Краснаярск: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
дрНяма тлумачэння праўкі |
др Bot: Migrating 65 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q919 (translate me) |
||
Радок 101: | Радок 101: | ||
[[Катэгорыя:Гарады Краснаярскага края]] |
[[Катэгорыя:Гарады Краснаярскага края]] |
||
[[af:Krasnojarsk]] |
|||
[[ar:كراسنويارسك]] |
|||
[[az:Krasnoyarsk]] |
|||
[[be-x-old:Краснаярск]] |
|||
[[bg:Красноярск]] |
|||
[[ca:Krasnoiarsk]] |
|||
[[cs:Krasnojarsk]] |
|||
[[cv:Красноярск]] |
|||
[[da:Krasnojarsk]] |
|||
[[de:Krasnojarsk]] |
|||
[[dsb:Krasnojarsk]] |
|||
[[el:Κρασνογιάρσκ]] |
|||
[[en:Krasnoyarsk]] |
|||
[[eo:Krasnojarsk]] |
|||
[[es:Krasnoyarsk]] |
|||
[[et:Krasnojarsk]] |
|||
[[eu:Krasnoiarsk]] |
|||
[[fa:کراسنویارسک]] |
|||
[[fi:Krasnojarsk]] |
|||
[[fr:Krasnoïarsk]] |
|||
[[he:קרסנויארסק]] |
|||
[[hr:Krasnojarsk]] |
|||
[[hsb:Krasnojarsk]] |
|||
[[hu:Krasznojarszk]] |
|||
[[hy:Կրասնոյարսկ]] |
|||
[[id:Krasnoyarsk]] |
|||
[[io:Krasnoyarsk]] |
|||
[[it:Krasnojarsk]] |
|||
[[ja:クラスノヤルスク]] |
|||
[[ka:კრასნოიარსკი]] |
|||
[[ko:크라스노야르스크]] |
|||
[[kv:Красноярск]] |
|||
[[la:Crasnoiarium]] |
|||
[[lb:Krasnojarsk]] |
|||
[[lt:Krasnojarskas]] |
|||
[[lv:Krasnojarska]] |
|||
[[mhr:Красноярск]] |
|||
[[mk:Краснојарск]] |
|||
[[mn:Красноярск]] |
|||
[[nl:Krasnojarsk]] |
|||
[[nn:Krasnojarsk]] |
|||
[[no:Krasnojarsk]] |
|||
[[os:Красноярск]] |
|||
[[pl:Krasnojarsk]] |
|||
[[pnb:کراسنویارسک]] |
|||
[[pt:Krasnoyarsk]] |
|||
[[ro:Krasnoiarsk]] |
|||
[[ru:Красноярск]] |
|||
[[sah:Красноярскай]] |
|||
[[sh:Krasnojarsk]] |
|||
[[sk:Krasnojarsk]] |
|||
[[sl:Krasnojarsk]] |
|||
[[sr:Краснојарск]] |
|||
[[sv:Krasnojarsk]] |
|||
[[tg:Красноярск]] |
|||
[[th:ครัสโนยาสค์]] |
|||
[[tl:Krasnoyarsk]] |
|||
[[tt:Красноярск]] |
|||
[[udm:Красноярск]] |
|||
[[uk:Красноярськ]] |
|||
[[vep:Krasnojarsk]] |
|||
[[vi:Krasnoyarsk]] |
|||
[[vo:Krasnoyarsk]] |
|||
[[war:Krasnoyarsk]] |
|||
[[zh:克拉斯諾亞爾斯克]] |
Версія ад 22:26, 8 сакавіка 2013
Горад
| ||||||||||||||||||||||||||
Краснаярск (руск.: Красноярск) — горад (з 1690) ў Расіі, адміністрацыйны цэнтр Краснаярскага края. Насельніцтва 1,01 млн чалавек (2012), у агламерацыі — 1,86 млн чалавек. Заснаваны ў 1628 годзе.
Горад размешчаны на абодвух берагах Енісея. Горад быў заснаваны ў 1628 годзе, з'яўляючыся, такім чынам, найбуйнейшым са старадаўніх гарадоў Сібіры. Паводле дадзеных на красавік 2012 года колькасць насельніцтва горада пераўзышла мільён чалавек[2]. Усяго ў Краснаярскай агламерацыі пражывае 1,186 млн чалавек. Горад размешчаны на абодвух берагах Енісею.
Гісторыя
Перад прыходам рускіх ваяроў тэрыторыя сучаснага Краснаярска ўваходзіла ў Язерскае княства енісейскіх кыргызаў. Гара Кум-Цігей, верагодна, была святым месцам качынцаў. Улетку 1927 года экспедыцыяй музея Прыенісейскага края выявіла на Каравульнай гары, дзе цяпер размяшчаецца Капліца Параскевы Пятніцы, багатае пахаванне XIII—XIV стагоддзяў. Багацце прадметаў, выяўленых у магільніку можа сведчыць аб тым, што на гары былі пахаваныя члены шляхетнага княжацкага роду, якія, верагодна, і кіравалі гэтай тэрыторыяй.
Мясцовасць, на якой пасля быў пабудаваны Краснаярск[3], стала вядомай рускім яшчэ ў 1608 годзе. У гэтым годзе казакі з Кецкага астрогу, пад правадырствам енісейска-асцяцкіх князькоў Урнука і Намака, адправіліся ўверх па Енісеі, з намерам знайсці «новую зямельку», а затым далучыць іх да валадарстваў маскоўскага цара. Плывучы ўверх па Енісеі, казакі сустрэлі зямлю, якою валодаў арынскі князёк Цюлькоў, і назвалі яе «Цюлькінскай зямелькай». Гэта назва затрымалася да пабудовы Краснаярскага астрога і сыходу арынцаў. Арынцы, якія падтрымліваліся не толькі качынцамі, але і енісейскай кыргызамі, доўгі час не згаджаліся плаціць ясак рускім і прымалі ўсе меры да выдалення апошніх з занятага імі месца. З гэтай мэтай яны амаль бесперапынна турбавалі іх набегамі, якія, да рэшце рэшт, сталі настолькі небяспечнымі, што казакі вырашылі звярнуцца да Енісейскага ваяводы з просьбай аб дапамозе і абароне.
Архітэктура
Пажар 1773 года знішчыў Краснаярскі астрог і практычна ўвесь горад, пасля пажару засталося толькі трыццаць дамоў. З Табольска быў дасланы сяржант геадэзіі Пётр Майсееў, які даў гораду лінейную планіроўку пецярбургскага тыпу.
Вуліцы Краснаярска былі прамыя і роўныя, арыентаваны па баках свету. Шыротная вуліцы пракладваліся паралельна Енісею з захаду на ўсход, ад Старога базару, размешчанага побач з Васкрасенскім саборам недалёка ад месца зліцця Енісея і Качы, у бок Мікалаеўскай горы. Мерыдыянальныя вуліцы ішлі з поўдня на поўнач, ад Енісея ў бок Пакроўскай гары. Яны будаваліся перпендыкулярна шыротным вуліцам і спынялі іх пад прамымі кутамі. Кварталы былі прыкладна аднолькавымі паводле памераў і мелі правільныя геаметрычныя формы. Вуліцы разыходзіліся ад плошчаў і сыходзіліся да плошчаў, і на гэтых адкрытых, здалёк бачных плошчах узвышаліся буйныя грамадскія будынкі.
У сярэдзіне 1820-х гадоў у бюро пад пачаткам архітэктара Уільяма Гестэ быў распрацаваны перспектыўны генеральны план горада. Рэалізацыя гэтага праекта толькі ў нязначнай ступені закранула гістарычную частку горада, гэта значыць у цэнтры было прадпрынята выраўноўванне «чырвоных» ліній і ўзбуйненне кварталаў.
Адукацыя
Транспарт
Вядомыя асобы
Зноскі
- ↑ Территориальный орган федеральной службы государственной статистика по Красноярскому краю", 3 мая 2011
- ↑ 10 апреля 2012 года в Красноярске родился миллионный житель. Официальный сайт администрации города Красноярска
- ↑ Высотный Красноярск. Непутевые заметки
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Краснаярск
- Адміністрацыя Краснаярска
- Краснаярскі гарадскі савет