Архідныя: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
NjardarBot (размовы | уклад) др r2.7.3) (робат дадаў: nn:Orkidear |
дапаўненне, шаблон |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Таксон |
|||
{{Таксанамія |
|||
| |
| name = |
||
| |
| image file = Haeckel Orchidae.jpg |
||
| image title = Ілюстрацыя з кнігі «Прыгажосць формаў у прыродзе» |
|||
| апісанне выявы = |
|||
| image descr = Ілюстрацыя з кнігі «[[Прыгажосць формаў у прыродзе]]» [[Эрнст Генрых Гекель|Эрнста Гекеля]] (1904). |
|||
| подпіс выявы = ''Gavilea kingii'' |
|||
| |
| regnum = Расліны |
||
| |
| ref = |
||
| |
| comment = |
||
| |
| rang = |
||
| |
| latin = Orchidaceae |
||
| |
| author = [[Juss.]], 1789 |
||
| |
| syn = |
||
* {{btname|Apostasiaceae|[[Lindl.]], [[nom. cons.]]}} |
|||
⚫ | |||
* {{btname|Cypripediaceae|[[Lindl.]]}} |
|||
⚫ | |||
* {{btname|Limodoraceae|[[Horan.]]}} |
|||
| назва боксу таксонаў = |
|||
* {{btname|Neuwiediaceae|[[R.Dahlgren]] ex [[Reveal]] & [[Hoogland]]}} |
|||
| тэкст боксу таксонаў = |
|||
* {{btname|Vanillaceae|[[Lindl.]]}} |
|||
| назва боксу карты = |
|||
| |
| typus = |
||
| children name = [[Падсямейства|Падсямействы]] |
|||
| апісанне карты = |
|||
| |
| children = |
||
* {{btname|[[Apostasioideae]]|[[Horan.]]}}, 1847 |
|||
⚫ | |||
* {{btname|[[Cypripedioideae]]|[[Kostel.]]}}, 1831 |
|||
⚫ | |||
* {{btname|[[Epidendroideae]]|[[Lindl.]]}}, 1821 |
|||
* {{btname|[[Orchidoideae]]|[[Итон, Амос|Eaton]]}}, 1836 |
|||
* {{btname|[[Vanilloideae]]|([[Lindl.]]) [[Szlach.]]}}, 1995 |
|||
⚫ | |||
| range map caption = |
|||
| range map width = |
|||
| range legend = |
|||
| iucnstatus = |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
| itis = 43397 |
| itis = 43397 |
||
| ncbi = 4747 |
| ncbi = 4747 |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
| grin = 798 |
|||
⚫ | |||
'''Ятрышнікавыя''', '''архідныя''' (''Orchidacenae'') — самае вялікае [[сямейства, біялогія|сямейства]] аднадольных раслін. |
'''Ятрышнікавыя''', '''архідныя''' (''Orchidacenae'') — самае вялікае [[сямейства, біялогія|сямейства]] аднадольных раслін. |
||
Радок 37: | Радок 49: | ||
* [[Надбароднік бязлісты]] |
* [[Надбароднік бязлісты]] |
||
{{зноскі}} |
|||
{{Link FA|de}} |
{{Link FA|de}} |
Версія ад 19:38, 19 студзеня 2013
Архідныя | ||||||||||||||||
Ілюстрацыя з кнігі «Прыгажосць формаў у прыродзе» Эрнста Гекеля (1904). | ||||||||||||||||
Навуковая класіфікацыя | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Міжнародная навуковая назва | ||||||||||||||||
Orchidaceae Juss., 1789 | ||||||||||||||||
Сінонімы | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Падсямействы | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Арэал | ||||||||||||||||
|
Ятрышнікавыя, архідныя (Orchidacenae) — самае вялікае сямейства аднадольных раслін.
Аб'ядноўвае 600—700 родаў, больш за 20 тыс. відаў (паводле інш. звестак, каля 800 родаў, 35 тыс. відаў).
Пашыраны ўсюды, акрамя палярных абласцей і пустынь. Найбольш разнастайныя і шматлікія ў тропіках і субтропіках Амерыкі і Паўднёвай Азіі; на Беларусі 36 відаў з родаў броўнік, венерын чаравічак, гайнік, гняздоўнік, ладдзян, неатыянта, пальчатакарэннік, тайнік, чараўнік, ядрушка, ятрышнік і інш.
Шматгадовыя травяністыя расліны, наземныя (з карэнішчамі або падземнымі клубнямі) і эпіфіты. Лісце суцэльнае, у эпіфітных форм і сапратрофаў рэдукаванае да лускавінак. Кветкі няправільныя, у коласа- ці гронкападобных суквеццях часам даўжынёю да 2-3 м, радзей адзіночныя. Калякветнік яркі, пахучы, вычварнай формы, падвоены. Ніжнія пялёсткі (т.зв. губа) складанай будовы, звычайна выступаюць з кветкі і ўтвараюць «пасадачную пляцоўку» для насякомых-апыляльнікаў. У многіх архідных магчыма самаапыленне. Характэрная асаблівасць — зрастанне тычынкі са слупком з утварэннем калонкі. Плод — каробачка. Ад апылення да выспявання насення і пладоў праходзіць да двух і болей гадоў. У некаторых відаў насенне прарастае толькі пасля пападання ў іх грыбоў, што ўтвараюць эндатрофную мікарызу.
Лекавыя, харчовыя, дэкаратыўныя расліны. Плады ванілі выкарыстоўваюць у харчовай прамысловасці, з высушаных карэнішчаў ятрышнікаў і некаторых іншых відаў атрымліваюць лекавы сродак — салеп. У культуру архідныя ўведзены больш за 1 тыс. гадоў назад у Кітаі. У Еўропе паявіліся на мяжы XVI—XVII ст., у пач. ХХ ст. распрацаваны спосаб іх вырошчвання ў аранжарэях з насення, заражанага грыбам-сімбіёнтам.
Гл. таксама
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісванай у гэтым артыкуле групы раслін да класа аднадольных гл. раздзел «Сістэмы APG» артыкула «Аднадольныя».