Універсальны каардынаваны час: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
MerlIwBot (размовы | уклад)
др робат выняў: av:UTC+4 (strongly connected to be:UTC+4)
Addbot (размовы | уклад)
др Робат перанёс 103 міжмоўных спасылак да аб'екта d:q1536 на Wikidata
Радок 30: Радок 30:
[[Катэгорыя:Астраметрыя]]
[[Катэгорыя:Астраметрыя]]


[[af:Gekoördineerde Universele Tyd]]
[[als:UTC]]
[[an:Tiempo Universal Coordinato]]
[[ar:توقيت عالمي منسق]]
[[ast:Tiempu Coordináu Universal]]
[[az:Ümumdünya vaxtı]]
[[be-x-old:Унівэрсальны каардынаваны час]]
[[bg:Координирано универсално време]]
[[bn:স্থানাংকিত আন্তর্জাতিক সময়]]
[[br:UTC]]
[[bs:Koordinirano svjetsko vrijeme]]
[[ca:Temps universal coordinat]]
[[cs:Coordinated Universal Time]]
[[cy:UTC]]
[[da:UTC]]
[[de:Koordinierte Weltzeit]]
[[diq:UTC]]
[[dv:ޔޫ.ޓީ.ސީ.]]
[[el:Συγχρονισμένος Παγκόσμιος Χρόνος]]
[[en:Coordinated Universal Time]]
[[eo:UTC]]
[[es:Tiempo universal coordinado]]
[[et:UTC]]
[[eu:UTC]]
[[fa:ساعت هماهنگ جهانی]]
[[fi:Aikajärjestelmä#UTC]]
[[fi:Aikajärjestelmä#UTC]]
[[fo:UTC]]
[[fr:Temps universel coordonné]]
[[frr:UTC]]
[[fur:Timp coordenât universâl]]
[[fy:Koördinearre Wrâldtiid]]
[[ga:Am Uilíoch Comheagartha]]
[[gan:世界標準時間]]
[[gd:Àm Coitcheann Co-òrdanaichte]]
[[gl:Tempo Universal Coordinado]]
[[gn:Ára pavẽ omohendava]]
[[he:זמן יקום מתואם]]
[[hi:समन्वित सार्वत्रिक समय]]
[[hr:Koordinirano svjetsko vrijeme]]
[[hsb:Koordinowany swětowy čas]]
[[hu:Egyezményes koordinált világidő]]
[[hy:Համաշխարհային կոորդինացված ժամանակ]]
[[ia:Universal tempore coordinate]]
[[id:Waktu Universal Terkoordinasi]]
[[ig:Coordinated Universal Time]]
[[ilo:Panagpapada ti Sangalubongan nga Oras]]
[[io:UTC]]
[[is:UTC]]
[[it:Tempo coordinato universale]]
[[ja:協定世界時]]
[[jv:Wektu Universal Kakoordinasi]]
[[ka:მსოფლიო კოორდინირებული დრო]]
[[kk:Дүниежүзілік үйлестірілген уақыт]]
[[ko:협정 세계시]]
[[ku:UTC]]
[[la:UTC]]
[[lb:Koordinéiert Weltzäit]]
[[li:UTC]]
[[lt:Pasaulinis koordinuotasis laikas]]
[[lv:Universālais koordinētais laiks]]
[[mk:Координирано универзално време]]
[[ml:അന്താരാഷ്ട്രസമയക്രമം]]
[[mr:जागतिक समन्वित वेळ]]
[[ms:Waktu Semesta Berkoordinat]]
[[nah:Tlatēcpānalli cemānāhuaccāhuitl]]
[[nds-nl:UTC]]
[[ne:समन्वित विश्व समय]]
[[nl:UTC]]
[[nn:UTC]]
[[no:UTC]]
[[nrm:UTC]]
[[oc:Temps Universal Coordenat]]
[[pl:Uniwersalny czas koordynowany]]
[[pt:Tempo Universal Coordenado]]
[[ro:Ora universală coordonată]]
[[ru:Всемирное координированное время]]
[[sah:UTC]]
[[scn:UTC]]
[[sco:Coordinatit Universal Time]]
[[sh:UTC]]
[[si:UTC]]
[[simple:Coordinated Universal Time]]
[[sk:Koordinovaný svetový čas]]
[[sl:Univerzalni koordinirani čas]]
[[sq:Coordinated Universal Time]]
[[sr:UTC]]
[[stq:UTC]]
[[su:UTC]]
[[sv:Koordinerad universell tid]]
[[sw:Muda sanifu wa dunia]]
[[ta:ஒருங்கிணைந்த அனைத்துலக நேரம்]]
[[tg:Вақти Ҳамоҳангсозии Ҷаҳонӣ]]
[[th:เวลาสากลเชิงพิกัด]]
[[tl:Pandaigdigang Batayan ng Oras]]
[[tr:Eşgüdümlü Evrensel Zaman]]
[[uk:Всесвітній координований час]]
[[ur:متناسق عالمی وقت]]
[[vec:Tenpo Coordenà Universałe]]
[[vep:UTC]]
[[vi:Giờ phối hợp quốc tế]]
[[yo:Ajọfọ̀nàkò Àsìkò Káríayé]]
[[zh:协调世界时]]
[[zh-min-nan:UTC]]
[[zh-yue:國際標準時間]]

Версія ад 05:26, 15 красавіка 2013

Універсальны каардынаваны час (англ.: Coordinated Universal Time, UTC), Сусветны час — аснова цывільнага часу, які адрозніваецца на цэлую колькасць секунд ад атамнага часу і на дробавую колькасць секунд ад UT1.

UTC — спадчыннік GMT (Грынвіцкі час). Новае імя было ўведзена, каб пазбавіцца ад геаграфічных назваў у міжнародным стандарце. UTC грунтуецца на атамным адліку часу, а не на часе ў Грынвічы. Варта звярнуць увагу на тое, што UTC аднолькавы ўзімку і ўлетку. Таму для тых месцаў, дзе прыняты пераход на пэўны тэрмін да летняга часу, зрушэнне адносна UTC на гэты тэрмін змяняецца.

Метад выліку UTC

UT - сярэдні сонечны час на мерыдыяне Грынвіча. З-за нераўнамернасці кручэння Зямлі грынвіцкі мерыдыян круціцца таксама нераўнамерна. Апроч таго, у выніку бесперапыннага перамяшчэння восі кручэння ў целе самой Зямлі геаграфічныя палюсы соваюцца па паверхні Зямлі, а разам з імі змяняюць сваё месцазнаходжанне і плоскасці праўдзівых мерыдыянаў. З-за гэтых фактараў адрозніваюць наступныя сістэмы вымярэння часу:

UT0 — час на імгненным грынвіцкім мерыдыяне, вызначаны па імгненным месцазнаходжанні палюсоў Зямлі. Гэта час, які атрымліваецца непасрэдна ў выніку астранамічных назіранняў сутачных рухаў зорак;

UT1 — час на сярэднім грынвіцкім мэрыдыяне, выпраўлены з улікам руху зямных палюсоў:

UT1 = UT0 + Δλ,

дзе Δλ — папраўка, якая залежыць ад каардынат імгненнага полюсу, якія адлічваюцца адносна агульнапрынятага сярэдняга полюсу;

UT2 — час, які выпраўлены з улікам сезоннай нераўнамернасці кручэння Зямлі ΔTs:

UT2 = UT1 + ΔTs.

Для ўзгаднення назіраемага сусветнага часу UT1 і строга раўнамернага Міжнароднага атамнага часу (TAI) з 1964 года ўвялі раўнамерна-пераменную шкалу часу UTC — універсальны каардынаваны час. Маштабы UTC і TAI роўныя, а нульпункт змяняецца скокам. Паміж UTC і UT1 назапашваецца разыходжанне, абумоўленае, па-першае, нераўнамернасцю шкалы UT1, а, па-другое, няроўнасцю маштабаў UT1 і TAI (1 секунда UT1 у дакладнасці не роўная 1 атамнай секундзе). Пры нарастанні разыходжання паміж UTC і UT1 да 0,7 секунды робіцца карэктыроўка скокам на 1 секунду.

Дадатковая высакосная сeкунда дадаецца (або, тэарэтычна, адымаецца) 30 чэрвеня або 31 снежня пры неабходнасці. Першая змена была ў 1972 годзе, дадана дадатковая секунда ў 23:59:60. Даданне секунды вызначаецца International Earth Rotation and Reference Systems Service, паводле іх назіранняў за кручэннем Зямлі.

Сігналы дакладнага часу перадаюцца па радыё, тэлебачанні і праз інтэрнет у сістэме UTC.

Месцазнаходжанне
Зрушэнне ад UTC {{{зрушэнне}}} гадзін
Бягучы час

Зараз Expression error: Unexpected < operator. г 58 хв

(абнавіць)
Статыстыка