Лівійская пустыня: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др робат дадаў: eu:Libiako basamortua |
др Bot: Migrating 42 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q181528 (translate me) |
||
Радок 26: | Радок 26: | ||
[[Катэгорыя:Геаграфія Лівіі]] |
[[Катэгорыя:Геаграфія Лівіі]] |
||
[[Катэгорыя:Геаграфія Судана]] |
[[Катэгорыя:Геаграфія Судана]] |
||
[[ar:الصحراء الليبية]] |
|||
[[be-x-old:Лібійская пустэльня]] |
|||
[[bg:Либийска пустиня]] |
|||
[[ca:Desert Líbic]] |
|||
[[cs:Libyjská poušť]] |
|||
[[cv:Ливи пушхирĕ]] |
|||
[[cy:Diffeithwch Libya]] |
|||
[[da:Libyske Ørken]] |
|||
[[de:Libysche Wüste]] |
|||
[[en:Libyan Desert]] |
|||
[[es:Desierto Líbico]] |
|||
[[et:Liibüa kõrb]] |
|||
[[eu:Libiako basamortua]] |
|||
[[fi:Libyan aavikko]] |
|||
[[fr:Désert Libyque]] |
|||
[[gd:Fàsach Libianach]] |
|||
[[gl:Deserto de Libia]] |
|||
[[he:מדבר לוב]] |
|||
[[hr:Libijska pustinja]] |
|||
[[hu:Líbiai-sivatag]] |
|||
[[id:Gurun Libya]] |
|||
[[it:Deserto Libico-Nubiano]] |
|||
[[ja:リビア砂漠]] |
|||
[[ka:ლიბიის უდაბნო]] |
|||
[[kk:Ливия шөлі]] |
|||
[[ko:리비아 사막]] |
|||
[[lt:Libijos dykuma]] |
|||
[[nl:Libische Woestijn]] |
|||
[[no:Den libyske ørken]] |
|||
[[pl:Pustynia Libijska]] |
|||
[[pt:Deserto da Líbia]] |
|||
[[ro:Deșertul Libian]] |
|||
[[ru:Ливийская пустыня]] |
|||
[[sh:Libijska pustinja]] |
|||
[[sk:Líbyjská púšť]] |
|||
[[sq:Shkretëtira e Libisë]] |
|||
[[sr:Либијска пустиња]] |
|||
[[sv:Libyska öknen]] |
|||
[[tr:Libya Çölü]] |
|||
[[uk:Лівійська пустеля]] |
|||
[[xmf:ლიბიაშ ტიოზი]] |
|||
[[zh:利比亚沙漠]] |
Версія ад 07:48, 9 сакавіка 2013
Лівійская пустыня (араб. الصحراء الليبية) - пустыня ў Афрыцы, паўночна-ўсходняя частка Сахары. Знаходзіцца на захад ад р. Ніл, у межах Лівіі, Егіпта і Судана. Плошча каля 2 млн. км².
Этымалогія назвы
Назва пустыні паходзіць ад імя племя старажытных лівійцаў - [Rbw] «Леву / лібу», якія прабывалі тут, назву ім далі егіпцяне каля 2700-2200 гг. да н. э.
Прырода
Паўночная частка нізінная, укрыта пяскамі, якія ўтвараюць дзюны вышынёю да 300 м; на паўночным усходзе — глыбокія тэктанічныя ўпадзіны (Катара, 133 м ніжэй узроўня мора, Сіва, Бахарыя, Фаюм і інш.). Паўднёвая частка — камяністае або пясчанікавае плато вышынёй 400-500 м з асобнымі астанцовымі масівамі да 1934 м (г. Эль-Увейнат).
Клімат трапічны, пустынны, на поўначы — субтрапічны міжземнаморскі, паўпустынны. Ападкаў месцамі менш за 25 мм за год (выпадаюць не штогод), на поўначы — 50-100 мм.
Расліннасць вельмі бедная — пустынная акацыя, тамарыск, палыны. Каля калодзежаў і выхадаў грунтавых вод рэдкія аазісы: Сіва, Фаюм, Джалу, Дахла, Куфра, Фарафра. Аазісы Фаюм і Харга звязаны чыгункай з далінай Ніла.
Насельніцтва і гаспадарчая дзейнасць
Насельніцтва ў пустыні - у большасці лівійцы і берберскія народнасці (мазабіты, туарэгі) - засяроджаныя ў асноўным у аазісах. Гаспадаранне - развядзенне фінікавай пальмы, персікавых і абрыкосавых дрэваў, вырошчванне збожжавых. Таксама сярод насельніцтва развіта жывёлагадоўля, разводзяць коз, авечак, вярблюдаў-драмадэраў. Пагалоўе жывёлы ў засухі можа моцна скарачацца. Аазісы Эль-Файюм і Харге звязаныя чыгункай з далінай Ніла. Маюцца буйныя запасы нафты. У аазісе Бахар - радовішча жалезнай руды. З глыбокай старажытнасці праз пустыню ішоў транзіт тавараў па караванных шляхах ад узбярэжжа Міжземнага мора да цэнтральных вобласцяў Афрыкі.
Цікавыя факты
- У міфалогіі старажытных егіпцянаў і лівійцаў існавала бажаство - увасабленне Лівійскай пустыні - Ха, а таксама архаічнае бажаство-кіраўнік Лівійскай пустыні - Аш. Пазней яны былі замешчаныя і выцесненыя іншым богам пустыні - Сетам.
- 13 верасня 1922 года ў горадзе Эль-Азіза (раён паўночнага захаду Лівійскай пустыні) была зафіксаваная самая высокая ў свеце тэмпература паветра ў цені, якая дажыла да 57.7 °C (136 °F).