Сігірыя: Розніца паміж версіямі

Сігірыя
Сігірыя*
Sigiriya**
Сусветная спадчына ЮНЕСКА
Тып	культурны
Крытэрыі	I, III, IV
Спасылка	202
Рэгіён***	Азія
	Гісторыя ўключэння
Уключэнне	1982 (6 сесія)
	* Міжнародная канвенцыя «ЮНЕСКА»; Назва ў афіцыйным англ. спісе; * Рэгіён па класіфікацыі ЮНЕСКА

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 19:59, 1 верасня 2012

Сігі́рыя (сінгальск.: සීගිරිය "ільвіная гара", таксама "гара ўспамінаў") - помнік сусветнай спадчыны ў цэнтральнай частцы Шры-Ланкі каля аднайменнай вёскі.

Гісторыя

Існуюць дзве асноўныя версіі заснавання і прызначэння Сігірыі. Першая была адлюстравана ў летапісу "Махавамса". Згодна ёй, Сігірыя - гэта рэзідэнцыя і горад сінгальскага манарха Каш'япы I (473 — 495 гг.), які прыйшоў да ўлады дзякуючы забойству бацькі і быў вымушаны пакінуць Анурадхапуру на карысць умацаванай Сігірыі, паколькі існавала пагроза помсты. Пасля яго смерці сталіца зноў была перанесена ў Анурадхапуру, а Сігірыя перададзена будысцкім манахам. Гэтая версія з'яўлялася дамінуючай да пач. XXI ст. і шырока прадстаўлена ў навуковай літаратуры^[1]. Аднак зараз яна аспрэчваецца. Існуюць доказы таго, што Сігірыя стваралася з самага пачатку як будысцкі кляштар, прычым прыхільнікамі махаяны, а не распаўсюджанай на Шры-Ланке ў нашы дні хінаяны. Прычым, знойдзены сведчанні таго, што паселішча і кляштар ў Сігірыі існавалі значна раней за V - VI стст, калі на яе тэрыторыі ішлі інтэнсіўныя будаўнічыя работы^[2].

Даследаванні помніка вучонымі пачаліся ў XIX ст.

Апісанне

Галоўную частку комплекса складае непасрэдна скала Сігірыя (каля 200 м) старажытнага вулканічнага паходжання. Яна ўзвышаецца над навакольнай раўнінай і бачна здалёк. На платформах захаваліся рэшткі старажытных пабудоў. Асаблівую цікавасць уяўляюць ніша з фрэскамі і Люстраной сцяной, лесвіца на паўночнай платформе з выразанымі з каменю скульптурамі ў выглядзе вялізных ільвіных лап, а таксама плоская вяршыня Сігірыі (1,6 га) з сажалкамі, фундаментамі будынкаў, руінамі дагобы і плоскімі штучна апрацаванымі каменнымі плітамі.

Да нашага часу дайшло ўсяго 22 фрэскі, хаця вучоныя мяркуюць, што раней іх было значна больш. У 1967 г. некалькі з іх было пашкоджана наведвальнікам-вандалам^[3]. На іх можна ўбачыць выявы нябесных дзеў - апсар. Легенда мясцовых жыхароў, аднак, вызначае іх як жонак уладара.

Трохмятровая Люстраная сцяна атрымала сваё найменне дзякуючы таму, што некалі была пакрыта глазурай. На ёй знойдзены шматлікія графіці - надпісы на старажытнай сінгальскай мове VI - XIV стст.

У мінулым лесвіцца з ільвінымі лапамі вяла да вяршыні. Яна была знойдзена пад час археалагічных раскопак 1898 г., прычым некаторыя даследчыкі мяркуюць, што вышэй мог знаходзіцца вялізарны скальны барэльеф з целам і пысай звера.

Верхняя платформа служыла галоўным умацаваным цэнтрам Сігірыі. Прызначэнне многіх будынкаў да сёй пары дакладна не вядома. Магчыма, што акрамя дагобы на скале ўзвышаўся палац.

Скалу атачаюць сады, ірыгацыйныя збудаванні і рэшткі старажытных пабудоў, у тым ліку брама, якая ў нашы дні выкарыстоўваецца наведвальнікамі як уваход для агляду комплекса. У падножжа скалы месціцца пячора Кобры, названая так дзякуючы скальнаму выступу ў выглядзе галавы змяі. У мінулым сцены пячоры былі абтынкаваныя і распісаныя малюнкамі з выявамі кветак і звяроў. У пячоры захаваўся надпіс II ст. да н.э.^[4]

Руіны на вяршыні
Фрэскі
Люстраная сцяна
Лесвіца з ільвінымі лапамі
Пячора Кобры
Сады і ірыгацыйныя збудаванні

Ахова

У 1982 г. помнік трапіў у спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА. Тут створаны музей, адкрыты для наведвальнікаў.

Зноскі

↑ Гл.: Bandaranayake S. Sigiriya: City, Palace, and Royal Gardens. - Colombo, 1999
↑ Bandu de Silva, Raja de Silva’s new book: ‘Sigiriya Paintings’ and connected matters
↑ Atkinson B., Butler S., Gelber E., Kohn M. Sri Lanka (Country Travel Guide). - Lonely Planet, 2009. P.235
↑ Atkinson B., Butler S., Gelber E., Kohn M. Sri Lanka (Country Travel Guide). - Lonely Planet, 2009. P.236

Спасылкі

[1] Гл.: Bandaranayake S. Sigiriya: City, Palace, and Royal Gardens. - Colombo, 1999

[2] Bandu de Silva, Raja de Silva’s new book: ‘Sigiriya Paintings’ and connected matters

[3] Atkinson B., Butler S., Gelber E., Kohn M. Sri Lanka (Country Travel Guide). - Lonely Planet, 2009. P.235

[4] Atkinson B., Butler S., Gelber E., Kohn M. Sri Lanka (Country Travel Guide). - Lonely Planet, 2009. P.236

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Радок 23: / Радок 23: @@
 Існуюць дзве асноўныя версіі заснавання і прызначэння Сігірыі. Першая была адлюстравана ў летапісу "[[Махавамса]]". Згодна ёй, Сігірыя - гэта рэзідэнцыя і [[горад]] [[сінгалы|сінгальскага]] [[манарх]]а Каш'япы I ([[473]] — [[495]] гг.), які прыйшоў да ўлады дзякуючы забойству бацькі і быў вымушаны пакінуць [[Горад Анурадхапура|Анурадхапуру]] на карысць умацаванай Сігірыі, паколькі існавала пагроза помсты. Пасля яго смерці [[сталіца]] зноў была перанесена ў Анурадхапуру, а Сігірыя перададзена [[будызм|будысцкім]] манахам. Гэтая версія з'яўлялася дамінуючай да пач. [[XXI стагоддзе н.э.|XXI ст.]] і шырока прадстаўлена ў навуковай літаратуры<ref>Гл.: Bandaranayake S. Sigiriya: City, Palace, and Royal Gardens. -  Colombo, 1999</ref>. Аднак зараз яна аспрэчваецца. Існуюць доказы таго, што Сігірыя стваралася з самага пачатку як будысцкі [[кляштар]], прычым прыхільнікамі [[махаяна|махаяны]], а не распаўсюджанай на Шры-Ланке ў нашы дні [[хінаяна|хінаяны]]. Прычым, знойдзены сведчанні таго, што паселішча і кляштар ў Сігірыі існавалі значна раней за V - VI стст, калі на яе тэрыторыі ішлі інтэнсіўныя будаўнічыя работы<ref>[http://www.island.lk/2009/10/03/satmag1.html Bandu de Silva, Raja de Silva’s new book: ‘Sigiriya Paintings’ and connected matters]</ref>.
-Даследаванні помніка вучонымі пачаліся ў [[XIX стагоддзе н.э.|XIX ст.]]
+Даследаванні помніка вучонымі пачаліся ў [[XIX стагоддзе|XIX ст.]]
 ==Апісанне==