Ятра: Розніца паміж версіямі

Ятра
Краіна	Беларусь
Вобласць	Гродзенская
Раён	Навагрудскі
Сельсавет	Валеўскі
Каардынаты	53°25′20″ пн. ш. 25°47′45″ у. д.HGЯO
Насельніцтва	289 чалавек (2002)
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 1597
Паштовы індэкс	231402
Аўтамабільны код	4
СААТА	4243804073

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 17:16, 26 мая 2013

Я́тра — вёска Валеўскага сельсавета Навагрудскага раёна, на р. Ятранка (прыток Моўчадзі). За 28 км на паўднёвы захад ад Навагрудка, за 15 км ад чыгуначнай станцыі Наваельня, каля аўтадарогі Карэлічы-Наваельня. Насельніцтва — 289 чалавек, 133 двары (2002). Цэнтр сельскагаспадарчага прадпрыемства ТАА «Ятра».

Гісторыя

Упершыню згадваецца ў 1554, як двор Ю. В. Цішковіча. У 2-й пал. 16 ст. уласнасць некалькіх шляхцічаў, пераважна татар. У 1562 г. атрыманы дазвол вял. кн. Жыгімонта Аўгуста на заснаванне мястэчка, права на корчмы, торгі ў нядзелю і кірмашы «на Пятра». У сяр. 17 ст. належала некалькім шляхцічам, у т.л. (Ятра Обрынская) К. А. Абрынскаму. З 1670 — маёнтак С. Незабытоўскага, 14 дымоў. У 1672 фундушавы маёнтак Навагрудскага езуіцкага калегіума. У 1717 — маёнтак С. Незабытоўскага, 46 дымоў; Ятра Обрынская — маёнтак інфлянцкага стольніка Цудкалера, атрыманы ад рэктара Навагрудскага езуіцкага калегіума. У 1761 заснавана ўніяцкая царква Багародзіцы. З 1777 маёнтак памешчыка Кашыца. У маёнтку 1 дым, 2 фальваркі (2 дымы), 13 вёсак (170 дымоў). З 1795 у Расійскай імперыі, уласнасць Я. Кашыца, палкоўніка колішніх войск Рэчы Паспалітай.

Падчас паўстання 1830—1831 гадоў, уладальнік Ятры, колішні напалеонаўскі афіцэр Юзаф Кашыц, сфарміраваў першы на Навагрудчыне паўстанцкі атрад. Ю. Кашыц быў прызнаны расійскім урадам дзяржаўным злачынцам 1-й катэгорыі, эмігрыраваў у Францыю, яго маёнтак, у т.л. мястэчка Ятра было канфіскавана і перададзена да скарбу.

У 1851 у Ятры адкрыта першае ў Навагрудскім павеце прыходскае вучылішча, дзе ў 1867−1868^{[удакладніць]} вучыўся Яўхім Карскі. У 2-й пал. 19 ст. — пач. 20 ст. — вёска, цэнтр сельскай грамады Пачапаўскай воласці Навагрудскага павета, Ятранскага праваслаўнага прыходу. У 1870—105 рэвізскіх душ колішніх дзяржаўных сялян. У 1876 — маёнтак калежскага саветніка М. В. Селіверстава паводле купчай 1869 г. Яго Імператарскай Вялікасці, як узнагарода за службу; вадзяны млын, карчма; гаспадаркай займаўся арандатар. У 1897 — сяло, 328 жыхароў, 49 двароў, царква, народнае вучылішча, 2 крамы, збожжазапасны магазін, піцейны дом, вадзяны млын. У 1909—398 жыхароў, 55 двароў.

З 1921 у складзе Польшчы, вёска Пачапаўскай гміны Навагрудскага павета Навагрудскага ваяводства 384 жыхароў, 67 жылых дамоў, фальварк. З 1939 у БССР, цэнтр сельсавета, з 15.1.1940 у Валеўскім раёне, з 12.10.1940 у Карэліцкім раёне Баранавіцкай вобл., з 8.1.1954 Гродзенскай вобл., з 25.12.1962 у Навагрудскім раёне Гродзенскай вобл. З 25.6.2008 Ятранскі сельсавет ліквідаваны, Ятра перададзена Валеўскі сельсавет Навагрудскага р-на.

Цяпер у Ятры Заполле-Ятраўская агульнаадукацыйная школа, дзіцячы сад, бібліятэка, аддзяленне сувязі, магазін, комплексны прыёмны пункт, помнік воінам-землякам, якія загінулі ў гады Вялікай Айчыннай вайны, мемарыяльны помнік камандзіру партызанскага атрада С. К. Камышову, 4 брацкія магілы, у якіх пахаваны 8 партызан, праваслаўная царква Багародзіцы (1946).

Літаратура

Гайба М. Ятра // Энцыклапедыі гісторыі Беларусі. Т. 6. Кн. 2. — Мінск, 2004.
Ятра // Города, местечки и замки Великого княжества Литовского: энциклопедия / ред. сов.: Т. В. Белова и др.. — Минск, 2009. — С. 304.

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
-{{НП
+{{НП-Беларусь
 |статус = Вёска
 |беларуская назва = Ятра
@@ Радок 23: / Радок 23: @@
 |lon_min =47
 |lon_sec =45
-|CoordAddon=
-|CoordScale=
 |карта =
 |памер карты краіны =
 |памер карты рэгіёна =
 |памер карты раёна =
-|рэгіён = Гродзенская вобласць
+|вобласць = Гродзенская
+|раён = Навагрудскі
-|рэгіён у табліцы =Гродзенская вобласць{{!}}Гродзенская
+|сельсавет=Валеўскі
-|від рэгіёна = вобласць
-|раён = Навагрудскі раён
-|раён у табліцы =Навагрудскі раён{{!}}Навагрудскі
-|від раёна = Раён
-|абшчына=Валеўскі сельсавет{{!}}Валеўскі
 |від абшчыны=сельсавет
 |карта краіны =
@@ Радок 88: / Радок 82: @@
 Упершыню згадваецца ў 1554, як двор Ю. В. Цішковіча. У 2-й пал. 16 ст. уласнасць некалькіх шляхцічаў, пераважна [[беларуска-літоўскія татары|татар]]. У 1562 г. атрыманы дазвол вял. кн. [[Жыгімонт Аўгуст|Жыгімонта Аўгуста]] на заснаванне [[мястэчка]], права на [[карчма|корчмы]], [[торгі]] ў нядзелю і [[кірмаш]]ы «на Пятра». У сяр. 17 ст. належала некалькім шляхцічам, у т.л. (Ятра Обрынская) [[Крыштоф Антоній Абрынскі|К. А. Абрынскаму]]. З 1670 — маёнтак [[С. Незабытоўскі|С. Незабытоўскага]], 14 дымоў. У 1672 фундушавы маёнтак [[Навагрудскі езуіцкі калегіум|Навагрудскага езуіцкага калегіума]]. У 1717 — маёнтак С. Незабытоўскага, 46 дымоў; Ятра Обрынская — маёнтак інфлянцкага стольніка Цудкалера, атрыманы ад рэктара Навагрудскага езуіцкага калегіума. У 1761 заснавана ўніяцкая царква Багародзіцы. З 1777 маёнтак памешчыка Кашыца. У маёнтку 1 дым, 2 фальваркі (2 дымы), 13 вёсак (170 дымоў). З 1795 у Расійскай імперыі, уласнасць Я. Кашыца, палкоўніка колішніх войск Рэчы Паспалітай.
-У час [[паўстанне 1830-1831|паўстання 1830—1831 гадоў]], уладальнік Ятры, колішні напалеонаўскі афіцэр [[Юзаф Кашыц]], сфарміраваў першы на Навагрудчыне паўстанцкі атрад. Ю. Кашыц быў прызнаны расійскім урадам дзяржаўным злачынцам 1-й катэгорыі, эмігрыраваў у Францыю, яго маёнтак, у т.л. мястэчка Ятра было канфіскавана і перададзена да скарбу.
+Падчас [[паўстанне 1830-1831|паўстання 1830—1831 гадоў]], уладальнік Ятры, колішні напалеонаўскі афіцэр [[Юзаф Кашыц]], сфарміраваў першы на Навагрудчыне паўстанцкі атрад. Ю. Кашыц быў прызнаны расійскім урадам дзяржаўным злачынцам 1-й катэгорыі, эмігрыраваў у Францыю, яго маёнтак, у т.л. мястэчка Ятра было канфіскавана і перададзена да скарбу.
 У 1851 у Ятры адкрыта першае ў Навагрудскім павеце прыходскае вучылішча, дзе ў 1867−1868{{дата?}} вучыўся [[Яўхім Карскі]].
-У 2-й пал. 19 ст. — пач. 20 ст. — вёска, цэнтр сельскай грамады Пачапаўскай воласці Навагрудскага павета, Ятранскага праваслаўнага прыходу. У 1870—105 рэвізскіх душ колішніх дзяржаўных сялян. У 1876 — маёнтак калежскага саветніка М. В. Селіверстава паводле купчай 1869 г. Яго Імператарскай Вялікасці, як ўзнагарода за службу; вадзяны млын, карчма; гаспадаркай займаўся арандатар. У 1897 — сяло, 328 жыхароў, 49 двароў, царква, народнае вучылішча, 2 крамы, збожжазапасны магазін, піцейны дом, вадзяны млын. У 1909—398 жыхароў, 55 двароў.
+У 2-й пал. 19 ст. — пач. 20 ст. — вёска, цэнтр сельскай грамады Пачапаўскай воласці Навагрудскага павета, Ятранскага праваслаўнага прыходу. У 1870—105 рэвізскіх душ колішніх дзяржаўных сялян. У 1876 — маёнтак калежскага саветніка М. В. Селіверстава паводле купчай 1869 г. Яго Імператарскай Вялікасці, як узнагарода за службу; вадзяны млын, карчма; гаспадаркай займаўся арандатар. У 1897 — сяло, 328 жыхароў, 49 двароў, царква, народнае вучылішча, 2 крамы, збожжазапасны магазін, піцейны дом, вадзяны млын. У 1909—398 жыхароў, 55 двароў.
 З 1921 у складзе Польшчы, вёска Пачапаўскай гміны Навагрудскага павета Навагрудскага ваяводства 384 жыхароў, 67 жылых дамоў, фальварк. З 1939 у БССР, цэнтр сельсавета, з 15.1.1940 у Валеўскім раёне, з 12.10.1940 у Карэліцкім раёне Баранавіцкай вобл., з 8.1.1954 Гродзенскай вобл., з 25.12.1962 у Навагрудскім раёне Гродзенскай вобл. З 25.6.2008 Ятранскі сельсавет ліквідаваны, Ятра перададзена Валеўскі сельсавет Навагрудскага р-на.