Каралевіч: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 3: Радок 3:
Значэнне таксама мае на ўвазе дзяцей замежных манархаў. Непасрэднымі калегамі каралевіча ў іншых манархічных сем'ях адпаведна лічыццца такія пасады, як [[інфант]], {{нп3|Прынц каралеўскай крыві|прынц каралеўскай крыві|pl|Książę krwi królewskiej}}.
Значэнне таксама мае на ўвазе дзяцей замежных манархаў. Непасрэднымі калегамі каралевіча ў іншых манархічных сем'ях адпаведна лічыццца такія пасады, як [[інфант]], {{нп3|Прынц каралеўскай крыві|прынц каралеўскай крыві|pl|Książę krwi królewskiej}}.


Слова можна сустрэць ў дакументах [[ВКЛ]] XV стагоддзя (загад каралевіча [[Казімір IV Ягелончык|Казіміра]] [[Старосты жамойцкія|жамойцкаму старосце]] [[Кантоўт]]у; 14 красавіка 1441 г., Вільня)<ref>{{cite web| author =| date =| url = http://starbel.narod.ru/d111.htm| title =Гісторыя Беларусі IX-XVIII стагоддзяў. Першакрыніцы | work = |publisher =| accessdate = 7 лютага 2015 | lang =}}</ref>. Каралевіч [[Уладзіслаў Ваза|Уладзіслаў]] у 1617—18 гадах з войскамі хадзіў у {{нп3|Русска-польская вайна (1609—1618)|паход|ru|Русско-польская война (1609—1618)}} на [[Рускае царства|Маскоўскае царства]]<ref>{{cite web| author =[[Анатоль Пятровіч Грыцкевіч|Анатоль Грыцкевіч]]| date =| url =http://kgb-bye.livejournal.com/63067.html | title = Погляд у гісторыю| work = |publisher =| accessdate = 7 лютага 2015 | lang =}}</ref>.
Слова можна сустрэць ў дакументах [[ВКЛ]] XV стагоддзя (загад каралевіча [[Казімір IV Ягелончык|Казіміра]] [[Старосты жамойцкія|жамойцкаму старосце]] [[Кантоўт]]у; 14 красавіка 1441 г., Вільня)<ref>{{cite web| author =| date =| url = http://starbel.narod.ru/d111.htm| title =Гісторыя Беларусі IX-XVIII стагоддзяў. Першакрыніцы | work = |publisher =| accessdate = 7 лютага 2015 | lang =}}</ref>. Каралевіч [[Уладзіслаў Ваза|Уладзіслаў]] у 1617—18 гадах з войскамі хадзіў у {{нп3|Маскоўскі паход Уладзіслава IV|паход|ru|Московский поход Владислава IV}} на [[Рускае царства|Маскоўскае царства]]<ref>{{cite web| author =[[Анатоль Пятровіч Грыцкевіч|Анатоль Грыцкевіч]]| date =| url =http://kgb-bye.livejournal.com/63067.html | title = Погляд у гісторыю| work = |publisher =| accessdate = 7 лютага 2015 | lang =}}</ref>.


== Ужыванне у культуры ==
== Ужыванне у культуры ==

Версія ад 11:55, 8 лютага 2015

Каралевіч/каралеўна — афіцыйны арыстакратычны тытул у манархічнай Рэчы Паспалітай і Каралеўстве Польскім, дзеці пануючых каралёў польскіх.

Значэнне таксама мае на ўвазе дзяцей замежных манархаў. Непасрэднымі калегамі каралевіча ў іншых манархічных сем'ях адпаведна лічыццца такія пасады, як інфант, прынц каралеўскай крыві  (польск.).

Слова можна сустрэць ў дакументах ВКЛ XV стагоддзя (загад каралевіча Казіміра жамойцкаму старосце Кантоўту; 14 красавіка 1441 г., Вільня)[1]. Каралевіч Уладзіслаў у 1617—18 гадах з войскамі хадзіў у паход  (руск.) на Маскоўскае царства[2].

Ужыванне у культуры

Ужываецца таксама, у прыватнасці, у народных паданнях і казках: «Каралевіч, які нічога не баяўся» (Браты Грым)[3], «Каралевіч, чараўнік і ягоная дачка» (беларуская народная казка)[4], «Аб каралевічу-чараўніку» (беларуская народная казка)[5].

Беларускім этнографам Еўдакімам Раманавым у Быхаўскім павеце Магілёўскай губерніі ў XIX стагоддзі быў запісаны карагод (гульня) «У каралевіча». Ён гэта апісваў такім чынам:

Для гульні ў каралевіча дзяўчыны становяцца ў кружок. У сярэдзіну кружка ўпускаецца царскі сын, ці каралевіч,— дзяўчына, якой даецца шапка ў рукі. Ходзячы вакол царскага сына дзяўчыны спяваюць:
«Цароў сын, каралевіч, Пры гораду ходзіць. Пры гораду ходзіць. Шапку ў руках носіць, А шапачку носіць, Нівест выглідаіць…»

Дзяўчына, якая стаіць у крузе, выбірае адну з сябровак і цалуе яе. Тая бярэ ў яе шапку і сама ідзе ў круг. Гульня працягваецца, пакуль усё не пабываюць каралевічам[6].

Карагод «У каралевіча» у 1922 годзе выкарыстоўваў К. Алексютовіч у п'есе Е. Міровіча «Машэка». Тэкст песні у п'есе быў зменены, а карагод быў значна тэатралізаваны[6].

Гл. таксама

Зноскі

  1. Гісторыя Беларусі IX-XVIII стагоддзяў. Першакрыніцы. Праверана 7 лютага 2015.
  2. Анатоль Грыцкевіч. Погляд у гісторыю. Праверана 7 лютага 2015.
  3. Пераклад: Міхась Пазнякоў. Каралевіч, які нічога не баяўся. Беларуская Палічка. Праверана 11 студзеня 2015.
  4. Каралевіч, чараўнік і ягоная дачка // Беларускія казкі. — Мюнхен, 1957.
  5. Аб каралевічу-чараўніку. Праверана 7 лютага 2015.
  6. а б Хороводы. Праверана 7 лютага 2015.