Эрых фон Фалькенгайн: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
дапаўненне, афармленне |
др вікіфікацыя |
||
Радок 23: | Радок 23: | ||
| перыядпачатак_2 = [[14 верасня]] [[1914]] |
| перыядпачатак_2 = [[14 верасня]] [[1914]] |
||
| перыядканец_2 = [[19 жніўня]] [[1916]] |
| перыядканец_2 = [[19 жніўня]] [[1916]] |
||
| папярэднік_2 = [[ |
| папярэднік_2 = [[Гельмут фон Мультке, малодшы]] |
||
| пераемнік_2 = [[Паўль фон Гіндэнбург]] |
| пераемнік_2 = [[Паўль фон Гіндэнбург]] |
||
| манарх_2 = [[Вільгельм II]] |
| манарх_2 = [[Вільгельм II]] |
||
Радок 44: | Радок 44: | ||
| прыналежнасць = {{Сцяг Германіі (1871-1918)}} [[Германская імперыя]] |
| прыналежнасць = {{Сцяг Германіі (1871-1918)}} [[Германская імперыя]] |
||
| род войскаў = |
| род войскаў = |
||
| званне = [[Генерал |
| званне = [[Генерал ад інфантэрыі]] ([[1915]]) |
||
| камандаваў = |
| камандаваў = |
||
| бітвы = [[Паўстанне баксёраў]] <br/> [[Першая сусветная вайна]] |
| бітвы = [[Паўстанне баксёраў]] <br/> [[Першая сусветная вайна]] |
||
Радок 63: | Радок 63: | ||
| Commons = Erich von Falkenhayn |
| Commons = Erich von Falkenhayn |
||
}} |
}} |
||
'''Эрых фон ФАЛЬКЕНГАЙН''' (Эрых фон Фалькенхайн, {{lang-de|Erich von Falkenhayn}}; {{ДН|11|9|1861}}, замак Бельхаў каля г. Торунь, цяпер [[Польшча]] — {{ДС|8|4|1922}}, пад [[Патсдам]]ам) — германскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал ад інфантэрыі (1915). Ваенны міністр [[Каралеўства Прусія|Прусіі]] ([[1913]]—[[1914]]), начальнік генеральнага штаба Германіі (1914—[[1916]]) падчас [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]]. |
'''Эрых фон ФАЛЬКЕНГАЙН''' (Эрых фон Фалькенхайн, {{lang-de|Erich von Falkenhayn}}; {{ДН|11|9|1861}}, замак Бельхаў каля г. Торунь, цяпер [[Польшча]] — {{ДС|8|4|1922}}, пад [[Патсдам]]ам) — германскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, [[генерал ад інфантэрыі]] (1915). Ваенны міністр [[Каралеўства Прусія|Прусіі]] ([[1913]]—[[1914]]), начальнік генеральнага штаба Германіі (1914—[[1916]]) падчас [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]]. |
||
Ваенную службу распачаў у 1880. У 1890 скончыў Акадэмію Генеральнага штаба. Некалькі гадоў быў інструктарам кітайскай арміі, а пад час [[паўстанне баксёраў|паўстання баксёраў]] працаваў у нямецкім штабе інтэрвенцкіх сіл. Пасля вяртання дахаты служыў у нямецкім Генеральным Штабе. З чэрвеня 1913 (да студзеня 1915) выконваў функцыі прускага ваеннага міністра. |
Ваенную службу распачаў у [[1880]]. У [[1890]] скончыў Акадэмію Генеральнага штаба. Некалькі гадоў быў інструктарам кітайскай арміі, а пад час [[паўстанне баксёраў|паўстання баксёраў]] працаваў у нямецкім штабе інтэрвенцкіх сіл. Пасля вяртання дахаты служыў у нямецкім Генеральным Штабе. З чэрвеня 1913 (да студзеня 1915) выконваў функцыі прускага ваеннага міністра. |
||
Няўдачы нямецкай арміі на пачатку [[Першая Сусветная вайна|Першай Сусветнай вайны]] прывялі да таго, што кайзер [[Вільгельм II]] прызначыў Фалькенхайна [[14 верасня]] [[1914]] шэфам Генеральнага штаба замест [[Гельмут фон Мультке, малодшы|Гельмута фон Мультке малодшага]]. |
Няўдачы нямецкай арміі на пачатку [[Першая Сусветная вайна|Першай Сусветнай вайны]] прывялі да таго, што кайзер [[Вільгельм II]] прызначыў Фалькенхайна [[14 верасня]] [[1914]] шэфам Генеральнага штаба замест [[Гельмут фон Мультке, малодшы|Гельмута фон Мультке малодшага]]. |
||
Напачатку Фалькенхайн паспрабаваў адцяць на Заходнім фронце англічан і французаў ад мора. Гэта не атрымалася. Тады ён прыняў стратэгію пераносу актыўных дзеянняў на іншыя франты, галоўным чынам на |
Напачатку Фалькенхайн паспрабаваў адцяць на [[Заходні фронт|Заходнім фронце]] англічан і французаў ад мора. Гэта не атрымалася. Тады ён прыняў стратэгію пераносу актыўных дзеянняў на іншыя франты, галоўным чынам на [[Усходні фронт|Усходні]], каб змусіць [[Расійская імперыя|Расію]] прасіць перамір'я. У [[1915]] падрыхтаваў пераможныя аперацыі на Усходнім фронце, а таксама захапіў [[Сербія|Сербію]]. Аднак ён меў канфлікт з камандуючым Усходнім фронтам — [[Паўль фон Гіндэнбург|Гіндэнбургам]] і [[Эрых Людэндорф|Людэндорфам]], таму не хацеў кідаць усе сілы на Расію. Не верыў у магчымысць поўнай перамогі над Расійскай Імперыяй і баяўся за аслабленне Заходняга фронту. Чакаючы на палітычны дагавор з Расіяй, вырашыў аслабіць заходніх саюзнікаў: праз атакі падводнымі чоўнамі англійскіх караблёў і «выкрываўленне» французскай арміі ([[Бітва пад Вердэнам]]). |
||
Параза плана пад [[Вердэн]]ам, наступ Брусілава на ўсходзе і ўваход у вайну [[Румынія|Румыніі]] сталі вынікам адхілення Фалькенхайна ад камандвання [[29 жніўня]] [[1916]]. Яго пераемнікамі сталі Гіндэнбург і Людэндорф. |
Параза плана пад [[Вердэн]]ам, наступ Брусілава на ўсходзе і ўваход у вайну [[Румынія|Румыніі]] сталі вынікам адхілення Фалькенхайна ад камандвання [[29 жніўня]] [[1916]]. Яго пераемнікамі сталі Гіндэнбург і Людэндорф. |
||
Яго прызначылі камандуючым 9-й Арміі, якая ваявала супраць [[Румынія|Румыніі]] (верасень [[1916]] — чэрвень [[1917]]), дзе выдатна праявіў свае якасці. У канцы 1916 разам з групай |
Яго прызначылі камандуючым [[9-я армія, Германская імперыя|9-й Арміі]], якая ваявала супраць [[Румынія|Румыніі]] (верасень [[1916]] — чэрвень [[1917]]), дзе выдатна праявіў свае якасці. У канцы 1916 разам з групай генерала [[Аўгуст фон Макензэн|А. Макензена]] нанёс паражэнне румынскай арміі і ўзяў [[Бухарэст]]. Вясною [[1917]] выехаў у [[Турцыя|Турцыю]]. Там камандаваў турэцкай Групай Арміі Палесціна. Атрымашў некалькі балючых паразаў і ў лютым [[1918]] быў вызвалены з пасады. |
||
3 сакавіка 1918 камандуючы 10-й арміяй (на Беларусі). На акупіраванай тэрыторыі праводзіў самастойную, незалежную ад Берліна палітыку. Фактычна прызнаў [[БНР|Беларускую Народную Рэспубліку]] і падтрымаў [[Рада БНР|Раду БНР]]. 27.3.1918 перадаў у кампетэнцыю Рады Беларускай Народнай Рэспублікі ведамствы гандлю, прамысловасці, асветы, сацыяльнага забеспячэння, якія дзейнічалі пад кантролем акупацыйных улад. Разглядаў Раду БНР і [[Народны Сакратарыят Беларусі]] як пасрэднікаў паміж германскай адміністрацыяй і беларускім насельніцтвам у пытаннях вырашэння жыццёвых цяжкасцей, выкліканых вайной. Фактычна рыхтаваў гэтыя органы да прыняцця на сябе ўлады ў выпадку станоўчага для Германіі выніку вайны<ref>А. Лукашзвіч (2003)</ref>. У лістападзе—снежні 1918 кіраваў эвакуацыяй германскіх войск з тэрыторыі Беларусі. |
3 сакавіка 1918 камандуючы [[10-я армія, Германская імперыя|10-й арміяй]] (на Беларусі). На акупіраванай тэрыторыі праводзіў самастойную, незалежную ад Берліна палітыку. Фактычна прызнаў [[БНР|Беларускую Народную Рэспубліку]] і падтрымаў [[Рада БНР|Раду БНР]]. 27.3.1918 перадаў у кампетэнцыю Рады Беларускай Народнай Рэспублікі ведамствы гандлю, прамысловасці, асветы, сацыяльнага забеспячэння, якія дзейнічалі пад кантролем акупацыйных улад. Разглядаў Раду БНР і [[Народны Сакратарыят Беларусі]] як пасрэднікаў паміж германскай адміністрацыяй і беларускім насельніцтвам у пытаннях вырашэння жыццёвых цяжкасцей, выкліканых вайной. Фактычна рыхтаваў гэтыя органы да прыняцця на сябе ўлады ў выпадку станоўчага для Германіі выніку вайны<ref>А. Лукашзвіч (2003)</ref>. У лістападзе—снежні 1918 кіраваў эвакуацыяй германскіх войск з тэрыторыі Беларусі. |
||
Сышоў на спачынак [[5 чэрвеня]] [[1919]], знаходзіўся ў рэзерве. Выдаў успаміны ''«Нямецкае камандванне ў 1914—1916»''. |
Сышоў на спачынак [[5 чэрвеня]] [[1919]], знаходзіўся ў рэзерве. Выдаў успаміны ''«Нямецкае камандванне ў 1914—1916»''. |
Версія ад 10:48, 7 ліпеня 2014
Эрых фон ФАЛЬКЕНГАЙН (Эрых фон Фалькенхайн, ням.: Erich von Falkenhayn; 11 верасня 1861, замак Бельхаў каля г. Торунь, цяпер Польшча — 8 красавіка 1922, пад Патсдамам) — германскі ваенны і дзяржаўны дзеяч, генерал ад інфантэрыі (1915). Ваенны міністр Прусіі (1913—1914), начальнік генеральнага штаба Германіі (1914—1916) падчас Першай сусветнай вайны.
Ваенную службу распачаў у 1880. У 1890 скончыў Акадэмію Генеральнага штаба. Некалькі гадоў быў інструктарам кітайскай арміі, а пад час паўстання баксёраў працаваў у нямецкім штабе інтэрвенцкіх сіл. Пасля вяртання дахаты служыў у нямецкім Генеральным Штабе. З чэрвеня 1913 (да студзеня 1915) выконваў функцыі прускага ваеннага міністра.
Няўдачы нямецкай арміі на пачатку Першай Сусветнай вайны прывялі да таго, што кайзер Вільгельм II прызначыў Фалькенхайна 14 верасня 1914 шэфам Генеральнага штаба замест Гельмута фон Мультке малодшага.
Напачатку Фалькенхайн паспрабаваў адцяць на Заходнім фронце англічан і французаў ад мора. Гэта не атрымалася. Тады ён прыняў стратэгію пераносу актыўных дзеянняў на іншыя франты, галоўным чынам на Усходні, каб змусіць Расію прасіць перамір'я. У 1915 падрыхтаваў пераможныя аперацыі на Усходнім фронце, а таксама захапіў Сербію. Аднак ён меў канфлікт з камандуючым Усходнім фронтам — Гіндэнбургам і Людэндорфам, таму не хацеў кідаць усе сілы на Расію. Не верыў у магчымысць поўнай перамогі над Расійскай Імперыяй і баяўся за аслабленне Заходняга фронту. Чакаючы на палітычны дагавор з Расіяй, вырашыў аслабіць заходніх саюзнікаў: праз атакі падводнымі чоўнамі англійскіх караблёў і «выкрываўленне» французскай арміі (Бітва пад Вердэнам).
Параза плана пад Вердэнам, наступ Брусілава на ўсходзе і ўваход у вайну Румыніі сталі вынікам адхілення Фалькенхайна ад камандвання 29 жніўня 1916. Яго пераемнікамі сталі Гіндэнбург і Людэндорф.
Яго прызначылі камандуючым 9-й Арміі, якая ваявала супраць Румыніі (верасень 1916 — чэрвень 1917), дзе выдатна праявіў свае якасці. У канцы 1916 разам з групай генерала А. Макензена нанёс паражэнне румынскай арміі і ўзяў Бухарэст. Вясною 1917 выехаў у Турцыю. Там камандаваў турэцкай Групай Арміі Палесціна. Атрымашў некалькі балючых паразаў і ў лютым 1918 быў вызвалены з пасады.
3 сакавіка 1918 камандуючы 10-й арміяй (на Беларусі). На акупіраванай тэрыторыі праводзіў самастойную, незалежную ад Берліна палітыку. Фактычна прызнаў Беларускую Народную Рэспубліку і падтрымаў Раду БНР. 27.3.1918 перадаў у кампетэнцыю Рады Беларускай Народнай Рэспублікі ведамствы гандлю, прамысловасці, асветы, сацыяльнага забеспячэння, якія дзейнічалі пад кантролем акупацыйных улад. Разглядаў Раду БНР і Народны Сакратарыят Беларусі як пасрэднікаў паміж германскай адміністрацыяй і беларускім насельніцтвам у пытаннях вырашэння жыццёвых цяжкасцей, выкліканых вайной. Фактычна рыхтаваў гэтыя органы да прыняцця на сябе ўлады ў выпадку станоўчага для Германіі выніку вайны[4]. У лістападзе—снежні 1918 кіраваў эвакуацыяй германскіх войск з тэрыторыі Беларусі.
Сышоў на спачынак 5 чэрвеня 1919, знаходзіўся ў рэзерве. Выдаў успаміны «Нямецкае камандванне ў 1914—1916».
Зноскі
- ↑ а б в г Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
- ↑ а б в г Deutsche Biographie — München BSB, Historische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 2001.
- ↑ Pas L. v. Genealogics — 2003.
- ↑ А. Лукашзвіч (2003)
Літаратура
- Туронак Ю. Беларусь пад нямецкай акупацыяй: Пер. з пол. Мн., 1993.
- Лукашзвіч А. Фалькенгайн // ЭГБ ў 6 т. Т. 6 Кн. ІІ. Мн., 2003.
- Пахаваныя ў Патсдаме
- Дактары філасофскіх навук
- Кавалеры ордэна Чорнага арла
- Кавалеры ордэна Чырвонага арла
- Кавалеры «Ордэна Кароны» (Прусія)
- Кавалеры ордэна Pour le Mérite
- Кавалеры ордэна Узыходзячага сонца
- Кавалеры ордэна Свяшчэннага скарбу
- Кавалеры Ваеннага ордэна Максіміліяна Іосіфа
- Узнагароджаныя Баварскім ордэнам «За ваенныя заслугі»
- Кавалеры ордэна Жалезны крыж
- Асобы
- Нарадзіліся 11 верасня
- Нарадзіліся ў 1861 годзе
- Памерлі 8 красавіка
- Памерлі ў 1922 годзе
- Удзельнікі Першай сусветнай вайны
- Нямецкія генералы
- Памерлі ў Патсдаме