Біятлон

Шаблон:Вызнч, састар. Шаблон:Вызн2 (ад лац.: bi «дзвюх» + грэч. athlon «барацьба»): від спорту, лыжныя спаборніцтвы на хуткасць са стральбой з вінтовак. Адлегласць і фармат гонкі, а таксама праграма стральбы бываюць рознымі.

Гісторыя

Сучасны біятлон паходзіць са Скандынавіі. Менавіта там прыгранічныя патрулі ад нуды спаборнічалі між сабою ў хуткасці ды трапнасці. Першае падабенства чэмпіянату па біятлоне адбылося ў 1767 годзе з удзелам пагранічнікаў Швецыі і Нарвегіі. Правобраз сучаснага біятлону пад назвай «Змаганні вайсковых патрулёў» быў уключаны ў праграму Першых зімовых алімпійскіх гульняў у Шамані (Францыя) у 1924 годзе. У такім выглядзе гэты від спорту праіснаваў у алімпійскай праграме да 1948 году, але ў сувязі з антываеннымі настроямі пасля Другой светавой вайны быў выключаны як празмерна мілітарызаваны.

Але ўжо ў 1958 годзе мода на біятлон аднавілася, і з таго часу чэмпіянаты па біятлоне праводзяцца рэгулярна. У 1960 годзе біятлон амаль у сучасным выглядзе быў уключаны ў праграму Алімпійскіх гульняў у Скво-Вэлі (ЗША), і быў разыграны першы камплект алімпійскіх медалёў у мужчын. Жаночыя алімпійскія спаборніцтвы ўпершыню праводзіліся ў 1992 годзе ў Альбервілі (Францыя).

Першыя алімпійскія медалі ў спрынце былі разыграныя ў 1980 годзе у Лэйк-Плэсідзе (ЗША), першым алімпійскім чэмпіёнам стаў Франк Ульрых (ФРГ). Гонка праследавання з'явілася ў алімпійскай праграме на Алімпіядзе 2002 году ў Солт-Лэйк-Сіці (ЗША) (датуль падобныя спаорніцтвы праводзіліся толькі на чэмпіянатах свету). Першай алімпійскай чэмпіёнкай у гонцы праследавання стала Вольга Пылёва, сярод мужчын — Уле Айнар Б'ёрндален. Мас-старт уключылі ў алімпійскую праграму ў 2006 годзе ў Турыне. Першай алімпійскай чэмпіёнкай у мас-старце стала Анна-Карын Олафсан (Швецыя), сярод мужчын — Міхаэль Грайс (Германія).

Амуніцыя

З цягам часу змяняліся не толькі правілы, але таксама і амуніцыя біятланістаў. Раней замест дробнакаліберных стрэльб спартоўцы цягалі з сабою вельмі важкія карабіны. Дробнокаліберную вінтоўку падрыхтавалі адмыслова дзеля біятланістаў, і яна замацоўваецца у спартоўца на перавязі за спіною. Такая вінтоўка 22-га калібру важыць ня менш 3,5 кг. Яна аснашчоная адмысловым механізмам, што блакуе спускавы кручок, а перазарядка здзейснюецца у ручным рэжыме. Апроч таго, у абоймах месца толькі для пяці патронаў. Хуткасць кулі, выпушчанай з такое зброі, не павінна быць большай за 380 метраў на секунду на адлегласці 1 метру ад зрэзу ствала. Мінімальная даўжына лыж для біятлона павінна быць на 4 см меней, чымсі рост спартоўца, а іх канцы меней заломленыя дагары.

Адмысловы касцюм скроены гэтак, каб удзержываць тэмпературу цела стабільнай, і каб паменшаць сілу ветра. Чаравікі жорсткія, каб паменшаць ціск на шчыкалатку.

Віды спаборніцтваў

На сёнешні дзень у біятлоне існуе 6 відаў спаборніцтваў: Шаблон:Вызн2 (для жанчын 7,5 км., для мужчын 10 км.); Шаблон:Вызн2 (для жанчын 10 км., для мужчын 12,5 км.); Шаблон:Вызн2 (для жанчын 12,5 км., для мужчын 15 км.); Шаблон:Вызн2 (для жанчын 15 км., для мужчын 20 км.) і 2 віды камандных спаборніцтваў — Шаблон:Вызн2 (для жанчын 4*6 км., для мужчын 4*7,5 км.) і Шаблон:Вызн2.

Правілы

За кожную незакрытую мішэнь біятланіст павінны дадаткова прбегчы штрафное кола (150 м), а ў індывідуальнай гонцы за кожную незакрытую мішэнь да часу спартоўца дадаецца адна хвіліна. А ў эстафетных гонках у спартоўцаў ёсць 3 запасныя патроны, калі ж не удаецца закрыць мішэні і пры дапамозе запасных патронаў, тады за кожную мішэнь нарахоўваецца штрафное кола.

Стріляніна ў біятлоне пачынаецца заўсёды з пазыцыі лёжачы, потым следуе стріляніна з пазыцыі стоячы. У спрынце і эстафетах толькы два агнявых рубежа, ў гонцы з праследаванням, мас-старцы і індывідуальнай гонцы — 4 агнявых рубежа.

За 15 хвілін да старта удзельнік спаборніцтв па біятлоне абавязаны прайсці маркаванне ў адмысловым стартавым мясцечку. Тут маркуюцца лыжы і правераецца вінтоўка. У вінтоўках праверяюцца мінімальныя высілкі на спускавы кручок, неабходныя дзеля здзейснення стрэльбы. Яны не павінны быць меней за 500 гр. У кожнай камандзе ёсць две запасныя вінтоўкі. Потым правераецца правільнасць стартавага номера і датрыманне правілаў пра рэкламу. Стартавыя намеры выдаюцца, каб спартовец сам замацаваў іх на бядры. На ногі быятланістам крэпляцца давачы, што замераюць час пры праходжанні кантрольных рубежоў.

Зазвычай, у спрынце і індывідуальнай гонцы, спартоўцы выходзяць на старт кожныя 30 сэкундаў. Кожны біятланіст за 10 сэкундаў да пачатку старта атрымоўвае гукавы сыгнал, за 5 сэкундаў да старта электронны гадзіннік пачынае цокаць гучна. Цягам гэтых пяці сэкундаў паліцы павінны быць у адмысловых абмежэвальніках руха. Дзеля эстафеты альбо масавага старта каманду "старт" падаюць з стартавага пісталета.

Пасля фініша зброя (яна не павінна быць зараджоная) і лыжы (павінны быць маркаваныя) яшчэ раз правераюцца. А біятланісты прамуюць на допінг кантроль.

Біятлон в Беларусі

Беларускія біятланісты неаднойчы адзначаліся як на асобных этапах Кубка свету, дык і Чэмпіянатах Эўропы і свету. Шматразовая чэмпіёнка свету - Алена Зубрылава, яка за сваю бліскучую спартовую кар'еру усцігла выступыць і за Беларусь, і за Украіну (на пачатку). На апошнем Чымпіянаце Эўропы (2008) зборная Беларусі здабыла залаты мэдаль у змешанай гонцы. У гэтым сэзоне (2007-2008 гады) жаночая зборная пасядае 8-ю сходзінку, а мужчынская - 11-ю ў агульным заліку Кубка свету. Найбольш паспяховым для зборнай Беларусі па біятлоне быў сэзон 2001-2002 гадоў, калі жаночая збрная ўзнялася на 5-е месца, а мужчынская наогул была чацвёртай. Тады ў індывідуальным заліку Алена Зубрылава (зе Беларусь) была пятай, а сярод біятланістаў-мыжчын Уладзімір Драчоў зайняў другое месца.

У Сеціве

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Біятлон
• (руск.) http://www.biathlon.by — Афіцыйная старонка Беларускай федэрацыі біатлону
• (англ.) http://www.biathlonworld.com — Афіцыйная старонка Міжнароднага біятлоннага саюза