Лесота: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др робат дадаў: ba:Лесото |
др Bot: Migrating 169 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1013 (translate me) |
||
Радок 110: | Радок 110: | ||
{{Link FA|de}} |
{{Link FA|de}} |
||
{{Link FA|bs}} |
{{Link FA|bs}} |
||
[[ace:Lesotho]] |
|||
[[af:Lesotho]] |
|||
[[als:Lesotho]] |
|||
[[am:ሌሶቶ]] |
|||
[[an:Lesoto]] |
|||
[[ang:Lesotho]] |
|||
[[ar:ليسوتو]] |
|||
[[arz:ليسوتو]] |
|||
[[ast:Lesothu]] |
|||
[[az:Lesoto]] |
|||
[[ba:Лесото]] |
|||
[[bat-smg:Lesuots]] |
|||
[[bcl:Lesoto]] |
|||
[[be-x-old:Лесота]] |
|||
[[bg:Лесото]] |
|||
[[bjn:Lesotho]] |
|||
[[bm:Lesoto]] |
|||
[[bn:লেসোথো]] |
|||
[[bo:ལི་སོ་ཐོ།]] |
|||
[[bpy:লেসাথো]] |
|||
[[br:Lesotho]] |
|||
[[bs:Lesoto]] |
|||
[[ca:Lesotho]] |
|||
[[ce:Лесото]] |
|||
[[ceb:Lesotho]] |
|||
[[ckb:لیسۆتۆ]] |
|||
[[crh:Lesoto]] |
|||
[[cs:Lesotho]] |
|||
[[cv:Лесото]] |
|||
[[cy:Lesotho]] |
|||
[[da:Lesotho]] |
|||
[[de:Lesotho]] |
|||
[[diq:Lesoto]] |
|||
[[dsb:Lesotho]] |
|||
[[dv:ލެސޯތޯ]] |
|||
[[ee:Lesotho]] |
|||
[[el:Λεσότο]] |
|||
[[en:Lesotho]] |
|||
[[eo:Lesoto]] |
|||
[[es:Lesoto]] |
|||
[[et:Lesotho]] |
|||
[[eu:Lesotho]] |
|||
[[ext:Lesotu]] |
|||
[[fa:لسوتو]] |
|||
[[fi:Lesotho]] |
|||
[[fiu-vro:Lesotho]] |
|||
[[fo:Lesoto]] |
|||
[[fr:Lesotho]] |
|||
[[frp:Lesothô]] |
|||
[[fy:Lesoto]] |
|||
[[ga:Leosóta]] |
|||
[[gag:Lesoto]] |
|||
[[gd:Leasoto]] |
|||
[[gl:Lesoto - Lesotho]] |
|||
[[gv:Lesoto]] |
|||
[[hak:Lòi-sò-thok]] |
|||
[[he:לסוטו]] |
|||
[[hi:लेसोथो]] |
|||
[[hif:Lesotho]] |
|||
[[hr:Lesoto]] |
|||
[[hsb:Lesotho]] |
|||
[[ht:Lezoto]] |
|||
[[hu:Lesotho]] |
|||
[[hy:Լեսոթո]] |
|||
[[ia:Lesotho]] |
|||
[[id:Lesotho]] |
|||
[[ie:Lesotho]] |
|||
[[ilo:Lesoto]] |
|||
[[io:Lesotho]] |
|||
[[is:Lesótó]] |
|||
[[it:Lesotho]] |
|||
[[ja:レソト]] |
|||
[[jv:Lesotho]] |
|||
[[ka:ლესოთო]] |
|||
[[kaa:Lesoto]] |
|||
[[kg:Lesotho]] |
|||
[[kk:Лесото]] |
|||
[[kn:ಲೆಸೊಥೊ]] |
|||
[[ko:레소토]] |
|||
[[ksh:Lesotho]] |
|||
[[ku:Lesoto]] |
|||
[[kw:Lesotho]] |
|||
[[la:Lesothum]] |
|||
[[lb:Lesotho]] |
|||
[[li:Lesotho]] |
|||
[[lij:Lesòthò]] |
|||
[[lmo:Lesotho]] |
|||
[[ln:Lesoto]] |
|||
[[lt:Lesotas]] |
|||
[[lv:Lesoto]] |
|||
[[mk:Лесото]] |
|||
[[ml:ലെസോത്തോ]] |
|||
[[mn:Лесото]] |
|||
[[mr:लेसोथो]] |
|||
[[ms:Lesotho]] |
|||
[[mt:Lesoto]] |
|||
[[my:လီဆိုသိုနိုင်ငံ]] |
|||
[[na:Resoto]] |
|||
[[nah:Lesoto]] |
|||
[[nds:Lesotho]] |
|||
[[nl:Lesotho]] |
|||
[[nn:Lesotho]] |
|||
[[no:Lesotho]] |
|||
[[nov:Lesutu]] |
|||
[[nso:Lesotho]] |
|||
[[nv:Sotho Dineʼé Bikéyah]] |
|||
[[oc:Lesotho]] |
|||
[[or:ଲିସୁଟୁ]] |
|||
[[os:Лесото]] |
|||
[[pa:ਲਿਸੋਥੋ]] |
|||
[[pam:Lesotho]] |
|||
[[pap:Lesotho]] |
|||
[[pih:Lesotho]] |
|||
[[pl:Lesotho]] |
|||
[[pms:Lesotho]] |
|||
[[pnb:لیسوتھو]] |
|||
[[pt:Lesoto]] |
|||
[[qu:Suthusuyu]] |
|||
[[ro:Lesotho]] |
|||
[[ru:Лесото]] |
|||
[[rw:Lesoto]] |
|||
[[sa:लेसोथो]] |
|||
[[sah:Лесото]] |
|||
[[scn:Lesothu]] |
|||
[[sco:Lesotho]] |
|||
[[se:Lesotho]] |
|||
[[sg:Lesôtho]] |
|||
[[sh:Lesoto]] |
|||
[[simple:Lesotho]] |
|||
[[sk:Lesotho]] |
|||
[[sl:Lesoto]] |
|||
[[sn:Lesotho]] |
|||
[[so:Lesotho]] |
|||
[[sq:Lesoto]] |
|||
[[sr:Лесото]] |
|||
[[ss:ÉLusûtfu]] |
|||
[[st:Lesotho]] |
|||
[[stq:Lesoto]] |
|||
[[su:Lésotho]] |
|||
[[sv:Lesotho]] |
|||
[[sw:Lesotho]] |
|||
[[szl:Lesotho]] |
|||
[[ta:லெசோத்தோ]] |
|||
[[tg:Лесото]] |
|||
[[th:ประเทศเลโซโท]] |
|||
[[tk:Lesoto]] |
|||
[[tl:Lesoto]] |
|||
[[tn:Lesotho]] |
|||
[[tpi:Lesoto]] |
|||
[[tr:Lesotho]] |
|||
[[ts:Lesotho]] |
|||
[[tt:Лесото]] |
|||
[[ug:لېسوتو]] |
|||
[[uk:Лесото]] |
|||
[[ur:لیسوتھو]] |
|||
[[uz:Lesoto]] |
|||
[[ve:Li-Sotho]] |
|||
[[vec:Lesotho]] |
|||
[[vep:Lesoto]] |
|||
[[vi:Lesotho]] |
|||
[[vo:Sutuvän]] |
|||
[[war:Lesoto]] |
|||
[[wo:Lesoto]] |
|||
[[xal:Лесотин Нутг]] |
|||
[[yo:Lèsóthò]] |
|||
[[zea:Lesotho]] |
|||
[[zh:莱索托]] |
|||
[[zh-min-nan:Lesotho]] |
|||
[[zu:OSotho]] |
Версія ад 03:22, 9 сакавіка 2013
| |||||
Дэвіз: «Khotso, Pula, Nala» | |||||
Гімн: «Lesotho Fatse La Bontata Rona» | |||||
Дата незалежнасці | 4 кастрычніка 1966 (ад Вялікабрытаніі) | ||||
Афіцыйныя мовы | сесота і англійская | ||||
Сталіца | Масеру | ||||
Найбуйнейшы горад | Масеру | ||||
Форма кіравання | Канстытуцыйная манархія | ||||
Кароль Прэм'ер-міністр |
Летсіе III Пакаліта Масісілі | ||||
Плошча • Усяго • % воднай паверхні |
137-я ў свеце 30 355 км² 0 | ||||
Насельніцтва • Ацэнка (2008) • Шчыльнасць |
2 020 000 чал. (143-я) 66,5 чал./км² | ||||
ВУП • Разам • На душу насельніцтва |
$5,106 млн. (147-ы) $2700 | ||||
ІРЧП (2007) | ▼ 0.514 (156-ы) | ||||
Валюта | лоці | ||||
Інтэрнэт-дамен | .ls | ||||
Код ISO (Alpha-2) | LS | ||||
Код ISO (Alpha-3) | LSO | ||||
Код МАК | LES | ||||
Тэлефонны код | +266 | ||||
Часавыя паясы | +2 |
Лесота (сесота: і англ.: Lesotho), афіцыйная назва — Каралеўства Лесота (сесота: Muso oa Lesotho, англ.: Kingdom of Lesotho) — дзяржава ў Паўднёвай Афрыцы, анклаў, цалкам акружаны тэрыторыяй Паўднёва-Афрыканскай Рэспублікі. З тэрыторыяй 30 355 км² з'яўляецца адной з самых маленькіх дзяржаў Афрыкі. Таксама Лесота — гэта адзіная ў свеце краіна, ніводная з частак якой не знаходзіцца ніжэй 1400 м над узроўнем мора. Да здабыцця незалежнасці ў 1966 годзе пад назвай Басутоленд была брытанскім пратэктаратам. Сталіца краіны — горад Масеру.
Гісторыя
- ХІХ стагоддзе — утворана краіна Басута
- 1868 год — Басута анексаваная Вялікабрытаніяй
- 1966 год — атрыманне незалежнасці, уваход у ААН
- 1970 год — дзяржаўны пераварот арганізаваны былым прэм'ерам, спыненне дзейнасці канстытуцыі, абмежаванне каралеўскай улады.
- 1975 год — пагаршэнне стасункаў з ПАР
- 1979 год — баі ўрадавых войскаў з паўстанцамі Арміі Вызвалення Лесота
- 1986 год — ПАР увяла блакаду межаў Лесота, у выніку дзяржаўнага перавароту да ўлады прыходзіць генерал Лекхан'я, які вярнуў каралеўскае кіраванне краінай
- 1990 год — Ваенны Савет зверг караля Машоэшоэ II, новым каралём стаў Летсіе III (яго сын)
- 1991 год — чарговы пераварот арганізаваны палкоўнікам Рамаема, дазволеная дзейнасць палітычных партый, з эміграцыі вяртаецца Машоэшоэ II
- 1993 год — праведзеныя першыя за шмат гадоў свабодныя парламенцкія выбары, якія выйграў Кангрэс Басута, прэм'ерам стаў Нтсу Макхехле.
- 1995 год — зноў каралём стаў Машоэшоэ II
- 1996 год — Машоэшоэ II загінуў у аўтамабільнай катастрофе, каралём стаў Летсіе III
- 1998 год — новым прэм'ер-міністрам стаў Пакаліта Масісілі, у краіне ўзніклі бунты, інтэрвэнцыя паўднёваафрыканскіх войскаў пад эгідай Афрыканскага саюза.
- 1999 год — заканчэнне інтэрвенцыі
- 2002 год — Масісілі зноў становіцца прэм'ерам
- 2006 год — у Лесота, пад час урачыстасцяў 40 годдзя атрымання незалежнасці змяніла дзяржаўны сцяг
- 2007 год — у Лесота афіцыйна абвешчаная гуманітарная катастрофа. Голад закрануў 20 % насельніцтва краіны
Палітыка
Лесота — канстытуцыйная манархія. 2 мая 1993 года тут была прынятая новая канстытуцыя, згодна з якой кіраўніком дзяржавы з'яўляецца кароль. Заканадаўчая ўлада належыць двухпалатнаму парламенту: Народнаму сходу і Сенату. Народны сход складаецца з 65 дэпутатаў, якія выбіраюцца на пяцігадовы тэрмін, Сенат складаецца з уладароў мясцовых плямёнаў, ці іх прадстаўнікоў і 8 сенатараў назначаюцца каралём. Выканаўчая ўлада належыць ураду з прэм'ер-міністрам на чале. Палітычная сістэма Лесота — шматпартыйная. Самая ўплывовая партыя гэта Кангрэс Басута, якая была заснаваная ў 1952 годзе.
Геаграфія
Лесота — горная краіна, знаходзіцца на вышыні не меней чым 1000 метраў. Паверхня краіны ў асноўным гэта складаныя горы і ўзвышшы. Значная частка краіны знаходзіцца вышей 1800 м. Клімат халодны, але летам у далінах тэмпtратура ўздымаецца да 30 °C, зімы марозныя, у гарах тэмпtратура вагаецца ад −7 °C да −18 °C. З мая да верасня горы пакрытыя снегам.
Эканоміка
Эканоміка краіны моцна інтэграваная ў паўднёваафрыканскую эканоміку.
Лесота экспартуе ваду і электрычнасць у ПАР. Таксама існуе экспарт алмазаў, поўсці, адзення. Эканоміка заснаваная на сельскай гаспадарцы. У краіне распаўсюджана працоўная міграцыя (у асноўным у ПАР).
Лесота атрымлівае міжнародную дапамогу з боку ЗША, Сусветнага банка, Вялікабрытаніі, ЕС.
Невялікі ўчастак чыгункі злучае Лесота з ПАР.
Лесота ўваходзіць у Паўднёваафрыканскі Мытны Саюз разам з Батсванай, Намібіяй, ПАР, Свазілендам.
Дэмаграфія
98 % насельніцтва складаецца з народу басута, 2 % — зулусы, еўрапейцы.
70 % насельніцтва краіны сканцэнтравана ў заходніх раёнах Лесота. У выніку хуткага тэмпу росту захворванняў СНІДам зніжаецца сярэднегадавы прырост насельніцтва. Нараджальнасць — 26,53 на 1000 чал, смяротнасць — 25,03 на 1000 чал. У Лесота высокі ўзровень дзіцячай смяротнасці — 84,23 на 1000 немаўлятаў. 36,9 % насельніцтва гэта дзеці ва ўзросце да 14 гадоў. Сярэдняя працягласць жыцця — 36,68 гадоў (мужчыны — 36,86 гадоў, жанчыны — 36,49 гадоў).
Сімволіка
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Лесота