie03.html Генеалогія магнацкіх радоў Рэчы Паспалітай] |
[http://mariusz.eu.pn/genealogia/rody/sapiehowie03.html Генеалогія магнацкіх радоў Рэчы Паспалітай] |
||
Версія ад 22:44, 19 жніўня 2012
Мікалай Паўлавіч Сапега | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| |||||||
| |||||||
|
|||||||
Папярэднік | Станіслаў Пац | ||||||
Пераемнік | Ян Завіша | ||||||
|
|||||||
Папярэднік | Гаўрыла Гарнастай | ||||||
Пераемнік | Крыштаф Зяновіч | ||||||
|
|||||||
Папярэднік | Гаўрыла Гарнастай | ||||||
Пераемнік | Багдан Паўлавіч Сапега | ||||||
|
|||||||
Нараджэнне | каля 1545 | ||||||
Смерць |
1.11.1599 Берасце |
||||||
Месца пахавання | |||||||
Род | Сапегі | ||||||
Бацька | Павел Сапега | ||||||
Маці | Алена Гальшанская | ||||||
Жонка |
Ганна з Сангушкаў Ганна з Вішнявецкая |
||||||
Дзеці |
ад 2-га шлюбу: Ян, Мікалай, Крыштаф, Фрыдэрык, Аляксандр, Габрыэль, Гальшка |
||||||
Веравызнанне | кальвінізм і праваслаўе[1] | ||||||
Адукацыя |
|
||||||
Дзейнасць | дыпламат | ||||||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Мікалай Паўлавіч Сапега (каля 1545 — 1 лістапада 1599) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага. Маршалак гаспадарскі (1566—1576), ваявода менскі (1576—1588), берасцейскі (1588) і віцебскі (з 1588).
Валодаў Гальшанамі, Коднем, маёнткамі ў Берасцейскім, Лідскім, Ашмянскім паветах, на Валыні, трымаў Рэчыцкае (1570—1573) і Аршанскае (з 1588) староствы[2], Суражскую і Вяліжскую дзяржавы (1591—1597).
Жыццяпіс
З кодзенскай лініі магнацкага роду Сапегаў гербу «Ліс», сын Паўла і Алены, дачкі князя Юрыя Іванавіча Гальшанскага-Дубравіцкага.
У 1545—1546 гадах навучаўся ў Лейпцыгскім і ў 1547—1548 гадах у Каралявецкім універсітэтах. Як ротмістр коннай харугвы ўдзельнічаў (з 1561 года) у Інфлянцкай вайне 1558—1582 гадоў. У 1564—1568 гадах працягваў ваенную кар’еру на той жа вайне. Ва ўзнагароду за ўдзел у бітве пад Чашнікамі 26 студзеня 1566 названы маршалкам гаспадарскім. У 1576 годзе незадоўга да смерці бацькі фактычна выконваў урад ваяводы новагародскага. 9 ліпеня 1576 года кароль і вялікі князь Стэфан Баторы прызначыў яго ваяводам менскім. Пазней 3 красавіка 1588 годзе прызначаны берасцейскім «па смерці Гаўрылы Гарнастая», а 10 кастрычніка таго ж году віцебскім ваяводам «па смерці Станіслава Паца». Падпісаў акт Люблінскай уніі ў 1569 годзе. Быў паслом Жыгімонта Аўгуста да імператара Максіміліяна II, ад якога атрымаў тытул графа Свяшчэннай Рымскай імперыі і кавалера Залатога руна. Разам з ваяводам мазавецкім Станіславам Крыцкім (паводле іншых звестак з Тышкевічам) у 1577—1578 гадах быў паслом да цара Івана Маскоўскага.
У часы безкаралеўя ў верасні 1586 быў адным з тых сенатараў, якія звярнуліся з лістом да маскоўскіх баяраў дзеля перамоў аб уніі Рэчы Паспалітай з Маскоўскім княствам. У 1587 падтрымаў кандыдатуру Жыгімонта Вазы. Падчас берасцейскага сойміку ў 1596 годзе падтрымаў імкненні Рэчы Паспалітай далучыцца да антытурэцкай лігі.
У 1580 годзе швагер Мікалая Сапегі Астафій Валовіч замовіў на іх абодвух трохгадовы кантракт з каралем на варэнне солі ў Кодні з каралеўскіх жупаў у Велічке і Бохні . Падобныя кантракты у 1584 годзе Мікалай атрымаў на рускія жупы , а ў 1597 годзе зноў на кракаўскія . Абодва гэтыя кантракты праз год былі спыненыя з незразумелых прычынаў.
Выхаваны ў праваслаўі, знаходзіўся на працягу жыцця пад уплывам кальвінізму, не парываючы аднак цалкам з папярэдней верай. Рэшткі свайго бацькі і дзеда перанёс з Бочак у кодзенскую царкву. Збудаваў там жа за вялікі кошт прыгожы палац на месцы старога замчышча.
Першы шлюб (24 верасня 1563) з Ганнай княжной Кашырскай (?—1580), дачкой луцкага старосты Андрэя Міхайлавіча Сангушкі, быў бяздзетным. У другім шлюбе з Ганнай (?—1598), дачкой ваяводы валынскага Андрэя Вішнявецкага і Яўхіміі Вярбіцкай, меў сямёра дзяцей:
- Яна (?—1614);
- Мікалая;
- Крыштафа (?—27 лістапада 1637), які быў паслядоўна падстоліем, стольнікам, крайчым і падчашым літоўскім;
- Фрыдэрыка;
- Аляксандра (?—1619), з 1609 віцебскага падкаморыя;
- Габрыэля (?—1614—?);
- Гальшку, жонку новагародскага кашталяна Самуэля Валовіча;
Пахавалі Мікалая Сапегу ў касцёле Св. Ганны ў Кодні.
Зноскі
- ↑ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. VIII, Ziemia brzeska i województwo brzeskie XIV‒XVIII wiek / пад рэд. А. Рахуба — Warszawa: 2020. — С. 200. — ISBN 978-83-65880-89-5
- ↑ Анатоль Грыцкевіч. Сапегі //Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т.. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя. С. 547.
Літаратура
- Niesiecki K. Herbarz Polski, wyd. J.N. Bobrowicz. — Lipsk, 1839—1846.
- Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885.
- Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908.
- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т.. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя.
Спасылкі
Генеалогія магнацкіх радоў Рэчы Паспалітай
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Мікалай Паўлавіч Сапега