Каліеўшчына

Каліеўшчына 1768 - 1769 (укр.: Коліївщина, ад укр. "колій") паўстанне ўкраінскіх казакоў і ўкраінскага сялянства супраць Польшчы. Паўстанне імкнулася да прыпынку сацыяльнага, нацыянальнага, і рэлігійнага прыніжэння ўкраінцаў.

У лютым 1768 пад ціскам расійскіх улад кароль Рэчы Паспалітай Станіслаў Аўгуст Панятоўскі падпісаў указ, у якім праваслаўная царква прыраўнівалася да каталіцкай. Гэта вельмі моцна незадаволіла польскую шляхту, якая пад заклікам прыняжэння каталіцызму, паніжэння шляхетных праў і выхаду Рэчы Паспалітай з-пад уплыву Расійскай імперыі, утварыла Барскую канфедэрацыю. Канфедэраты пачалі катаваць і грабіць украінскае насельніцтва, паліць праваслаўныя храмы, што і паслужыла штуршком да пачатку паўстання. Паўстанне хутка атрымала імпульс і распаўсюджвалася па тэрыторыі левабярэжнай Украіны. У Умані гэта прывяло да разні неверагодных памераў, праз тры тыдні гвалту мяцежнікі забілі больш за 20,000 людзей. Лідэры паўстання былі казакі Жаксім Жалязняк і Іван Гонт. Паўстанне было падушана аб'яднанымі сіламі польскіх і раскіх войскаў.