Францішак Грышкевіч: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія]

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Версія ад 10:51, 21 лістапада 2012

Францішак ГРЫШКЕВІЧ (1904/1906, г. Сухаволя, Сакольскага пав. Гродзенскай губ., цяпер Падляшскае ваяводства, Польшча — 1946, Мінск, НКДБ) — беларускі паэт, публіцыст, перакладчык, педагог.

Біяграфія

Скончыў Віленскую беларускую гімназію (1926). Нелегальна перайшоў польска-чэшскую мяжу, паступіў на літаратурны факультэт Карлава універсітэта (Прага), які скончыў у 1931 годзе са ступенню доктара філасофіі. Дэбютаваў у друку ў 1924 годзе. Публікаваўся ў газетах «Беларуская крыніца», «Сялянская ніва», часопісах «Студэнцкая думка», «Родныя гоні», «Іскры Скарыны», «Крыгалом», «Беларускі летапіс», «Przagląd Wileński». Перакладаў з чэшскай, нямецкай, сербахарвацкай, украінскай, славенскай моў. У Празе актыўна супрацоўнічаў з часопісам «Slovanský přehled», рэцэнзаваў у ім мінскія выданні. Вярнуўся ў Вільню. Служыў у польскім войску. Потым быў без працы. Пасля ўступлення савецкіх войск у Вільню супрацоўнічаў з новай уладай; пісаў для газет «Prawda Wileńska» (польск.) (бел.; у 1940 годзе загадваў беларускімі школамі Віленскай школьнай акругі. Падчас нямецкай акупацыі працаваў дырэктарам Віленскай беларускай гімназіі (1941—1944). Удзельнічаў у 2-м Усебеларускім кангрэсе (чэрвень 1944), за што, пасля ўступлення ў Вільню Чырвонай Арміі, быў арыштаваны ў ліпні 1944 году. Прывезены ў Мінск, дзе, паводле ўскосных сведчанняў, скончыў жыццё самагубствам.

Творчасць

Друкаваўся з 1924 году. Лепшыя вершы пазначаны тонкім лірызмам, філасафічнасцю, у некаторых матывы песімізму (зборнік «Веснавыя мелодыі», 1927). Пісаў апавяданні («Куцця ў чужыне», «У калядны вечар»), выступаў як крытык, прапагандыст беларускай літаратуры ў Чэхаславакіі («Беларускае літаратурнае творства ў расейскім перакладзе», 1927; «Кароткі агляд дзеі ўкраінскае літаратуры», «Літаратурныя запіскі», 1928; рэцэнзіі на кнігі паэзіі і прозы В. Адважнага, Н. Арсенневай, М. Багдановіча, М. Зарэцкага, Х. Ільяшэвіча, Я. Коласа, Р. Мурашкі, К. Чорнага і інш.). Аўтар публіцыстычных артыкулаў «Каталіцкая місія на Беларусі» (1925), «Наш вечны сон» (1926), «Аб паходжанні нашае мовы» (1928), «У лабірынце маладое беларускае думкі» (1931). Пераклаў на беларускую мову паасобныя творы І. В. Гётэ, О. Жупанчыча, І. Франко і інш.

Літаратура

[0 1] // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). / Укладальнік Л. У. Маракоў.
Саламевіч І. Грышкевіч // БЭ ў 18 т. Т. 5. Мн., 1997.

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
-'''Францішак ГРЫШКЕВІЧ''' ([[1904]] ці [[1906]], [[горад Сухаволя]], Сакольскага пав. Гродзенскай губ., цяпер [[Падляскае ваяводства|Падляшскае ваяводства]], [[Польшча]] — {{ДС|||1946}}, [[Мінск]], [[НКДБ]]) — беларускі [[паэт]], публіцыст, [[перакладчык]], педагог.
+'''Францішак ГРЫШКЕВІЧ''' ({{ДН|||1904}}/[[1906]], [[горад Сухаволя|г. Сухаволя]], Сакольскага пав. Гродзенскай губ., цяпер [[Падляскае ваяводства|Падляшскае ваяводства]], [[Польшча]] — {{ДС|||1946}}, [[Мінск]], [[НКДБ]]) — беларускі [[паэт]], публіцыст, [[перакладчык]], педагог.
 == Біяграфія ==
-У [[1926]] скончыў [[Віленская беларуская гімназія|Віленскую беларускую гімназію]]. Нелегальна перайшоў польска-чэшскую мяжу, паступіў на літаратурны ф-т Карлава ун-та ([[Прага]]). Скончыў яго ў [[1931]] са ступенню доктара філасофіі. Пачаў друкавацца з [[1924]]. Публікаваўся ў газ. «[[Беларуская крыніца]]», «Сялянская ніва», час. «Студэнцкая думка», «Родныя гоні», «Іскры Скарыны», «Крыгалом», «Беларускі летапіс», [[Przegląd Wileński (1911)|«Przagląd Wileński»]]. Перакладаў з чэшскай, нямецкай, сербахарвацкай, украінскай, славенскай моў. У Празе актыўна супрацоўнічаў з час. «Slovanský přehled», рэцэнзаваў у ім мінскія выданні. Вярнуўся ў [[Вільня|Вільню]]. Служыў у польскім войску. Потым быў без працы. Пасля ўступлення савецкіх войск у Вільню супрацоўнічаў з новай уладай; пісаў для газ. «Prawda Wileńska»; у [[1940]] загадваў бел. школамі Віленскай школьнай акругі. Падчас нямецкай акупацыі працаваў дырэктарам [[Віленская беларуская гімназія|Віленскай беларускай гімназіі]] (1941—44). Удзельнічаў у 2-м Усебеларускім кангрэсе (чэрв. [[1944]]), за што ў ліп. быў арыштаваны ў Вільні, пасля ўступлення туды Чырвонай Арміі. Прывезены ў Мінск, дзе, паводле ўскосных сведчанняў, скончыў жыццё самагубствам.
+Скончыў [[Віленская беларуская гімназія|Віленскую беларускую гімназію]] (1926). Нелегальна перайшоў польска-чэшскую мяжу, паступіў на літаратурны факультэт Карлава універсітэта ([[Прага]]), які скончыў у 1931 годзе са ступенню доктара філасофіі. Дэбютаваў у друку ў 1924 годзе. Публікаваўся ў газетах «[[Беларуская крыніца]]», «Сялянская ніва», часопісах «Студэнцкая думка», «Родныя гоні», «Іскры Скарыны», «Крыгалом», «Беларускі летапіс», [[Przegląd Wileński (1911)|«Przagląd Wileński»]]. Перакладаў з чэшскай, нямецкай, сербахарвацкай, украінскай, славенскай моў. У Празе актыўна супрацоўнічаў з часопісам «Slovanský přehled», рэцэнзаваў у ім мінскія выданні. Вярнуўся ў [[Вільня|Вільню]]. Служыў у польскім войску. Потым быў без працы. Пасля ўступлення савецкіх войск у Вільню супрацоўнічаў з новай уладай; пісаў для газет {{Не перакладзена 3|Prawda Wileńska|«Prawda Wileńska»|pl|Prawda Wileńska}}; у 1940 годзе загадваў беларускімі школамі Віленскай школьнай акругі. Падчас нямецкай акупацыі працаваў дырэктарам Віленскай беларускай гімназіі (1941—1944). Удзельнічаў у 2-м Усебеларускім кангрэсе (чэрвень 1944), за што, пасля ўступлення ў Вільню Чырвонай Арміі, быў арыштаваны ў ліпні 1944 году. Прывезены ў Мінск, дзе, паводле ўскосных сведчанняў, скончыў жыццё самагубствам.
 == Творчасць ==
-Друкаваўся з 1924. Лепшыя вершы пазначаны тонкім лірызмам, філасафічнасцю, у некаторых матывы песімізму (зборнік «Веснавыя мелодыі», 1927). Пісаў апавяданні («Куцця ў чужыне», «У каладны вечар»), выступаў як крытык, прапагандыст беларускай літаратуры ў [[Чэхаславакія|Чэхаславакіі]] («Беларускае літаратурнае творства ў расейскім перакладзе», 1927; «Кароткі агляд дзеі ўкраінскае літаратуры», «Літаратурныя запіскі», 1928; рэцэнзіі на кнігі паэзіі і прозы [[Вінцук Адважны|В. Адважнага]], [[Н. Арсеннева]]й, [[М. Багдановіч]]а, М. Зарэцкага, [[Х. Ільяшэвіч]]а, [[Я. Колас]]а, [[Рыгор Мурашка|Р. Мурашкі]], [[Кузьма Чорны|К. Чорнага]] і інш.). Аўтар публіцыстычных артыкулаў «Каталіцкая місія на Беларусі» (1925), «Наш вечны сон» (1926), «Аб паходжанні нашае мовы» (1928), «У лабірынце маладое беларускае думкі» (1931). Пераклаў на беларускую мову паасобныя творы [[І. В. Гётэ]], [[О. Жупанчыч]]а, [[І. Франко]] і інш.
+Друкаваўся з 1924 году. Лепшыя вершы пазначаны тонкім лірызмам, філасафічнасцю, у некаторых матывы песімізму (зборнік «Веснавыя мелодыі», 1927). Пісаў апавяданні («Куцця ў чужыне», «У калядны вечар»), выступаў як крытык, прапагандыст беларускай літаратуры ў [[Чэхаславакія|Чэхаславакіі]] («Беларускае літаратурнае творства ў расейскім перакладзе», 1927; «Кароткі агляд дзеі ўкраінскае літаратуры», «Літаратурныя запіскі», 1928; рэцэнзіі на кнігі паэзіі і прозы [[Вінцук Адважны|В. Адважнага]], [[Н. Арсеннева]]й, [[М. Багдановіч]]а, М. Зарэцкага, [[Х. Ільяшэвіч]]а, [[Я. Колас]]а, [[Рыгор Мурашка|Р. Мурашкі]], [[Кузьма Чорны|К. Чорнага]] і інш.). Аўтар публіцыстычных артыкулаў «Каталіцкая місія на Беларусі» (1925), «Наш вечны сон» (1926), «Аб паходжанні нашае мовы» (1928), «У лабірынце маладое беларускае думкі» (1931). Пераклаў на беларускую мову паасобныя творы [[І. В. Гётэ]], [[О. Жупанчыч]]а, [[І. Франко]] і інш.
 == Літаратура ==
@@ Радок 11: / Радок 11: @@
 * Саламевіч І. Грышкевіч // БЭ ў 18 т. Т. 5. Мн., 1997.
-[[Катэгорыя:Асобы]]
-[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1904 годзе]]
 [[Катэгорыя:Навучэнцы Віленскай беларускай гімназіі]]
 [[Катэгорыя:Выкладчыкі Віленскай беларускай гімназіі]]
 [[Катэгорыя:Паэты Беларусі]]
 [[Катэгорыя:Удзельнікі Другога ўсебеларускага кангрэсу]]
-[[Катэгорыя:Памерлі ў 1946 годзе]]
 [[Катэгорыя:Памерлі ў Мінску]]
 [[Катэгорыя:Публіцысты Беларусі]]