Павел I (імператар расійскі): Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др Bot: Migrating 52 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q15189 (translate me) |
др clean up, replaced: фармаванн → фарміраванн, 0-е → 0-я, Расеі → Расіі, Калісці → Калісьці, штатск → штацк, == → == (4), абшарнік → паме using AWB |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{арфаграфія}} |
{{арфаграфія}} |
||
'''Павел I Пятровіч''' ({{ДН|1|10|1754}} — {{ДС|23|3|1801}}) |
'''Павел I Пятровіч''' ({{ДН|1|10|1754}} — {{ДС|23|3|1801}}) — імператар Расіі ([[1796]]—[[1801]]) з дынастыі Раманавых, сын [[Пётр III, імператар расійскі|Пятра III Фёдаравіча]] і [[Кацярына II, імператрыца расійская|Кацярыны II Аляксееўны]]. |
||
{{змест справа}} |
{{змест справа}} |
||
== Раннія гады == |
== Раннія гады == |
||
Павел нарадзіўся ў драўляным (выфарбаваным пад мармур) Летнім палацы Лізаветы Пятроўны, выбудаваным Барталамеа Растрэлі на Фантанке ў [[1754]] гаду. Пасля гэты палац быў знесены, а на яго месцы пабудаваны [[Міхайлаўскі замак]], у якім Павел быў забіты. |
Павел нарадзіўся ў драўляным (выфарбаваным пад мармур) Летнім палацы Лізаветы Пятроўны, выбудаваным Барталамеа Растрэлі на Фантанке ў [[1754]] гаду. Пасля гэты палац быў знесены, а на яго месцы пабудаваны [[Міхайлаўскі замак]], у якім Павел быў забіты. |
||
Павел Пятровіч не атрымаў колькі-небудзь сур'ёзнай адукацыі, якою кіраваў [[Нікіта Іванавіч Панін]], які меў вырашальны ўплыў на |
Павел Пятровіч не атрымаў колькі-небудзь сур'ёзнай адукацыі, якою кіраваў [[Нікіта Іванавіч Панін]], які меў вырашальны ўплыў на фарміраванне характару і поглядаў будучыні імператара. З дзяцінства адрозніваючыся слабым здароўем і больш за небагатымі здольнасцямі, рос вельмі нервовым, уразлівым і надмерна запальчывым, падазроным да навакольных яго людзям. Маці, імператрыцай Кацярынай II, быў ненавідзім як дзіця ад нялюбага мужа — Пятра III. Адхілены ёю ад умяшання ў рашэнне якія-небудзь дзяржаўных спраў, ён, у сваю чаргу, асуджаў усю выяву яе жыцця і не прымаў той палітыкі, якую яна праводзіла. Павел лічыў, што гэтая палітыка абапіраецца на славалюбства і прытворства, марыў аб пасяленні ў Расіі пад эгідай самадзяржаўя строга законнага кіравання, абмежаванні мае рацыю дваранства, уводзіны найстрогай, па прускім узоры, дысцыпліны ў войскі. У 1780-я захапіўся масонствам. |
||
[[Выява:Zar Pavel 1.gif|thumb|left|Павел I Петровіч ([[1777]])]] |
[[Выява:Zar Pavel 1.gif|thumb|left|Павел I Петровіч ([[1777]])]] |
||
Павел быў двойчы жанаты. У [[1773]], не дасягнуўшы і 20 гадоў, ажаніўся на гесэн- |
Павел быў двойчы жанаты. У [[1773]], не дасягнуўшы і 20 гадоў, ажаніўся на гесэн-дармштацкай прынцэсе Вільгельміне (у праваслаўі — Наталлі Аляксееўне), але праз тры гады яна памерла падчас родаў, і ў тым жа [[1776]] Павел ажаніўся другасна, на прынцэсе Сафіі-Дарацеі (у праваслаўі — Марыі Фёдараўне). |
||
Увесь час якія абвастраліся ўзаемаадносіны Паўла з маці, якую ён падазраваў у саўдзеле ў забойстве свайго бацькі — Пятра III, прывялі да таго, што Кацярына II падарыла сыну ў 1783 [[Гатчынскі маёнтак]] (гэта значыць «адсеіла» яго ад сталіцы). Тут Павел завёў звычаі, рэзка выдатныя ад пецярбургскіх. Але за адсутнасцю якія-небудзь іншых клопатаў засяродзіў усе свае высілкі на стварэнні «гатчынскага войска»: некалькіх батальёнаў, аддадзеных пад яго камандаванне. Афіцэры ў поўнай форме, парыкі, цесныя мундзіры, бездакорны лад, пакаранні шпіцрутэнами за найменшыя недагляды і забарона цывільных звычак — такая была паўловская [[Гатчына]]. |
Увесь час якія абвастраліся ўзаемаадносіны Паўла з маці, якую ён падазраваў у саўдзеле ў забойстве свайго бацькі — Пятра III, прывялі да таго, што Кацярына II падарыла сыну ў 1783 [[Гатчынскі маёнтак]] (гэта значыць «адсеіла» яго ад сталіцы). Тут Павел завёў звычаі, рэзка выдатныя ад пецярбургскіх. Але за адсутнасцю якія-небудзь іншых клопатаў засяродзіў усе свае высілкі на стварэнні «гатчынскага войска»: некалькіх батальёнаў, аддадзеных пад яго камандаванне. Афіцэры ў поўнай форме, парыкі, цесныя мундзіры, бездакорны лад, пакаранні шпіцрутэнами за найменшыя недагляды і забарона цывільных звычак — такая была паўловская [[Гатчына]]. |
||
Радок 14: | Радок 14: | ||
== Унутраная палітыка == |
== Унутраная палітыка == |
||
Сваё валадаранне Павел пачаткаў з ломкі ўсіх парадкаў екацярынінскага кіравання. Падчас свайго каранавання (якая адбылася ў дзень Вялікдні) Павел абвясціў шэраг указаў. У прыватнасці, Павел адмяніў пятроўскі ўказ аб прызначэнні самім імператарам свайго пераемніка на пасадзе і ўсталяваў выразную сістэму атрымання пасада ў спадчыну. Паўлам была адноўленая сістэма калегій, прадпрымаліся спробы стабілізаваць фінансавае становішча краіны (у тым ліку знакамітая акцыя па пераплаўленні палацавых сервізаў у манеты). |
Сваё валадаранне Павел пачаткаў з ломкі ўсіх парадкаў екацярынінскага кіравання. Падчас свайго каранавання (якая адбылася ў дзень Вялікдні) Павел абвясціў шэраг указаў. У прыватнасці, Павел адмяніў пятроўскі ўказ аб прызначэнні самім імператарам свайго пераемніка на пасадзе і ўсталяваў выразную сістэму атрымання пасада ў спадчыну. Паўлам была адноўленая сістэма калегій, прадпрымаліся спробы стабілізаваць фінансавае становішча краіны (у тым ліку знакамітая акцыя па пераплаўленні палацавых сервізаў у манеты). |
||
Указам аб «трохдзённай паншчыне» забараніў |
Указам аб «трохдзённай паншчыне» забараніў памешчыкам адпраўленне паншчыны па нядзельных днях і больш трох дзён у тыдзень (закон ніколі не ўжываўся на практыцы). Павел злічыў, што становішча абшарніцкіх прыгонных сялян лепш, чым казённых, і раздаў 600 тысяч душ казённых сялян у дзель валоданне, чым выклікаў непрыязнасць з іх боку. |
||
Істотна павузіў правы дваранскага саслоўя ў параўнанні з тымі, што былі падараваныя Кацярынай II, а парадкі, заведзеныя ў Гатчыне, былі перанесеныя на ўсё расійскае войска. Найжорсткая дысцыпліна, непрадказальнасць паводзін імператара прывялі да масавых звальненняў дваран з войска, асабліва афіцэрскага складу гвардыі (з 182 афіцэраў, якія служылі ў Коннагвардзейскім палку ў 1786, да 1801 не звольніліся толькі двое). Таксама былі звольненыя ўсё якія лічыліся ў штаце афіцэры, не што з'явіліся па ўказе ў ваенную калегію для пацверджання сваёй службы. |
Істотна павузіў правы дваранскага саслоўя ў параўнанні з тымі, што былі падараваныя Кацярынай II, а парадкі, заведзеныя ў Гатчыне, былі перанесеныя на ўсё расійскае войска. Найжорсткая дысцыпліна, непрадказальнасць паводзін імператара прывялі да масавых звальненняў дваран з войска, асабліва афіцэрскага складу гвардыі (з 182 афіцэраў, якія служылі ў Коннагвардзейскім палку ў 1786, да 1801 не звольніліся толькі двое). Таксама былі звольненыя ўсё якія лічыліся ў штаце афіцэры, не што з'явіліся па ўказе ў ваенную калегію для пацверджання сваёй службы. |
||
Радок 28: | Радок 27: | ||
== Знешняя палітыка == |
== Знешняя палітыка == |
||
⚫ | Вонкавая палітыка Паўла адрознівалася непаслядоўнасцю. У [[1798]] годзе [[Расія]] ўступіла ў антыфранцузскую кааліцыю c [[Вялікабрытанія]]й, [[Аўстрыя]]й, [[Турцыя]]й, [[Каралеўства абедзвюх Сіцылій|Каралеўствам абедзвюх Сіцылій]]. Па патрабаванні саюзнікаў галоўнакамандуючым рускімі войскамі быў прызначаны гнаны А. У. [[Сувораў]]. У яго вядзенне таксама перадаваліся і аўстрыйскія войскі. Пад кіраўніцтвам Суворава Паўночная [[Італія]] была вызваленая ад французскага панавання. У верасні [1799] гады рускае войска здзейсніла знакаміты [[пераход Суворава праз Альпы]]. Аднак ужо ў кастрычніку таго жа года Расія разарвала саюз з Аўстрыяй, а рускія войскі былі адкліканыя з Еўропы. |
||
⚫ | Вонкавая палітыка Паўла адрознівалася непаслядоўнасцю. У [[1798]] годзе [[Расія]] ўступіла ў антыфранцузскую кааліцыю c [[Вялікабрытанія]]й, [[Аўстрыя]]й, [[Турцыя]]й, [[Каралеўства абедзвюх Сіцылій|Каралеўствам абедзвюх Сіцылій]]. Па патрабаванні саюзнікаў галоўнакамандуючым рускімі войскамі быў прызначаны гнаны А. У. [[Сувораў]]. У яго вядзенне таксама перадаваліся і аўстрыйскія войскі. Пад кіраўніцтвам Суворава Паўночная [[Італія]] была вызваленая ад французскага панавання. У верасні [1799] гады рускае войска здзейсніла знакаміты [[пераход Суворава праз Альпы]]. Аднак ужо ў кастрычніку таго жа года Расія разарвала |
||
Незадоўга перад забойствам Павел паслаў у паход на Індыю войска Данское — 22 507 чалавек без абозу, харчоў і які-небудзь стратэгічнага плану. Паход быў адменены адразу пасля згубы Паўла. |
Незадоўга перад забойствам Павел паслаў у паход на Індыю войска Данское — 22 507 чалавек без абозу, харчоў і які-небудзь стратэгічнага плану. Паход быў адменены адразу пасля згубы Паўла. |
||
Радок 36: | Радок 34: | ||
== Змова і смерць == |
== Змова і смерць == |
||
Павел I быў задушаны ва ўласнай спальні 11 сакавіка [[1801]] у Міхайлаўскім замку. У змове ўдзельнічалі [[Аграмакаў]], Н. П. [[Панін]], віцэ-канцлер, Л. Л. [[Беннінгсен]], камандзір Изюмінскага лёгкаконнага палка П. А. [[Зубаў]] (фаварыт Кацярыны), [[Смалены]], генерал-губернатар Пецярбурга, камандзіры гвардзейскіх палкоў: Сямёнаўскага — Н. І. [[Дзепрэрадовіч]], Кавалергардскага — Ф. П. [[Увараў]], Праабражэнскага — П. А. [[Талызін]].). |
Павел I быў задушаны ва ўласнай спальні 11 сакавіка [[1801]] у Міхайлаўскім замку. У змове ўдзельнічалі [[Аграмакаў]], Н. П. [[Панін]], віцэ-канцлер, Л. Л. [[Беннінгсен]], камандзір Изюмінскага лёгкаконнага палка П. А. [[Зубаў]] (фаварыт Кацярыны), [[Смалены]], генерал-губернатар Пецярбурга, камандзіры гвардзейскіх палкоў: Сямёнаўскага — Н. І. [[Дзепрэрадовіч]], Кавалергардскага — Ф. П. [[Увараў]], Праабражэнскага — П. А. [[Талызін]].). |
||
Радок 44: | Радок 41: | ||
== Альтэрнатыўная версія паходжання Паўла I == |
== Альтэрнатыўная версія паходжання Паўла I == |
||
⚫ | Калісьці хадзіў слых, што сучасным бацькам Паўла I быў не Пётр III, а першы фаварыт вялікай княгіні Кацярыны Аляксееўны, граф Сяргей Васільевіч Салтыкоў. У мемуарах Кацярыны II утрымоўваецца ўскоснае ўказанне на гэта.<ref>Канчаткова адкінуць гэту гіпотэзу магла бы [[экспертыза]] [[дэзаксірыбануклеінавая кіслата|ДНК]] рэштак імператара, якая дагэтуль не праведзеная.</ref> |
||
⚫ | |||
Па іншым слыху, Кацярына Аляксееўна нарадзіла мёртвага дзіця і ён быў заменены нейкім «чухонскім» немаўлём. Але гэта толькі плёткі, не пацверджаныя ніякімі доказамі або сведчаннямі. |
Па іншым слыху, Кацярына Аляксееўна нарадзіла мёртвага дзіця і ён быў заменены нейкім «чухонскім» немаўлём. Але гэта толькі плёткі, не пацверджаныя ніякімі доказамі або сведчаннямі. |
||
Радок 51: | Радок 47: | ||
== Спасылкі == |
== Спасылкі == |
||
* [http://russia.iratta.com/02.php Эпоха кіравання Паўла I] |
* [http://russia.iratta.com/02.php Эпоха кіравання Паўла I] |
||
* [http://russia-today.narod.ru/past/gen/rom_pav1.html Мінуўшчына |
* [http://russia-today.narod.ru/past/gen/rom_pav1.html Мінуўшчына Расіі: Продкі імператара Паўла I Пятровіча Раманава (да 5-га пакалення)] |
||
* [http://history-gatchina.ru/paul/manege/ Імператар Павел I. 250 гадоў са дня нараджэння] |
* [http://history-gatchina.ru/paul/manege/ Імператар Павел I. 250 гадоў са дня нараджэння] |
||
* [http://history-gatchina.ru/paul/zagovor/ Змова супраць Паўла I. Гісторыя ў асобах] |
* [http://history-gatchina.ru/paul/zagovor/ Змова супраць Паўла I. Гісторыя ў асобах] |
Версія ад 03:30, 9 красавіка 2013
Артыкул вымагае праверкі арфаграфіі Удзельнік, які паставіў шаблон, не пакінуў тлумачэнняў. |
Павел I Пятровіч (1 кастрычніка 1754 — 23 сакавіка 1801) — імператар Расіі (1796—1801) з дынастыі Раманавых, сын Пятра III Фёдаравіча і Кацярыны II Аляксееўны.
Раннія гады
Павел нарадзіўся ў драўляным (выфарбаваным пад мармур) Летнім палацы Лізаветы Пятроўны, выбудаваным Барталамеа Растрэлі на Фантанке ў 1754 гаду. Пасля гэты палац быў знесены, а на яго месцы пабудаваны Міхайлаўскі замак, у якім Павел быў забіты.
Павел Пятровіч не атрымаў колькі-небудзь сур'ёзнай адукацыі, якою кіраваў Нікіта Іванавіч Панін, які меў вырашальны ўплыў на фарміраванне характару і поглядаў будучыні імператара. З дзяцінства адрозніваючыся слабым здароўем і больш за небагатымі здольнасцямі, рос вельмі нервовым, уразлівым і надмерна запальчывым, падазроным да навакольных яго людзям. Маці, імператрыцай Кацярынай II, быў ненавідзім як дзіця ад нялюбага мужа — Пятра III. Адхілены ёю ад умяшання ў рашэнне якія-небудзь дзяржаўных спраў, ён, у сваю чаргу, асуджаў усю выяву яе жыцця і не прымаў той палітыкі, якую яна праводзіла. Павел лічыў, што гэтая палітыка абапіраецца на славалюбства і прытворства, марыў аб пасяленні ў Расіі пад эгідай самадзяржаўя строга законнага кіравання, абмежаванні мае рацыю дваранства, уводзіны найстрогай, па прускім узоры, дысцыпліны ў войскі. У 1780-я захапіўся масонствам.
Павел быў двойчы жанаты. У 1773, не дасягнуўшы і 20 гадоў, ажаніўся на гесэн-дармштацкай прынцэсе Вільгельміне (у праваслаўі — Наталлі Аляксееўне), але праз тры гады яна памерла падчас родаў, і ў тым жа 1776 Павел ажаніўся другасна, на прынцэсе Сафіі-Дарацеі (у праваслаўі — Марыі Фёдараўне).
Увесь час якія абвастраліся ўзаемаадносіны Паўла з маці, якую ён падазраваў у саўдзеле ў забойстве свайго бацькі — Пятра III, прывялі да таго, што Кацярына II падарыла сыну ў 1783 Гатчынскі маёнтак (гэта значыць «адсеіла» яго ад сталіцы). Тут Павел завёў звычаі, рэзка выдатныя ад пецярбургскіх. Але за адсутнасцю якія-небудзь іншых клопатаў засяродзіў усе свае высілкі на стварэнні «гатчынскага войска»: некалькіх батальёнаў, аддадзеных пад яго камандаванне. Афіцэры ў поўнай форме, парыкі, цесныя мундзіры, бездакорны лад, пакаранні шпіцрутэнами за найменшыя недагляды і забарона цывільных звычак — такая была паўловская Гатчына.
У 1794 імператрыца вырашыла ўхіліць свайго сына ад пасаду і перадаць яго старэйшаму ўнуку Аляксандру Паўлавічу, але сустрэла процідзеянне са боку вышэйшых дзяржаўных саноўнікаў. Смерць Кацярыны II 6 лістапада 1796 адкрыла Паўлу дарогу на трон.
Унутраная палітыка
Сваё валадаранне Павел пачаткаў з ломкі ўсіх парадкаў екацярынінскага кіравання. Падчас свайго каранавання (якая адбылася ў дзень Вялікдні) Павел абвясціў шэраг указаў. У прыватнасці, Павел адмяніў пятроўскі ўказ аб прызначэнні самім імператарам свайго пераемніка на пасадзе і ўсталяваў выразную сістэму атрымання пасада ў спадчыну. Паўлам была адноўленая сістэма калегій, прадпрымаліся спробы стабілізаваць фінансавае становішча краіны (у тым ліку знакамітая акцыя па пераплаўленні палацавых сервізаў у манеты).
Указам аб «трохдзённай паншчыне» забараніў памешчыкам адпраўленне паншчыны па нядзельных днях і больш трох дзён у тыдзень (закон ніколі не ўжываўся на практыцы). Павел злічыў, што становішча абшарніцкіх прыгонных сялян лепш, чым казённых, і раздаў 600 тысяч душ казённых сялян у дзель валоданне, чым выклікаў непрыязнасць з іх боку.
Істотна павузіў правы дваранскага саслоўя ў параўнанні з тымі, што былі падараваныя Кацярынай II, а парадкі, заведзеныя ў Гатчыне, былі перанесеныя на ўсё расійскае войска. Найжорсткая дысцыпліна, непрадказальнасць паводзін імператара прывялі да масавых звальненняў дваран з войска, асабліва афіцэрскага складу гвардыі (з 182 афіцэраў, якія служылі ў Коннагвардзейскім палку ў 1786, да 1801 не звольніліся толькі двое). Таксама былі звольненыя ўсё якія лічыліся ў штаце афіцэры, не што з'явіліся па ўказе ў ваенную калегію для пацверджання сваёй службы.
Варта аднак адзначыць, што Павел I задумаў ваенную, як зрэшты і іншыя рэформы, не толькі з уласнага капрызу. Расійскае войска было не на піку формы, пакутавала дысцыпліна ў паліцах, званні раздаваліся не заслужана - так, дваранскія дзеці ўжо з нараджэння былі прыпісаныя ў нейкі чын, да таго або іншаму палку. Шматлікія жа маючы чын і атрымліваючы дараванне і зусім не служылі (па ўсёй бачнасці ў асноўным гэтых-та афіцэраў і звольнілі з штата). Як рэфарматар, Павел I вырашыў рушыць услед свайму каханаму прыкладу - Пятру Вялікаму - як і знакаміты продак ён вырашыў узяць за аснову мадэль сучаснага еўрапейскага войска, у прыватнасці прускай, а што як не нямецкае можа служыць узорам педантычнасці, дысцыплінаванасці і дасканаласці. У цэлым ваенная рэформа не была спыненая і пасля смерці Паўла.
У кіраванне Паўла I узвысіліся асабіста адданыя імператару Аракчэеў, Кутайсаў, Абальянінаў.
Асцерагаючыся распаўсюджванні ў Расіі ідэй Французскай рэвалюцыі, Павел I забараніў выезд маладых людзей за мяжу на вучобу, быў цалкам забаронены імпарт кніг, аж да нот, зачыненыя друкарні. Рэгламентацыя жыцця даходзіла да таго, што ўсталёўвалася час, калі ў хатах належыла тушыць агні. З рускай мовы адбіраліся словы «грамадзянін», «айчына» і інш.
Знешняя палітыка
Вонкавая палітыка Паўла адрознівалася непаслядоўнасцю. У 1798 годзе Расія ўступіла ў антыфранцузскую кааліцыю c Вялікабрытаніяй, Аўстрыяй, Турцыяй, Каралеўствам абедзвюх Сіцылій. Па патрабаванні саюзнікаў галоўнакамандуючым рускімі войскамі быў прызначаны гнаны А. У. Сувораў. У яго вядзенне таксама перадаваліся і аўстрыйскія войскі. Пад кіраўніцтвам Суворава Паўночная Італія была вызваленая ад французскага панавання. У верасні [1799] гады рускае войска здзейсніла знакаміты пераход Суворава праз Альпы. Аднак ужо ў кастрычніку таго жа года Расія разарвала саюз з Аўстрыяй, а рускія войскі былі адкліканыя з Еўропы.
Незадоўга перад забойствам Павел паслаў у паход на Індыю войска Данское — 22 507 чалавек без абозу, харчоў і які-небудзь стратэгічнага плану. Паход быў адменены адразу пасля згубы Паўла.
Павел I усталяваў цеснае супрацоўніцтва з Мальтыйскім ордэнам, прыняўшы статут Вялікага Магістра і пратэктары ордэна. Ордэнская сістэма Расіі і самога Мальтыйскага Ордэна былі часткова інтэграваныя.
Змова і смерць
Павел I быў задушаны ва ўласнай спальні 11 сакавіка 1801 у Міхайлаўскім замку. У змове ўдзельнічалі Аграмакаў, Н. П. Панін, віцэ-канцлер, Л. Л. Беннінгсен, камандзір Изюмінскага лёгкаконнага палка П. А. Зубаў (фаварыт Кацярыны), Смалены, генерал-губернатар Пецярбурга, камандзіры гвардзейскіх палкоў: Сямёнаўскага — Н. І. Дзепрэрадовіч, Кавалергардскага — Ф. П. Увараў, Праабражэнскага — П. А. Талызін.).
Першапачаткова планавалася звяржэнне Паўла і ўзыходжанне англійскага рэгента. Магчыма, данос цару напісаў У. П. Мящшчэрскі, у мінулым шэф Санкт-Пецярбургскага палка, жыўшага ў Смаленску, магчыма — генерал-пракурор П. Х. Абальянинаў. У любым выпадку змова была раскрыта, былі выкліканыя Ліндзенер і Аракчэеў, але гэта толькі паскорыла выкананне змовы. Па адной версіі Павел быў забіты Мікалаем Зубовым (зяць Суворава, старэйшы брат Платона Зубава), які стукнуў яго масіўнай залатой табакеркай у скронь. Паводле іншай версіі, Павел быў задушаны шалікам або задушаны групай змоўшчыкаў, якія, навальваючыся на імператара і адзін аднаго, не ведалі ў дакладнасці, што адбываецца. Прыняўшы аднаго з забойцаў за сына Кастуся, закрычаў: «Ваша Высокасць, і вы тут? Пашкадуеце! Паветра, Паветра!.. Што я вам зрабіў дрэннага?» Гэта былі яго апошнія словы.
Пытанне аб тым, ці ведаў і ці даваў санкцыю на палацавы пераварот і забойства свайго бацькі Аляксандр Паўлавіч, доўгі час заставаўся нявысветленым. Па ўспамінах князя А. Чартарыйскага, думка аб змове паўстала ці ледзь не ў першыя дні кіравання Паўла, але пераварот стаў магчымым толькі пасля таго, як стала вядома аб згодзе Аляксандра, які падпісаў сакрэтны маніфест, у якім прызнаваў неабходнасць перавароту і абавязваўся не пераследваць змоўшчыкаў пасля ўсшэсця на пасад. Адзін з арганізатараў змовы граф Смалены пісаў у мемуарах: «Вялікі князь Аляксандр не згаджаўся ні на што, не запатрабаваўшы ад мяне папярэдне клятвеннага абяцання, што не стануць замахвацца на жыццё яго бацькі; я даў яму слова: я не быў настолькі пазбаўлены сэнсу, каб унутрана ўзяць на сябе абавязанне выканаць рэч немагчымую, але трэба было супакоіць педантычнасць майго будучыні васпана, і я абнадзеіў яго намеру, хоць быў перакананы, што яны не выканаюцца». Верагодней усяго, сам Аляксандр, як і граф Смалены, выдатна разумеў, што без забойства палацавы пераварот будзе немагчымы, бо добраахвотна Павел I ад пасаду не зрачэцца.
Альтэрнатыўная версія паходжання Паўла I
Калісьці хадзіў слых, што сучасным бацькам Паўла I быў не Пётр III, а першы фаварыт вялікай княгіні Кацярыны Аляксееўны, граф Сяргей Васільевіч Салтыкоў. У мемуарах Кацярыны II утрымоўваецца ўскоснае ўказанне на гэта.[1]
Па іншым слыху, Кацярына Аляксееўна нарадзіла мёртвага дзіця і ён быў заменены нейкім «чухонскім» немаўлём. Але гэта толькі плёткі, не пацверджаныя ніякімі доказамі або сведчаннямі.
Спасылкі
- Эпоха кіравання Паўла I
- Мінуўшчына Расіі: Продкі імператара Паўла I Пятровіча Раманава (да 5-га пакалення)
- Імператар Павел I. 250 гадоў са дня нараджэння
- Змова супраць Паўла I. Гісторыя ў асобах
- Павел Першы на партале «ЖЫЦЦЁ ВЕЧНАЕ»
- Артыкул «Павел Пятровіч» у Вялікім энцыклапедычным слоўніку Бракгаўза і Ефрона
Зноскі
- ↑ Канчаткова адкінуць гэту гіпотэзу магла бы экспертыза ДНК рэштак імператара, якая дагэтуль не праведзеная.