Гексозы: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др r2.7.1) (робат дадаў: fi:Heksoosit |
др Bot: Migrating 27 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q339725 (translate me) |
||
Радок 59: | Радок 59: | ||
[[Катэгорыя:Гексозы|*]] |
[[Катэгорыя:Гексозы|*]] |
||
[[ar:هكسوز]] |
|||
[[be-x-old:Гексозы]] |
|||
[[bg:Хексоза]] |
|||
[[ca:Hexosa]] |
|||
[[cs:Hexózy]] |
|||
[[da:Hexose]] |
|||
[[de:Hexosen]] |
|||
[[en:Hexose]] |
|||
[[eo:Heksozo]] |
|||
[[es:Hexosa]] |
|||
[[eu:Hexosa]] |
|||
[[fi:Heksoosit]] |
|||
[[fr:Hexose]] |
|||
[[gl:Hexosa]] |
|||
[[it:Esoso]] |
|||
[[ja:ヘキソース]] |
|||
[[ko:육탄당]] |
|||
[[nl:Hexose]] |
|||
[[pl:Heksozy]] |
|||
[[pt:Hexose]] |
|||
[[ru:Гексозы]] |
|||
[[sr:Heksoza]] |
|||
[[sv:Hexos]] |
|||
[[th:เฮกโซส]] |
|||
[[tr:Heksoz]] |
|||
[[uk:Гексози]] |
|||
[[zh:己糖]] |
Версія ад 21:53, 9 сакавіка 2013
Гексо́зы — агульная хімічная назва класа шасцівугляродных монацукрыдаў, гэта значыць, монацукрыдаў, агульнай формулай якіх з'яўляецца C6(H2O)6, або C6H12O6. Тыповымі прыкладамі гексозаў з'яўляюцца D-глюкоза, D-маноза, D-фруктоза, сарбітол, D-глюказамін.
Яны маюць або альдэгідную функцыянальную групу ў пазіцыі 1 (альдагексозы), або кетонавую функцыянальную групу ў пазіцыі 2 (кетагексозы).
Альдагексозы
Альдагексозы маюць чатыры хіральныя цэнтры і, такім чынам, 16 магчымых стэрэаізамераў. З іх толькі 3 трапляюцца ў прыродзе — D-глюкоза, D-галактоза і D-маноза.
Спіс усіх D-альдагексозаў
CH=O CH=O CH=O CH=O | | | | HC-OH HO-CH HC-OH HO-CH | | | | HC-OH HC-OH HO-CH HO-CH | | | | HC-OH HC-OH HC-OH HC-OH | | | | HC-OH HC-OH HC-OH HC-OH | | | | CH2-OH CH2-OH CH2-OH CH2-OH D-алоза D-альтроза D-глюкоза D-маноза
CH=O CH=O CH=O CH=O | | | | HC-OH HO-CH HC-OH HO-CH | | | | HC-OH HC-OH HO-CH HO-CH | | | | HO-CH HO-CH HO-CH HO-CH | | | | HC-OH HC-OH HC-OH HC-OH | | | | CH2-OH CH2-OH CH2-OH CH2-OH D-гулоза D-ідоза D-галактоза D-талоза
Кетагексозы
Кетагексозы маюць 3 хіральныя цэнтры і, такім чынам, 8 магчымых стэрэаізамераў. З іх у прыродзе трапляюцца толькі 4 D-ізамеры — D-фруктоза, D-псікоза, D-сарбоза і D-тагатоза.
Спіс усіх D-кетагексозаў
CH2OH CH2OH CH2OH CH2OH | | | | C=O C=O C=O C=O | | | | HO-CH HC-OH HC-OH HO-CH | | | | HC-OH HO-CH HC-OH HO-CH | | | | HC-OH HC-OH HC-OH HC-OH | | | | CH2OH CH2OH CH2OH CH2OH D-фруктоза D-сарбоза D-псікоза D-тагатоза
Толькі натуральныя гексозы могуць ферментавацца дражджамі.
Літаратура
- Хімічны слоўнік навучэнца. Мн., «Народная асвета», 2004, С.75