Узбекістан: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
дрНяма тлумачэння праўкі |
|||
Радок 67: | Радок 67: | ||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
{{main|Гісторыя Узбекістана}} |
{{main|Гісторыя Узбекістана}} |
||
Чалавек на тэрыторыі Узбекістана вядомы з эпохі [[палеаліт]]у (грот [[Тэшык-Таш]] з пахаваннем хлопчыка-неандэртальца і інш.). У [[4 тысячагоддзе да н.э.|IV]]—[[3 тысячагоддзе да н.э.|III-м]] тыс. да н.э. тут існавала неалітычная [[кельтэмінарская культура]], на позніх этапах якой пачаўся пераход да земляробства і жывёлагадоўлі. У эпоху бронзы ўзнікла штучнае арашэнне. З сярэдзіны [[1 тысячагоддзе да н.э.|I-га тыс. да н.э.]] тэрыторыя Узбекістана насялялі іранскамоўныя плямёны, якія стварылі шэраг дзяржаўных утварэнняў — [[Бактрыя |
Чалавек на тэрыторыі Узбекістана вядомы з эпохі [[палеаліт]]у (грот [[Тэшык-Таш]] з пахаваннем хлопчыка-неандэртальца і інш.). У [[4 тысячагоддзе да н.э.|IV]]—[[3 тысячагоддзе да н.э.|III-м]] тыс. да н.э. тут існавала неалітычная [[кельтэмінарская культура]], на позніх этапах якой пачаўся пераход да земляробства і жывёлагадоўлі. У эпоху бронзы ўзнікла штучнае арашэнне. З сярэдзіны [[1 тысячагоддзе да н.э.|I-га тыс. да н.э.]] тэрыторыя Узбекістана насялялі іранскамоўныя плямёны, якія стварылі шэраг дзяржаўных утварэнняў — [[Бактрыя]], [[Сагдыяна]], Харэзм; у стэпах і пустынях жылі качэўнікі-жывёлаводы сакі. У VI ст. да н.э. тут усталявана ўлада дзяржавы Ахеменідаў. У [[329 да н.э.|329]]—[[327 да н.э.]] ў Согдзія і Бактрыю ўварваліся войскі [[Аляксандр Македонскі|Аляксандра Македонскага]] і заваявалі іх пасля доўгага змагання з мясцовым насельніцтвам на чале са [[Спітамен]]ам. Каля [[250 да н.э.]] намеснік [[Дынастыя Селеўкідаў|Селеўкідаў]] у Бактрыі стварыў [[Грэка-Бактрыйскае царства]], якое ў сярэдзіне [[2 стагоддзе да н.э.|II ст. да н.э.]] знішчылі [[тахары]]. У [[1 стагоддзе да н.э.|I ст. да н.э.]]—[[3 стагоддзе|III ст. н.э.]] тэрыторыя Узбекістана ў складзе [[Кушанскае царства|Кушанскай дзяржавы]]. У [[5 стагоддзе|V ст.]] тут усталявана ўлада [[Эфталіты|эфталітаў]], у 560-я — цюркаў з [[Заходне-Цюркскі каганат|Заходне-Цюркскага каганата]]. У пачатку [[8 стагоддзе|VIII ст.]] пачаліся арабскія заваяванні. У [[712]] арабы заваявалі [[Харэзм]] і раён паміж рэкамі [[Амудар'я]] і [[Сырдар'я]], які назвалі [[Маверанарх]]. Мясцовае насельніцтва супраціўлялася заваёўнікам, найбуйнейшым было [[паўстанне Муканы]] ў 770—780-я. З таго часу ва Узбекістане пашырыўся [[іслам]], які хутка выцесніў мясцовыя рэлігіі ([[будызм]], [[зараастрызм]], [[маніхейства]], [[хрысціянства]]). Панаванне арабаў у [[9 стагоддзе|IX ст.]] змянілася ўладай мясцовых дынастый, утворана [[дзяржава Саманідаў]] са сталіцай у г. Бухара. У [[999]] яна заваявана аб'яднаннем цюркскіх плямён на чале з [[Дынастыя Караханідаў|дынастыяй Караханідаў]], тэрыторыя Узбекістана апынулася пад уладай адной з цюркскіх дынастый — [[Дынастыя Газневідаў|Газневідаў]]. Пачалося фарміраванне цюркскай народнасці, якая пазней атрымала назву узбекаў. У канцы [[11 стагоддзе|XI ст.]] [[дзяржава Караханідаў]] трапіла ў залежнасць ад сельджукаў, з [[12 стагоддзе|XII ст.]] — [[каракітаі|каракітаяў]]. З канца [[12 стагоддзе|XII ст.]] пачалося ўзвышэнне [[дзяржава Харэзмшахаў|дзяржавы Харэзмшахаў]], правіцелі якой у пачатку [[13 стагоддзе|XIII ст.]] аб'ядналі пад сваёй уладай Сярэднюю Азію і Іран. У [[1219]]—[[1221]] у Сярэднюю Азію ўварваліся манголы, якія спустошылі краіну. Большая частка тэрыторыі Узбекістана ўвайшла ў склад [[Джагатайскі улус|Джагатайскага (Чагатайскага) улуса]], які ў пачатку [[14 стагоддзе|XIV ст.]] ўтварылася [[Дынастыя Цімурыдаў|дзяржава Цімура]] ([[1336]]—[[1405]]) са сталіцай у г. [[Самарканд]]. У [[15 стагоддзе|XV ст.]] дзяржава Цімурыдаў дасягнула росквіту, асабліва Самарканд у час кіравання [[Улугбек]]а ([[1409]]—[[1449]]). На мяжы [[15 стагоддзе|XV]]—[[16 стагоддзе|XVI стст.]] уладанні Цімурыдаў заваяваны плямёнамі узбекаў на чале з [[Мухамед Шэйбані|Шэйбані-ханам]], якія далі сваю назву цюркскай народнасці, што ўжо склалася на тэрыторыі Узбекістана. Паступова ўтварыліся 3 дзяржавы на чале з узбекскімі дынастыямі: [[Бухарскае ханства]] (з сярэдзіны [[18 стагоддзе|XVIII ст.]] [[Бухарскі эмірат]]), [[Хівінскае ханства]] і [[Какандскае ханства]] (з канца [[18 стагоддзе|XVIII ст.]]). |
||
Найбольш моцнае з іх Какандскае ханства ў 1-й палове [[19 стагоддзе|XIX ст.]] праводзіла актыўную заваёўніцкую палітыку зямель кіргізаў і казахаў. Рух какандцаў прывёў да сутыкнення на поўначы з сустрэчнай расійскай экспансіяй у напрамку сярэдняй Азіі. У [[1853]] расійскія войскі авалодалі какандскай крэпасцю Ак-Мячэць (цяпер Кзыл-Арда), а з [[1864]] пачалі наступленне на галоўныя цэнтры Какандскага ханства. У [[1864]] расійская армія заваявала Ташкент, а ў [[1867]] прымусіла какандцаў прызнаць вярхоўную ўладу [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]]. Пасля кароткачасовай вайны расійскі пратэктарат у [[1868]] прызнаў [[Бухарскі эмірат]], а ў [[1873]] і [[Хівінскае ханства]]. У [[1866]] створана [[Туркестанскае генерал-губернатарства]] са сталіцай у Ташкенце. Пасля Какандскага паўстання 1873—1876. Какандскае ханства скасавана. Пад прамым расійскім кіраваннем генерал-губернатар К. П. Каўфман правёў зямельную рэформу, што спрыяла развіццю рыначных адносін. Будаваліся чыгункі. Неўзабаве Узбекістан стаў галоўным раёнам вытворчасці бавоўны у Расійскай імперыі (потым [[СССР]]). Пагаршэнне становішча насельніцтва ў час [[Першая сусветная вайна|1-й сусветнай вайны]] прывяло да Сярэднеазіяцкага паўстання 1916. |
Найбольш моцнае з іх Какандскае ханства ў 1-й палове [[19 стагоддзе|XIX ст.]] праводзіла актыўную заваёўніцкую палітыку зямель кіргізаў і казахаў. Рух какандцаў прывёў да сутыкнення на поўначы з сустрэчнай расійскай экспансіяй у напрамку сярэдняй Азіі. У [[1853]] расійскія войскі авалодалі какандскай крэпасцю Ак-Мячэць (цяпер Кзыл-Арда), а з [[1864]] пачалі наступленне на галоўныя цэнтры Какандскага ханства. У [[1864]] расійская армія заваявала Ташкент, а ў [[1867]] прымусіла какандцаў прызнаць вярхоўную ўладу [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]]. Пасля кароткачасовай вайны расійскі пратэктарат у [[1868]] прызнаў [[Бухарскі эмірат]], а ў [[1873]] і [[Хівінскае ханства]]. У [[1866]] створана [[Туркестанскае генерал-губернатарства]] са сталіцай у Ташкенце. Пасля Какандскага паўстання 1873—1876. Какандскае ханства скасавана. Пад прамым расійскім кіраваннем генерал-губернатар К. П. Каўфман правёў зямельную рэформу, што спрыяла развіццю рыначных адносін. Будаваліся чыгункі. Неўзабаве Узбекістан стаў галоўным раёнам вытворчасці бавоўны у Расійскай імперыі (потым [[СССР]]). Пагаршэнне становішча насельніцтва ў час [[Першая сусветная вайна|1-й сусветнай вайны]] прывяло да Сярэднеазіяцкага паўстання 1916. |
||
Пасля [[Лютаўская рэвалюцыя, Расія|Лютаўскай рэвалюцыі 1917]] на тэрыторыі Узбекістана створаны Саветы рабочых і салдацкіх дэпутатаў. Адначасова пачалі фарміравацца нацыянальныя узбекскія арганізацыі «[[Шура-і-Іслам]]», «[[Шура-і-Улема]]». [[14 лістапада]] [[1917]] улада ў [[Горад Ташкент|Ташкенце]] перайшла да Савета на чале з бальшавікамі. Адначасова ў [[Каканд]]зе лідэры узбекскіх нацыянальных арганізацый стварылі ўласны ўрад — [[Туркестанская аўтаномія|Какандскую аўтаномію]] (ліквідавана ў лютым [[1918]] Чырвонай Арміяй). [[30 красавіка]] 1918 абвешчана [[Туркестанская Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Туркестанская АССР]]. У лютым [[1920]] Чырвоная Армія скінула хівінскага [[Саід Абдулла-хан]]а, створана [[Харэзмская Народная Савецкая Рэспубліка]]; у верасні 1920 скінуты бухарскі эмір [[Сейід Алім-хан]] і абвешчана [[Бухарская Народная Савецкай Рэспубліка]]. Да [[1926]] працягвалася змаганне з [[Басмацтва|басмацтвам]]. У [[1921]]—[[1922]] і [[1926]]—[[1929]] тут праведзена зямельна-водная рэформа. [[27 кастрычніка]] [[1924]] рашэннем [[Цэнтральны выканаўчы камітэт СССР|ЦВК СССР]] створана Узбекская ССР. 1-ы Устаноўчы з'езд Саветаў Узбекістана ([[13 лютага|13]]—[[17 лютага]] [[1925]]) прыняў Дэкларацыю пра дзяржаўны суверэнітэт Узбекскай ССР. У [[1929]] пачалася прымусовая [[калектывізацыя]], што прывяло да новага ўздыму [[Басмацтва|басмацкага руху]]. За гады савецкай улады ва Узбекістане створана буйная прамысловасць, узнікла узбекская інтэлігенцыя, якая імкнулася пашырыць культуру ў масы. У [[Другая сусветная вайна|Другую сусветную вайну]] ва Узбекістан эвакуіравана больш за 90 прадпрыемстваў і ўстаноў, у т.л. з Беларусі; каля 200 тыс. дзяцей. Больш як 280 воінаў з Узбекістана прысвоена званне Героя Савецкага Саюза, у т.л. 18 чал. за вызваленне Беларусі. Разам з дасягненнямі да 1980-х нарасталі негатыўныя тэндэнцыі, звязаныя з монакультурай бавоўны, абмяленнем [[Аральскае мора|Арала]]. [[20 чэрвеня]] [[1990]] [[Вярхоўны Савет Узбекскай ССР]] прыняў Дэкларацыю аб дзяржаўным суверэнітэце, а [[31 жніўня]] [[1991]] абвясціў дзяржаўную незалежнасць Узбекістана. Урад прэзідэнта [[Іслам Карымаў|І. Карымава]] праводзіць палітыку развіцця рыначных адносін і ўмацавання эканамічных сувязей з іншымі краінамі, курс на пабудову свецкай дзяржавы. |
Пасля [[Лютаўская рэвалюцыя, Расія|Лютаўскай рэвалюцыі 1917]] на тэрыторыі Узбекістана створаны Саветы рабочых і салдацкіх дэпутатаў. Адначасова пачалі фарміравацца нацыянальныя узбекскія арганізацыі «[[Шура-і-Іслам]]», «[[Шура-і-Улема]]». [[14 лістапада]] [[1917]] улада ў [[Горад Ташкент|Ташкенце]] перайшла да Савета на чале з бальшавікамі. Адначасова ў [[Каканд]]зе лідэры узбекскіх нацыянальных арганізацый стварылі ўласны ўрад — [[Туркестанская аўтаномія|Какандскую аўтаномію]] (ліквідавана ў лютым [[1918]] Чырвонай Арміяй). [[30 красавіка]] 1918 абвешчана [[Туркестанская Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Туркестанская АССР]]. У лютым [[1920]] Чырвоная Армія скінула хівінскага [[Саід Абдулла-хан]]а, створана [[Харэзмская Народная Савецкая Рэспубліка]]; у верасні 1920 скінуты бухарскі эмір [[Сейід Алім-хан]] і абвешчана [[Бухарская Народная Савецкай Рэспубліка]]. Да [[1926]] працягвалася змаганне з [[Басмацтва|басмацтвам]]. У [[1921]]—[[1922]] і [[1926]]—[[1929]] тут праведзена зямельна-водная рэформа. [[27 кастрычніка]] [[1924]] рашэннем [[Цэнтральны выканаўчы камітэт СССР|ЦВК СССР]] створана Узбекская ССР. 1-ы Устаноўчы з'езд Саветаў Узбекістана ([[13 лютага|13]]—[[17 лютага]] [[1925]]) прыняў Дэкларацыю пра дзяржаўны суверэнітэт Узбекскай ССР. У [[1929]] пачалася прымусовая [[калектывізацыя]], што прывяло да новага ўздыму [[Басмацтва|басмацкага руху]]. За гады савецкай улады ва Узбекістане створана буйная прамысловасць, узнікла узбекская інтэлігенцыя, якая імкнулася пашырыць культуру ў масы. У [[Другая сусветная вайна|Другую сусветную вайну]] ва Узбекістан эвакуіравана больш за 90 прадпрыемстваў і ўстаноў, у т.л. з Беларусі; каля 200 тыс. дзяцей. Больш як 280 воінаў з Узбекістана прысвоена званне Героя Савецкага Саюза, у т.л. 18 чал. за вызваленне Беларусі. Разам з дасягненнямі да 1980-х нарасталі негатыўныя тэндэнцыі, звязаныя з монакультурай бавоўны, абмяленнем [[Аральскае мора|Арала]]. [[20 чэрвеня]] [[1990]] [[Вярхоўны Савет Узбекскай ССР]] прыняў Дэкларацыю аб дзяржаўным суверэнітэце, а [[31 жніўня]] [[1991]] абвясціў дзяржаўную незалежнасць Узбекістана. Урад прэзідэнта [[Іслам Карымаў|І. Карымава]] праводзіць палітыку развіцця рыначных адносін і ўмацавання эканамічных сувязей з іншымі краінамі, курс на пабудову свецкай дзяржавы. |
||
== Дзяржаўны лад і палітыка == |
== Дзяржаўны лад і палітыка == |
||
=== Дзяржаўныя сімвалы === |
=== Дзяржаўныя сімвалы === |
Версія ад 12:19, 10 снежня 2014
| |||||
Дэвіз: «Gulla, yashna mustaqil O'zbekiston!» | |||||
Гімн: «Serquyosh hur o'lkam (Мой сонечны, свабодны край)» | |||||
Дата незалежнасці | 31 жніўня 1991 (ад СССР) | ||||
Афіцыйная мова | Узбекская | ||||
Сталіца | Ташкент | ||||
Найбуйнейшыя гарады | Ташкент, Самарканд, Бухара, Андыжан, Фергана, Наманган, Каршы, Нукус, Каканд, Маргілан | ||||
Форма кіравання | Прэзідэнцкая рэспубліка | ||||
Прэзідэнт Прэм'ер-міністр |
Іслам Карымаў Шаўкат Мірзіяеў | ||||
Плошча • Усяго • % воднай паверхні |
56-я ў свеце 448.978 км² 4,9 | ||||
Насельніцтва • Ацэнка (2013) • Шчыльнасць |
30.183.400 чал. (41-я) 61,4 чал./км² (136-я) | ||||
ВУП (ППЗ) • Разам (2014) • На душу насельніцтва |
$123,577 млрд $4.037 | ||||
ВУП (намінал) • Разам (2014) • На душу насельніцтва |
$61,720 млрд $2.016 | ||||
ІРЧП (2013) | ▲0,654 (сярэдні) (114-ы) | ||||
Этнахаронім | Узбекі | ||||
Валюта | Узбекскі сум | ||||
Інтэрнэт-дамен | .uz | ||||
Код ISO (Alpha-2) | UZ | ||||
Код ISO (Alpha-3) | UZB | ||||
Код МАК | UZB | ||||
Тэлефонны код | +998 | ||||
Часавыя паясы | +5 |
Узбекістан (узб.: Oʻzbekiston) — краіна ў Азіі, належыць да рэгіёна Сярэдняя Азія, мяжуе з Казахстанам, Кыргызстанам, Таджыкістанам, Афганістанам, Туркменістанам. Выхаду да мораў не мае.
Прырода
Гісторыя
Чалавек на тэрыторыі Узбекістана вядомы з эпохі палеаліту (грот Тэшык-Таш з пахаваннем хлопчыка-неандэртальца і інш.). У IV—III-м тыс. да н.э. тут існавала неалітычная кельтэмінарская культура, на позніх этапах якой пачаўся пераход да земляробства і жывёлагадоўлі. У эпоху бронзы ўзнікла штучнае арашэнне. З сярэдзіны I-га тыс. да н.э. тэрыторыя Узбекістана насялялі іранскамоўныя плямёны, якія стварылі шэраг дзяржаўных утварэнняў — Бактрыя, Сагдыяна, Харэзм; у стэпах і пустынях жылі качэўнікі-жывёлаводы сакі. У VI ст. да н.э. тут усталявана ўлада дзяржавы Ахеменідаў. У 329—327 да н.э. ў Согдзія і Бактрыю ўварваліся войскі Аляксандра Македонскага і заваявалі іх пасля доўгага змагання з мясцовым насельніцтвам на чале са Спітаменам. Каля 250 да н.э. намеснік Селеўкідаў у Бактрыі стварыў Грэка-Бактрыйскае царства, якое ў сярэдзіне II ст. да н.э. знішчылі тахары. У I ст. да н.э.—III ст. н.э. тэрыторыя Узбекістана ў складзе Кушанскай дзяржавы. У V ст. тут усталявана ўлада эфталітаў, у 560-я — цюркаў з Заходне-Цюркскага каганата. У пачатку VIII ст. пачаліся арабскія заваяванні. У 712 арабы заваявалі Харэзм і раён паміж рэкамі Амудар'я і Сырдар'я, які назвалі Маверанарх. Мясцовае насельніцтва супраціўлялася заваёўнікам, найбуйнейшым было паўстанне Муканы ў 770—780-я. З таго часу ва Узбекістане пашырыўся іслам, які хутка выцесніў мясцовыя рэлігіі (будызм, зараастрызм, маніхейства, хрысціянства). Панаванне арабаў у IX ст. змянілася ўладай мясцовых дынастый, утворана дзяржава Саманідаў са сталіцай у г. Бухара. У 999 яна заваявана аб'яднаннем цюркскіх плямён на чале з дынастыяй Караханідаў, тэрыторыя Узбекістана апынулася пад уладай адной з цюркскіх дынастый — Газневідаў. Пачалося фарміраванне цюркскай народнасці, якая пазней атрымала назву узбекаў. У канцы XI ст. дзяржава Караханідаў трапіла ў залежнасць ад сельджукаў, з XII ст. — каракітаяў. З канца XII ст. пачалося ўзвышэнне дзяржавы Харэзмшахаў, правіцелі якой у пачатку XIII ст. аб'ядналі пад сваёй уладай Сярэднюю Азію і Іран. У 1219—1221 у Сярэднюю Азію ўварваліся манголы, якія спустошылі краіну. Большая частка тэрыторыі Узбекістана ўвайшла ў склад Джагатайскага (Чагатайскага) улуса, які ў пачатку XIV ст. ўтварылася дзяржава Цімура (1336—1405) са сталіцай у г. Самарканд. У XV ст. дзяржава Цімурыдаў дасягнула росквіту, асабліва Самарканд у час кіравання Улугбека (1409—1449). На мяжы XV—XVI стст. уладанні Цімурыдаў заваяваны плямёнамі узбекаў на чале з Шэйбані-ханам, якія далі сваю назву цюркскай народнасці, што ўжо склалася на тэрыторыі Узбекістана. Паступова ўтварыліся 3 дзяржавы на чале з узбекскімі дынастыямі: Бухарскае ханства (з сярэдзіны XVIII ст. Бухарскі эмірат), Хівінскае ханства і Какандскае ханства (з канца XVIII ст.).
Найбольш моцнае з іх Какандскае ханства ў 1-й палове XIX ст. праводзіла актыўную заваёўніцкую палітыку зямель кіргізаў і казахаў. Рух какандцаў прывёў да сутыкнення на поўначы з сустрэчнай расійскай экспансіяй у напрамку сярэдняй Азіі. У 1853 расійскія войскі авалодалі какандскай крэпасцю Ак-Мячэць (цяпер Кзыл-Арда), а з 1864 пачалі наступленне на галоўныя цэнтры Какандскага ханства. У 1864 расійская армія заваявала Ташкент, а ў 1867 прымусіла какандцаў прызнаць вярхоўную ўладу Расійскай імперыі. Пасля кароткачасовай вайны расійскі пратэктарат у 1868 прызнаў Бухарскі эмірат, а ў 1873 і Хівінскае ханства. У 1866 створана Туркестанскае генерал-губернатарства са сталіцай у Ташкенце. Пасля Какандскага паўстання 1873—1876. Какандскае ханства скасавана. Пад прамым расійскім кіраваннем генерал-губернатар К. П. Каўфман правёў зямельную рэформу, што спрыяла развіццю рыначных адносін. Будаваліся чыгункі. Неўзабаве Узбекістан стаў галоўным раёнам вытворчасці бавоўны у Расійскай імперыі (потым СССР). Пагаршэнне становішча насельніцтва ў час 1-й сусветнай вайны прывяло да Сярэднеазіяцкага паўстання 1916.
Пасля Лютаўскай рэвалюцыі 1917 на тэрыторыі Узбекістана створаны Саветы рабочых і салдацкіх дэпутатаў. Адначасова пачалі фарміравацца нацыянальныя узбекскія арганізацыі «Шура-і-Іслам», «Шура-і-Улема». 14 лістапада 1917 улада ў Ташкенце перайшла да Савета на чале з бальшавікамі. Адначасова ў Какандзе лідэры узбекскіх нацыянальных арганізацый стварылі ўласны ўрад — Какандскую аўтаномію (ліквідавана ў лютым 1918 Чырвонай Арміяй). 30 красавіка 1918 абвешчана Туркестанская АССР. У лютым 1920 Чырвоная Армія скінула хівінскага Саід Абдулла-хана, створана Харэзмская Народная Савецкая Рэспубліка; у верасні 1920 скінуты бухарскі эмір Сейід Алім-хан і абвешчана Бухарская Народная Савецкай Рэспубліка. Да 1926 працягвалася змаганне з басмацтвам. У 1921—1922 і 1926—1929 тут праведзена зямельна-водная рэформа. 27 кастрычніка 1924 рашэннем ЦВК СССР створана Узбекская ССР. 1-ы Устаноўчы з'езд Саветаў Узбекістана (13—17 лютага 1925) прыняў Дэкларацыю пра дзяржаўны суверэнітэт Узбекскай ССР. У 1929 пачалася прымусовая калектывізацыя, што прывяло да новага ўздыму басмацкага руху. За гады савецкай улады ва Узбекістане створана буйная прамысловасць, узнікла узбекская інтэлігенцыя, якая імкнулася пашырыць культуру ў масы. У Другую сусветную вайну ва Узбекістан эвакуіравана больш за 90 прадпрыемстваў і ўстаноў, у т.л. з Беларусі; каля 200 тыс. дзяцей. Больш як 280 воінаў з Узбекістана прысвоена званне Героя Савецкага Саюза, у т.л. 18 чал. за вызваленне Беларусі. Разам з дасягненнямі да 1980-х нарасталі негатыўныя тэндэнцыі, звязаныя з монакультурай бавоўны, абмяленнем Арала. 20 чэрвеня 1990 Вярхоўны Савет Узбекскай ССР прыняў Дэкларацыю аб дзяржаўным суверэнітэце, а 31 жніўня 1991 абвясціў дзяржаўную незалежнасць Узбекістана. Урад прэзідэнта І. Карымава праводзіць палітыку развіцця рыначных адносін і ўмацавання эканамічных сувязей з іншымі краінамі, курс на пабудову свецкай дзяржавы.
Дзяржаўны лад і палітыка
Дзяржаўныя сімвалы
Насельніцтва
Выдатныя асобы
- Тамерлан, таксама Цімур (1336 — 1405) — сярэднеазіяцкі дзяржаўны дзеяч і палітык, заснавальнік дынастыі Цімурыдаў, эмір
- Алішэр Наваі (1441 — 1501) — паэт, філосаф, дзяржаўны дзеяч цімурыдскага Харасана
Дачыненні з Беларуссю
Дыпламатычныя дачыненні ўрады ўстанавілі 21 студзеня 1993 года[2].
Гл. таксама
Спасылкі
- Саёхат значит путешествие — Фотографии Узбекистана, Казахстана, Туркменистана (польск.) (руск.) (фр.)
- Грашовая адзінка Узбекістана - сум (1994)
Зноскі
- ↑ а б https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/asia
- ↑ Аляксандр Лукашэнка павіншаваў Прэзідэнта Рэспублікі Узбекістан Іслама Карымава// Прэс-служба Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. 21 студзеня 2008