Лідыя: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 3: Радок 3:


== Лакалізацыя ==
== Лакалізацыя ==
[[Антычнасць|Антычныя]] [[геаграфія|географы]] называлі Лідыяй цэнтральныя раёны захаду [[Малая Азія|Малой Азіі]]. Яна межавала з [[Троя|Траадай]], [[Фрыгія|Фрыгіяй]], [[Іонія]]й, [[Эолія]]й, [[Карыя]]й, [[Мізія]]й. У [[7 стагоддзе да н.э.|VII]] - [[6 стагоддзе да н.э.|VI]] стст. да н. э. лідыйскія ўладары здолелі падпарадкаваць увесь захад Малой Азіі да ракі Галіс. Палітычным і эканамічным цэнтрам Лідыі з'яўляўся [[горад]] [[Сарды]]. Жыхары Лідыі размаўлялі на [[лідыйская мова|лідыйскай мове]], якая ўваходзіла ў [[Анаталійскія мовы|анаталійскую группу]] [[Індаеўрапейскія мовы|індаеўрапейскай сям'і моў]]. Паводле [[Старажытная Грэцыя|старажытнагрэчаскіх]] аўтараў, самі лідыйцы называлі сваю краіну '''Меоніяй'''.
[[Антычнасць|Антычныя]] [[геаграфія|географы]] называлі Лідыяй цэнтральныя раёны захаду [[Малая Азія|Малой Азіі]]. Яна межавала з [[Троя|Траадай]], [[Фрыгія|Фрыгіяй]], [[Лікія]]й, [[Іонія]]й, [[Эолія]]й, [[Карыя]]й, [[Мізія]]й. У [[7 стагоддзе да н.э.|VII]] - [[6 стагоддзе да н.э.|VI]] стст. да н. э. лідыйскія ўладары здолелі падпарадкаваць увесь захад Малой Азіі да ракі Галіс. Палітычным і эканамічным цэнтрам Лідыі з'яўляўся [[горад]] [[Сарды]]. Жыхары Лідыі размаўлялі на [[лідыйская мова|лідыйскай мове]], якая ўваходзіла ў [[Анаталійскія мовы|анаталійскую группу]] [[Індаеўрапейскія мовы|індаеўрапейскай сям'і моў]]. Паводле [[Старажытная Грэцыя|старажытнагрэчаскіх]] аўтараў, самі лідыйцы называлі сваю краіну '''Меоніяй'''.


== Гісторыя ==
== Гісторыя ==

Версія ад 15:42, 4 мая 2013

Лідыйская дзяржава ў VII (мяжа чырвоным колерам) - VI (карычневы колер) стст. да н. э.

Лідыя (стар.-грэч.: Λυδία) — старажытная гістарычная вобласць і дзяржава на захадзе Малой Азіі.

Лакалізацыя

Антычныя географы называлі Лідыяй цэнтральныя раёны захаду Малой Азіі. Яна межавала з Траадай, Фрыгіяй, Лікіяй, Іоніяй, Эоліяй, Карыяй, Мізіяй. У VII - VI стст. да н. э. лідыйскія ўладары здолелі падпарадкаваць увесь захад Малой Азіі да ракі Галіс. Палітычным і эканамічным цэнтрам Лідыі з'яўляўся горад Сарды. Жыхары Лідыі размаўлялі на лідыйскай мове, якая ўваходзіла ў анаталійскую группу індаеўрапейскай сям'і моў. Паводле старажытнагрэчаскіх аўтараў, самі лідыйцы называлі сваю краіну Меоніяй.

Гісторыя

У другой палове 2 тысячагоддзя да н. э. на захадзе Малой Азіі сфарміравалася старажытная дзяржава Міра з цэнтрам на месцы Эфеса. У пачатку XII ст. да н. э. яна была заваявана хетамі. Пасля заняпаду хецкай дзяржавы цэнтральныя раёны захаду Малой Азіі відавочна кантраляваліся Фрыгіяй.

Непасрэдна лідыйская дзяржава паўстала толькі ў VII ст. да н. э., што было звязана з дзейнасцю валадара Гігеса. Дзякуючы саюзу з Асірыяй лідыйскія манархі здолелі адбіць напады кімерыйцаў, паступова падначаліць малаазіяцкія грэчаскія гарады і землі на ўсход ад Лідыі. У 585 г. да н. э. лідыйцы спынілі наступ мідыйцаў на захад. Лідыйскія валадары даволі прыхільна ўспрымалі культуру Старажытнай Грэцыі і ў некаторых выпадках шанавалі грэчаскіх багоў. Грэкі запазычылі ў лідыйцаў звычай ужываць манеты, а таксама навучыліся атрымоўваць чыстае золата.

Апошнім вядомым валадаром Старажытнай Лідыі быў Кроз. Ён славіўся сваімі багаццямі, якія нават увайшлі ў прымаўку. У 546 г. да н. э. Кроз быў пераможаны Кірам Вялікім, а яго дзяржава ўвайшла ў склад імперыі Ахеменідаў у якасці сатрапіі. Частка лідыйцаў была пераселена ў Месапатамію. У 334 г. да н. э. Лідыя ўвайшла ў склад Македоніі. У 133 г. да н. э. — у склад старажытнарымскай дзяржавы, дзе была створана асобная правінцыя Лідыя.

Спасылкі