Малекула: Розніца паміж версіямі

Правіць спасылкі
З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др r2.7.2) (робат дадаў: ckb:گەرد
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1: Радок 1:
[[Выява:Atisane3.png|thumb|справа|360px|Трох- і двухмерныя мадэлі малекулаў]]
'''Мале́кула''' ({{lang-newla|molecula}}, памяншальнае ад {{lang-la|moles}}) — маса найменшая часціца дадзенага [[рэчыва]], надзеленая ягонымі якасцямі. Хімічныя ўласцівасці малекулы вызначаюцца з дапамогай яе [[Хімічны склад|склада]] і [[Хімічная будова|хімічнай будовы]].
'''Мале́кула''' ({{lang-newla|molecula}}, памяншальнае ад {{lang-la|moles}}) — найменшая часціца дадзенага [[рэчыва]], надзеленая яго якасцямі, а таксама [[электрычнасць|электрычна]] нейтральная група як мінімум з двух [[атам]]аў, якія ўтрымліваюцца разам кавалентным хімічнымі сувязямі<ref>Pauling, Linus (1970). General Chemistry. New York: Dover Publications, Inc.. ISBN 0-486-65622-5.</ref><ref>Ebbin, Darrell, D. (1990). General Chemistry, 3rd Ed.. Boston: Houghton Mifflin Co.. ISBN 0-395-43302-9.</ref>. Хімічныя ўласцівасці малекулы вызначаюцца з дапамогай ейнага [[Хімічны склад|складу]] і [[Хімічная будова|хімічнае будовы]]. Малекулы адрозніваюцца ад [[іён]]аў паводле адсутнасці [[электрычны зарад|электрычнага зараду]]. Аднак у [[квантавая фізіка|квантавай фізіцы]], [[арганічная хімія|арганічнай хіміі]] і [[біяхімія|біяхіміі]], тэрмін «''малекула''» часта выкарыстоўваецца менш строга і прымяняецца да шмататамных іёнаў. У [[кінетычная тэорыя|кінетычнай тэорыі]] [[газ]]аў, тэрмін «''малекула''» часцяком выкарыстоўваецца для любых газападобных часціц, незалежна ад свайго складу. Згодна з гэтым вызначэннем атамы [[высакародны газ|высакародных газаў]] лічацца малекуламі, нягледзячы на тое, што яны складаюцца з аднаго нязвязнага атама<ref>Chandra, Sulekh. Comprehensive Inorganic Chemistry. New Age Publishers. ISBN 8122415121.</ref>. Малекула можа складацца з атамаў аднаго хімічнага элемента, як [[кісларод]] (O<sub>2</sub>), альбо розных элементаў, як [[вада]] (H<sub>2</sub>O). Атамы і хімічныя злучэнні, звязаныя некавалентнай сувяззю, як то [[вадарод]]нымі сувязямі альбо іоннымі, як правіла, не лічацца адзіночнымі малекуламі<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/388236/molecule Molecule], Encyclopaedia Britannica on-line </ref>.


Малекулы ў якасці кампанентаў рэчываў шырока распаўсюджаны ў арганічнай хіміі. Яны таксама складаюць большую частку [[акіян]]аў і [[атмасфера Зямлі|атмасферы]]. Вялікая колькасць знаёмых цвёрдых рэчываў, аднак, у тым ліку большасць [[мінерал]]аў, якія ўваходзяць у склад [[Зямная кара|кары]], [[мантыя Зямлі|мантыі]] і [[ядро Зямлі|ядра]] [[планета Зямля|Зямлі]], утрымоўваюць шматлікія хімічныя сувязі, але не складаюцца ў малекулы. Нетыповыя малекулы могуць быць вызначаны іоннымі крышталямі, як то [[соль]], і кавалентным крышталямі, як сетка цвёрдых рэчываў, хоць яны часта складаюцца з паўтаральных элементарных блокаў, якія размешчаны ў плоскасці, як то [[графен]], альбо ў трох вымярэннях, як у [[алмаз]]е альбо [[хларыд натрыю|хларыду натрыю]]. Блокавая паўтаральная структура мае месца і для кандэнсаваных фаз з [[металічная сувязь|металічнай сувяззю]]. У [[шкло|шкле]] і цвёрдых рэчывах, якія існуюць у шклопадобным неўпарадкаваным стане, атамы могуць таксама змацоўвацца хімічнымі сувязяў без якога-небудзь вызначэння малекулы, але таксама без заканамернасцяў паўтаральных звёнаў, якімі характарызуюцца [[крышталь|крышталі]].

== Глядзіце таксама ==
* [[Адносная малекулярная маса]]

{{зноскі}}

== Спасылкі ==
{{Commons|Category:Molecules|выгляд=міні}}

{{Стаб|Хімія}}
{{Структурная хімія}}
{{Структурная хімія}}


Радок 6: Радок 18:
[[Катэгорыя:Асноўныя палажэнні і азначэнні ў хіміі]]
[[Катэгорыя:Асноўныя палажэнні і азначэнні ў хіміі]]
[[Катэгорыя:Тэрміналогія IUPAC]]
[[Катэгорыя:Тэрміналогія IUPAC]]
[[Катэгорыя:Вікіпедыя:Істотныя артыкулы]]


{{Link FA|lmo}}
{{Link FA|lmo}}

Версія ад 19:21, 18 верасня 2012

Трох- і двухмерныя мадэлі малекулаў

Мале́кула (новалац. molecula, памяншальнае ад лац.: moles) — найменшая часціца дадзенага рэчыва, надзеленая яго якасцямі, а таксама электрычна нейтральная група як мінімум з двух атамаў, якія ўтрымліваюцца разам кавалентным хімічнымі сувязямі[1][2]. Хімічныя ўласцівасці малекулы вызначаюцца з дапамогай ейнага складу і хімічнае будовы. Малекулы адрозніваюцца ад іёнаў паводле адсутнасці электрычнага зараду. Аднак у квантавай фізіцы, арганічнай хіміі і біяхіміі, тэрмін «малекула» часта выкарыстоўваецца менш строга і прымяняецца да шмататамных іёнаў. У кінетычнай тэорыі газаў, тэрмін «малекула» часцяком выкарыстоўваецца для любых газападобных часціц, незалежна ад свайго складу. Згодна з гэтым вызначэннем атамы высакародных газаў лічацца малекуламі, нягледзячы на тое, што яны складаюцца з аднаго нязвязнага атама[3]. Малекула можа складацца з атамаў аднаго хімічнага элемента, як кісларод (O2), альбо розных элементаў, як вада (H2O). Атамы і хімічныя злучэнні, звязаныя некавалентнай сувяззю, як то вадароднымі сувязямі альбо іоннымі, як правіла, не лічацца адзіночнымі малекуламі[4].

Малекулы ў якасці кампанентаў рэчываў шырока распаўсюджаны ў арганічнай хіміі. Яны таксама складаюць большую частку акіянаў і атмасферы. Вялікая колькасць знаёмых цвёрдых рэчываў, аднак, у тым ліку большасць мінералаў, якія ўваходзяць у склад кары, мантыі і ядра Зямлі, утрымоўваюць шматлікія хімічныя сувязі, але не складаюцца ў малекулы. Нетыповыя малекулы могуць быць вызначаны іоннымі крышталямі, як то соль, і кавалентным крышталямі, як сетка цвёрдых рэчываў, хоць яны часта складаюцца з паўтаральных элементарных блокаў, якія размешчаны ў плоскасці, як то графен, альбо ў трох вымярэннях, як у алмазе альбо хларыду натрыю. Блокавая паўтаральная структура мае месца і для кандэнсаваных фаз з металічнай сувяззю. У шкле і цвёрдых рэчывах, якія існуюць у шклопадобным неўпарадкаваным стане, атамы могуць таксама змацоўвацца хімічнымі сувязяў без якога-небудзь вызначэння малекулы, але таксама без заканамернасцяў паўтаральных звёнаў, якімі характарызуюцца крышталі.

Глядзіце таксама

Зноскі

  1. ↑ Pauling, Linus (1970). General Chemistry. New York: Dover Publications, Inc.. ISBN 0-486-65622-5.
  2. ↑ Ebbin, Darrell, D. (1990). General Chemistry, 3rd Ed.. Boston: Houghton Mifflin Co.. ISBN 0-395-43302-9.
  3. ↑ Chandra, Sulekh. Comprehensive Inorganic Chemistry. New Age Publishers. ISBN 8122415121.
  4. ↑ Molecule, Encyclopaedia Britannica on-line

Спасылкі

Шаблон:Стаб

Шаблон:Link FA

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Малекула&oldid=1300655"