Берлінская наступальная аперацыя

Берлінская наступальная аперацыя — адна з апошніх стратэгічных аперацый савецкіх войскаў на Еўрапейскім тэатры ваенных дзеянняў, у ходзе якой Чырвоная Армія заняла сталіцу Германіі і пераможна завяршыла Вялікую Айчынную вайну і Другую сусветную вайну ў Еўропе. Аперацыя працягвалася 23 дні - з 16 красавіка па 8 мая 1945 года, на працягу якіх савецкія войскі прасунуліся на захад на адлегласць ад 100 да 220 км. Шырыня фронту баявых дзеянняў - 300 км. У рамках аперацыі праведзены: Штэцінска-Ростакская, Зелаўска-Берлінская, Котбус-Патсдамская, Штрэмберг-Таргаўская і Брандэнбургска-Ратэнаўская франтавыя наступальныя аперацыі.

Ваенна-палітычнае становішча ў Еўропе вясной 1945 года

У студзені-сакавіку 1945 года войскі 1-га Беларускага і 1-га Украінскага франтоў падчас Вісла-Одэрскай, Усходне-Памеранскай, Верхне-Сілезскай і Ніжне-Сілезскайаперацый выйшлі на рубеж рэк Одэр і Нейсэ. Па карацейшай адлегласці ад кюстрынскага плацдарма да Берліна заставалася 60 км. Англа-амерыканскія войскі завяршылі ліквідацыю Рурскай групоўкі нямецкіх войскаў і да сярэдзіны красавіка перадавымі часткамі выйшлі да Эльбы. Страта важнейшых сыравінных раёнаў абумовіла спад прамысловай вытворчасці Германіі. Павялічыліся цяжкасці з папаўненнем людскіх страт, панесеных зімой 1944/45 г. Тым не менш ўзброеныя сілы Германіі яшчэ ўяўлялі сабой вялікую сілу. Паводле інфармацыі разведкі Генштаба Чырвонай Арміі, да сярэдзіны красавіка ў іх складзе налічвалася 223 дывізіі і брыгады.

Згодна з дамоўленасцямі, дасягнутымі кіраўнікамі СССР, ЗША і Вялікабрытаніі восенню 1944 года, мяжа савецкай зоны акупацыі павінна была праходзіць у 150 км на захад ад Берліна. Нягледзячы на ​​гэта, Чэрчыль высунуў ідэю апярэдзіць Чырвоную Армію і захапіць Берлін.

Мэты бакоў

Германія

Нацысцкае кіраўніцтва імкнулася зацягнуць вайну з мэтай дасягнення сепаратнага міру з Англіяй і ЗША і расколу антыгітлераўскай кааліцыі. Пры гэтым вырашальнае значэнне набывала ўтрыманне фронту супраць Савецкага Саюза.

СССР

Ваенна-палітычная абстаноўка, якая склалася да красавіка 1945 года, патрабавала ад савецкага камандавання ў самыя кароткія тэрміны падрыхтаваць і правесці аперацыю па разгрому групоўкі нямецкіх войскаў на берлінскім кірунку, захопу Берліна і выхаду да ракі Эльба на злучэнне з войскамі саюзнікаў. Паспяховае выкананне гэтай стратэгічнай задачы дазваляла сарваць планы гітлераўскага кіраўніцтва па зацягванні вайны.

Для правядзення аперацыі прыцягваліся сілы трох франтоў: 1-га Беларускага, 2-га Беларускага і 1-га Украінскага, а таксама 18-я паветраная армія авіяцыі далёкага дзеяння, Дняпроўская ваенная флатылія і частка сіл Балтыйскага флоту.