Сяродкрыжжа: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
RedBot (размовы | уклад)
др r2.7.1) (робат змяніў: eu:Gurutzadura
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 23 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q728243 (translate me)
Радок 19: Радок 19:


[[Катэгорыя:Архітэктура]]
[[Катэгорыя:Архітэктура]]

[[ar:تصالب (كنيسة)]]
[[ca:Creuer (arquitectura)]]
[[cs:Křížení (architektura)]]
[[de:Vierung]]
[[en:Crossing (architecture)]]
[[eo:Navokruciĝo]]
[[es:Crucero (arquitectura)]]
[[eu:Gurutzadura]]
[[fr:Croisée du transept]]
[[gl:Cruceiro (arquitectura)]]
[[hu:Négyezet]]
[[it:Crociera (architettura)]]
[[ja:クロッシング (建築)]]
[[ko:교차랑]]
[[nl:Kruising (bouwkunst)]]
[[no:Kryss (arkitektur)]]
[[pl:Skrzyżowanie naw]]
[[pt:Cruzeiro (arquitetura)]]
[[ru:Средокрестие]]
[[sk:Kríženie (architektúra)]]
[[th:จุดตัดกลางโบสถ์]]
[[uk:Середохрестя]]
[[vls:Vierienge (bouwkunste)]]

Версія ад 07:51, 9 сакавіка 2013

План трохнефавага сабора з заштрыхаваным сяродкрыжжам

Сяродкрыжжа — у царкоўнай архітэктуры месца перасячэння галоўнага нефа і трансэпта, якія ўтвараюць у плане крыж. Пры традыцыйнай арыентацыі царквы праз сяродкрыжжа можна патрапіць у заходні неф, у паўднёвы і паўночны трансэпты, і ў размешчаны ва ўсходняй частцы храма хор. Сяродкрыжжа часта увенчана вежай або купалам, прычым вежы характэрны для раманскіх і гатычных храмаў, а купалы - для сабораў эпохі Адраджэння.

Паколькі сяродкрыжжа адкрыта на ўсе чатыры бакі, нагрузка ад вежы або купала прыпадае на куты, таму стварэнне ўстойлівай канструкцыі патрабуе ад архітэктара і будаўнікоў ладнага майстэрства. У мінулыя стагоддзі празмерныя амбіцыі стваральнікаў часта прыводзілі да абвальванню такога роду канструкцый.

У залежнасці ад характару перасячэння вылучаюць два тыпы сяродкрыжжа. У першым неф і трансэпт маюць роўную вышыню і падкупальны квадрат мае чатыры аднолькавыя аркі. Другі тып - сяродкрыжжа з паніжаным трансэптам - можа быць вызначаны па больш нізкіх, вузкіх арках, якія выразна падзяляюць неф, трансэпт і хор.

Купал або вежа могуць мець аконныя праёмы для асвятлення царквы, утвараючы ліхтар. У эпоху ранняга Сярэднявечча квадрат сяродкрыжжа часта выкарыстоўвалі пры планіроўцы сабора ў якасці адзінкі вымярэння: даўжыні нефа і трансэпта былі кратныя боку квадрата сяродкрыжжа.

Сабор Святога Пятра з купалам над сяродкрыжжам
Солсберыйскі сабор з вежай над сяродкрыжжам

Літаратура

  • Франческа Прина, Елена Демартини. 1000 лет мировой архитектуры. М."Омега", 2008