Лютэранская кірха Святога Іаана (Гродна)

Кірха
Лютэранская кірха
53°41′14″ пн. ш. 23°50′26″ у. д.
Краіна	Беларусь
Горад	Гродна
Канфесія	лютэранства
Архітэктурны стыль	неаготыка
Дата заснавання	1783
Асноўныя даты
1793 — перабудавана 1842 — перабудавана 1912 — перабудавана
Сайт	luther.by
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Лютэранская кірха Святога Іаана — дзеючы лютэранскі храм у цэнтральнай частцы Гродна - Гарадніцы.

Гісторыя

Афіцыйнай датай заснавання кірхі ў Гродне лічыцца 1793 г., калі Станіслаў Аўгуст Панятоўскі перадаў будынак нямецкай суполцы. Пад кірху быў прыстасаваны будынак сталовай для галандскіх і нямецкіх рамеснікаў, якіх запрасіў у Гродна гродзенскі староста Антоній Тызенгаўз. Канчаткова выгляд кірхі склаўся ў 1873 г. На вежы быў усталяваны гадзіннік. У 1912 г. храм значна перабудавалі.

Кірха пасля поўнага аднаўлення ў 1912 годзе

Кірха дзейнічала ў Гродне да 1944 г. Пасля Вялікай Айчыннай вайны тут знаходзіўся архіў. У 1-й палове 1990-х гг. кірха вернута вернікам і дзейнічае як евангелісцка-лютэранскі храм.

У 2012 плануецца пачаць рэканструкцыю кірхі: збудаваць ліўневую каналізацыю, умацаваць сцены, абліцаваць і пафарбаваць фасады, а таксама важны элемент будынка - разбураны шпіль з крыжам.

Архітэктура

Аднанефавая аднавежавая пабудова з пяціграннай апсідай і сакрысціямі. Галоўны фасад мае сіметрычную, выцягнутую па вертыкалі дынамічную кампазіцыю. Квадратная ў плане высокая манументальная вежа-званіца выступае з асноўнага аб’ёму. Галоўны ўваход (праз вежу) аформлены вялікім стральчатым парталам, над ім – акно-«ружа». Інтэр’ер храма мае выцягнутую па падоўжнай восі сіметрычную кампазіцыю. Асноўны прамавугольны ў плане аб’ём перакрыты арыгінальным па форме фігурным скляпеннем. Захавалася два аўтэнтычных вітража за алтаром, арнамент якіх выкладзены ў форме лютэранскага сімвала: ружы, унутры якой знаходзіцца сэрца з крыжам. Таксама захаваліся кованая купель, звон і гадзіннік на галоўнай вежы. Арган і іншыя рэчы канфіскаваныя, за савецкім часам, з кірхі для філармоніі і ўладкавання парткабінетаў.

Побач з кірхай знаходзілася і евангелічныя могілкі з капліцай (1793-1936). У доме №3а ў 1912 г. знаходзіўся дом пастара і лютэранская школа на другім паверсе.

• Лютэранская кірха
• 
  Партал кірхі
• 
  Кірха з боку апсіды
• 
  Вежа кірхі