Рыта Леві-Мантальчыні: Розніца паміж версіямі

Рыта Леві-Мантальчыні
Рыта Леві-Мантальчыні
	Rita Levi-Montalcini
Дата нараджэння	22 красавіка 1909 (115 гадоў)
Месца нараджэння	Турын, Італія
Дата смерці	30 снежня 2012[…] (103 гады)
Месца смерці	Рым, Метрапольны горад Рым, Лацыа, Італія;
Месца пахавання	Турынскія манументальныя могілкі[d];
Грамадзянства	Італія
Род дзейнасці	неўролаг, нейрабіёлаг, біяхімік, палітык, урач, вучоная
Навуковая сфера	Нейрабіялогія
Месца працы	Вашынгтонскі ўніверсітэт у Сент-Луісе
Альма-матар	Турынскі ўніверсітэт
Вядомая як	адкрыла фактары росту
Партыя	беспартыйны;
Член у	Нацыянальная акадэмія навук Італіі[d]; Нацыянальная акадэмія навук ЗША; Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук; Папская акадэмія навук; Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі; Французская акадэмія навук; Еўрапейская арганізацыя малекулярнай біялогіі[d]; Сусветная акадэмія навук[d]; Міжнародная акадэмія гісторыі навукі[d]; Еўрапейская акадэмія[d]; Лонданскае каралеўскае таварыства; Каралеўская акадэмія медыцыны Бельгіі[d]; Турынская акадэмія навук[d]; Каралеўская Акадэмія медыцынскіх навук Каталоніі[d]; National Bioethics Committee of Italy[d]; Акадэмія прыгожых мастацтваў[d];
Вялікі крыж ордэна За заслугі перад Італьянскай Рэспублікай	Камандор ордэна За заслугі перад Італьянскай Рэспублікай
	Цытаты ў Вікіцытатніку
	Творы ў Вікікрыніцах
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 18:54, 15 снежня 2012

Рыта Леві-Мантальчыні (італ.: Rita Levi-Montalcini; нар. 22 красавіка 1909, Турын, Італія) — італьянскі нейрабіёлаг, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне (1986), якую яна атрымала разам з Стэнлі Коэнам за адкрыццё фактараў росту, у прыватнасці, NGF . З'яўляецца на сённяшні дзень найстарэйшым з жывых Нобелеўскіх лаўрэатаў. Пажыццёвы сенатар Італьянскай Рэспублікі.

Біяграфія

Рыта Леві-Мантальчыні нарадзілася ў Турыне, была чацвёртым дзяцем (разам з яе сястрой-блізнюком Паолай) у габрэйскай сефардскай сям'і. Яе бацька, Адама Леві, быў інжынерам-электрыкам і матэматыкам; маці, Адэля Мантальчыні, мастачкай. Пасля заканчэння медыцынскай школы ў 1936 годзе, Леві-Мантальчыні стала асістэнтам фізіёлага Джузэпэ Леві (італ.: Giuseppe Levi, 1872-1965), але неўзабаве пасля ўвядзення ўрадам Мусаліні новых антысеміцкіх законаў, якія забаранялі габрэям акадэмічныя і прафесійныя кар'еры, яна была адхілена ад працы. У 1943 годзе Леві-Мантальчыні з сям'ёй беглі ў Фларэнцыю і вярнуліся ў Турын толькі пасля заканчэння ваенных дзеянняў.

Скончыла Турынскі ўніверсітэт (1936). З 1947 года ў Вашынгтонскім універсітэце (у 1969-1977 прафесар), адначасова з 1969 года ў лабараторыі клетачнай біялогіі ў Італьянскім нацыянальным даследчым савеце ў Рыме (да 1979 года дырэктар).

З'яўляецца аўтарам навуковых прац па вывучэнні механізмаў рэгуляцыі росту клетак і органаў. Адкрыла фактар росту нервнай тканкі.

Член Нацыянальнай АН ЗША, Амерыканскай акадэміі навук і мастацтваў, Італьянскай Нацыянальнай АН.

Узнагароды

Вялікі крыж ордэна «За заслугі перад Італьянскай Рэспублікай» (8 студзеня 1987 года)^[8]
Камандор ордэна «За заслугі перад Італьянскай Рэспублікай» (2 чэрвеня 1986 года)^[9]
Залаты медаль за заслугі ў галіне навукі і культуры (6 чэрвеня 2001 года)^[10]
Залаты медаль за заслугі ў галіне школьнай адукацыі, культуры і мастацтва (31 кастрычніка 1986 года)^[11]

Літаратура

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.9: Кулібін - Малаіта / Рэдкал.: Г.П.Пашкоў і інш. - Мн.: БелЭн, 1999. - 560 с.: іл.

Зноскі

↑ Rita Levi-Montalcini // Internet Speculative Fiction Database — 1995. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a>
↑ Tang J. Rita Levi-Montalcini // Levi-Montalcini, Rita (22 April 1909–30 December 2012) // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2018. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.1302688 Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q103867544"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20824348"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16983137"></a>
↑ ^а ^б www.accademiadellescienze.it Праверана 1 снежня 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a>
↑ Нацыянальная акадэмія навук ЗША — 1863. Праверана 25 лютага 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q270794"></a>
↑ Папская акадэмія навук — 1936.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q938622"></a>
↑ Сусветная акадэмія навук — 1983.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q337352"></a>
↑ https://www.ae-info.org/ae/User/Levi-Montalcini_Rita
↑ Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana Dott.ssa Rita Levi (італ.)
↑ Commendatore Ordine al Merito della Repubblica Italiana Dott.ssa Rita Levi (італ.)
↑ Medaglia d'oro ai benemeriti della scienza e cultura Prof. Rita Levi Montalcini (італ.)
↑ Medaglia d'oro ai benemeriti della scuola della cultura e dell'arte Dott.ssa Rita Levi Montalcini (італ.)

Спасылкі

[_0b35d2f3c0508d44-1] Rita Levi-Montalcini // Internet Speculative Fiction Database — 1995. Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a>

[_3b411000a382ee5a-2] Tang J. Rita Levi-Montalcini // Levi-Montalcini, Rita (22 April 1909–30 December 2012) // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2018. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.1302688 Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q103867544"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20824348"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16983137"></a>

[_6e236b839d85ffe8-3] а ^б www.accademiadellescienze.it Праверана 1 снежня 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q107212659"></a>

[_6b94bdc222164a85-4] Нацыянальная акадэмія навук ЗША — 1863. Праверана 25 лютага 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q270794"></a>

[_ff29de525ea4f58a-5] Папская акадэмія навук — 1936.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q938622"></a>

[_1e5382a2aaf6bcf7-6] Сусветная акадэмія навук — 1983.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q337352"></a>

[_c647d2047f4416c6-7] ttps://www.ae-info.org/ae/User/Levi-Montalcini_Rita

[8] Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana Dott.ssa Rita Levi (італ.)

[9] Commendatore Ordine al Merito della Repubblica Italiana Dott.ssa Rita Levi (італ.)

[10] Medaglia d'oro ai benemeriti della scienza e cultura Prof. Rita Levi Montalcini (італ.)

[11] Medaglia d'oro ai benemeriti della scuola della cultura e dell'arte Dott.ssa Rita Levi Montalcini (італ.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

@@ Радок 25: / Радок 25: @@
 == Біяграфія ==
-Рыта Леві-Мантальчыні нарадзілася ў [[Турын]]е, стаўшы чацвёртай з дзяцей (разам з яе сястрой-блізнюком Паолай) у [[габрэі|габрэйскай]] [[сефарды|сефардскай]] [[сям'я|сям'і]]. Яе бацька, Адама Леві, быў інжынерам-электрыкам і [[матэматык]]ам; маці, Адэля Мантальчыні, мастачкай. Пасля заканчэння медыцынскай школы ў [[1936]] годзе, Леві-Мантальчыні стала асістэнтам фізіёлага Джузэпэ Леві ({{lang-it|Giuseppe Levi}}, 1872-1965), але неўзабаве пасля ўвядзення ўрадам [[Мусаліні]] новых антысеміцкіх законаў, якія забаранялі [[габрэі|габрэям]] акадэмічныя і прафесійныя кар'еры, яна была адхілена ад працы. У [[1943]] годзе Леві-Мантальчыні з сям'ёй беглі ў [[Фларэнцыя|Фларэнцыю]] і вярнуліся ў [[Турын]] толькі пасля заканчэння ваенных дзеянняў.
+Рыта Леві-Мантальчыні нарадзілася ў [[Турын]]е, была чацвёртым дзяцем (разам з яе сястрой-блізнюком Паолай) у [[габрэі|габрэйскай]] [[сефарды|сефардскай]] [[сям'я|сям'і]]. Яе бацька, Адама Леві, быў інжынерам-электрыкам і [[матэматык]]ам; маці, Адэля Мантальчыні, мастачкай. Пасля заканчэння медыцынскай школы ў [[1936]] годзе, Леві-Мантальчыні стала асістэнтам фізіёлага Джузэпэ Леві ({{lang-it|Giuseppe Levi}}, 1872-1965), але неўзабаве пасля ўвядзення ўрадам [[Мусаліні]] новых антысеміцкіх законаў, якія забаранялі [[габрэі|габрэям]] акадэмічныя і прафесійныя кар'еры, яна была адхілена ад працы. У [[1943]] годзе Леві-Мантальчыні з сям'ёй беглі ў [[Фларэнцыя|Фларэнцыю]] і вярнуліся ў [[Турын]] толькі пасля заканчэння ваенных дзеянняў.
 Скончыла [[Турынскі ўніверсітэт]] ([[1936]]). З [[1947]] года ў [[Вашынгтонскі ўніверсітэт|Вашынгтонскім універсітэце]] (у 1969-1977 [[прафесар]]), адначасова з [[1969]] года ў лабараторыі клетачнай біялогіі ў Італьянскім нацыянальным даследчым савеце ў [[Рым]]е (да [[1979]] года дырэктар).