Пётр Якаўлевіч Армашэўскі: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др r2.5.4) (робат дадаў: uk:Армашевський Петро Якович |
др Bot: Migrating 2 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q3917999 (translate me) |
||
| Радок 86: | Радок 86: | ||
[[Катэгорыя:Постаці расійскай геалогіі]] |
[[Катэгорыя:Постаці расійскай геалогіі]] |
||
[[Катэгорыя:Постаці ўкраінскай геалогіі]] |
[[Катэгорыя:Постаці ўкраінскай геалогіі]] |
||
[[ru:Армашевский, Пётр Яковлевич]] |
|||
[[uk:Армашевський Петро Якович]] |
|||
Версія ад 00:57, 10 сакавіка 2013
| Пётр Якаўлевіч Армашэўскі | |
|---|---|
 | |
| Дата нараджэння | 1851 |
| Месца нараджэння |
Навазыбкаў, Чарнігаўская губерня |
| Дата смерці | 1919 |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Род дзейнасці | навуковец |
| Навуковая сфера | геалогія |
| Месца працы |
|
| Навуковая ступень | доктар прыродазнаўчых навук[d] |
| Навуковае званне | прафесар |
| Альма-матар | Кіеўскі Імператарскі ўніверсітэт Святога Уладзіміра |
Пётр Якаўлевіч Армашэўскі (1851, Навазыбкаў — май, 1919) — рускі і ўкраінскі геолаг-пятрограф[1], прафесар кафедры геалогіі Кіеўскага Імператарскага ўніверсітэта Святога Уладзіміра ў Кіеве (1885)[1][2].
Па матчынай лініі — нашчадак гісторыка Аляксандра Лазараўскага.
Біяграфія
Нарадзіўся ў невялікім мястэчку Навазыбкаў Чарнігаўскай губерні (цяпер — Бранская вобласць) у дваранскай сям'і.
Скончыў Чарнігаўскую класічную гімназію, пасля чаго паступіў у Кіеўскі ўніверсітэт на прыроднае аддзяленне фізіка-матэматычнага факультэта.
Пасля заканчэння універсітэта 28 сакавіка 1873 года быў пакінуты для навуковай працы. Вынікам яго даследаванняў стала дысертацыя «Геалагічны нарыс Чарнігаўскай губерні», за якую ён атрымаў у 1883 годзе ступень «магістра мінералогіі і геалогіі». Тады ж ён становіцца спачатку дацэнтам, а потым — экстраардынарным прафесарам па кафедры мінералогіі і геалогіі Кіеўскага ўніверсітэта.
У 1903 годзе праходзіць публічную абарону яго дысертацыя «Геалагічныя даследаванні ў галіне басейнаў Дняпра і Дона».
Удзельнік міжнародных кангрэсаў па геалогіі і геалагічных таварыстваў (акрамя іншых, Французскага), Армашэўскі, акрамя таго, выступіў як змагар жаночай вышэйшай адукацыі. Некалькі гадоў ён з'яўляўся дырэктарам вышэйшых жаночых курсаў.
Гарадская дума запрашала Пятра Якаўлевіча Армашэўскага як эксперта ў рабоце па стварэнню сістэмы водазабеспячэння Кіева і па засцярозе ад апоўзняў.
Грамадская дзейнасць
Пётр Якаўлевіч Армашевский быў манархістам і пасля рэвалюцыі 1905—1907 гг. прыняў актыўны ўдзел у кансерватыўным руху Кіева. Ён быў членам Кіеўскага Рускага сходу, а ў 1908 годзе стаў таварышам старшыні Кіеўскага Клуба рускіх нацыяналістаў. З-за асабістых рознагалоссяў са старшынёй клуба Анатолем Савенка склаў з сябе званне члена клуба, але сваіх перакананняў не змяніў. Так, ён спрабаваў наладзіць выпуск правай газеты «Кіеў», але вымушаны быў пакінуць гэтую ідэю з-за недахопу сродкаў і кадраў. Акрамя таго, Армашэўскі з'яўляўся членам галоўнага савета і таварышам старшыні кіеўскага аддзела Усерасійскага нацыянальнага саюза[3].
Рэвалюцыя і смерць
У гады рэвалюцыі Армашэўскі, як і многія іншыя дзеячы манархічнага кірунку, адышоў ад актыўнага палітычнага жыцця. Як успамінаў князь Мікалай Жэвахаў «З прыходам рэвалюцыі Пётр Якаўлевіч цалкам адышоў ад грамадскай дзейнасці і замкнуўся ў сваім кабінеце, жадаючы быць толькі назіральнікам таго вэрхалу, які прынеслі так званыя „свабоды“. Ён апрацоўваў курс сваёй любімай крышталяграфіі, перачытваў класікаў прыродазнаўства, паглыбляўся ў Евангелле». Тым не менш, Кіеўская ЧК звярнула на яго ўвагу. У канцы красавіка 1919 года ён быў арыштаваны і ў першых чыслах мая расстраляны.
Навуковая дзейнасць
Асноўныя працы прысвечаны вывучэнню палеазойскіх і палеагенавых адкладаў. Працаваў у вобласці гідрагеалогіі, праводзіў археалагічныя даследаванні. Высунуў гіпотэзу воднага паходжання лёсу. Займаўся стратыграфіяй і палеанталогіяй даантрапагенавых адкладаў на тэрыторыі Беларусі, вылучыў 2 ярусы сярэдняга дэвону, бучацкі, харкаўскі і кіеўскі ярусы палеагена[1].
У 1894 на тэрыторыі Магілёўшчыны вылучыў некалькі марэн і абгрунтаваў тэорыю шматразовага наступу ледавіка. Займаўся геамарфалогіяй Беларусі — вывучаў марэнныя формы рэльефу і марфалогію даліны Дняпра. Склаў геалагічныя карты Чарнігаўшчыны і Прыдняпроўскай нізіны, на якіх часткова адлюстравана і тэрыторыя Беларусі[1].
Зноскі
- ↑ а б в г Армашевский Пётр Яковлевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 30. — 737 с..
- ↑ Армашевский // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
- ↑ М. Меньшиков. Долг Великороссии. (руск.)
Літаратура
- П. Армашевский, В. Антонович Публичные лекции по геологии и истории Киева. — Киев, 1907.
- П. Я. Армашевский Геологические исследования в области Днепра и Дона. Общая геологическая карта России. — Спб, 1903.