Анатоль Восіпавіч Бонч-Асмалоўскі: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
+ 10 categories using HotCat, дапаўненне, шаблон
афармленне
Радок 21: Радок 21:
}}
}}


'''Анатоль Восіпавіч Бонч-Асмалоўскі''' ({{ДН|10|7|1857}}, [[Віцебск]] — {{ДС|23|9|1930}}, [[Масква]]) — грамадска-палітычны дзеяч, публіцыст, мемуарыст. Са старажытнага шляхецкага роду герба «Бонча».
'''Анатоль Восіпавіч Бонч-Асмалоўскі''' ({{ДН|10|7|1857}}, [[Віцебск]] — {{ДС|23|9|1930}}, [[Масква]]) — грамадска-палітычны дзеяч, публіцыст, мемуарыст, рэвалюцыянер-[[народніцтва|народнік]], член арганізацый «[[Зямля і воля]]» і «[[Чорны перадзел]]», член ЦК партыі сацыялістаў-рэвалюцыянераў. Паходзіць са старажытнага шляхецкага роду герба «[[Бонча]]»<ref name="БС">{{кніга
|аўтар =
|частка = Бонч-Осмоловский Анатолий Осипович
|загаловак = Биографический справочник
|арыгінал =
|спасылка =
|адказны =
|выданне =
|месца = Мн.
|выдавецтва = «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки
|год = 1982
|том = 5
|старонкі = 73
|старонак = 737
|серыя =
|isbn =
|тыраж =
}}</ref>.


== Біяграфія ==
[[File:Bonch-Asmaloyski AV.jpg|thumb|left]]

Пасля Маскоўскага ліцэя ў [[1875]] паступіў у Інстытут інжынераў шляхоў зносін. У [[1876]] перайшоў на юрыдычны, а затым на прыродазнаўчы факультэт Пецярбургскага ўніверсітэта. Стаў прыхільнікам арганізацыі [[народнікі|народнікаў]] «Зямля і воля», распаўсюджваў сярод студэнтаў нелегальныя выданні. У [[1879]] увайшоў у гурток «Маладыя землявольцы», які пасля расколу ў жн. [[1879]] «Зямлі і волі» далучыўся да арганізацыі «[[Чорны перадзел]]». У ліст. [[1879]] арыштаваны за ўдзел у студэнцкіх хваляваннях; пазбаўлены права вучыцца ў ВНУ і высланы ў бацькоўскі маёнтак [[Блонь]] Ігуменскага павета (цяпер [[Пухавіцкі раён]]). У [[1880]] садзейнічаў арганізацыі друкарні «Чорнага перадзелу». Арыштаваны ў крас. [[1882]], зняволены ў Мінскай турме на працягу 5 месяцаў. Разам з жонкай [[Варвара Бонч-Асмалоўская|Варварай]] і пры ўдзеле [[А. Я. Багдановіч]]а арганізаваў у Блоні сялянскі гурток самаадукацыі. Арыштаваны ў крас. [[1886]] у [[Канатоп]]е Чарнігаўѓскай губ., дзе быў па справах нелегальнай друкарні. Адзін з арганізатараў і кіраўнікоў Рабочай партыі паліт. вызвалення Расіі (канец 1890-х г.). Арыштаваны ў [[1901]] разам з сынам [[Іван Бонч-Асмалоўскі|Іванам]] і сасланы ва [[Сібір|Усх. Сібір]]. У [[1904]] вярнуўся па амністыі і ўвайшоў у партыю [[эсэры|эсэраў]], у 1905 кааптаваны ў ЦК. Удзельнік рэвалюцыі 1905-07. У крас. [[1908]] арыштаваны, у лют. [[1910]] аддадзены пад суд. У [[1911]] апраўданы, але ў [[1912]] зноў арыштаваны і прыгавораны да 8 месяцаў зняволення. У час [[Першая сусветная вайна|1-й сусветнай вайны]] ў эвакуацыі, працаваў у арганізацыях дапамогі бежанцам-беларусам. Дэлегат [[Першы Усебеларускі з'езд|1-га Усебеларускага з'езда]] ([[1917]]). З [[1918]] у [[Мінск]]у, удзельнічаў у кааператыўным руху. У час акупацыі Беларусі польскімі войскамі на нелегальным становішчы. З [[1926]] у Маскве, член Усесаюзнага таварыства паліткатаржан і ссыльнапасяленцаў. Пісаў успаміны.
[[File:Bonch-Asmaloyski AV.jpg|thumb|left|250px]]
Пасля Маскоўскага ліцэя ў [[1875]] годзе паступіў у Інстытут інжынераў шляхоў зносін. У [[1876]] перайшоў на юрыдычны, а затым на прыродазнаўчы факультэт Пецярбургскага ўніверсітэта. Стаў прыхільнікам арганізацыі [[народнікі|народнікаў]] «Зямля і воля», распаўсюджваў сярод студэнтаў нелегальныя выданні. У [[1879]] увайшоў у гурток «Маладыя землявольцы», які пасля расколу ў жніўні [[1879]] «Зямлі і волі» далучыўся да арганізацыі «[[Чорны перадзел]]»<ref name="БС"/>.

У лістападзе [[1879]] арыштаваны за ўдзел у студэнцкіх хваляваннях; пазбаўлены права вучыцца ў ВНУ і высланы ў бацькоўскі маёнтак [[Блонь]] Ігуменскага павета (цяпер [[Пухавіцкі раён]]). У [[1880]] садзейнічаў арганізацыі друкарні «Чорнага перадзелу». Арыштаваны ў красавіку [[1882]], зняволены ў Мінскай турме на працягу 5 месяцаў. Разам з жонкай [[Варвара Іванаўна Бонч-Асмалоўская|Варварай]] і пры ўдзеле [[Адам Ягоравіч Багдановіч|А. Я. Багдановіча]] арганізаваў у Блоні сялянскі гурток самаадукацыі.

Арыштаваны ў красавіку [[1886]] у [[Горад Канатоп|Канатопе]] [[Чарнігаўская губерня|Чарнігаўскай губерні]], дзе быў па справах нелегальнай друкарні. Адзін з арганізатараў і кіраўнікоў Рабочай партыі палітычнага вызвалення Расіі (канец 1890-х гадоў). Арыштаваны ў [[1901]] разам з сынам [[Іван Анатолевіч Бонч-Асмалоўскі|Іванам]] і сасланы ва [[Сібір|Усходнюю Сібір]]. У [[1904]] вярнуўся па амністыі і ўвайшоў у партыю [[эсэры|эсэраў]], у 1905 кааптаваны ў ЦК. Удзельнік рэвалюцыі 1905-07. У красавіку [[1908]] арыштаваны, у лютым [[1910]] аддадзены пад суд. У [[1911]] апраўданы, але ў [[1912]] зноў арыштаваны і прыгавораны да 8 месяцаў зняволення.

У час [[Першая сусветная вайна|1-й сусветнай вайны]] ў эвакуацыі, працаваў у арганізацыях дапамогі бежанцам-беларусам. Дэлегат [[Першы Усебеларускі з'езд|1-га Усебеларускага з'езда]] ([[1917]]). З [[1918]] у [[Мінск]]у, удзельнічаў у кааператыўным руху. У час акупацыі Беларусі польскімі войскамі на нелегальным становішчы. З [[1926]] у Маскве, член Усесаюзнага таварыства паліткатаржан і ссыльнапасяленцаў. Пісаў успаміны.


Бацька [[Радзівон Анатолевіч Бонч-Асмалоўскі|Радзівона Бонч-Асмалоўскага]].
Бацька [[Радзівон Анатолевіч Бонч-Асмалоўскі|Радзівона Бонч-Асмалоўскага]].

Версія ад 20:43, 6 сакавіка 2013

Анатоль Восіпавіч Бонч-Асмалоўскі
Дата нараджэння 10 ліпеня 1857(1857-07-10)
Месца нараджэння Віцебск
Дата смерці 23 верасня 1930(1930-09-23) (73 гады)
Месца смерці Масква
Пахаванне
Грамадзянства  Расійская імперыя
Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік
Адукацыя Пецярбургскі ўніверсітэт
Веравызнанне праваслаўе
Партыя Зямля і воля, Чорны перадзел, Партыя сацыялістаў-рэвалюцыянераў
Член у
Асноўныя ідэі народніцтва, дэмакратычны сацыялізм
Род дзейнасці прафесійны рэвалюцыянер
Бацька Іосіф Аляксандравіч Бонч-Асмалоўскі[d]
Дзеці Радзівон Анатолевіч Бонч-Асмалоўскі і Іван Анатолевіч Бонч-Асмалоўскі
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Анатоль Восіпавіч Бонч-Асмалоўскі (10 ліпеня 1857, Віцебск — 23 верасня 1930, Масква) — грамадска-палітычны дзеяч, публіцыст, мемуарыст, рэвалюцыянер-народнік, член арганізацый «Зямля і воля» і «Чорны перадзел», член ЦК партыі сацыялістаў-рэвалюцыянераў. Паходзіць са старажытнага шляхецкага роду герба «Бонча»[1].

Біяграфія

Пасля Маскоўскага ліцэя ў 1875 годзе паступіў у Інстытут інжынераў шляхоў зносін. У 1876 перайшоў на юрыдычны, а затым на прыродазнаўчы факультэт Пецярбургскага ўніверсітэта. Стаў прыхільнікам арганізацыі народнікаў «Зямля і воля», распаўсюджваў сярод студэнтаў нелегальныя выданні. У 1879 увайшоў у гурток «Маладыя землявольцы», які пасля расколу ў жніўні 1879 «Зямлі і волі» далучыўся да арганізацыі «Чорны перадзел»[1].

У лістападзе 1879 арыштаваны за ўдзел у студэнцкіх хваляваннях; пазбаўлены права вучыцца ў ВНУ і высланы ў бацькоўскі маёнтак Блонь Ігуменскага павета (цяпер Пухавіцкі раён). У 1880 садзейнічаў арганізацыі друкарні «Чорнага перадзелу». Арыштаваны ў красавіку 1882, зняволены ў Мінскай турме на працягу 5 месяцаў. Разам з жонкай Варварай і пры ўдзеле А. Я. Багдановіча арганізаваў у Блоні сялянскі гурток самаадукацыі.

Арыштаваны ў красавіку 1886 у Канатопе Чарнігаўскай губерні, дзе быў па справах нелегальнай друкарні. Адзін з арганізатараў і кіраўнікоў Рабочай партыі палітычнага вызвалення Расіі (канец 1890-х гадоў). Арыштаваны ў 1901 разам з сынам Іванам і сасланы ва Усходнюю Сібір. У 1904 вярнуўся па амністыі і ўвайшоў у партыю эсэраў, у 1905 кааптаваны ў ЦК. Удзельнік рэвалюцыі 1905-07. У красавіку 1908 арыштаваны, у лютым 1910 аддадзены пад суд. У 1911 апраўданы, але ў 1912 зноў арыштаваны і прыгавораны да 8 месяцаў зняволення.

У час 1-й сусветнай вайны ў эвакуацыі, працаваў у арганізацыях дапамогі бежанцам-беларусам. Дэлегат 1-га Усебеларускага з'езда (1917). З 1918 у Мінску, удзельнічаў у кааператыўным руху. У час акупацыі Беларусі польскімі войскамі на нелегальным становішчы. З 1926 у Маскве, член Усесаюзнага таварыства паліткатаржан і ссыльнапасяленцаў. Пісаў успаміны.

Бацька Радзівона Бонч-Асмалоўскага.

Літаратура

  • Попов И. А. О. Бонч-Осмоловский // Каторга и ссылка. 1931, ? 4
  • Савіцкая Л. Група Бонч-Асмалоўскага // Полымя. 1967, ? 5
  • Клейн Б. Дело Бонч-Осмоловских // Клейн Б. В годину испытаний: Ист.-лит. очерки. Мн., 1986
  • ЭГБ, т. 2
  • АЗБ.
  • [0 1] // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). / Укладальнік Л. У. Маракоў.
  1. а б Бонч-Осмоловский Анатолий Осипович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 73. — 737 с.