Краснаярск: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 65 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q919 (translate me)
Радок 101: Радок 101:


[[Катэгорыя:Гарады Краснаярскага края]]
[[Катэгорыя:Гарады Краснаярскага края]]

[[af:Krasnojarsk]]
[[ar:كراسنويارسك]]
[[az:Krasnoyarsk]]
[[be-x-old:Краснаярск]]
[[bg:Красноярск]]
[[ca:Krasnoiarsk]]
[[cs:Krasnojarsk]]
[[cv:Красноярск]]
[[da:Krasnojarsk]]
[[de:Krasnojarsk]]
[[dsb:Krasnojarsk]]
[[el:Κρασνογιάρσκ]]
[[en:Krasnoyarsk]]
[[eo:Krasnojarsk]]
[[es:Krasnoyarsk]]
[[et:Krasnojarsk]]
[[eu:Krasnoiarsk]]
[[fa:کراسنویارسک]]
[[fi:Krasnojarsk]]
[[fr:Krasnoïarsk]]
[[he:קרסנויארסק]]
[[hr:Krasnojarsk]]
[[hsb:Krasnojarsk]]
[[hu:Krasznojarszk]]
[[hy:Կրասնոյարսկ]]
[[id:Krasnoyarsk]]
[[io:Krasnoyarsk]]
[[it:Krasnojarsk]]
[[ja:クラスノヤルスク]]
[[ka:კრასნოიარსკი]]
[[ko:크라스노야르스크]]
[[kv:Красноярск]]
[[la:Crasnoiarium]]
[[lb:Krasnojarsk]]
[[lt:Krasnojarskas]]
[[lv:Krasnojarska]]
[[mhr:Красноярск]]
[[mk:Краснојарск]]
[[mn:Красноярск]]
[[nl:Krasnojarsk]]
[[nn:Krasnojarsk]]
[[no:Krasnojarsk]]
[[os:Красноярск]]
[[pl:Krasnojarsk]]
[[pnb:کراسنویارسک]]
[[pt:Krasnoyarsk]]
[[ro:Krasnoiarsk]]
[[ru:Красноярск]]
[[sah:Красноярскай]]
[[sh:Krasnojarsk]]
[[sk:Krasnojarsk]]
[[sl:Krasnojarsk]]
[[sr:Краснојарск]]
[[sv:Krasnojarsk]]
[[tg:Красноярск]]
[[th:ครัสโนยาสค์]]
[[tl:Krasnoyarsk]]
[[tt:Красноярск]]
[[udm:Красноярск]]
[[uk:Красноярськ]]
[[vep:Krasnojarsk]]
[[vi:Krasnoyarsk]]
[[vo:Krasnoyarsk]]
[[war:Krasnoyarsk]]
[[zh:克拉斯諾亞爾斯克]]

Версія ад 22:26, 8 сакавіка 2013

Горад
Краснаярск
руск.: Красноярск
Герб Сцяг[d]
Герб Сцяг[d]
Краіна
Каардынаты
Заснаваны
19 жніўня 1628
Плошча
353,9 км²
Вышыня цэнтра
150 м
Водныя аб’екты
Насельніцтва
1 010 000[1]. чалавек (2011)
Часавы пояс
Тэлефонны код
391
Паштовы індэкс
660ххх
Афіцыйны сайт
Краснаярск на карце Расіі
Краснаярск (Расія)
Краснаярск
Краснаярск (Расія)
Краснаярск

Краснаярск (руск.: Красноярск) — горад (з 1690) ў Расіі, адміністрацыйны цэнтр Краснаярскага края. Насельніцтва 1,01 млн чалавек (2012), у агламерацыі — 1,86 млн чалавек. Заснаваны ў 1628 годзе.

Горад размешчаны на абодвух берагах Енісея. Горад быў заснаваны ў 1628 годзе, з'яўляючыся, такім чынам, найбуйнейшым са старадаўніх гарадоў Сібіры. Паводле дадзеных на красавік 2012 года колькасць насельніцтва горада пераўзышла мільён чалавек[2]. Усяго ў Краснаярскай агламерацыі пражывае 1,186 млн чалавек. Горад размешчаны на абодвух берагах Енісею.

Гісторыя

Перад прыходам рускіх ваяроў тэрыторыя сучаснага Краснаярска ўваходзіла ў Язерскае княства енісейскіх кыргызаў. Гара Кум-Цігей, верагодна, была святым месцам качынцаў. Улетку 1927 года экспедыцыяй музея Прыенісейскага края выявіла на Каравульнай гары, дзе цяпер размяшчаецца Капліца Параскевы Пятніцы, багатае пахаванне XIIIXIV стагоддзяў. Багацце прадметаў, выяўленых у магільніку можа сведчыць аб тым, што на гары былі пахаваныя члены шляхетнага княжацкага роду, якія, верагодна, і кіравалі гэтай тэрыторыяй.

Мясцовасць, на якой пасля быў пабудаваны Краснаярск[3], стала вядомай рускім яшчэ ў 1608 годзе. У гэтым годзе казакі з Кецкага астрогу, пад правадырствам енісейска-асцяцкіх князькоў Урнука і Намака, адправіліся ўверх па Енісеі, з намерам знайсці «новую зямельку», а затым далучыць іх да валадарстваў маскоўскага цара. Плывучы ўверх па Енісеі, казакі сустрэлі зямлю, якою валодаў арынскі князёк Цюлькоў, і назвалі яе «Цюлькінскай зямелькай». Гэта назва затрымалася да пабудовы Краснаярскага астрога і сыходу арынцаў. Арынцы, якія падтрымліваліся не толькі качынцамі, але і енісейскай кыргызамі, доўгі час не згаджаліся плаціць ясак рускім і прымалі ўсе меры да выдалення апошніх з занятага імі месца. З гэтай мэтай яны амаль бесперапынна турбавалі іх набегамі, якія, да рэшце рэшт, сталі настолькі небяспечнымі, што казакі вырашылі звярнуцца да Енісейскага ваяводы з просьбай аб дапамозе і абароне.

Архітэктура

Пажар 1773 года знішчыў Краснаярскі астрог і практычна ўвесь горад, пасля пажару засталося толькі трыццаць дамоў. З Табольска быў дасланы сяржант геадэзіі Пётр Майсееў, які даў гораду лінейную планіроўку пецярбургскага тыпу.

Вуліцы Краснаярска былі прамыя і роўныя, арыентаваны па баках свету. Шыротная вуліцы пракладваліся паралельна Енісею з захаду на ўсход, ад Старога базару, размешчанага побач з Васкрасенскім саборам недалёка ад месца зліцця Енісея і Качы, у бок Мікалаеўскай горы. Мерыдыянальныя вуліцы ішлі з поўдня на поўнач, ад Енісея ў бок Пакроўскай гары. Яны будаваліся перпендыкулярна шыротным вуліцам і спынялі іх пад прамымі кутамі. Кварталы былі прыкладна аднолькавымі паводле памераў і мелі правільныя геаметрычныя формы. Вуліцы разыходзіліся ад плошчаў і сыходзіліся да плошчаў, і на гэтых адкрытых, здалёк бачных плошчах узвышаліся буйныя грамадскія будынкі.

У сярэдзіне 1820-х гадоў у бюро пад пачаткам архітэктара Уільяма Гестэ быў распрацаваны перспектыўны генеральны план горада. Рэалізацыя гэтага праекта толькі ў нязначнай ступені закранула гістарычную частку горада, гэта значыць у цэнтры было прадпрынята выраўноўванне «чырвоных» ліній і ўзбуйненне кварталаў.

Адукацыя

Транспарт

Вядомыя асобы

Зноскі

Спасылкі

Шаблон:Накід