Інструкцыя па транслітарацыі: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
(удзельнік выдалены)
(выдаленае кароткае апісанне змен)
(удзельнік выдалены)
др (выдаленае кароткае апісанне змен)
Радок 1: Радок 1:
[[Файл:Belarusian_Latin_Alphabet_in_Minsk.jpg|thumb|300px|Указальнік у [[Мінск]]у з надпісам у адпаведнасці з Інструкцыяй па трансьлітарацыі]]
[[Файл:Belarusian_Latin_Alphabet_in_Minsk.jpg|thumb|300px|Указальнік у [[Мінск]]у з надпісам у адпаведнасці з Інструкцыяй па транслітарацыі]]
'''«Інструкцыя па транслітарацыі геаграфічных назваў Рэспублікі Беларусь літарамі лацінскага алфавіту»''' ([[2007]]), нарматыўная (з 18.6.2007) сістэма [[раманізацыя|раманізацыі]] беларускага [[кірыліца|кірылаўскага]] тэксту ў беларускіх геаграфічных назвах у картаграфічнай і падобнай прадукцыі, выпусканай у Рэспубліцы Беларусь дзеля міжнароднага выкарыстання.
'''«Інструкцыя па транслітарацыі геаграфічных назваў Рэспублікі Беларусь літарамі лацінскага алфавіту»''' ([[2007]]), нарматыўная (з 18.6.2007) сістэма [[раманізацыя|раманізацыі]] беларускага [[кірыліца|кірылаўскага]] тэксту ў беларускіх геаграфічных назвах у картаграфічнай і падобнай прадукцыі, яку выпускаюць у Рэспубліцы Беларусь дзеля міжнароднага выкарыстання.


Інструкцыя была ўхваленая пастановай [[Дзяржаўны камітэт па маёмасці Рэспублікі Беларусь|Дзяржаўнага камітэту па маёмасці]]<ref>Пастанова № 38 ад 11.6.2007; апублікаваная ў [[Нацыянальны рэестр прававых актаў Рэспублікі Беларусь|нац. рэестры]] пад шыфрам 8/16668 (ад 18.06.2007) і назвай {{lang-ru|«Инструкция по транслитерации географических названий Республики Беларусь буквами латинского алфавита»}}.</ref> у форме змяненняў і дапаўненняў папярэдняй [[Інструкцыя па транслітарацыі (2000)|адпаведнай Інструкцыі]] (зацв. у 2000 годзе), і замяняе ў якасці нарматыўнай апошнюю.
Інструкцыя была ўхваленая пастановай [[Дзяржаўны камітэт па маёмасці Рэспублікі Беларусь|Дзяржаўнага камітэту па маёмасці]]<ref>Пастанова № 38 ад 11.6.2007; апублікаваная ў [[Нацыянальны рэестр прававых актаў Рэспублікі Беларусь|нац. рэестры]] пад шыфрам 8/16668 (ад 18.06.2007) і назвай {{lang-ru|«Инструкция по транслитерации географических названий Республики Беларусь буквами латинского алфавита»}}.</ref> у форме змяненняў і дапаўненняў папярэдняй [[Інструкцыя па транслітарацыі (2000)|адпаведнай Інструкцыі]] (зацв. у 2000 годзе), і замяняе ў якасці нарматыўнай апошнюю.


{{таксама|*}}: [[ГОСТ 7-79]], [[Інструкцыя па транслітарацыі (2000)]], «[[беларуская лацінка]]».
{{таксама|*}}: [[ГОСТ 7-79]], [[Інструкцыя па транслітарацыі (2000)]], «[[беларуская лацінка]]».


==Асноўныя палажэнні==
== Асноўныя палажэнні ==
{| class="wikitable" border=1 cellpadding=2 style="margin-left: 4px; border-collapse: collapse; width:50%; float:right;"
{| class="wikitable" border=1 cellpadding=2 style="margin-left: 4px; border-collapse: collapse; width:50%; float:right;"
|-
|-
| colspan=2 | <center><small>1-8
| colspan=2 | <center><small>1-8
| colspan=2 | <center><small>9-16
| colspan=2 | <center><small>9-16
| colspan=2 | <center><small>17-24
| colspan=2 | <center><small>17-24
| colspan=2 | <center><small>25-32
| colspan=2 | <center><small>25-32
|-
|-


| | <small>бел.
| | <small>бел.
| | <small>лац.
| | <small>лац.
| | <small>бел.
| | <small>бел.
| | <small>лац.
| | <small>лац.
| | <small>бел.
| | <small>бел.
| | <small>лац.
| | <small>лац.
| | <small>бел.
| | <small>бел.
| | <small>лац.
| | <small>лац.
|-
|-


| | '''А а'''
| | '''А а'''
| | A a
| | A a
| | '''З з'''
| | '''З з'''
| | Z z
| | Z z
Ź ź<ref name="fnzmz">У камбінацыі з [[мяккі знак|мяккім знакам]].</ref>
Ź ź<ref name="fnzmz">У камбінацыі з [[мяккі знак|мяккім знакам]].</ref>
| | '''П п'''
| | '''П п'''
| | P p
| | P p
| | '''Ц ц'''
| | '''Ц ц'''
| | C c
| | C c
Ć ć<ref name="fnzmz"/>
Ć ć<ref name="fnzmz"/>
|-
|-


| | '''Б б'''
| | '''Б б'''
| | B b
| | B b
| | '''І і'''
| | '''І і'''
| | I i
| | I i
| | '''Р р'''
| | '''Р р'''
| | R r
| | R r
| | '''Ч ч'''
| | '''Ч ч'''
| | Č č
| | Č č
|-
|-


| | '''В в'''
| | '''В в'''
| | V v
| | V v
| | '''Й й'''
| | '''Й й'''
| | J j
| | J j
| | '''С с'''
| | '''С с'''
| | S s
| | S s
Ś ś<ref name="fnzmz"/>
Ś ś<ref name="fnzmz"/>
| | '''Ш ш'''
| | '''Ш ш'''
| | Š š
| | Š š
|-
|-


| | '''Г г'''
| | '''Г г'''
| | H h
| | H h
| | '''К к'''
| | '''К к'''
| | K k
| | K k
| | '''Т т'''
| | '''Т т'''
| | T t
| | T t
| | '''Ы ы'''
| | '''Ы ы'''
| | Y y
| | Y y
|-
|-


| | '''Д д'''
| | '''Д д'''
| | D d
| | D d
| | '''Л л'''
| | '''Л л'''
| | L l
| | L l
Ĺ ĺ<ref name="fnzmz"/>
Ĺ ĺ<ref name="fnzmz"/>
| | '''У у'''
| | '''У у'''
| | U u
| | U u
| | '''Ь ь'''
| | '''Ь ь'''
| | ′<ref name="fnmz">Мяккі знак пасля зычнай перадаецца надлітарным [[дыякрытычны знак|дыякрытычным]] знакам [[знак акут|акут]], асобна — не азначаецца.</ref>
| | ′<ref name="fnmz">Мяккі знак пасля зычнай перадаецца надлітарным [[дыякрытычны знак|дыякрытычным]] знакам [[знак акут|акут]], асобна — не азначаецца.</ref>
|-
|-


| | '''Е е'''
| | '''Е е'''
| | JE je<ref name="fnjotadkr">У пачатку [[слова]], пасля [[галосная літара|галосных]], [[апастроф]]у, раздзяляльнага [[мяккі знак|мяккага знаку]] і [[літара ў|ў]].</ref>
| | JE je<ref name="fnjotadkr">У пачатку [[слова]], пасля [[галосная літара|галосных]], [[апастроф]]у, раздзяляльнага [[мяккі знак|мяккага знаку]] і [[літара ў|ў]].</ref>
IE ie<ref name="fnjotzakr">Пасля [[зычная літара|зычных]] літар.</ref>
IE ie<ref name="fnjotzakr">Пасля [[зычная літара|зычных]] літар.</ref>
| | '''М м'''
| | '''М м'''
| | M m
| | M m
| | '''Ў ў'''
| | '''Ў ў'''
| | Ŭ ŭ
| | Ŭ ŭ
| | '''Э э'''
| | '''Э э'''
| | E e
| | E e
|-
|-


| | '''Ё ё'''
| | '''Ё ё'''
| | JO jo<ref name="fnjotadkr"/>
| | JO jo<ref name="fnjotadkr"/>
IO io<ref name="fnjotzakr"/>
IO io<ref name="fnjotzakr"/>
| | '''Н н'''
| | '''Н н'''
| | N n
| | N n
Ń ń<ref name="fnzmz"/>
Ń ń<ref name="fnzmz"/>
| | '''Ф ф'''
| | '''Ф ф'''
| | F f
| | F f
| | '''Ю ю'''
| | '''Ю ю'''
| | JU ju<ref name="fnjotadkr"/>
| | JU ju<ref name="fnjotadkr"/>
IU iu<ref name="fnjotzakr"/>
IU iu<ref name="fnjotzakr"/>
|-
|-


| | '''Ж ж'''
| | '''Ж ж'''
| | Ž ž
| | Ž ž
| | '''О о'''
| | '''О о'''
| | O o
| | O o
| | '''Х х'''
| | '''Х х'''
| | CH ch
| | CH ch
| | '''Я я'''
| | '''Я я'''
| | JA ja<ref name="fnjotadkr"/>
| | JA ja<ref name="fnjotadkr"/>
IA ia<ref name="fnjotzakr"/>
IA ia<ref name="fnjotzakr"/>
|}
|}
* Беларускія назвы раманізуюцца з іх ''сучаснага, правільнага, афіцыйна зацверджанага напісання''. Пры адсутнасці беларускамоўных афіцыйных матэрыялаў за аснову бяруцца назвы, традыцыйныя ў мэтавай мове.
* Беларускія назвы раманізуюцца з іх ''сучаснага, правільнага, афіцыйна зацверджанага напісання''. Пры адсутнасці беларускамоўных афіцыйных матэрыялаў за аснову бяруцца назвы, традыцыйныя ў мэтавай мове.
Радок 129: Радок 129:
* Пры выбары вялікіх ці малых літар, злучнага ці асобнага напісання, напісання цераз злучок захоўваецца адпаведнае беларускае напісанне.
* Пры выбары вялікіх ці малых літар, злучнага ці асобнага напісання, напісання цераз злучок захоўваецца адпаведнае беларускае напісанне.


==Дыякрытычныя знакі==
== Дыякрытычныя знакі ==
Інструкцыя прадугледжвае выкарыстанне трох надлітарных дыякрытычных знакаў:
Інструкцыя прадугледжвае выкарыстанне трох надлітарных дыякрытычных знакаў:
* акут
* акут
Радок 135: Радок 135:
* карон
* карон
Апастроф у беларускім кірылаўскім тэксце гэтай сістэмай транслітарацыі не перадаецца.
Апастроф у беларускім кірылаўскім тэксце гэтай сістэмай транслітарацыі не перадаецца.

==Парадак літар==
== Парадак літар ==
У індэксах транслітараваныя назвы размяшчаюцца ў наступным парадку першых лацінскіх літар: <br />a, b, c, č, d, е, f, h, i, j, k, l, m, n, o, p, r, s, š, t, u, v, z, ž, y.
У індэксах транслітараваныя назвы размяшчаюцца ў наступным парадку першых лацінскіх літар: <br />a, b, c, č, d, е, f, h, i, j, k, l, m, n, o, p, r, s, š, t, u, v, z, ž, y.


Версія ад 22:35, 16 красавіка 2013

Указальнік у Мінску з надпісам у адпаведнасці з Інструкцыяй па транслітарацыі

«Інструкцыя па транслітарацыі геаграфічных назваў Рэспублікі Беларусь літарамі лацінскага алфавіту» (2007), нарматыўная (з 18.6.2007) сістэма раманізацыі беларускага кірылаўскага тэксту ў беларускіх геаграфічных назвах у картаграфічнай і падобнай прадукцыі, яку выпускаюць у Рэспубліцы Беларусь дзеля міжнароднага выкарыстання.

Інструкцыя была ўхваленая пастановай Дзяржаўнага камітэту па маёмасці[1] у форме змяненняў і дапаўненняў папярэдняй адпаведнай Інструкцыі (зацв. у 2000 годзе), і замяняе ў якасці нарматыўнай апошнюю.

Гл. таксама: ГОСТ 7-79, Інструкцыя па транслітарацыі (2000), «беларуская лацінка».

Асноўныя палажэнні

1-8
9-16
17-24
25-32
бел. лац. бел. лац. бел. лац. бел. лац.
А а A a З з Z z

Ź ź[2]

П п P p Ц ц C c

Ć ć[2]

Б б B b І і I i Р р R r Ч ч Č č
В в V v Й й J j С с S s

Ś ś[2]

Ш ш Š š
Г г H h К к K k Т т T t Ы ы Y y
Д д D d Л л L l

Ĺ ĺ[2]

У у U u Ь ь ′[3]
Е е JE je[4]

IE ie[5]

М м M m Ў ў Ŭ ŭ Э э E e
Ё ё JO jo[4]

IO io[5]

Н н N n

Ń ń[2]

Ф ф F f Ю ю JU ju[4]

IU iu[5]

Ж ж Ž ž О о O o Х х CH ch Я я JA ja[4]

IA ia[5]

  • Беларускія назвы раманізуюцца з іх сучаснага, правільнага, афіцыйна зацверджанага напісання. Пры адсутнасці беларускамоўных афіцыйных матэрыялаў за аснову бяруцца назвы, традыцыйныя ў мэтавай мове.
  • Гэтыя правілы не распаўсюджваюцца на тапонімы сумежных краін з афіцыйна прынятай лацінскай сістэмай пісьма (Польшча, Літва, Латвія) і на тапонімы сумежных краін з афіцыйна прынятай кірылаўскай сістэмай пісьма (Расія, Украіна).
  • Пры выбары вялікіх ці малых літар, злучнага ці асобнага напісання, напісання цераз злучок захоўваецца адпаведнае беларускае напісанне.

Дыякрытычныя знакі

Інструкцыя прадугледжвае выкарыстанне трох надлітарных дыякрытычных знакаў:

  • акут
  • брэве
  • карон

Апастроф у беларускім кірылаўскім тэксце гэтай сістэмай транслітарацыі не перадаецца.

Парадак літар

У індэксах транслітараваныя назвы размяшчаюцца ў наступным парадку першых лацінскіх літар:
a, b, c, č, d, е, f, h, i, j, k, l, m, n, o, p, r, s, š, t, u, v, z, ž, y.

Зноскі

  1. ↑ Пастанова № 38 ад 11.6.2007; апублікаваная ў нац. рэестры пад шыфрам 8/16668 (ад 18.06.2007) і назвай руск.: «Инструкция по транслитерации географических названий Республики Беларусь буквами латинского алфавита».
  2. ↑ а б в г д У камбінацыі з мяккім знакам.
  3. ↑ Мяккі знак пасля зычнай перадаецца надлітарным дыякрытычным знакам акут, асобна — не азначаецца.
  4. ↑ а б в г У пачатку слова, пасля галосных, апастрофу, раздзяляльнага мяккага знаку і ў.
  5. ↑ а б в г Пасля зычных літар.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Інструкцыя_па_транслітарацыі&oldid=1604600"