Вялікае Княства Маскоўскае: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Няма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Гістарычная дзяржава |
|||
{| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=230 style="margin: 0.5em 0 1em 1em; background: #ffffff; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;" |
|||
|назва = Вялікае Княства Маскоўскае |
|||
|+<big>'''Маскоўская дзяржава'''<br />'''Княжество Московское'''</big> |
|||
|герб= Coat of arms of Russia (XV Century).svg |
|||
| colspan=2 style="text-align: left; background: white;" | |
|||
|апісанне_герба= Герб з пячаткі Івана Грознага. 1539 г. |
|||
{| align=center |
|||
|карта = Muscovy 1390 1525.png |
|||
| [[Выява:Coat of arms of Russia (XV Century).svg|100px|center|Герб Маскоўскай дзяржавы]] |
|||
|апісанне = Пашырэнне тэрыторыі Вялікага княства Маскоўскага з 1390 па 1521 год |
|||
|- |
|||
|p1 = Паўночна-Усходняя Русь |
|||
| style="text-align: center;" | [[Герб Маскоўскай дзяржавы]] |
|||
|p2 = Наўгародская рэспубліка |
|||
|} |
|||
|утворана = 1263 |
|||
|- |
|||
|ліквідавана = 1547 |
|||
|s1 = Рускае царства |
|||
|- |
|||
|flag_s1 = Flag of Oryol (variant).svg |
|||
| colspan=2 style="text-align: center; background: white" | <br /> |
|||
|дэвіз = |
|||
|- |
|||
|тытул_кіраўнікоў = [[Князь]], [[вялікі князь]] |
|||
| '''[[Афіцыйная мова|Афіцыйныя мовы]]''' |
|||
|год_кіраўніка1 = [[1263]]—[[1303]] |
|||
⚫ | |||
|кіраўнік1 = [[Данііл Аляксандравіч]] (перш.) |
|||
|- |
|||
|год_кіраўніка2 = [[1533]]—[[1547]] |
|||
| '''[[Сталіца]]''' |
|||
|кіраўнік2 = [[Іван IV]] (апош.) |
|||
⚫ | |||
|год_кіраўніка3 = |
|||
|- |
|||
|кіраўнік3 = |
|||
| '''[[Манарх|Манархі]]''' |
|||
|год_кіраўніка4 = |
|||
| [[1263]]—[[1303]] [[Данііл Аляксандравіч]] <br /> [[1533]]—[[1547]] [[Іван IV]] |
|||
|кіраўнік4 = |
|||
|- |
|||
|дадатковы_параметр1 = |
|||
| '''Заснавана''' |
|||
|змесціва_параметру1 = |
|||
| 1263 |
|||
|дадатковы_параметр2 = Валюта |
|||
|- |
|||
|змесціва_параметру2 = |
|||
| '''[[Валюта]]''' |
|||
⚫ | |||
| [[Рубель]] |
|||
|гарады = [[Масква]], [[Вялікі Ноўгарад]], [[горад Уладзімір|Уладзімір]], [[Суздаль|Суздаль]], [[Волагда|Волагда]], [[Разань|Разань]], [[Старая Ладага|Ладага]], [[Пскоў|Пскоў]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
|форма_кіравання = [[манархія]] |
|||
|дынастыя = Рурыкавічы |
|||
|рэлігія = [[праваслаўе]] |
|||
|плошча = 3 млн. км² (1547) |
|||
|насельніцтва = у 1460-я гады 3 млн. <br />у 1530-я гады 6 млн. |
|||
|Этап1 = Упершыню вылучана ва ўдзел |
|||
|Дата1 = |
|||
|Год1 = [[1213]] |
|||
|Этап2 = Паўторна вылучана ва ўдзел |
|||
|Дата2 = |
|||
|Год2 = [[1263]] |
|||
|Этап3 = Вялікае княства |
|||
|Дата3 = |
|||
|Год3 = [[1363]] |
|||
|Этап4 = Поўная незалежнасць ад Арды |
|||
|Дата4 = |
|||
|Год4 = [[1480]] |
|||
|Этап5 = Абвешчана царства |
|||
|Дата5 = [[22 кастрычніка]] |
|||
|Год5 = [[1547]] |
|||
|Этап6 = |
|||
|Дата6 = |
|||
|Год6 = |
|||
|да = |
|||
|д1 = |
|||
|д2 = |
|||
|д3 = |
|||
|д4 = |
|||
|д5 = |
|||
|д6 = |
|||
|д7 = |
|||
|пасля = |
|||
|п1 = |
|||
|п2 = |
|||
|п3 = |
|||
|п4 = |
|||
|п5 = |
|||
|п6 = |
|||
|п7 = |
|||
⚫ | |||
'''Маскоўская дзяржава''', '''Руская цэнтралізаваная дзяржава''', '''Масковія''', '''Маскоўская Русь''', '''Рускае царства'''<ref>Нацыянальны атлас Беларусі. – Мн., 2002. – 292 с.</ref> ({{lang-en|Muscovy}}, {{lang-de|Moskowien}}), феадальная шматэтнічная дзяржавы канца [[XV стагоддзе|XV]] — 1-ай чвэрці [[XVIII стагоддзе|XVIII ст.]], у якой вакол Вялікага Княства Маскоўскага былі аб'яднаныя паўночна–ўсходнія землі колішняй [[Русь|Русі]]. Назва '''Маскоўская дзяржава''' вядомая з [[XIV стагоддзе|XIV ст.]], выкарыстоўванне ж яе ў гістарыяграфіі [[XVI стагоддзе|XVI]]—[[XXI стагоддзе|XXI]] ст. менавіта датычна перыяду з [[XV стагоддзе|XV ст.]] у гісторыі [[Расія|Расіі]] звязана з пераўварэннямі ў Вялікім княстве Маскоўскім пры вялікім князе {{nobr|[[Іван III|Іване III]]}}. Канцом гэтага перыяду лічыцца заканчэнне [[Паўночная вайна 1700-1721|Паўночнай вайны]] ([[1700]]–[[1721]]), калі Маскоўская дзяржава была абвешчана [[Расійская імперыя|Расійскай імперыяй]]. |
'''Маскоўская дзяржава''', '''Руская цэнтралізаваная дзяржава''', '''Масковія''', '''Маскоўская Русь''', '''Рускае царства'''<ref>Нацыянальны атлас Беларусі. – Мн., 2002. – 292 с.</ref> ({{lang-en|Muscovy}}, {{lang-de|Moskowien}}), феадальная шматэтнічная дзяржавы канца [[XV стагоддзе|XV]] — 1-ай чвэрці [[XVIII стагоддзе|XVIII ст.]], у якой вакол Вялікага Княства Маскоўскага былі аб'яднаныя паўночна–ўсходнія землі колішняй [[Русь|Русі]]. Назва '''Маскоўская дзяржава''' вядомая з [[XIV стагоддзе|XIV ст.]], выкарыстоўванне ж яе ў гістарыяграфіі [[XVI стагоддзе|XVI]]—[[XXI стагоддзе|XXI]] ст. менавіта датычна перыяду з [[XV стагоддзе|XV ст.]] у гісторыі [[Расія|Расіі]] звязана з пераўварэннямі ў Вялікім княстве Маскоўскім пры вялікім князе {{nobr|[[Іван III|Іване III]]}}. Канцом гэтага перыяду лічыцца заканчэнне [[Паўночная вайна 1700-1721|Паўночнай вайны]] ([[1700]]–[[1721]]), калі Маскоўская дзяржава была абвешчана [[Расійская імперыя|Расійскай імперыяй]]. |
||
{{Змест злева}} |
{{Змест злева}} |
Версія ад 14:25, 17 жніўня 2014
Гістарычная дзяржава | |||||
Вялікае Княства Маскоўскае | |||||
---|---|---|---|---|---|
|
|||||
|
|||||
1263 — 1547
|
|||||
Сталіца | Масква | ||||
Найбуйнейшыя гарады | Масква, Вялікі Ноўгарад, Уладзімір, Суздаль, Волагда, Разань, Ладага, Пскоў | ||||
Мова(ы) | руская | ||||
Афіцыйная мова | старажытнаруская мова і старамаскоўскі ізвод царкоўнаславянскай мовы[d] | ||||
Рэлігія | праваслаўе | ||||
Плошча | 3 млн. км² (1547) | ||||
Насельніцтва |
у 1460-я гады 3 млн. у 1530-я гады 6 млн. |
||||
Форма кіравання | манархія | ||||
Дынастыя | Рурыкавічы | ||||
Князь, вялікі князь | |||||
• 1263—1303 | Данііл Аляксандравіч (перш.) | ||||
• 1533—1547 | Іван IV (апош.) | ||||
Гісторыя | |||||
• 1213 | Упершыню вылучана ва ўдзел | ||||
• 1263 | Паўторна вылучана ва ўдзел | ||||
• 1363 | Вялікае княства | ||||
• 1480 | Поўная незалежнасць ад Арды | ||||
• 22 кастрычніка 1547 | Абвешчана царства | ||||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Маскоўская дзяржава, Руская цэнтралізаваная дзяржава, Масковія, Маскоўская Русь, Рускае царства[1] (англ.: Muscovy, ням.: Moskowien), феадальная шматэтнічная дзяржавы канца XV — 1-ай чвэрці XVIII ст., у якой вакол Вялікага Княства Маскоўскага былі аб'яднаныя паўночна–ўсходнія землі колішняй Русі. Назва Маскоўская дзяржава вядомая з XIV ст., выкарыстоўванне ж яе ў гістарыяграфіі XVI—XXI ст. менавіта датычна перыяду з XV ст. у гісторыі Расіі звязана з пераўварэннямі ў Вялікім княстве Маскоўскім пры вялікім князе Іване III. Канцом гэтага перыяду лічыцца заканчэнне Паўночнай вайны (1700–1721), калі Маскоўская дзяржава была абвешчана Расійскай імперыяй.
Утварэнне пры Іване III
Дзяцінства - унук Вітаўта, міжусобная барацьба з Юр'евічамі. Пачатак княжання. Далучэнне Ноўгарада. Далучэнне Вялікага княства Цвярскога. Падпарадкаванне Пскова. Падпарадкаванне Вялікага княства Разанскага. Стаянне на Угры (1480) - канчатковае вызваленне да татарскай залежнасці. Пачатак барацьбы з Вялікім княтсвам Літоўскім за землі былой Русі. Спадчына Палеалогаў. Жыдоўскія ерасі. Масква - трэці Рым.
За часам Васіля III
Царскі тытул пры Іване IV
У 1547 годзе Іван IV каранаваўся і прыняў тытул "цар і вялікі князь усея Русі".
За часам Фёдара Іванавіча
Звон у званы. Фактычнае рэгенцтва Барыса Гадунова. Смерць царэвіча Дзмітрыя. Згасанне вялікакняскага і царскага роду з Рурыкавічаў.
Смутны час
Барыс Гадуноў
Фёдар Барысавіч Гадуноў
Васіль Шуйскі
Ілжэдзітрый I
Удадзіслаў Ваза
Ілжэдзітрый II
За часам Міхаіла Фёдаравіча
З'яўленне назвы Расія ў мастацкай літаратуры бліжэйшых колаў, як адной з неафіцыйных назваў Маскоўскай дзяржавы. За часа яго сына Аляксея гэтая назва перыядычна трапляе і ў царскі тытул.
Аляксей Міхайлавіч
Фёдар Алясеевіч
За часам рэгенцтва Соф'і
Іван V і ПётрI
ПётрI
Дзяцінства. Юнацтва — Нямецкая слабада, замежныя фаварыты і настаўнікі, пацешныя войска і флот. Арханглійск. Каспійскае мора. Азоўскія паходы. Вялікае пасольства. Паўночная вайна (1700—1721) і рэформы ў Маскоўскай дзяржаве. «Вялікі», «бацька Айчыны» і імператар — Расійская імперыя. Згасанне мужчынскай лініі роду Раманавых.
Гл. таксама
Зноскі
- ↑ Нацыянальны атлас Беларусі. – Мн., 2002. – 292 с.