Стражнік вялікі літоўскі: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →Літаратура: clean up, replaced: Катэгорыя:Прыдворныя пасады ВКЛ → Катэгорыя:Цэнтральныя ўрады Вялікага Княства Літоўскага using AWB |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
'''Стражнік вялікі літоўскі''' (па-лацінску ''exeubiarum vel vigiliarum praefectus'') — ураднік у [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікім Княстве Літоўскім]], абавязкам якога было ў час знаходжання караля ў войску кіраваць пярэдняй стражай і загадваць каравулам у час пастояў. |
'''Стражнік вялікі літоўскі''' (па-лацінску ''exeubiarum vel vigiliarum praefectus'') — ураднік у [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікім Княстве Літоўскім]], абавязкам якога было ў час знаходжання караля ў войску кіраваць пярэдняй стражай і загадваць каравулам у час пастояў. |
||
Пасада заснавана ў [[1635]] [[вялікі князь літоўскі|вялікім князем]] [[Уладзіслаў Ваза|Уладзіславам Вазам]]. Падобныя функцыі ў дачыненні да павятовага паспалітага рушэння мелі павятовыя [[стражнік]]і. |
Пасада заснавана ў [[1635]] годзе [[вялікі князь літоўскі|вялікім князем]] [[Уладзіслаў Ваза|Уладзіславам Вазам]]. Падобныя функцыі ў дачыненні да павятовага паспалітага рушэння мелі павятовыя [[стражнік]]і. |
||
== Спіс вялікіх стражнікаў літоўскіх == |
== Спіс вялікіх стражнікаў літоўскіх == |
||
Радок 7: | Радок 7: | ||
|- |
|- |
||
|-align=center valign=top style="background-color:{{Колер|ВКЛ}}" |
|-align=center valign=top style="background-color:{{Колер|ВКЛ}}" |
||
! |
!Дата прыняцця<br />пасады |
||
! |
!Дата складання<br />пасады<br />альбо смерці |
||
!Асоба |
!Асоба |
||
!Выява |
!Выява |
||
Радок 15: | Радок 15: | ||
| colspan="5" align=center style="background-color:{{Колер|ВКЛ}}"| '''Вялікія стражнікі літоўскія''' |
| colspan="5" align=center style="background-color:{{Колер|ВКЛ}}"| '''Вялікія стражнікі літоўскія''' |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[10 сакавіка]] [[1636]]||[[1656]]||[[Рыгор Мірскі]]<br />''(Grzegorz Mirski)''||[[Выява:Herb Światopełk-Mirskich.PNG|70px]]||Пазбаўлены пасады за падтрымку [[Кейданская унія|Кейданскай уніі]] |
|[[10 сакавіка]]<br />[[1636]]||[[1656]]||[[Рыгор Мірскі]]<br />''(Grzegorz Mirski)''||[[Выява:Herb Światopełk-Mirskich.PNG|70px]]||Пазбаўлены пасады за падтрымку [[Кейданская унія|Кейданскай уніі]] |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[8 красавіка]] [[1656]]||[[1668]]||[[Уладзіслаў Юрый Халецкі]]<br />''(Władysław Jerzy Chalecki)''||[[Выява:POL COA Chalecki.svg|70px]]||Памёр |
|[[8 красавіка]]<br />[[1656]]||[[1668]]||[[Уладзіслаў Юрый Халецкі]]<br />''(Władysław Jerzy Chalecki)''||[[Выява:POL COA Chalecki.svg|70px]]||Памёр |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[8 лютага]] [[1668]]||[[22 кастрычніка]] [[1668]]||[[Міхал Леан Абуховіч]]<br />''(Michał Leon Obuchowicz)''||[[Выява:POL COA Jasieńczyk.svg|70px]]||Памёр |
|[[8 лютага]]<br />[[1668]]||[[22 кастрычніка]]<br />[[1668]]||[[Міхал Леан Абуховіч]]<br />''(Michał Leon Obuchowicz)''||[[Выява:POL COA Jasieńczyk.svg|70px]]||Памёр |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[29 верасня]] [[1669]]||студзень [[1676]]||[[ |
|[[29 верасня]]<br />[[1669]]||студзень [[1676]]||[[Баніфацы Тэафіл Пац]]<br />''(Bonifacy Teofil Pac)||[[Выява:POL COA Gozdawa.svg|70px]]||Паступіў на [[Вялікі абозны літоўскі|вялікага абознага літоўскага]] |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[3 лютага]] [[1676]]||[[13 красавіка]] [[1692]]||[[Самуэль Кміціч]]<br />''(Samuel Kmicic)''||[[Выява:POL COA Radzic II.svg|70px]]||Памёр |
|[[3 лютага]]<br />[[1676]]||[[13 красавіка]]<br />[[1692]]||[[Самуэль Кміціч]]<br />''(Samuel Kmicic)''||[[Выява:POL COA Radzic II.svg|70px]]||Памёр |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[20 мая]] [[1692]]||[[25 чэрвеня]] [[1698]]||[[Міхал Юзаф Сапега]]<br />''(Michał Józef Sapieha)''||[[Выява:Michał Juzef Sapieha. Міхал Юзэф Сапега (XVIII).jpg|70px]]||Паступіў на [[Польныя пісары літоўскія|польнага пісара літоўскага]] |
|[[20 мая]]<br />[[1692]]||[[25 чэрвеня]]<br />[[1698]]||[[Міхал Юзаф Сапега]]<br />''(Michał Józef Sapieha)''||[[Выява:Michał Juzef Sapieha. Міхал Юзэф Сапега (XVIII).jpg|70px]]||Паступіў на [[Польныя пісары літоўскія|польнага пісара літоўскага]] |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[10 ліпеня]] [[1698]]||[[1703]]||[[Людвік Канстанцін Пацей]]<br />''(Ludwik Konstanty Pociej)''||[[Выява:Ludwik Konstanty Pociej.PNG|70px]]||Паступіў на [[Вялікі падскарбі літоўскі|вялікага падскарбія літоўскага]] |
|[[10 ліпеня]]<br />[[1698]]||[[1703]]||[[Людвік Канстанцін Пацей]]<br />''(Ludwik Konstanty Pociej)''||[[Выява:Ludwik Konstanty Pociej.PNG|70px]]||Паступіў на [[Вялікі падскарбі літоўскі|вялікага падскарбія літоўскага]] |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[27 лістапада]] [[1703]]||[[26 кастрычніка]] [[1710]]||[[Казімір |
|[[27 лістапада]]<br />[[1703]]||[[26 кастрычніка]]<br />[[1710]]||[[Казімір Заранак-Гарбоўскі]]<br />''(Kazimierz Zaranek-Horbowski)''||[[Выява:POL COA Korczak.svg|70px]]||Паступіў на [[Старосты жамойцкія|жамойцкага старосту]] |
||
|-align=center bgcolor = #E6E6AA |
|-align=center bgcolor = #E6E6AA |
||
|[[1708]]||[[1709]]||[[Казімір Крышпін- |
|[[1708]]||[[1709]]||[[Казімір Крышпін-Кіршэнштэйн]]<br />''(Kazimierz Kryszpin-Kirszensztein)''||[[Выява:Herb Kryszpin.jpg|70px]]||Прызначаны [[Станіслаў Ляшчынскі|Станіславам Ляшчынскім]] |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[1710]]||[[25 мая]] [[1729]]||[[Станіслаў Уладзіслаў Патоцкі]]<br />''(Stanisław Władysław Potocki)''||[[Выява:POL COA Pilawa.svg|70px]]||Паступіў на [[Ваяводы белзскія|белзскага ваяводу]] |
|[[1710]]||[[25 мая]]<br />[[1729]]||[[Станіслаў Уладзіслаў Патоцкі]]<br />''(Stanisław Władysław Potocki)''||[[Выява:POL COA Pilawa.svg|70px]]||Паступіў на [[Ваяводы белзскія|белзскага ваяводу]] |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[4 чэрвеня]] [[1729]]||[[1748]]||[[Антоні Пацей]]<br />''(Antoni Pociej)''||[[Выява:POL COA Waga.svg|70px]]||Адмовіўся ад пасады |
|[[4 чэрвеня]]<br />[[1729]]||[[1748]]||[[Антоні Пацей]]<br />''(Antoni Pociej)''||[[Выява:POL COA Waga.svg|70px]]||Адмовіўся ад пасады |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[26 лістапада]] [[1748]]||студзень [[1771]]||[[ |
|[[26 лістапада]]<br />[[1748]]||студзень [[1771]]||[[Людвік Пацей]]<br />''(Ludwik Pociej)''||[[Выява:Ludvik Paciej. Людвік Пацей.jpg|70px]]||Пляменнік папярэдняга. <br />Памёр |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[7 студзеня]] [[1771]]||[[14 ліпеня]] [[1774]]||[[Леанард Пацей]]<br />''(Leonard Pociej)''||[[Выява:POL COA Waga.svg|70px]]||Брат папярэдняга. <br />Памёр |
|[[7 студзеня]]<br />[[1771]]||[[14 ліпеня]]<br />[[1774]]||[[Леанард Пацей]]<br />''(Leonard Pociej)''||[[Выява:POL COA Waga.svg|70px]]||Брат папярэдняга. <br />Памёр |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[1774]]||[[22 чэрвеня]] [[1776]]||[[Антоні Гелгуд]]<br />''(Antoni Gielgud)''||[[Выява:POL COA Giełgud.svg|70px]]||Паступіў на [[Кашталяны жамойцкія|жамойцкага кашталяна]] |
|[[1774]]||[[22 чэрвеня]]<br />[[1776]]||[[Антоні Гелгуд]]<br />''(Antoni Gielgud)''||[[Выява:POL COA Giełgud.svg|70px]]||Паступіў на [[Кашталяны жамойцкія|жамойцкага кашталяна]] |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[14 ліпеня]] [[1776]]||[[1789]]||[[Юзаф Юдзіцкі]]<br />''(Józef Judycki)''||[[Выява:POL COA Judycki.svg|70px]]||Адмовіўся ад пасады |
|[[14 ліпеня]]<br />[[1776]]||[[1789]]||[[Юзаф Юдзіцкі]]<br />''(Józef Judycki)''||[[Выява:POL COA Judycki.svg|70px]]||Адмовіўся ад пасады |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[23 снежня]] [[1789]]||[[1793]]||[[Ігнацы Гелгуд]]<br />''(Ignacy Giełgud)''||[[Выява:POL COA Giełgud.svg|70px]]||Адмовіўся ад пасады |
|[[23 снежня]]<br />[[1789]]||[[1793]]||[[Ігнацы Гелгуд]]<br />''(Ignacy Giełgud)''||[[Выява:POL COA Giełgud.svg|70px]]||Адмовіўся ад пасады |
||
|-align=center |
|-align=center |
||
|[[1793]]||[[1795]]||[[Людвік Гелгуд]]<br />''(Ludwik Giełgud)''||[[Выява:POL COA Giełgud.svg|70px]]||Брат папярэдняга. <br />Склаў паўнамоцтвы ў сувязі са спыненнем існавання [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] |
|[[1793]]||[[1795]]||[[Людвік Гелгуд]]<br />''(Ludwik Giełgud)''||[[Выява:POL COA Giełgud.svg|70px]]||Брат папярэдняга. <br />Склаў паўнамоцтвы ў сувязі са спыненнем існавання [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] |
||
Радок 52: | Радок 52: | ||
== Глядзіце таксама == |
== Глядзіце таксама == |
||
* [[Стражнік]] |
|||
* [[Стражнік польны літоўскі]] |
* [[Стражнік польны літоўскі]] |
||
* [[ |
* [[Стражнік вялікі каронны]] |
||
* [[Стражнік польны каронны]] |
* [[Стражнік польны каронны]] |
||
Радок 60: | Радок 61: | ||
* Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908. |
* Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908. |
||
{{Цэнтральныя несенатарскія дыгнітарыі і ўраднікі Вялікага Княства Літоўскага}} |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Катэгорыя:Цэнтральныя ўрады Вялікага Княства Літоўскага]] |
[[Катэгорыя:Цэнтральныя ўрады Вялікага Княства Літоўскага]] |
Версія ад 21:36, 29 верасня 2014
Стражнік вялікі літоўскі (па-лацінску exeubiarum vel vigiliarum praefectus) — ураднік у Вялікім Княстве Літоўскім, абавязкам якога было ў час знаходжання караля ў войску кіраваць пярэдняй стражай і загадваць каравулам у час пастояў.
Пасада заснавана ў 1635 годзе вялікім князем Уладзіславам Вазам. Падобныя функцыі ў дачыненні да павятовага паспалітага рушэння мелі павятовыя стражнікі.
Спіс вялікіх стражнікаў літоўскіх
Дата прыняцця пасады |
Дата складання пасады альбо смерці |
Асоба | Выява | Заўвагі |
---|---|---|---|---|
Вялікія стражнікі літоўскія | ||||
10 сакавіка 1636 |
1656 | Рыгор Мірскі (Grzegorz Mirski) |
Пазбаўлены пасады за падтрымку Кейданскай уніі | |
8 красавіка 1656 |
1668 | Уладзіслаў Юрый Халецкі (Władysław Jerzy Chalecki) |
Памёр | |
8 лютага 1668 |
22 кастрычніка 1668 |
Міхал Леан Абуховіч (Michał Leon Obuchowicz) |
Памёр | |
29 верасня 1669 |
студзень 1676 | Баніфацы Тэафіл Пац (Bonifacy Teofil Pac) |
Паступіў на вялікага абознага літоўскага | |
3 лютага 1676 |
13 красавіка 1692 |
Самуэль Кміціч (Samuel Kmicic) |
Памёр | |
20 мая 1692 |
25 чэрвеня 1698 |
Міхал Юзаф Сапега (Michał Józef Sapieha) |
Паступіў на польнага пісара літоўскага | |
10 ліпеня 1698 |
1703 | Людвік Канстанцін Пацей (Ludwik Konstanty Pociej) |
Паступіў на вялікага падскарбія літоўскага | |
27 лістапада 1703 |
26 кастрычніка 1710 |
Казімір Заранак-Гарбоўскі (Kazimierz Zaranek-Horbowski) |
Паступіў на жамойцкага старосту | |
1708 | 1709 | Казімір Крышпін-Кіршэнштэйн (Kazimierz Kryszpin-Kirszensztein) |
Прызначаны Станіславам Ляшчынскім | |
1710 | 25 мая 1729 |
Станіслаў Уладзіслаў Патоцкі (Stanisław Władysław Potocki) |
Паступіў на белзскага ваяводу | |
4 чэрвеня 1729 |
1748 | Антоні Пацей (Antoni Pociej) |
Адмовіўся ад пасады | |
26 лістапада 1748 |
студзень 1771 | Людвік Пацей (Ludwik Pociej) |
Пляменнік папярэдняга. Памёр | |
7 студзеня 1771 |
14 ліпеня 1774 |
Леанард Пацей (Leonard Pociej) |
Брат папярэдняга. Памёр | |
1774 | 22 чэрвеня 1776 |
Антоні Гелгуд (Antoni Gielgud) |
Паступіў на жамойцкага кашталяна | |
14 ліпеня 1776 |
1789 | Юзаф Юдзіцкі (Józef Judycki) |
Адмовіўся ад пасады | |
23 снежня 1789 |
1793 | Ігнацы Гелгуд (Ignacy Giełgud) |
Адмовіўся ад пасады | |
1793 | 1795 | Людвік Гелгуд (Ludwik Giełgud) |
Брат папярэдняга. Склаў паўнамоцтвы ў сувязі са спыненнем існавання Рэчы Паспалітай |
Глядзіце таксама
Літаратура
- Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885.
- Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908.