Краснаполле: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
дапаўненне
Радок 77: Радок 77:
{{змест злева}}
{{змест злева}}
== Гісторыя ==
== Гісторыя ==
Гісторыя Краснапольшчыне сыходзіць сваімі каранямі ў глыб стагоддзяў. У 6-8 стагоддзях пасяліліся нашы далёкія продкі - плямёны радзімічаў. У 885г. край радзімічаў уваходзіў у склад Кіеўскай Русі. Сведчаннем таму з'яўляюцца курганныя пахаванні гэтага перыяду ў дд. Князеўка, Клясино, Леніна і інш
Вядома з 1784 як мястэчка ў складзе Магілёўскай губерніі. Назва ад суседняга маёнтка, у 1 км ад мястэчка. Належала графам [[Бенкендорфы|Бенкендорфам]]. З 1924 цэнтр Краснапольскага р-на Калінінскай, з 1927 — Магілёўскай акругі. З 1938 гарадскі пасёлак, раённы цэнтр Магілёўскай вобл.

Першыя звесткі аб узнікненні гандлёва-рамеснага паселішча на месцы раённага цэнтра на падставе археалагічных дадзеных датуюцца 1707 годам. У 1773 годзе ўказам імператрыцы Кацярыны Вялікай Краснапольшчыне ўвайшла ў склад Чэрыкаўскага павета Мсціслаўскага ваяводства. З 1774 Краснапольскага зямлі з 36 населенымі пунктамі належалі князям А.М.Голицыну, а потым - Г.А.Потемкину.

Да 1846 мястэчка Краснаполле было прызнана як буйны гандлёва-рамесны цэнтр ўсходняй Магілёўшчыны, куды з'язджаліся не толькі мясцовыя, але і расійскія і ўкраінскія купцы, асабліва ў дні кірмашоў.

У другой палове 19-га стагоддзя ў склад Краснапольскага табара ўваходзіла 8 воласцяў. Тут знаходзіліся народнае вучылішча, вольная аптэка, сельская бальніца на 20 месцаў, 3 гарбарных і 9 маслабойных заводаў, вадзяны млын. У мястэчку налічвалася 412 драўляных дамоў.

Па дадзеных усеагульнага перапісу насельніцтва мястэчка Краснаполле дасягнула 3 тысяч жыхароў, у асноўным гэта было габрэйскае насельніцтва.

У 1905 годзе на тэрыторыі Краснапольшчыне было 20 фальваркаў, 10 маёнткаў, 17 буйных хутарскіх гаспадарак.

У пачатку 20 стагоддзя уладальнікам маёнтка ў в Выдранка Е.І. Бараноўскім была створана адна з найбуйнейшых бібліятэк не толькі ў Беларусі, але і ў Еўропе, якая налічвала каля 10 тысяч рэдкіх кніжных выданняў.

У лістападзе 1917 года ў Краснаполлі ствараецца валасны Савет на чале з В.Н.Колесниковым, які бярэ кіраванне Краснапольшчыне ў свае рукі.

17 Ліпеня 1924 года быў афіцыйна утвораны Краснапольскі раён, складаецца з 16 сельсаветаў. У раёне пражывала 52247 чалавек.

У 20-30-я гады Краснапольшчыне знаходзілася ў віхуры падзей, якія ахапілі ўсю краіну. 8297 гаспадарак раёна аб'ядналіся ў 97 калгасаў, у якіх былі 31 свінагадоўчая ферма, 10 малочна-таварных ферм. У 1934 створана Краснапольская машынна-трактарная станцыя. Пры Краснапольскай МТС была створана жаночая брыгада. Трактарыстка гэтай брыгады Марыя Саўчанка за ўдарную працу была абраная дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР першага склікання.

У гэтым годзе цалкам завяршылася калектывізацыя сялянскіх гаспадарак.

У раёне былі ўтвораны Выдренский спіртзавод, льнозавод і завод па вытворчасці цэглы ў г.п.Краснополье, на якіх працавалі 94 рабочых.

Да 1935 годзе ў раёне дзейнічалі 7 сямігадовых, 60 пачатковых школ, школа калгаснай моладзі. У 1936 годзе пачаў дзейнічаць радыёвузел.

У гэты перыяд у раёне працавалі 2 бальніцы на 79 ложкаў, 3 фельчарска-акушэрскія пункты, 5 акушэрскіх і 1 калгасны медпункт.

Вялікая Айчынная вайна перапыніла мірную працу краснопольчан. Ужо ў першыя дні вайны на фронт пайшлі тысячы жыхароў раёна. 15 Жніўня 1941 Краснапольшчыне была акупаваная нямецкімі захопнікамі.

Але, не гледзячы на ​​вельмі жорсткі акупацыйны рэжым, краснопольчане не скарыліся ворагу. На тэрыторыі раёна дзейнічалі партызанскія атрады № 41, № 3, № 47, «За Радзіму», адмысловы атрад «Вечеркова" і іншыя, якія ажыццявілі шэраг буйных баявых аперацый па разгрому нямецкіх гарнізонаў і разбурэння камунікацый.

Дзеянні частак рэгулярнай арміі і партызанскіх фарміраванняў набліжалі светлы гадзіну вызвалення. Ён наступіў 1 Кастрычніка 1943 года, калі начны атакай воіны Чырвонай Арміі вызвалілі раённы цэнтр.

Але свабода дасталася вельмі дарагой цаной. На франтах і ў партызанскіх атрадах загінулі 5697 нашых землякоў, гітлераўцы знішчылі 1714 мірных жыхароў.

Мужнасць і гераізм краснопольчан ў гады Вялікай Айчыннай вайны былі адзначаны высокімі ўрадавымі ўзнагародамі. Каля паўтары тысячы нашых землякоў былі ўзнагароджаны баявымі ордэнамі і медалямі. Сямёра найбольш праславіліся краснопольчан былі ўдастоены высокага звання Героя Савецкага Саюза.

Ужо адразу пасля вызвалення пачаліся работы па аднаўленні разбуранай вайной народнай гаспадаркі раёна. Нямала працаўнікоў Краснапольшчыне ў пасляваенныя гады былі ўдастоены дзяржаўных узнагарод за высокія паказчыкі ў працы. 17 лепшых льнаводаў калгаса «Камінтэрн» сталі ўдзельнікамі Усесаюзнай выставы дасягненняў народнай гаспадаркі ў г.Масква, кіраўніку дэлегацыі была уручаны залаты медаль за якасць прадукцыі, што вырабляецца. Ордэна Працоўнага Чырвонага Сцяга, Кастрычніцкай Рэвалюцыі, «Знак Пашаны» па праву заззялі на грудзях многіх нашых землякоў за поспехі ў сельскагаспадарчай вытворчасці, прамысловасці і сферы абслугоўвання. Найвышэйшыя дасягненні пяці ураджэнцаў Краснапольшчыне былі ўдастоены высокага звання Героя Сацыялістычнай Працы.

Але, на жаль, дынамічнае развіццё Краснапольскага раёна было перапынена Чарнобыльскай катастрофай. У выніку пераадолення яе наступстваў раён пакінула больш за 9 тысяч жыхароў, было ліквідавана 83 населеныя пункты, 5 сельгаспрадпрыемстваў, 31 школа і дзіцячая дашкольная ўстанова, 24 установы культуры, 7 ФАПаў. Сацыяльна-эканамічнаму развіццю раёна была нанесена вялізная шкода.

==Геаграфія==

Краснапольскі раён займае паўднёвую частку Аршанска-Магілёўскай раўніны. На ўсходзе і паўднёвым-захадзе мяжуе са Слаўгарадскім, Чэрыкаўскага, Клімавіцкім і Касцюковіцкім раёне, на поўдні - з Краснагорскага раёна Бранскай вобласці Расійскай Федэрацыі, на паўднёвым захадзе - з Кармянскага і Чачэрскага раёна Гомельскай вобласці.

Плошча раёна складае 122456 га. Занята лесам - 57132 га, сельскагаспадарчыя ўгоддзі складаюць 46705 га.
На тэрыторыі раёна працякаюць рэкі Тур'я, Ельня, Голуба, Якушоўка, Жавуница, Покаць - прытокі р. Сож; Палуж, Кавпита - прытокі р. Бесядзь. Найбольш буйным штучным вадаёмам з'яўляецца Палужское вадасховішча (136 га).

Краснапольскі раён складаецца з гарадскога пасёлка Краснаполле і 6 сельскіх Саветаў, якія аб'ядноўваюць 90 сельскіх населеных пунктаў.Насельніцтва раёна складае каля 11 тысяч чалавек (па стане на 2011/01/01 года).

З іх пражывае ў г.п. Краснаполле - 6500 чалавек, у сельскай мясцовасці - больш за 5 тысяч чалавек.


== Эканоміка ==
== Эканоміка ==

Версія ад 22:43, 28 красавіка 2013

Горад
Краснаполле
Герб Сцяг
Герб Сцяг
Краіна
Каардынаты
Вышыня цэнтра
165 м[1]
Насельніцтва
6,5 тыс. чалавек
Часавы пояс
Тэлефонны код
Паштовыя індэксы
213561
СААТА
7238551000
Краснаполле на карце Беларусі
Краснаполле (Беларусь)
Краснаполле
Краснаполле (Беларусь)
Краснаполле

Краснаполле — гарадскі пасёлак у Магілёўскай вобласці Беларусі, цэнтр Краснапольскага раёна, у вярхоўе р. Тур'я. У 109 км ад Магілёва, 51 км ад чыгуначнай станцыі Камунары на лініі КрычаўУнеча (Расія). Вузел аўтадарог на Чэрыкаў, Касцюковічы, Чачэрск, Слаўгарад. Насельніцтва 6,2 тыс. чал. (2006). Находзіцца ў зоне, пацярпелай ад аварыі на Чарнобыльскай АЭС.

Гісторыя

Гісторыя Краснапольшчыне сыходзіць сваімі каранямі ў глыб стагоддзяў. У 6-8 стагоддзях пасяліліся нашы далёкія продкі - плямёны радзімічаў. У 885г. край радзімічаў уваходзіў у склад Кіеўскай Русі. Сведчаннем таму з'яўляюцца курганныя пахаванні гэтага перыяду ў дд. Князеўка, Клясино, Леніна і інш

Першыя звесткі аб узнікненні гандлёва-рамеснага паселішча на месцы раённага цэнтра на падставе археалагічных дадзеных датуюцца 1707 годам. У 1773 годзе ўказам імператрыцы Кацярыны Вялікай Краснапольшчыне ўвайшла ў склад Чэрыкаўскага павета Мсціслаўскага ваяводства. З 1774 Краснапольскага зямлі з 36 населенымі пунктамі належалі князям А.М.Голицыну, а потым - Г.А.Потемкину.

Да 1846 мястэчка Краснаполле было прызнана як буйны гандлёва-рамесны цэнтр ўсходняй Магілёўшчыны, куды з'язджаліся не толькі мясцовыя, але і расійскія і ўкраінскія купцы, асабліва ў дні кірмашоў.

У другой палове 19-га стагоддзя ў склад Краснапольскага табара ўваходзіла 8 воласцяў. Тут знаходзіліся народнае вучылішча, вольная аптэка, сельская бальніца на 20 месцаў, 3 гарбарных і 9 маслабойных заводаў, вадзяны млын. У мястэчку налічвалася 412 драўляных дамоў.

Па дадзеных усеагульнага перапісу насельніцтва мястэчка Краснаполле дасягнула 3 тысяч жыхароў, у асноўным гэта было габрэйскае насельніцтва.

У 1905 годзе на тэрыторыі Краснапольшчыне было 20 фальваркаў, 10 маёнткаў, 17 буйных хутарскіх гаспадарак.

У пачатку 20 стагоддзя уладальнікам маёнтка ў в Выдранка Е.І. Бараноўскім была створана адна з найбуйнейшых бібліятэк не толькі ў Беларусі, але і ў Еўропе, якая налічвала каля 10 тысяч рэдкіх кніжных выданняў.

У лістападзе 1917 года ў Краснаполлі ствараецца валасны Савет на чале з В.Н.Колесниковым, які бярэ кіраванне Краснапольшчыне ў свае рукі.

17 Ліпеня 1924 года быў афіцыйна утвораны Краснапольскі раён, складаецца з 16 сельсаветаў. У раёне пражывала 52247 чалавек.

У 20-30-я гады Краснапольшчыне знаходзілася ў віхуры падзей, якія ахапілі ўсю краіну. 8297 гаспадарак раёна аб'ядналіся ў 97 калгасаў, у якіх былі 31 свінагадоўчая ферма, 10 малочна-таварных ферм. У 1934 створана Краснапольская машынна-трактарная станцыя. Пры Краснапольскай МТС была створана жаночая брыгада. Трактарыстка гэтай брыгады Марыя Саўчанка за ўдарную працу была абраная дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР першага склікання.

У гэтым годзе цалкам завяршылася калектывізацыя сялянскіх гаспадарак.

У раёне былі ўтвораны Выдренский спіртзавод, льнозавод і завод па вытворчасці цэглы ў г.п.Краснополье, на якіх працавалі 94 рабочых.

Да 1935 годзе ў раёне дзейнічалі 7 сямігадовых, 60 пачатковых школ, школа калгаснай моладзі. У 1936 годзе пачаў дзейнічаць радыёвузел.

У гэты перыяд у раёне працавалі 2 бальніцы на 79 ложкаў, 3 фельчарска-акушэрскія пункты, 5 акушэрскіх і 1 калгасны медпункт.

Вялікая Айчынная вайна перапыніла мірную працу краснопольчан. Ужо ў першыя дні вайны на фронт пайшлі тысячы жыхароў раёна. 15 Жніўня 1941 Краснапольшчыне была акупаваная нямецкімі захопнікамі.

Але, не гледзячы на ​​вельмі жорсткі акупацыйны рэжым, краснопольчане не скарыліся ворагу. На тэрыторыі раёна дзейнічалі партызанскія атрады № 41, № 3, № 47, «За Радзіму», адмысловы атрад «Вечеркова" і іншыя, якія ажыццявілі шэраг буйных баявых аперацый па разгрому нямецкіх гарнізонаў і разбурэння камунікацый.

Дзеянні частак рэгулярнай арміі і партызанскіх фарміраванняў набліжалі светлы гадзіну вызвалення. Ён наступіў 1 Кастрычніка 1943 года, калі начны атакай воіны Чырвонай Арміі вызвалілі раённы цэнтр.

Але свабода дасталася вельмі дарагой цаной. На франтах і ў партызанскіх атрадах загінулі 5697 нашых землякоў, гітлераўцы знішчылі 1714 мірных жыхароў.

Мужнасць і гераізм краснопольчан ў гады Вялікай Айчыннай вайны былі адзначаны высокімі ўрадавымі ўзнагародамі. Каля паўтары тысячы нашых землякоў былі ўзнагароджаны баявымі ордэнамі і медалямі. Сямёра найбольш праславіліся краснопольчан былі ўдастоены высокага звання Героя Савецкага Саюза.

Ужо адразу пасля вызвалення пачаліся работы па аднаўленні разбуранай вайной народнай гаспадаркі раёна. Нямала працаўнікоў Краснапольшчыне ў пасляваенныя гады былі ўдастоены дзяржаўных узнагарод за высокія паказчыкі ў працы. 17 лепшых льнаводаў калгаса «Камінтэрн» сталі ўдзельнікамі Усесаюзнай выставы дасягненняў народнай гаспадаркі ў г.Масква, кіраўніку дэлегацыі была уручаны залаты медаль за якасць прадукцыі, што вырабляецца. Ордэна Працоўнага Чырвонага Сцяга, Кастрычніцкай Рэвалюцыі, «Знак Пашаны» па праву заззялі на грудзях многіх нашых землякоў за поспехі ў сельскагаспадарчай вытворчасці, прамысловасці і сферы абслугоўвання. Найвышэйшыя дасягненні пяці ураджэнцаў Краснапольшчыне былі ўдастоены высокага звання Героя Сацыялістычнай Працы.

Але, на жаль, дынамічнае развіццё Краснапольскага раёна было перапынена Чарнобыльскай катастрофай. У выніку пераадолення яе наступстваў раён пакінула больш за 9 тысяч жыхароў, было ліквідавана 83 населеныя пункты, 5 сельгаспрадпрыемстваў, 31 школа і дзіцячая дашкольная ўстанова, 24 установы культуры, 7 ФАПаў. Сацыяльна-эканамічнаму развіццю раёна была нанесена вялізная шкода.

Геаграфія

Краснапольскі раён займае паўднёвую частку Аршанска-Магілёўскай раўніны. На ўсходзе і паўднёвым-захадзе мяжуе са Слаўгарадскім, Чэрыкаўскага, Клімавіцкім і Касцюковіцкім раёне, на поўдні - з Краснагорскага раёна Бранскай вобласці Расійскай Федэрацыі, на паўднёвым захадзе - з Кармянскага і Чачэрскага раёна Гомельскай вобласці.

Плошча раёна складае 122456 га. Занята лесам - 57132 га, сельскагаспадарчыя ўгоддзі складаюць 46705 га. На тэрыторыі раёна працякаюць рэкі Тур'я, Ельня, Голуба, Якушоўка, Жавуница, Покаць - прытокі р. Сож; Палуж, Кавпита - прытокі р. Бесядзь. Найбольш буйным штучным вадаёмам з'яўляецца Палужское вадасховішча (136 га).

Краснапольскі раён складаецца з гарадскога пасёлка Краснаполле і 6 сельскіх Саветаў, якія аб'ядноўваюць 90 сельскіх населеных пунктаў.Насельніцтва раёна складае каля 11 тысяч чалавек (па стане на 2011/01/01 года).

З іх пражывае ў г.п. Краснаполле - 6500 чалавек, у сельскай мясцовасці - больш за 5 тысяч чалавек.

Эканоміка

Прадпрыемствы харчовай, будаўнічых матэрыялаў прамысловасці. Гасцініца «Краснополле».

Культура

Краснапольскі гісторыка-этнаграфічны музей.

Выбітныя ўраджэнцы і жыхары

У Сеціве

  1. GeoNames — 2005. Праверана 9 ліпеня 2017.