Хімічная рэакцыя: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія]

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Версія ад 18:45, 2 жніўня 2013

Хімі́чная рэа́кцыя — пераўтварэнне адных рэчываў (рэагентаў) у іншыя (прадукты), адрозныя складам ці будовай. Агульная колькасць атамаў кожнага з элементаў, з якіх складаюцца рэчывы, застаецца ў хімічнай рэакцыі нязменнай (у адрозненне ад ядзернах рэакцый). Паслядоўнасць элементарных актаў хімічнага пераўтварэння называецца механізмам хімічнай рэакцыі. Хімічную рэакцыю апісвае хімічнае ўраўненне.

Працяканне хімічнай рэакцыі залежыць ад прыроды рэагуючых рэчываў і знешніх умоў. Хімічныя рэакцыі адбываюцца пры кантакце рэчываў, часта пад уплывам знешніх уздзеянняў (награванне, ціск, выпраменьванне і да т.п.). Хімічныя рэакцыі падпарадкоўваюцца пэўным заканамернасцям, якія вывучаюць фізічная хімія, тэрмадынаміка і хімічная кінетыка. (Гл. таксама закон захавання масы, закон Геса, правіла Вант-Гофа)

Класіфікацыя хімічных рэакцый

Тэрмадынамічная класіфікацыя ўлічвае энергетыку хімічнай рэакцыі (экзатэрмічныя і эндатэрмічныя хімічнай рэакцыі), колькасць фазаў у сістэме. Адрозніваюць таксама хімічныя рэакцыі, якія працякаюць у аб'ёме і на паверхні падзела фазаў.

Кінетычная класіфікацыя адрознівае хімічныя рэакцыі па суадносінах хуткасці прамога і адваротнага пераўтварэння (зваротныя і незваротныя хімічныя рэакцыі), па колькасці стадый (простая і складаная хімічная рэакцыя, якую можна падзяліць на некалькі простых); малекулярнасць хімічнай рэакцыі; парадак хімічнай рэакцыі па кожным рэагенце і ў цэлым. Асобнай групай з'яўляюцца каталітычныя хімічныя рэакцыі.

У залежнасці ад таго, якія часціцы бяруць удзел у элементарным акце хімічнай рэакцыі, іх падзяляюць на малекулярныя, іонныя, фатахімічныя, радыкальныя, ланцуговыя.

У неарганічнай хіміі шырока ўжываецца класіфікацыя хімічных рэакцый па тыпах злучэнняў і характары ўзаемадзеяння: хімічныя рэакцыі ўтварэння і раскладу, гідролізу, піролізу, нейтралізацыі, камплексаўтварэння, акісляльна-аднаўленчыя рэакцыі.

Арганічная хімія мае сваю класіфікацыю хімічных рэакцый. Хімічныя рэакцыі з удзелам арганічных злучэнняў падзяляюць на дзве вялікія групы па характары разрыву хімічнай сувязі. У гетэралітычных (ад ад грэч. héteros — іншы) рэакцыях пара валентных электронаў застаецца пры адным з атамаў, паміж якімі існавала разарваная сувязь. У гамалітычных рэакцыях хімічная сувязь разрываецца сіметрычна і ўтвараюцца радыкалы.

Іншы спосаб класіфікацыі падзяляе рэакцыі з удзелам арганічных злучэнняў на тры класы: замяшчэння (пазначаюцца сімвалам S з індэксамі N або Е), далучэння (сімвал А) і адшчаплення або элімінацыі (сімвал Е). Асобную групу складаюць працэсы, якія адбываюцца без змены складу, але са зменай будовы: рэакцыі ізамерызацыі, перагрупоўкі.

Межы паняцця хімічная рэакцыя да пэўнай ступені ўмоўныя. Звычайна не лічыцца хімічнай рэакцыяй утварэнне асацыятаў у растворах, электронна-ўзбуджаныя станы малекул, нават пры істотных зменах геаметрычнай канфігурацыі, таўтамерныя пераўтварэнні і г.д.

Гл. таксама

Шаблон:Link FA Шаблон:Link FA

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
-'''Хімі́чная рэа́кцыя''' — пераўтварэнне адных [[рэчыва]]ў (рэагентаў) у іншыя (прадукты), адрозныя [[Хімічны склад|складам]] ці [[Хімічная будова|будовай]]. Агульная колькасць [[атам]]аў кожнага з [[Хімічны элемент|элементаў]], з якіх складаюцца [[Рэчыва|рэчывы]], застаецца ў хімічнай рэакцыі нязменнай (у адрозненне ад [[ядзерная рэакцыя|ядзернах рэакцый]]). Паслядоўнасць элементарных актаў хімічнага пераўтварэння называецца механізмам хімічнай рэакцыі. Хімічную рэакцыю апісвае [[хімічнае раўнанне]].
+'''Хімі́чная рэа́кцыя''' — пераўтварэнне адных [[рэчыва]]ў (рэагентаў) у іншыя (прадукты), адрозныя [[Хімічны склад|складам]] ці [[Хімічная будова|будовай]]. Агульная колькасць [[атам]]аў кожнага з [[Хімічны элемент|элементаў]], з якіх складаюцца [[Рэчыва|рэчывы]], застаецца ў хімічнай рэакцыі нязменнай (у адрозненне ад [[ядзерная рэакцыя|ядзернах рэакцый]]). Паслядоўнасць элементарных актаў хімічнага пераўтварэння называецца механізмам хімічнай рэакцыі. Хімічную рэакцыю апісвае [[хімічнае ўраўненне]].
-Працяканне хімічнай рэакцыі залежыць ад прыроды рэагуючых [[рэчыва]]ў і знешніх умоваў. Хімічныя рэакцыі адбываюцца пры кантакце [[рэчыва]]ў, часта пад уплывам знешніх уздзеянняў (награванне, [[ціск]], [[выпраменьванне]] і да т.п.). Хімічныя рэакцыі падпарадкоўваюцца пэўным заканамернасцям, якія вывучаюць [[фізічная хімія]], [[тэрмадынаміка]] і [[хімічная кінетыка]]. ({{таксама}} [[закон захавання масы]], [[закон Геса]], [[правіла Вант-Гофа]])
+Працяканне хімічнай рэакцыі залежыць ад прыроды рэагуючых [[рэчыва]]ў і знешніх умоў. Хімічныя рэакцыі адбываюцца пры кантакце [[рэчыва]]ў, часта пад уплывам знешніх уздзеянняў (награванне, [[ціск]], [[выпраменьванне]] і да т.п.). Хімічныя рэакцыі падпарадкоўваюцца пэўным заканамернасцям, якія вывучаюць [[фізічная хімія]], [[тэрмадынаміка]] і [[хімічная кінетыка]]. ({{таксама}} [[закон захавання масы]], [[закон Геса]], [[правіла Вант-Гофа]])
 == Класіфікацыя хімічных рэакцый ==
+[[Тэрмадынаміка|Тэрмадынамічная]] класіфікацыя ўлічвае энергетыку хімічнай рэакцыі ([[экзатэрмічны]]я і [[эндатэрмічны]]я хімічнай рэакцыі), колькасць [[фаза]]ў у сістэме. Адрозніваюць таксама хімічныя рэакцыі, якія працякаюць у аб'ёме і на паверхні падзела [[фаза]]ў.
-[[Тэрмадынаміка|Тэрмадынамічная]] класіфікацыя улічвае энергетыку хімічнай рэакцыі ([[Экзатэрмічны|экзатэрмічныя]] і [[Эндатэрмічны|эндатэрмічныя]] хімічнай рэакцыі), колькасць [[фаза]]ў у сістэме. Адрозніваюць таксама хімічныя рэакцыі, якія працякаюць у аб'ёме і на паверхні падзела [[фаза]]ў.
 [[Хімічная кінетыка|Кінетычная]] класіфікацыя адрознівае хімічныя рэакцыі па суадносінах [[Хуткасць хімічнай рэакцыі|хуткасці]] прамога і адваротнага пераўтварэння ([[Хімічная раўнавага|зваротныя]] і [[Хімічная раўнавага|незваротныя]] хімічныя рэакцыі), па колькасці стадый (простая і складаная хімічная рэакцыя, якую можна падзяліць на некалькі простых); малекулярнасць хімічнай рэакцыі; [[Парадак хімічнай рэакцыі|парадак]] хімічнай рэакцыі па кожным рэагенце і ў цэлым. Асобнай групай з'яўляюцца [[Каталіз|каталітычныя]] хімічныя рэакцыі.
-У залежнасці ад таго, якія часцінкі бяруць удзел у элементарным акце хімічнай рэакцыі, іх падзяляюць на малекулярныя, іённыя, [[Фатахімічныя рэакцыі|фатахімічныя]], радыкальныя, [[Ланцуговыя рэакцыі|ланцуговыя]].
+У залежнасці ад таго, якія часціцы бяруць удзел у элементарным акце хімічнай рэакцыі, іх падзяляюць на малекулярныя, іонныя, [[Фатахімічныя рэакцыі|фатахімічныя]], радыкальныя, [[Ланцуговыя рэакцыі|ланцуговыя]].
-У [[Неарганічная хімія|неарганічнай хіміі]] шырока ўжываецца клясыфікацыя хімічных рэакцый па тыпах [[Складаныя рэчывы|злучэнняў]] і характары ўзаемадзеяння: хімічныя рэакцыі ўтварэння і раскладу, [[гідроліз]]у, [[піроліз]]у, [[Рэакцыя нейтралізацыі|нейтралізацыі]], [[камплексныя злучэнні|камплексаўтварэння]], [[акісляльна-аднаўленчыя рэакцыі]].
+У [[Неарганічная хімія|неарганічнай хіміі]] шырока ўжываецца класіфікацыя хімічных рэакцый па тыпах [[Складаныя рэчывы|злучэнняў]] і характары ўзаемадзеяння: хімічныя рэакцыі ўтварэння і раскладу, [[гідроліз]]у, [[піроліз]]у, [[Рэакцыя нейтралізацыі|нейтралізацыі]], [[камплексныя злучэнні|камплексаўтварэння]], [[акісляльна-аднаўленчыя рэакцыі]].
 [[Арганічная хімія]] мае сваю класіфікацыю хімічных рэакцый. Хімічныя рэакцыі з удзелам [[Арганічныя злучэнні|арганічных злучэнняў]] падзяляюць на дзве вялікія групы па характары разрыву [[Хімічная сувязь|хімічнай сувязі]]. У гетэралітычных (ад ад {{lang-el|héteros}} — іншы) рэакцыях пара [[Валентныя электроны|валентных электронаў]] застаецца пры адным з [[атам]]аў, паміж якімі існавала разарваная [[Хімічная сувязь|сувязь]]. У гамалітычных рэакцыях [[хімічная сувязь]] разрываецца сіметрычна і ўтвараюцца [[радыкал]]ы.
-Іншы спосаб класіфікацыі падзяляе рэакцыі з удзелам [[Арганічныя злучэнні|арганічных злучэнняў]] на тры класы: замяшчэння (пазначаюцца сімвалам S з індэксамі N або Е), далучэння (сімвал А) і адшчаплення або элімінацыі (сімвал Е). Асобную групу складаюць працэсы, якія адбываюцца без змены складу, але са зменай будовы: рэакцыі [[Ізамер|ізамерызацыі]], перагрупоўкі.
+Іншы спосаб класіфікацыі падзяляе рэакцыі з удзелам [[Арганічныя злучэнні|арганічных злучэнняў]] на тры класы: замяшчэння (пазначаюцца сімвалам S з індэксамі N або Е), далучэння (сімвал А) і адшчаплення або элімінацыі (сімвал Е). Асобную групу складаюць працэсы, якія адбываюцца без змены складу, але са зменай будовы: рэакцыі [[ізамер]]ызацыі, перагрупоўкі.
-Межы [[Панятак|панятку]] ''хімічная рэакцыя'' да пэўнай ступені умоўныя. Звычайна не лічыцца хімічнай рэакцыяй ўтварэнне асацыятаў у [[раствор]]ах, электронна-ўзбуджаныя станы [[Малекула|малекул]], нават пры істотных зменах геаметрычнай канфігурацыі, [[Ізамерыя|таўтамерныя пераўтварэнні]] і г.д.
+Межы [[Паняцце|паняцця]] ''хімічная рэакцыя'' да пэўнай ступені ўмоўныя. Звычайна не лічыцца хімічнай рэакцыяй утварэнне асацыятаў у [[раствор]]ах, электронна-ўзбуджаныя станы [[Малекула|малекул]], нават пры істотных зменах геаметрычнай канфігурацыі, [[Ізамерыя|таўтамерныя пераўтварэнні]] і г.д.
 == Гл. таксама ==
 * [[Рэакцыя ацылавання]]
 * [[Тэрмахімія]]
 * [[Абарачальныя рэакцыі]]
-[[Катэгорыя:Хімічныя рэакцыі]]
-[[Катэгорыя:Асноўныя палажэнні і азначэнні ў хіміі]]
-{{Link FA|de}}
 {{Normdaten
@@ Радок 38: / Радок 32: @@
 |WP=
 }}
+[[Катэгорыя:Хімічныя рэакцыі]]
+[[Катэгорыя:Асноўныя палажэнні і азначэнні ў хіміі]]
+{{Link FA|de}}
 {{Link FA|mk}}