Салары: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Frantishak (размовы | уклад) |
Frantishak (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 3: | Радок 3: | ||
| image = [[Выява:ChinaSalarNovruz.JPG|300px]] |
| image = [[Выява:ChinaSalarNovruz.JPG|300px]] |
||
| caption = <div style="background-color:#fee8ab"><small> |
| caption = <div style="background-color:#fee8ab"><small> |
||
| poptime = |
| poptime = 142000 |
||
| popplace = [[Кітай]] |
| popplace = [[Кітай]] |
||
| langs = саларская |
| langs = саларская |
||
Радок 10: | Радок 10: | ||
}} |
}} |
||
'''Салары''' (саманазва ''Salar'er'') — [[Цюркскія народы|цюркскі]] народ, насельнікі памежжа правінцый [[Правінцыя Цынхай|Цынхай]] і [[Ганьсу]] [[Кітай|КНР]]. Значная частка пражывае ў Сюньхуа-Саларскім аўтаномным павеце правінцыі Цынхай. Агульная колькасць ( |
'''Салары''' (саманазва ''Salar'er'') — [[Цюркскія народы|цюркскі]] народ, насельнікі памежжа правінцый [[Правінцыя Цынхай|Цынхай]] і [[Ганьсу]] [[Кітай|КНР]]. Значная частка пражывае ў Сюньхуа-Саларскім аўтаномным павеце правінцыі Цынхай. Агульная колькасць (2013 г.) - 142 тыс. чал. |
||
==Гісторыя== |
==Гісторыя== |
Версія ад 16:32, 29 верасня 2013
Салары (Salar'er) | |
Агульная колькасць | 142000 |
---|---|
Рэгіёны пражывання | Кітай |
Мова | саларская |
Рэлігія | іслам |
Блізкія этнічныя групы | узбекі, уйгуры |
Салары (саманазва Salar'er) — цюркскі народ, насельнікі памежжа правінцый Цынхай і Ганьсу КНР. Значная частка пражывае ў Сюньхуа-Саларскім аўтаномным павеце правінцыі Цынхай. Агульная колькасць (2013 г.) - 142 тыс. чал.
Гісторыя
Салары паходзяць ад групы цюркаў-мусульман, якія пакінулі ў XIII ст. Самарканд і пасяліліся не далёка ад паўночнай мяжы Тыбета. У 1370 г. яны трапілі ў залежнасць ад Кітая. Сярод вярхушкі салараў распаўсюдзіліся кітайскія тытулы і прозвішчы.
У XVIII ст. сярод мясцовых вернікаў распаўсюдзіліся суфійскія вучэнні. Пад іх уплывам у 1781 г. успыхнула саларскае паўстанне, задушанае кітайскім войскам. У 1895 г. паўстанне паўтарылася, прычым суправаджалася крывавымі сутычкамі з мусульманамі-хуэй.
У 1930-ых гг. салары падтрымалі кітайцаў у барацьбе з Японіяй, служылі ў кітайскай арміі генерала Ма Буфанга, паказалі сябе як адважныя і даволі жорсткія салдаты, што асабліва выявілася ў баях у верасні 1940 г. Пасля вайны частка салараў перайшла на бок кітайскіх камуністаў, але былі і тыя, хто вёў барацьбу да канца 1950-ых гг.
У нашы дні салары прызнаюцца як афіцыйная нацыянальная меншасць, маюць адпаведныя правы і прывілегіі.
Асаблівасці культуры
Галоўным заняткам здаўна з'яўляецца ірыгацыйнае земляробства. Вырошчваюць проса, жыта, кукурузу, грэчку, садавіну, гародніну і г. д. Развядзенне жывёлы мае дапаможны характар. Распаўсюджаны цяслярнае, кавальскае, шавецкае рамёствы.
Звычайная ежа складаецца з густога супу куджа, лапшы з кавалкамі мяса (бараніны і кураціны), рысу, саланаватага чая з малаком, які ўжываюць разам з хлебам. На святы робяць салодкія піражкі баацзы, аладкі куймак, паравыя пампушкі мома. Ядуць палачкамі.
Салары селяцца буйнымі родамі ў невялікіх вёсках. Хаціны будуюць з гліны і сырой цэглы. Замест фундаменту выкарыстоўваюць камяні. Бліз жытлаў узводзяцца гаспадарчыя пабудовы.
Ад суседзяў салары адрозніваюцца толькі некаторымі элементамі вопраткі. Мужчыны апранаюць невялікі капялюш з тканіны. Жанчыны раней насілі кейту, галаўны ўбор, які прыкрываў валасы, вушы, шыю і частку спіны.
У мінулым хлопцы ўступалі ў шлюб ва ўзросце 16 - 17 гадоў, дзяўчыны яшчэ раней. Сем'і патрылакальныя малыя нуклеарныя і пашыраныя. Пашыраныя сустракаліся радзей. Звычайна гэта былі братэрскія сем'і агней. Была распаўсюджана палігінія.
Ужо ў кан. XVII ст. кітайскія ўлады перадалі зямлю ў карыстанне сем'ям, што садзейнічала знікненню традыцыйных абшчын. Аднак да нашых дзён захоўваюцца сваяцкія саюзы камсен.
-
Салар. Фота 1933 г.
-
Саларская жанчына. Фота 1933 г.
-
Саларскае вяселле. Фота 1932 г.
-
Саларская мячэць. Фота 1933 г.
Мова
Мова салараў належыць да цюркскай моўнай сям'і, вельмі блізкая да уйгурскай і ўзбекскай моў. Адзінай пісьмовасці не мае.
Рэлігія
Асноўная рэлігія — іслам.
Спасылкі
Салары на Вікісховішчы |