Y-храмасома: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Xqbot (размовы | уклад)
др r2.7.3) (робат зьмяніў it:Cromosoma Y (umano) на it:Cromosoma Y
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 35 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q202771 (translate me)
Радок 17: Радок 17:
[[Катэгорыя:Храмасомы]]
[[Катэгорыя:Храмасомы]]
[[Катэгорыя:Пол арганізмаў]]
[[Катэгорыя:Пол арганізмаў]]

[[ca:Cromosoma Y]]
[[cs:Chromozom Y]]
[[cv:Y-хромосома]]
[[de:Y-Chromosom]]
[[en:Y chromosome]]
[[es:Cromosoma Y]]
[[et:Y-kromosoom]]
[[eu:Y kromosoma]]
[[fa:کروموزوم Y]]
[[fr:Chromosome Y]]
[[gl:Cromosoma Y]]
[[he:כרומוזום Y]]
[[hi:वाई गुण सूत्र]]
[[hu:Y kromoszóma]]
[[id:Kromosom-Y]]
[[it:Cromosoma Y]]
[[ja:Y染色体]]
[[ko:Y 염색체]]
[[mk:Y хромозом]]
[[nl:Y-chromosoom]]
[[nn:Y-kromosom]]
[[no:Y-kromosom]]
[[pl:Chromosom Y]]
[[pt:Cromossoma Y (humano)]]
[[ro:Cromozomul Y]]
[[ru:Y-хромосома]]
[[simple:Y chromosome]]
[[sk:Chromozóm Y]]
[[sl:Kromosom Y]]
[[sr:Y хромозом]]
[[su:Kromosom Y]]
[[sv:Y-kromosom]]
[[tr:Y Kromozomu]]
[[uk:Y-хромосома]]
[[zh:Y染色體]]

Версія ад 18:31, 9 сакавіка 2013

Y-храмасома чалавека

Y-храмасома — палавая храмасома большасці сысуноў, у тым ліку чалавека. Утрымлівае ген SRY, які вызначае мужчынскі пол арганізма, а таксама гены, неабходныя для звычайнага фарміравання сперматазоідаў. Мутацыі ў гене SRY могуць прывесці да фарміравання жаночага арганізма з генатыпам XY (Сіндром Суайра). Y-храмасома чалавека складаецца прыблізна з 58 мільёнаў пар азоцістых асноў.

Агульныя звесткі

Клеткі большасці сысуноў утрымліваюць дзве палавых храмасомы — Y-храмасома і X-храмасома ў самцоў, дзве X-храмасомы ў самак. У некаторых сысуноў, напрыклад, качканоса, пол вызначаецца не адной, а пяццю парамі палавых храмасом[1]. Пры гэтым, палавыя храмасомы качканоса маюць большае падабенства з Z-храмасомай птушак[2], а ген SRY, верагодна, не ўдзельнічае ў яго палавой дыферэнцыяцыі[3].

У чалавечай папуляцыі клеткі некаторых мужчын утрымліваюць дзве X-храмасомы і адну Y-храмасому ці адну X-храмасому і дзве Y-храмасомы (гл. сіндром Клайнфельэра); клеткі некаторых жанчын утрымліваюць тры ці адну X-храмасомы (гл. сіндром Шэрашоўскага — Тэрнера). У некаторых выпадках назіраецца пашкоджанне гена SRY (з фарміраваннем жаночага XY арганізма) ці яго капіраванне на X-храмасому (з фарміраваннем мужчынскага XX арганізма) (гл. таксама Інтэрсексуальнасць).

Зноскі

  1. Grützner F, Rens W, Tsend-Ayush E; et al. (2004). "In the platypus a meiotic chain of ten sex chromosomes shares genes with the bird Z and mammal X chromosomes". Nature. 432: 913–917. doi:10.1038/nature03021. {{cite journal}}: Непасрэднае ўжыванне et al. у: |author= (даведка)Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (link)
  2. Warren WC, Hillier LDW, Graves JAM; et al. (2008). "Genome analysis of the platypus reveals unique signatures of evolution". Nature. 453: 175–183. doi:10.1038/nature06936. {{cite journal}}: Непасрэднае ўжыванне et al. у: |author= (даведка)Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (link)
  3. Veyrunes F, Waters PD, Miethke P; et al. (2008). "Bird-like sex chromosomes of platypus imply recent origin of mammal sex chromosomes". Genome Research. 18: 965–973. doi:10.1101/gr.7101908. {{cite journal}}: Непасрэднае ўжыванне et al. у: |author= (даведка)Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (link)

Гл. таксама

Шаблон:Genetics-stub