Мікалай Паўлавіч Сапега: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др clean up using AWB (7893) |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{ |
{{значэнні2|тып=імя|Мікалай Сапега}} |
||
{{Шляхціч |
{{Шляхціч |
||
| беларускае імя = Мікалай Паўлавіч Сапега |
| беларускае імя = Мікалай Паўлавіч Сапега |
||
Радок 5: | Радок 5: | ||
| арыгінальнае імя = |
| арыгінальнае імя = |
||
| партрэт =Mikałaj Sapieha. Мікалай Сапега (1709).jpg |
| партрэт =Mikałaj Sapieha. Мікалай Сапега (1709).jpg |
||
| шырыня партрэта = |
| шырыня партрэта =200px |
||
| подпіс =Мікалай Сапега. Партрэт з [[Кодань|Коданскай]] галерэі, [[1709]] |
| подпіс =Мікалай Сапега. Партрэт з [[Кодань|Коданскай]] галерэі, [[1709]] |
||
| герб= Herb Sapiehów.PNG |
| герб= Herb Sapiehów.PNG |
||
| шырыня герба = |
| шырыня герба =100px |
||
| подпіс герба= [[Герб «Ліс»]] |
| подпіс герба= [[Герб «Ліс»]] |
||
<!-- ІНФАРМАЦЫЯ АБ ТЫТУЛАХ --> |
<!-- ІНФАРМАЦЫЯ АБ ТЫТУЛАХ --> |
||
Радок 48: | Радок 48: | ||
| дата нараджэння =каля [[1545]] |
| дата нараджэння =каля [[1545]] |
||
| месца нараджэння = |
| месца нараджэння = |
||
| дата смерці =1.11. |
| дата смерці =1.11.1599 |
||
| месца смерці = |
| месца смерці ={{месца смерці|Берасце|ў Брэсце}} |
||
| пахаваны = |
| пахаваны = |
||
| пахаваная = |
| пахаваная = |
||
Радок 61: | Радок 61: | ||
| узнагароды = |
| узнагароды = |
||
| аўтограф = |
| аўтограф = |
||
| Commons = |
| Commons =Mikałaj Sapieha |
||
| Rodovid= |
| Rodovid= |
||
}} |
}} |
||
'''Мікалай Паўлавіч Сапега''' (каля [[1545]] — 1 лістапада [[1599]]) — дзяржаўны дзяяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. [[Маршалак гаспадарскі]] ([[1566]]—[[1576]]), [[ваявода]] [[ваяводы менскія|менскі]] ([[1576]]—[[1588]]), [[ваяводы берасцейскія|берасцейскі]] ([[1588]]) і [[ваявода віцебскі|віцебскі]] (з [[1588]]). |
'''Мікалай Паўлавіч Сапега''' (каля [[1545]] — [[1 лістапада]] [[1599]]) — дзяржаўны дзяяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. [[Маршалак гаспадарскі]] ([[1566]]—[[1576]]), [[ваявода]] [[ваяводы менскія|менскі]] ([[1576]]—[[1588]]), [[ваяводы берасцейскія|берасцейскі]] ([[1588]]) і [[ваявода віцебскі|віцебскі]] (з [[1588]]). |
||
Валодаў [[Гальшаны|Гальшанамі]], [[Кодзень|Коднем]], маёнткамі ў [[Берасцейскі павет|Берасцейскім]], [[Лідскі павет|Лідскім]], [[Ашмянскі павет|Ашмянскім паветах]], на [[Валынь|Валыні]], трымаў [[Рэчыцкае староства|Рэчыцкае]] ([[1570]]—[[1573]]) і [[Аршанскае староства|Аршанскае]] (з [[1588]]) староствы<ref>[[Анатоль Грыцкевіч]]. Сапегі // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 547.</ref>, [[Гарадскі пасёлак Сураж|Суражскую]] і [[Вяліж]]скую дзяржавы ([[1591]]—[[1597]]). |
Валодаў [[Гальшаны|Гальшанамі]], [[Кодзень|Коднем]], маёнткамі ў [[Берасцейскі павет|Берасцейскім]], [[Лідскі павет|Лідскім]], [[Ашмянскі павет|Ашмянскім паветах]], на [[Валынь|Валыні]], трымаў [[Рэчыцкае староства|Рэчыцкае]] ([[1570]]—[[1573]]) і [[Аршанскае староства|Аршанскае]] (з [[1588]]) староствы<ref>[[Анатоль Грыцкевіч]]. Сапегі // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 547.</ref>, [[Гарадскі пасёлак Сураж|Суражскую]] і [[Вяліж]]скую дзяржавы ([[1591]]—[[1597]]). |
||
Радок 81: | Радок 81: | ||
Першы шлюб ([[24 верасня]] [[1563]]) з Ганнай княжной Кашырскай (?—[[1580]]), дачкой луцкага старосты [[Андрэй Сангушка-Кашырскі|Андрэя Міхайлавіча Сангушкі]], быў бяздзетным. У другім шлюбе з Ганнай (?—[[1598]]), дачкой [[ваяводы валынскія|ваяводы валынскага]] [[Андрэй Вішнявецкі|Андрэя Вішнявецкага]] і Яўхіміі Вярбіцкай, меў сямёра дзяцей: |
Першы шлюб ([[24 верасня]] [[1563]]) з Ганнай княжной Кашырскай (?—[[1580]]), дачкой луцкага старосты [[Андрэй Сангушка-Кашырскі|Андрэя Міхайлавіча Сангушкі]], быў бяздзетным. У другім шлюбе з Ганнай (?—[[1598]]), дачкой [[ваяводы валынскія|ваяводы валынскага]] [[Андрэй Вішнявецкі|Андрэя Вішнявецкага]] і Яўхіміі Вярбіцкай, меў сямёра дзяцей: |
||
* Яна (?—[[1614]]); |
* Яна (? — [[1614]]); |
||
* [[Мікалай Сапега (сын Мікалая)|Мікалая]]; |
* [[Мікалай Сапега (сын Мікалая)|Мікалая]]; |
||
* Крыштафа (?—[[27 лістапада]] [[1637]]), які быў паслядоўна падстоліем, стольнікам, крайчым і падчашым літоўскім; |
* Крыштафа (? — [[27 лістапада]] [[1637]]), які быў паслядоўна падстоліем, стольнікам, крайчым і падчашым літоўскім; |
||
* Фрыдэрыка; |
* Фрыдэрыка; |
||
* Аляксандра (? |
* Аляксандра (? — 1619), з [[1609]] [[віцебск]]ага [[падкаморы]]я; |
||
* Габрыэля (? |
* Габрыэля (? — 1614—?); |
||
* Гальшку, жонку [[кашталяны новагародскія|новагародскага кашталяна]] [[Самуэль Валовіч|Самуэля Валовіча]]; |
* Гальшку, жонку [[кашталяны новагародскія|новагародскага кашталяна]] [[Самуэль Валовіч|Самуэля Валовіча]]; |
||
Радок 100: | Радок 100: | ||
== Спасылкі == |
== Спасылкі == |
||
[http://mariusz.eu.pn/genealogia/rody/sapiehowie03.html Генеалогія магнацкіх радоў Рэчы Паспалітай] |
* [http://mariusz.eu.pn/genealogia/rody/sapiehowie03.html Генеалогія магнацкіх радоў Рэчы Паспалітай] |
||
{{Commons|Category:Mikałaj Sapieha}} |
|||
{{DEFAULTSORT:Сапега Мікалай Паўлавіч}} |
{{DEFAULTSORT:Сапега Мікалай Паўлавіч}} |
||
Радок 112: | Радок 110: | ||
[[Катэгорыя:Старосты рэчыцкія]] |
[[Катэгорыя:Старосты рэчыцкія]] |
||
[[Катэгорыя:Старосты аршанскія]] |
[[Катэгорыя:Старосты аршанскія]] |
||
[[Катэгорыя:Старосты суражскія]] |
|||
[[Катэгорыя:Старосты веліжскія]] |
|||
[[be-x-old:Мікалай Сапега (сын Паўла)]] |
[[be-x-old:Мікалай Сапега (сын Паўла)]] |
Версія ад 18:48, 6 студзеня 2013
Мікалай Паўлавіч Сапега | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| |||||||
| |||||||
|
|||||||
Папярэднік | Станіслаў Пац | ||||||
Пераемнік | Ян Завіша | ||||||
|
|||||||
Папярэднік | Гаўрыла Гарнастай | ||||||
Пераемнік | Крыштаф Зяновіч | ||||||
|
|||||||
Папярэднік | Гаўрыла Гарнастай | ||||||
Пераемнік | Багдан Паўлавіч Сапега | ||||||
|
|||||||
Нараджэнне | каля 1545 | ||||||
Смерць |
1 лістапада 1599 Берасце |
||||||
Месца пахавання | |||||||
Род | Сапегі | ||||||
Бацька | Павел Сапега | ||||||
Маці | Алена Гальшанская | ||||||
Жонка |
Ганна з Сангушкаў Ганна з Вішнявецкая |
||||||
Дзеці |
ад 2-га шлюбу: Ян, Мікалай, Крыштаф, Фрыдэрык, Аляксандр, Габрыэль, Гальшка |
||||||
Веравызнанне | кальвінізм і праваслаўе[1] | ||||||
Адукацыя |
|
||||||
Дзейнасць | дыпламат | ||||||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Мікалай Паўлавіч Сапега (каля 1545 — 1 лістапада 1599) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага. Маршалак гаспадарскі (1566—1576), ваявода менскі (1576—1588), берасцейскі (1588) і віцебскі (з 1588).
Валодаў Гальшанамі, Коднем, маёнткамі ў Берасцейскім, Лідскім, Ашмянскім паветах, на Валыні, трымаў Рэчыцкае (1570—1573) і Аршанскае (з 1588) староствы[2], Суражскую і Вяліжскую дзяржавы (1591—1597).
Жыццяпіс
З кодзенскай лініі магнацкага роду Сапегаў гербу «Ліс», сын Паўла і Алены, дачкі князя Юрыя Іванавіча Гальшанскага-Дубравіцкага.
У 1545—1546 гадах навучаўся ў Лейпцыгскім і ў 1547—1548 гадах у Каралявецкім універсітэтах. Як ротмістр коннай харугвы ўдзельнічаў (з 1561 года) у Інфлянцкай вайне 1558—1582 гадоў. У 1564—1568 гадах працягваў ваенную кар’еру на той жа вайне. Ва ўзнагароду за ўдзел у бітве пад Чашнікамі 26 студзеня 1566 названы маршалкам гаспадарскім. У 1576 годзе незадоўга да смерці бацькі фактычна выконваў урад ваяводы новагародскага. 9 ліпеня 1576 года кароль і вялікі князь Стэфан Баторы прызначыў яго ваяводам менскім. Пазней 3 красавіка 1588 годзе прызначаны берасцейскім «па смерці Гаўрылы Гарнастая», а 10 кастрычніка таго ж году віцебскім ваяводам «па смерці Станіслава Паца». Падпісаў акт Люблінскай уніі ў 1569 годзе. Быў паслом Жыгімонта Аўгуста да імператара Максіміліяна II, ад якога атрымаў тытул графа Свяшчэннай Рымскай імперыі і кавалера Залатога руна. Разам з ваяводам мазавецкім Станіславам Крыцкім (паводле іншых звестак з Тышкевічам) у 1577—1578 гадах быў паслом да цара Івана Маскоўскага.
У часы безкаралеўя ў верасні 1586 быў адным з тых сенатараў, якія звярнуліся з лістом да маскоўскіх баяраў дзеля перамоў аб уніі Рэчы Паспалітай з Маскоўскім княствам. У 1587 падтрымаў кандыдатуру Жыгімонта Вазы. Падчас берасцейскага сойміку ў 1596 годзе падтрымаў імкненні Рэчы Паспалітай далучыцца да антытурэцкай лігі.
У 1580 годзе швагер Мікалая Сапегі Астафій Валовіч замовіў на іх абодвух трохгадовы кантракт з каралем на варэнне солі ў Кодні з каралеўскіх жупаў у Велічке і Бохні . Падобныя кантракты у 1584 годзе Мікалай атрымаў на рускія жупы , а ў 1597 годзе зноў на кракаўскія . Абодва гэтыя кантракты праз год былі спыненыя з незразумелых прычынаў.
Выхаваны ў праваслаўі, знаходзіўся на працягу жыцця пад уплывам кальвінізму, не парываючы аднак цалкам з папярэдней верай. Рэшткі свайго бацькі і дзеда перанёс з Бочак у кодзенскую царкву. Збудаваў там жа за вялікі кошт прыгожы палац на месцы старога замчышча.
Першы шлюб (24 верасня 1563) з Ганнай княжной Кашырскай (?—1580), дачкой луцкага старосты Андрэя Міхайлавіча Сангушкі, быў бяздзетным. У другім шлюбе з Ганнай (?—1598), дачкой ваяводы валынскага Андрэя Вішнявецкага і Яўхіміі Вярбіцкай, меў сямёра дзяцей:
- Яна (? — 1614);
- Мікалая;
- Крыштафа (? — 27 лістапада 1637), які быў паслядоўна падстоліем, стольнікам, крайчым і падчашым літоўскім;
- Фрыдэрыка;
- Аляксандра (? — 1619), з 1609 віцебскага падкаморыя;
- Габрыэля (? — 1614—?);
- Гальшку, жонку новагародскага кашталяна Самуэля Валовіча;
Пахавалі Мікалая Сапегу ў касцёле Св. Ганны ў Кодні.
Зноскі
- ↑ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. VIII, Ziemia brzeska i województwo brzeskie XIV‒XVIII wiek / пад рэд. А. Рахуба — Warszawa: 2020. — С. 200. — ISBN 978-83-65880-89-5
- ↑ Анатоль Грыцкевіч. Сапегі // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т.. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя. С. 547.
Літаратура
- Niesiecki K. Herbarz Polski, wyd. J.N. Bobrowicz. — Lipsk, 1839—1846.
- Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885.
- Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908.
- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т.. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя.
Спасылкі
- Памерлі 1 лістапада
- Памерлі ў 1599 годзе
- Асобы
- Памерлі ў Брэсце
- Пахаваныя ў Кодані
- Выпускнікі Лейпцыгскага ўніверсітэта
- Выпускнікі Кёнігсбергскага ўніверсітэта
- Род Сапегаў
- Ваяводы менскія
- Ваяводы берасцейскія
- Ваяводы віцебскія
- Маршалкі гаспадарскія
- Старосты рэчыцкія
- Старосты аршанскія
- Старосты суражскія
- Старосты веліжскія