Вязь: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[недагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 05:04, 3 мая 2013

Вязь — старажытнае дэкаратыўнае пісьмо, пры якім літары звязаны ў неперарыўны арнамент.

Запазычана ўсходне-славянскімі кніжнікамі ў канцы 14 ст. ад паўднёвых славян у двух стылях — прыродным і геаметрычным. Першы характазаваўся наяўнасцю пры літарах раслінных і жывёльных арнаментальных элементаў, другі строга захоўваў геаметрычныя формы кірылаўскіх літар. Спалучэнне літар ў вязі дасягалася рознымі спосабамі: зліццём падобных частак суседніх літар, падпарадкаваннем адной літары другой, калі памер яе змяншаўся і яна пісалася ўнутры большай літары, не перасякаючы яе элементаў, памяншэннем абедзвюх літар і напісаннем іх адной пад другой і інш. Упрыгожванне арнаментальнымі элементамі служыла для запаўнення пустот, характэрных многім кірылаўскім літарам. Для пісання вязю звычайна выкарыстоўвалася каляровая фарба, часцей за ўсё кінавар. На Беларусі ў 15 - 17 ст. вязь служыла для ўпрыгожвання тытульных лістоў і загалоўкаў кніг, ужывалася пераважна ў рукапісных кнігах рэлігійных жанраў («Псалтыр» 16 ст., «Пралог» 17 ст.), зрэдку выкарыстоўвалі ў дзелавой і свецкай пісьменасці (Статут ВКЛ 1566). Друкаваная вязь вядома ў выданнях Ф. Скарыны, С. Буднага, у старадруках 16—17 ст. (Статут ВКЛ 1588, «Дзідаскалія» 1653). У беларускай вязі пераважалі элементы расліннага і жывёльнага арнаменту, у рускай геаметрычнага.

Літаратура

Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 2: Беліцк — Гімн / Рэдкал.: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1994. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-142-0.

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
 [[Выява:Statut-1588.jpg|right|thumb|150px|[[Статуты ВКЛ|Статут ВКЛ]] (1588)]]
+'''Вязь''' — старажытнае дэкаратыўнае пісьмо, пры якім [[літара|літары]] звязаны ў неперарыўны арнамент.
-'''Вязь''' - старажытнае дэкаратыўнае пісьмо, пры якім [[літара|літары]] звязаны ў неперарыўны арнамент. Запазычана [[Усходнія славяне|ўсходне-славянскімі]] кніжнікамі ў канцы 14 ст. ад [[Паўднёвыя славяне|паўднёвых славян]] у двух стылях - прыродным і геаметрычным. Першы характазаваўся наяўнасцю пры літарах раслінных і жывёльных арнаментальных элементаў, другі строга захоўваў геаметрычныя формы [[кірыліца|кірылаўскіх літар]]. Спалучэнне літар ў вязі дасягалася рознымі спосабамі: зліццём падобных частак суседніх літар, падпарадкаваннем адной літары другой, калі памер яе змяншаўся і яна пісалася ўнутры большай літары, не перасякаючы яе элементаў, памяншэннем абедзвюх літар і напісаннем іх адной пад другой і інш. Упрыгожванне арнаментальнымі элементамі служыла для запаўнення пустот, характэрных многім кірылаўскім літарам. Для пісання вязю звычайна выкарыстоўвалася каляровая фарба, часцей за ўсё [[кінавар]]. На Беларусі ў 15 - 17 ст. вязь служыла для ўпрыгожвання тытульных лістоў і загалоўкаў кніг, ужывалася пераважна ў рукапісных кнігах рэлігійных жанраў («Псалтыр» 16 ст., «Пралог» 17 ст.), зрэдку выкарыстоўвалі ў дзелавой і свецкай пісьменасці (Статут ВКЛ 1566). Друкаваная вязь вядома ў выданнях [[Ф. Скарына|Ф. Скарыны]], [[С. Будны|С. Буднага]], у старадруках 16-17 ст. (Статут ВКЛ 1588, «Дзідаскалія» 1653). У беларускай вязі пераважалі элементы расліннага і жывёльнага арнаменту, у рускай геаметрычнага.
+Запазычана [[Усходнія славяне|ўсходне-славянскімі]] кніжнікамі ў канцы 14 ст. ад [[Паўднёвыя славяне|паўднёвых славян]] у двух стылях — прыродным і геаметрычным. Першы характазаваўся наяўнасцю пры літарах раслінных і жывёльных арнаментальных элементаў, другі строга захоўваў геаметрычныя формы [[кірыліца|кірылаўскіх літар]]. Спалучэнне літар ў вязі дасягалася рознымі спосабамі: зліццём падобных частак суседніх літар, падпарадкаваннем адной літары другой, калі памер яе змяншаўся і яна пісалася ўнутры большай літары, не перасякаючы яе элементаў, памяншэннем абедзвюх літар і напісаннем іх адной пад другой і інш. Упрыгожванне арнаментальнымі элементамі служыла для запаўнення пустот, характэрных многім кірылаўскім літарам. Для пісання вязю звычайна выкарыстоўвалася каляровая фарба, часцей за ўсё [[кінавар]]. На Беларусі ў 15 - 17 ст. вязь служыла для ўпрыгожвання тытульных лістоў і загалоўкаў кніг, ужывалася пераважна ў рукапісных кнігах рэлігійных жанраў («Псалтыр» 16 ст., «Пралог» 17 ст.), зрэдку выкарыстоўвалі ў дзелавой і свецкай пісьменасці (Статут ВКЛ 1566). Друкаваная вязь вядома ў выданнях [[Ф. Скарына|Ф. Скарыны]], [[С. Будны|С. Буднага]], у старадруках 16—17 ст. (Статут ВКЛ 1588, «Дзідаскалія» 1653). У беларускай вязі пераважалі элементы расліннага і жывёльнага арнаменту, у рускай геаметрычнага.
-{{літ|1={{крыніцы/ЭГБ|2}}}}
+== Літаратура ==
+* {{крыніцы/ЭГБ|2}}
 [[Катэгорыя:Старабеларуская мова]]