Була: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др r2.7.3) (робат дадаў: sh:Papinska bula
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 38 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q189867 (translate me)
Радок 38: Радок 38:
[[Катэгорыя:Гісторыя папства]]
[[Катэгорыя:Гісторыя папства]]
[[Катэгорыя:Папскія дакументы]]
[[Катэгорыя:Папскія дакументы]]

[[an:Bula]]
[[be-x-old:Буля]]
[[bg:Була]]
[[bs:Papinska bula]]
[[ca:Butlla]]
[[cs:Papežská bula]]
[[da:Bulle]]
[[de:Päpstliche Bulle]]
[[en:Papal bull]]
[[eo:Buleo (papo)]]
[[es:Bula]]
[[eu:Bulda]]
[[fi:Paavin bulla]]
[[fr:Bulle pontificale]]
[[gl:Bula]]
[[he:בולה אפיפיורית]]
[[hr:Papinska bula]]
[[id:Bulla kepausan]]
[[it:Bolla pontificia]]
[[ja:教皇勅書]]
[[ko:교황 칙서]]
[[la:Bulla apostolica]]
[[lb:Peepstlech Bulle]]
[[lt:Popiežiaus bulė]]
[[mk:Була]]
[[nl:Bul (document)]]
[[nn:Bulle]]
[[no:Pavelig bulle]]
[[pl:Bulla]]
[[pt:Bula pontifícia]]
[[ru:Булла]]
[[sh:Papinska bula]]
[[sk:Pápežská bula]]
[[sl:Papeška bula]]
[[sv:Påvlig bulla]]
[[th:สารตราพระสันตะปาปา]]
[[uk:Папська булла]]
[[zh:教宗诏书]]

Версія ад 04:21, 9 сакавіка 2013

Булл папы Урбана VIII, 1637

Була (ад лац.: Bulla — «пячатка», літар. — «пузырок») — асноўны сярэднявечны папскі дакумент з свінцовай (пры асаблівых выпадках — залаты) пячаткай, пасля XV стагоддзя выдаваўся радзей.

Гісторыя

Була ў сярэднія стагоддзя называлі металічную пячатку, затым капсулу, у якую была пячатка, замацоўваўшая дзяржаўны акт; таксама назва самога акту (імператарскага або папскага). У пазнейшых стагоддзя буляй сталі называць толькі важныя указы і ўрачыстыя пасланні пап.

Папская була

Як і энцыкліка, называецца па першых двух словах лацінскага тэксту, прадубляваных у загалоўку. На пячатцы, прымацоўванай да булы чырвонай і жоўтай шаўковай ніткай, ставілася лацінская манаграма «SPSP» ў гонар святых Пятра і Паўла з імем Папы на абароце. З канца XVIII ст. друку была заменена адпаведнай чырвонай пячаткай непасрэдна на дакуменце, хоць напрыклад була Іаана XXIII пры скліканні Другога Ватыканскага сабора была традыцыйнай свінцовай. У сучаснай булы, якая замацоўваецца металічнай пячаткай толькі пры асаблівых аказіях, пасля імя Папы стаіць традыцыйны надпіс «episcopus, servus servorum Dei» («біскуп, раб рабоў Божых»). Булы падпісваюцца членам Рымскай курыі, звычайна дзяржаўным сакратаром Ватыкана, але на асаблівых булях стаяць асабістыя подпісы пап.

Асноўныя булы

Асаблівыя булы

Пры непасрэдным удзеле айца Дыега дэ Торэс Больо, заснавальніка індзейскай місіі езуітаў у Парагваі, у 1603 г. была выдадзена першая і адзіная ў гісторыі каталіцкай царквы папская була не на латыні, а на мове Кечуа. Яна была адрасавана братэрству Імя Ісусава ў горадзе Куска, Перу, і інкскай шляхты папам Кліментам VIII.

Гл. таксама