Мухамор чырвоны: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 54 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q131227 (translate me)
→‎Спасылкі: катэгорыя
Радок 70: Радок 70:
* [http://www.mycobank.org/MycoTaxo.aspx?Link=T&Rec=161267 Таксанамія і ілюстрацыі на сайце www.mycobank.org]
* [http://www.mycobank.org/MycoTaxo.aspx?Link=T&Rec=161267 Таксанамія і ілюстрацыі на сайце www.mycobank.org]


[[Катэгорыя:Ядавітыя грыбы]]

[[Катэгорыя:Базідыяльныя грыбы]]
[[Катэгорыя:Базідыяльныя грыбы]]



Версія ад 05:08, 5 мая 2013

Мухамор чырвоны
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Amanita muscaria (L.) Hook. 1797


Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
NCBI  41956
EOL  2866150
MB  161267

Мухамор чырвоны (Amanita muscaria) — атрутны псіхаактыўны грыб рода Мухамор (Amanita) парадка Agaricales (Agaricales), адносіцца да базідыяміцэтаў.

У наш час мухамор чырвоны вядомы ў асноўным сваімі галюцынагеннымі ўласцівасцямі, дзякуючы яго галоўнаму псіхаактыўнаму кампаненту — мусцымолу. Мухамор чырвоны выкарыстоўваўся як ап'яняльнае рэчыва і лекавая расліна у Сібіры і меў рэлігійнае значэнне ў мясцовай культуры.

Назвы

Навуковыя сінонімы:

  • Agaricus muscarius L. 1753
  • Amanitaria muscaria (L.) E.-J. Gilbert 1941
  • Venenarius muscarius (L.) Earle 1909

У шматлікіх еўрапейскіх мовах назва гэтага грыба адбываецца ад старадаўняга яго спосабу прымянення — у якасці сродку супраць мух (англ.: fly agaric, ням.: Fliegenpilz, фр.: amanite tue-mouches), лацінскі відавы эпитет тоже происходит от слова «муха» (лац.: musca). У славянскіх мовах слова «мухамор» (польск.: muchomor, балг.: мухоморка, чэшск.: muchomůrka и др.) стала назвай рода Amanita.

Варыяцыі

Апісанне

Мухамор

Капялюшык памерам ад 5 да 20 см[1]. Форма яго ў пачатку паўшарападобная, затым раскрываецца да плоскай. Скурка ярка-чырвоная, рознай гушчыні колеру, бліскучая, усеяная белымі барадаўчатая шматкамі, па краях расчыненых капялюшыкаў бывае прыкметная штрыхаватасць.

Мякаць белая, пад скуркай светла-аранжавая або светла-жоўтая, без паху, з саладкаватым густам[1].

Пласцінкі шырынёй 0,8-1,2 см, белыя або крэмавыя, частыя, свабодныя, маюцца шматлікія прамежкавыя пласцінкі.

Ножка цыліндрычная, вышынёй 8-20 і дыяметрам 1-2,5 см, белая або жаўтлявая, з клубнепадобна-патоўшчаным аснаваннем, у спелых грыбоў полая.

Рэшткі пакрываў. Шматкі на скурцы капялюшыка ватовыя, белыя, могуць адпадаць. Плёнчатыя колцы ў верхняй частцы ножкі, якія звісаюць, устойлівыя, бакі часта няроўныя, верхняя паверхня часам злёгку рубчатая. Вольва прырослая, шматслаёвая, вельмі далікатная, мае выгляд некалькіх колцаў з бялёсых бародавак каля аснавання ножкі.

Споравы парашок бялёсы, споры 9 × 6,5 мкм, эліпсаідальныя, гладкія[1].

Зменлівасць

Колер скуркі можа быць розных адценняў ад памяранцава-чырвонага да ярка-чырвонага, з узростам святлее. У маладых грыбоў шматкі на плешцы адсутнічаюць рэдка, у старых могуць змыцца дажджом. Пласцінкі часам набываюць светла-жоўты адценне.

На паўночным усходзе Паўночнай Амерыкі распаўсюджаная форма Amanita muscaria var. formosa з больш светлым жоўтым або жоўта-аранжавым капялюшыкам.

Экалогія і распаўсюджванне

Расце на кіслых глебах, звычайны грыб у лясах умеранага клімату Паўночнага паўшар'я, у горах сустракаецца да верхняй мяжы лесу. У Расіі і Беларусі распаўсюджаны паўсюдна ў у розных лясных насаджэннях[1].

Хімічны склад

У пладовых целах мухамора змяшчаецца якое фарбуе антыбіятычныя рэчыва мускаруфин — вытворнае полипоровой кіслаты, якая адрозніваецца проціпухлінным ўласцівасцямі[2].

Сезон лета — восень.

Зноскі

  1. а б в г Лекарственные растения и и их применение. Изд. 5-5, перераб. и доп. «Наука и техника». Мн., 1974. 592 с. с ил. (АН БССР. Ин-т эксперим. ботаники им. В. Ф. Купревича)
  2. Шиврина А. Н. Биологически активные вещества высших грибов. М., 1965

Спасылкі

Шаблон:Link FA