Яраслаў Дамброўскі: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др removed Category:Постаці Францыі using HotCat |
- 5 categories using HotCat |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
[[Image:Dombrowsky.jpg|thumb|220px]] |
[[Image:Dombrowsky.jpg|thumb|220px]] |
||
'''Яраслаў Дамброўскі''' ({{lang-pl|Jarosław Dąbrowski}}, {{ДН|13|11|1836}}, {{МН|Жытомір||}} |
'''Яраслаў Дамброўскі''' ({{lang-pl|Jarosław Dąbrowski}}, {{ДН|13|11|1836}}, {{МН|Жытомір||}} — {{ДС|23|5|1871}}, {{МС|Парыж||}}) — польскі і французскі рэвалюцыянер і ваенны дзеяч. |
||
Я. Дамброўскі нарадзіўся ў сям'і збяднелых дваран. З 1845 па 1853 праходзіў навучанне ў Брэсцкім кадэцкім корпусе, затым быў адпраўлены ў Санкт-Пецярбургскі Дваранскі полк (затым — Канстанцінаўскі кадэцкі корпус). У 1855 Дамброўскі атрымаў чын прапаршчыка і быў прызначаны ў 19-ю палявую артылерыйскую брыгаду, якая ўдзельнічала ў Каўказскай вайне. У 1859 паступае ў Мікалаеўскую акадэмію Генеральнага штаба. У Пецярбургу Дамброўскі ўступае ў гурток апазіцыйна настроеных афіцэраў, затым становіцца адным з яго кіраўнікоў. З снежня 1860 пачынае наладжваць сувязі з польскімі канспіратарамі. 6 лютага 1862 прыязджае ў Варшаву і пачынае падпольную працу ў якасці канспіратыўнага начальніка горада і члена Цэнтральнага Нацыянальнага Камітэта. У чэрвені прымаецца распрацаваны Дамброўскім план паўстання. 14 жніўня Дамброўскі быў арыштаваны і зняволены ў Варшаўскую цытадэль. Знаходзячыся ў зняволенні, кіруе паўстаннем. Пасля правалу паўстання быў прысуджаны да 15 гадоў катаржных работ, але ў снежні 1864 здолеў уцячы з маскоўскай перасыльнай турмы. У чэрвені эмігруе ў Еўропу. У Швецыі, Германіі, Бельгіі, Швейцарыі Дамброўскі наладжвае кантакты з рэвалюцыйнай эміграцыяй і шукае працу. Увосень 1865 прыязджае ў Парыж, дзе ўладкоўваецца на працу чарцёжнікам. У 1866 ўзнікае Аб'яднанне польскай эміграцыі (пазней — Аб'яднанне польскай дэмакратыі). |
Я. Дамброўскі нарадзіўся ў сям'і збяднелых дваран. З 1845 па 1853 праходзіў навучанне ў Брэсцкім кадэцкім корпусе, затым быў адпраўлены ў Санкт-Пецярбургскі Дваранскі полк (затым — Канстанцінаўскі кадэцкі корпус). У 1855 Дамброўскі атрымаў чын прапаршчыка і быў прызначаны ў 19-ю палявую артылерыйскую брыгаду, якая ўдзельнічала ў Каўказскай вайне. У 1859 паступае ў Мікалаеўскую акадэмію Генеральнага штаба. У Пецярбургу Дамброўскі ўступае ў гурток апазіцыйна настроеных афіцэраў, затым становіцца адным з яго кіраўнікоў. З снежня 1860 пачынае наладжваць сувязі з польскімі канспіратарамі. 6 лютага 1862 прыязджае ў Варшаву і пачынае падпольную працу ў якасці канспіратыўнага начальніка горада і члена Цэнтральнага Нацыянальнага Камітэта. У чэрвені прымаецца распрацаваны Дамброўскім план паўстання. 14 жніўня Дамброўскі быў арыштаваны і зняволены ў Варшаўскую цытадэль. Знаходзячыся ў зняволенні, кіруе паўстаннем. Пасля правалу паўстання быў прысуджаны да 15 гадоў катаржных работ, але ў снежні 1864 здолеў уцячы з маскоўскай перасыльнай турмы. У чэрвені эмігруе ў Еўропу. У Швецыі, Германіі, Бельгіі, Швейцарыі Дамброўскі наладжвае кантакты з рэвалюцыйнай эміграцыяй і шукае працу. Увосень 1865 прыязджае ў Парыж, дзе ўладкоўваецца на працу чарцёжнікам. У 1866 ўзнікае Аб'яднанне польскай эміграцыі (пазней — Аб'яднанне польскай дэмакратыі). |
||
Радок 13: | Радок 13: | ||
{{DEFAULTSORT:Дамброўскі Яраслаў}} |
{{DEFAULTSORT:Дамброўскі Яраслаў}} |
||
[[Катэгорыя:Асобы]] |
|||
[[Катэгорыя:Удзельнікі паўстання 1863—1864 гадоў]] |
[[Катэгорыя:Удзельнікі паўстання 1863—1864 гадоў]] |
||
[[Катэгорыя:Рэвалюцыянеры Польшчы]] |
[[Катэгорыя:Рэвалюцыянеры Польшчы]] |
||
Радок 21: | Радок 20: | ||
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Жытоміры]] |
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Жытоміры]] |
||
[[Катэгорыя:Вязні Варшаўскай Аляксандраўскай цытадэлі]] |
[[Катэгорыя:Вязні Варшаўскай Аляксандраўскай цытадэлі]] |
||
[[Катэгорыя:нарадзіліся 13 лістапада]] |
|||
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1836 годзе]] |
|||
[[Катэгорыя:Памерлі 23 мая]] |
|||
[[Катэгорыя:Памерлі ў 1871 годзе]] |
|||
[[Катэгорыя:Асобы]] |
|||
[[Катэгорыя:Парыжская камуна]] |
[[Катэгорыя:Парыжская камуна]] |
||
[[Катэгорыя:Удзельнікі Каўказскіх войнаў]] |
[[Катэгорыя:Удзельнікі Каўказскіх войнаў]] |
Версія ад 12:12, 2 мая 2014
Яраслаў Дамброўскі (польск.: Jarosław Dąbrowski, 13 лістапада 1836, Жытомір — 23 мая 1871, Парыж) — польскі і французскі рэвалюцыянер і ваенны дзеяч.
Я. Дамброўскі нарадзіўся ў сям'і збяднелых дваран. З 1845 па 1853 праходзіў навучанне ў Брэсцкім кадэцкім корпусе, затым быў адпраўлены ў Санкт-Пецярбургскі Дваранскі полк (затым — Канстанцінаўскі кадэцкі корпус). У 1855 Дамброўскі атрымаў чын прапаршчыка і быў прызначаны ў 19-ю палявую артылерыйскую брыгаду, якая ўдзельнічала ў Каўказскай вайне. У 1859 паступае ў Мікалаеўскую акадэмію Генеральнага штаба. У Пецярбургу Дамброўскі ўступае ў гурток апазіцыйна настроеных афіцэраў, затым становіцца адным з яго кіраўнікоў. З снежня 1860 пачынае наладжваць сувязі з польскімі канспіратарамі. 6 лютага 1862 прыязджае ў Варшаву і пачынае падпольную працу ў якасці канспіратыўнага начальніка горада і члена Цэнтральнага Нацыянальнага Камітэта. У чэрвені прымаецца распрацаваны Дамброўскім план паўстання. 14 жніўня Дамброўскі быў арыштаваны і зняволены ў Варшаўскую цытадэль. Знаходзячыся ў зняволенні, кіруе паўстаннем. Пасля правалу паўстання быў прысуджаны да 15 гадоў катаржных работ, але ў снежні 1864 здолеў уцячы з маскоўскай перасыльнай турмы. У чэрвені эмігруе ў Еўропу. У Швецыі, Германіі, Бельгіі, Швейцарыі Дамброўскі наладжвае кантакты з рэвалюцыйнай эміграцыяй і шукае працу. Увосень 1865 прыязджае ў Парыж, дзе ўладкоўваецца на працу чарцёжнікам. У 1866 ўзнікае Аб'яднанне польскай эміграцыі (пазней — Аб'яднанне польскай дэмакратыі).
Дамброўскі становіцца актыўным удзельнікам гэтай арганізацыі, выступае з вельмі левых пазіцый. У 1868 выйшла кніга «Крытычны нарыс вайны 1866 г. ў Германіі і Італіі», у якой Дамброўскі выявіў сябе выдатным вайскоўцам тэарэтыкам. У 1869 быў арыштаваны французскай паліцыяй, аднак суд апраўдаў Дамброўскага. У 1870 заклікае стварыць польскія атрады для ўдзелу ў Франка-прускай вайне, але ўрад нацыянальнай абароны адмаўляе ў гэтым. У кастрычніку таго жа года па просьбе Гарыбальдзі Дамброўскі выязджае ў Ліён для камандавання польскім легіёнам, але гэты план праваліўся, таму ў сакавіку Дамброўскі вяртаецца ў Парыж. Актыўна ўдзельнічае ў дзеяннях Парыжскай Камуны: кіруе XI легіёнам, затым прызначаецца камендантам Парыжскага ўмацаванага раёна і камандуючым войскамі заходняга сектара абароны Парыжу; Дамброўскаму было прысвоена званне генерала. У красавіку і маі актыўна ўдзельнічае ў баявых дзеяннях Камуны супраць версальцаў. 23 мая 1871 атрымаў цяжкае кулявое раненне ў баі і памёр праз 2 гадзіны ў парыжскім шпіталі Ларыбуазьер.
Гл. таксама
- Асобы
- Нарадзіліся 13 лістапада
- Нарадзіліся ў 1836 годзе
- Нарадзіліся ў Жытоміры
- Памерлі 23 мая
- Памерлі ў 1871 годзе
- Памерлі ў Парыжы
- Удзельнікі паўстання 1863—1864 гадоў
- Рэвалюцыянеры Польшчы
- Рэвалюцыянеры Расіі
- Рэвалюцыянеры Францыі
- Военачальнікі Францыі
- Вязні Варшаўскай Аляксандраўскай цытадэлі
- Парыжская камуна
- Удзельнікі Каўказскіх войнаў
- Загінулі ў баі
- Члены Цэнтральнага нацыянальнага камітэта