І: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др clean up using AWB (7893) |
Dinamik-bot (размовы | уклад) др r2.6.2) (робат зьмяніў ru:І (кириллица) на ru:І |
||
Радок 112: | Радок 112: | ||
[[pt:І]] |
[[pt:І]] |
||
[[ro:I (chirilic)]] |
[[ro:I (chirilic)]] |
||
[[ru:І |
[[ru:І]] |
||
[[rue:І]] |
[[rue:І]] |
||
[[sk:І]] |
[[sk:І]] |
Версія ад 14:33, 28 лістапада 2012
Кірылічны алфавіт | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Кірыліца | |||||||
А | Б | В | Г | Ґ | Д | Ђ | |
Ѓ | Е | (Ѐ) | Ё | Є | Ж | З | |
Ѕ | И | (Ѝ) | І | Ї | Й | Ј | |
К | Л | Љ | М | Н | Њ | О | |
П | Р | С | Т | Ћ | Ќ | У | |
Ў | Ф | Х | Ц | Ч | Џ | Ш | |
Щ | Ъ | Ы | Ь | Э | Ю | Я | |
Гістарычныя літары | |||||||
(Ҁ) | (Ѹ) | Ѡ | (Ѿ) | (Ѻ) | Ѣ | Ꙗ | |
Ѥ | Ꙉ | ІѢ | Ѧ | Ѫ | Ѩ | Ѭ | |
Ѯ | Ѱ | Ѳ | Ѵ | (Ѷ) | Ын | Ꚉ | |
Літары неславянскіх моў | |||||||
Ӑ | Ӓ | Ә | Ӛ | Ӕ | Ғ | Ӷ | |
Ҕ | Ӗ | Ҽ | Ҿ | Ӂ | Җ | Ӝ | |
Ҙ | Ӟ | Ӡ | Ӥ | Ӣ | Ӏ | Ҋ | |
Қ | Ҟ | Ҡ | Ӄ | Ҝ | Ԟ | Ӆ | |
Ӎ | Ҥ | Ң | Ӊ | Ӈ | Ӧ | Ө | |
Ӫ | Ҩ | Ҧ | Ҏ | Ҫ | Ҭ | Ӳ | |
Ӱ | Ӯ | Ү | Ұ | Ҳ | Һ | Ҵ | |
Ӵ | Ҷ | Ӌ | Ҹ | Ӹ | Ҍ | Ӭ | |
Заўвага. Знакі у дужках не маюць статусу (самастойных) літар. |
І і — дзясятая літара беларускага і дванаццатая украінскага кірылічных алфавітаў. Можа быць маленькай і вялікай. Мае рукапісную і друкаваную формы.
У рускім алфавіце літары І адпавядае літара И.
Вымаўленне
Літара І часцей за ўсё зазначае нелабіялізаваны галосны гук [і]: ліпень, спіна, мір. Пасля галосных, Ў, Ь і апострафа зазначае ётаваны гук [jі]: краіна, гаі, у Прыднястроўі.
Гісторыя літары
І паходзіць з кірыліцкай (І дзесяцярычнае), што ўзнікла на аснове грэка-візантыйскай (ёта). У старабеларускае пісьмо перайшла са старажытнарускага, дзе абазначала гук [і] і мела лічбавае значэнне 10
У рукапісах XIV—XVII стст. у сувязі з функцыяніраваннем розных пісьмовых школ і выкарыстаннем розных тыпаў пісьма (устаў, паўустаў, скорапіс) ужывалася ў некалькіх варыянтах, якія дапамагаюць вызначаць час і месца напісання тэкставага помніку.
І ў рускім алфавіце
Літара І выкарыстоўвалася ў рускім дарэформенным правапісе, але затым, у 1918 годзе, была канчаткова скасавана.
Табліца кодаў
Кадзіроўка | Рэгістр | Дзесятковы код | Шаснаццатковы код | Васмярковы код | Двайкоы код |
---|---|---|---|---|---|
Юнікод | Вялікая | 1030 | 0406 | 002006 | 00000100 00000110 |
Маленькая | 1110 | 0456 | 002126 | 00000100 01010110 | |
ISO 8859-5 | Вялікая | 166 | A6 | 246 | 10100110 |
Маленькая | 246 | F6 | 366 | 11110110 | |
KOI-8 | Вялікая | 182 | B6 | 266 | 10110110 |
Маленькая | 166 | A6 | 246 | 10100110 | |
Windows-1251 | Вялікая | 178 | B2 | 262 | 10110010 |
Маленькая | 179 | B3 | 263 | 10110011 |
У HTML вялікую І можна запісаць як І ці І, а маленькую і — як і ці і.
Гл. таксама
- I лацінскае
- Ї - ётаваны варыянт І, які прысутнічае ва ўкраінскім алфавіце.