Воблакі: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
JerzyKundrat (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
|||
Радок 43: | Радок 43: | ||
{{Link FA|sv}} |
{{Link FA|sv}} |
||
{{Link GA|de}} |
{{Link GA|de}} |
||
[[af:Wolk]] |
|||
[[an:Boira]] |
|||
[[ang:Ƿolcen]] |
|||
[[ar:سحاب]] |
|||
[[arc:ܥܢܢܐ]] |
|||
[[ast:Nube]] |
|||
[[ay:Qinaya]] |
|||
[[az:Bulud]] |
|||
[[ba:Болот]] |
|||
[[bat-smg:Debesis]] |
|||
[[be-x-old:Хмара]] |
|||
[[bg:Облак]] |
|||
[[bjn:Rakun (météorologi)]] |
|||
[[bn:মেঘ]] |
|||
[[bo:སྤྲིན།]] |
|||
[[br:Koumoul]] |
|||
[[bs:Oblak]] |
|||
[[ca:Núvol]] |
|||
[[chr:ᎤᎶᎩᎸ]] |
|||
[[chy:Vo'e]] |
|||
[[ckb:ھەور]] |
|||
[[co:Nivulu]] |
|||
[[cs:Oblak]] |
|||
[[cy:Cwmwl]] |
|||
[[da:Sky (meteorologi)]] |
|||
[[de:Wolke]] |
|||
[[el:Νέφος]] |
|||
[[eml:Nóvvla]] |
|||
[[en:Cloud]] |
|||
[[eo:Nubo]] |
|||
[[es:Nube]] |
|||
[[et:Pilv]] |
|||
[[eu:Hodei]] |
|||
[[ext:Nuvi]] |
|||
[[fa:ابر]] |
|||
[[fi:Pilvi]] |
|||
[[fiu-vro:Pilv]] |
|||
[[fr:Nuage]] |
|||
[[frr:Swarken]] |
|||
[[fur:Nûl]] |
|||
[[fy:Wolk]] |
|||
[[ga:Scamall]] |
|||
[[gd:Neul]] |
|||
[[gl:Nube]] |
|||
[[gn:Arai]] |
|||
[[gu:વાદળ]] |
|||
[[gv:Bodjal]] |
|||
[[he:ענן]] |
|||
[[hi:बादल]] |
|||
[[hr:Oblaci]] |
|||
[[ht:Nwaj]] |
|||
[[hu:Felhő]] |
|||
[[hy:Ամպ]] |
|||
[[id:Awan]] |
|||
[[io:Nubo]] |
|||
[[is:Ský]] |
|||
[[it:Nuvola]] |
|||
[[iu:ᓄᕗᔭᖅ]] |
|||
[[ja:雲]] |
|||
[[jbo:dilnu]] |
|||
[[jv:Méga]] |
|||
[[ka:ღრუბელი]] |
|||
[[kk:Бұлттар]] |
|||
[[ko:구름]] |
|||
[[krc:Булут]] |
|||
[[ku:Ewr]] |
|||
[[ky:Булут]] |
|||
[[la:Nubes]] |
|||
[[lb:Wollek]] |
|||
[[lij:Nuvia]] |
|||
[[lmo:Niula]] |
|||
[[ln:Lipata]] |
|||
[[lt:Debesis]] |
|||
[[lv:Mākoņi]] |
|||
[[mg:Rahona]] |
|||
[[mk:Облак]] |
|||
[[ml:മേഘം]] |
|||
[[mn:Үүл]] |
|||
[[mr:ढग]] |
|||
[[ms:Awan]] |
|||
[[nah:Mixtli]] |
|||
[[ne:बादल]] |
|||
[[new:सुपाँय्]] |
|||
[[nl:Wolk]] |
|||
[[nn:Sky]] |
|||
[[no:Sky]] |
|||
[[nrm:Nouage]] |
|||
[[nso:Leru]] |
|||
[[oc:Nívol]] |
|||
[[pa:ਬੱਦਲ]] |
|||
[[pap:Nubia]] |
|||
[[pdc:Wolk]] |
|||
[[pl:Chmura]] |
|||
[[pnb:بدل]] |
|||
[[ps:ورېځ]] |
|||
[[pt:Nuvem]] |
|||
[[qu:Phuyu]] |
|||
[[ro:Nor]] |
|||
[[ru:Облака]] |
|||
[[rue:Хмара]] |
|||
[[scn:Nùvula]] |
|||
[[sco:Clood]] |
|||
[[sh:Oblak]] |
|||
[[simple:Cloud]] |
|||
[[sk:Oblak]] |
|||
[[sl:Oblak]] |
|||
[[so:Caad]] |
|||
[[sq:Retë]] |
|||
[[sr:Облак]] |
|||
[[stq:Wulke]] |
|||
[[su:Awan]] |
|||
[[sv:Moln]] |
|||
[[sw:Wingu]] |
|||
[[ta:முகில்]] |
|||
[[te:మేఘం]] |
|||
[[tg:Абр]] |
|||
[[th:เมฆ]] |
|||
[[tl:Ulap]] |
|||
[[tr:Bulut]] |
|||
[[uk:Хмара]] |
|||
[[ur:بادل]] |
|||
[[vec:Nùvoła]] |
|||
[[vep:Pil'v]] |
|||
[[vi:Mây]] |
|||
[[wa:Nûlêye]] |
|||
[[war:Dampog]] |
|||
[[wuu:云]] |
|||
[[yi:וואלקן]] |
|||
[[zh:云]] |
|||
[[zh-min-nan:Hûn]] |
|||
[[zh-yue:雲]] |
Версія ад 23:55, 2 красавіка 2013
Воблакі, аблокі, хма́ры — сістэмы завіслых у атмасферы прадуктаў кандэнсацыі вадзяной пары: кропелек вады, крышталікаў лёду або іх сумесей.
Утварэнне
Утвараюцца воблакі пры кандэнсацыі вадзяной пары ў стане насычэння на ядрах кандэнсацыі. Дыяметр кропель — каля некалькіх мікронаў, маса вады ў 1 м³ паветра воблака — ад долі грама да некалькіх грамаў. Каля зямной паверхні яны ўтвараюць туман. Узбуйненне прадуктаў кандэнсацыі выклікае атмасферныя ападкі (дождж, снег, град).
Узнікненне аблокаў — вынік адыябатычнага ахалоджвання паветра пры яго пад'ёме, радзей — вынік ахалоджвання ад подсцільнай зямной паверхні і турбулентнага перамешвання паветра. Пад'ём паветра, неабходны для ўтварэння аблокаў, адбываецца пры канвекцыі ў атмасферы (канвекцыйная воблакі), пры ўзыходзячым слізгальным пад'ёме паветра на франтах атмаеферных (франтальныя воблакі), пры хвалевых рухах у атмасферы і інш. Большая частка аблокаў засяроджана ў трапасферы, але зрэдку назіраюцца ў стратасферы (пераважна перламутравыя воблакі) і ў мезасферы (серабрыстыя воблакі).
Класіфікацыя
Па міжнароднай класіфікацыі воблакі ў залежнасці ад іх ніжняй мяжы адносяцца да аднаго з трох ярусаў — верхняга, сярэдняга або ніжняга. Паводле знешняй будовы і размяшчэння на ярусах воблакі маюць 10 асноўных форм: у верхнім ярусе перыстыя воблакі, перыста-слаістыя воблакі і перыста-кучавыя воблакі (на вышыні больш за 6 км), у сярэднім — высокакучавыя воблакі і высокаслаістыя воблакі (на вышыні 2—6 км), у ніжнім — слаіста-кучавыя воблакі, слаістыя воблакі і слаіста-дажджавыя воблакі (вышыня іх ніжняй мяжы менш за 2 км). Вылучаюць таксама воблакі вертыкальнага развіцця — кучавыя воблакі і кучава-дажджавыя воблакі з вертыкальнымі памерамі аднаго парадку з гарызантальнымі, іх асновы звычайна знаходзяцца ў ніжнім ярусе, а верхнія часткі могуць дасягаць сярэдняга ці верхняга яруса.
Па міжнароднай класіфікацыі выдзяляюцца:
- перыстыя воблакі (Cirrus, Ci)
- перыста-кучавыя воблакі (Cirrocumulus, Cc)
- перыста-слаістыя воблакі (Cirrostratus, Cs)
- высокакучавыя воблакі (Altocumulus, Ac)
- высокаслаістыя воблакі (Altostratus, As)
- слаіста-дажджавыя воблакі (Nimbostratus, Ns)
- слаістыя воблакі (Stratus, St)
- кучавыя воблакі (Cumulus, Cu)
- кучава-дажджавыя воблакі (Cumulonimbus, Cb)
Воблачнасць
Сукупнасць аблокаў называецца воблачнасцю.
Воблакі ўкрываюць каля паловы нябеснай сферы на Зямлі і змяшчаюць каля 109 т вады. На працягу года розныя тыпы абокаў маюць розную паўтаральнасць.
Воблакі ўплываюць на фарміраванне надвор'я і ападкаў, на цеплавы рэжым паветра, сушы і мора, з'яўляюцца звяном кругавароту вады на Зямлі. Яны могуць перамяшчацца на тысячы кіламетраў, пераносіць і пераразмяркоўваць вялізныя масы вады.
Літартатура
- Афнагель І. Воблакі // БЭ ў 18 т. Т. 4. Мн., 1997.
У Сеціве
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Воблакі