Вікіпедыя:Праект:Правапіс

Асноўнымі мэтамі праекта "Правапіс" з'яўляюцца:

• Захаванне абмеркаванняў па тэме правапісу, што мелі месца ў Вікіпедыі
• Кансалідацыя вядомых звестак і крыніц (слоўнікі, правілы, практычныя транскрыпцыі і інш.) і распрацоўка паслядоўнасці ў іх прымяненні
• Спыненне асабістых арыгінальных даследаванняў у галіне правапісу; пачатак супольнага арыгінальнага даследавання, вынікі якога будуць выконваць ролю практычных рэкамендацый для выпадкаў, не апісаных правіламі.

Першапачатковыя задачы

• Распрацаўка структуры праекта.
• Збор усіх абмеркаванняў, якія вяліся ў Вікіпедыі на тэму правіпісу. Фарміраванне старонак "хуткіх адказаў" на тыповыя памылкі.
• Збор крыніц па тэме правапісу, вызначэнне іх значнасці.

Правілы праекту

• Структура праекта з'яўляецца вольнай — кожны можа дадаць старонку з правілам, спісам крыніц. Тое, ці можна выкарыстоўваць змест гэтай старонкі як аргумент у спрэчных сітуацыях, вырашае супольнасць шляхам галасавання.
• Праект дапускае ўласныя даследаванні толькі ў стварэнні практычных транскрыпцый (і тыя прымаюцца супольнасцю). Усе старонкі з правіламі павінны падмацоўвацца крыніцамі.
• Кожная старонка павінна быць аднесена да пэўнага з трох раздзелаў (гл. "Структура праекта"). Пры стварэнні старонкі яе трэба дадаваць у спіс старонак раздзелу, і ў катэгорыю старонак абранага раздзелу.
• У праекце адсутнічаюць "старонкі пэўных удзельнікаў". Кожны можна ў любы момант змяніць змест любой старонкі, не пытаючыся дазволу. Аднак, калі старонка прынята ў якасці правіла супольнасцю, то непажадана рабіць праўкі, асабліва якія значна змяняюць сэнс тэксту. Уласныя даследдаванні пры дапрацоўцы павінны быць пацверджанымі супольнасцю паўторна.

Структура праекта

Праект складаецца з трох раздзелаў:

• Правілы беларускай мовы. У гэтым раздзеле выкладаюцца агульныя правілы беларускай мовы, асноўныя асаблівасці. Даюцца спасылкі на Правілы 2008, слоўнікі, вызначаецца сфера іх ужывання.
  • Крыніцы — спіс крыніц, згрупаваны паводле аўтарытэтнасці.
• Беларускія назвы. Гэты раздзел прысвечаны правапісу беларускіх назваў. Па прыкладах разбіраюцца розныя сітуацыі, на якія даюцца правільныя варыянты напісання са спасылкамі на крыніцы. Ствараюцца спісы тыповых памылак з пазначэннем правільнага варыянту.
  • Для кожнага абмеркавання, якое мела месца, ствараецца старонка, напрыклад Вікіпедыя:Праект:Правапіс/Нязменнае "я". У старонцы апісваецца правіла, з прыкладамі і спасылкамі на крыніцы. На старонку размоў пераносяцца абмеркаванні, якія вяліся ў Вікіпедыі па гэтай тэме.
• Перадача іншамоўных назваў. Задача раздзела — збор звестак па правілах і прынцыпах перадачы на беларускую мову іншамоўных назваў, у першую чаргу ўласных. З цягам развіцця плануецца, што кожнае напісанне іншамоўных слоў будзе адпавядаць распрацаваным у праекце прынцыпам.
  • Аўтарытэтныя крыніцы — спіс аўтарытэтных крыніц у напісанні замежнамоўных слоў.
  • Практычная транскрыпцыя:Польшча (і падобныя старонкі) — выкладанне агульных прынцыпаў для перадачы назваў пэўнай краіны, зацверджаны супольнасцю.
  • Іменаслоў:Польшча (і падобныя старонкі) — выкладанне канкрэтных уласных назваў (у першую чаргу, імёнаў), якія рэкамендуюцца ў якасці беларускіх адпаведнікаў.

Аўтарытэтныя крыніцы

Матэрыялы праекту павінны абапірацца на аўтарытэтныя крыніцы. Аўтарытэтнасць кожнай крыніцы вызначаецца супольнасцю. Кожная крыніца можа мець адзін з наступных узроўняў аўтарытэтнасці:

• Максімальны. Напісанне згодна з крыніцай ні ў кога не выклакае сумненняў і супраціву. Звычайна, такімі крыніцамі становяцца аўтарытэтныя навуковыя працы па правапісу на дакладную тэматыку; аўтарытэтныя слоўнікі.
• Сярэдні. Такія крыніцы маюць шырокае прымяненне і распаўсюджанне, але іх асноўнай мэтай звычайна з'яўляюцца не замацаванне правапісу, таму памылкі могуць сустракацца. Напрыклад, БЭ, БелСЭ, ЭГБ і іншыя энцыклапедыі; афіцыйныя сайты арганізацый і інш.
• Нізкі. Пераважна аўтарскія праекты, якія не праходзілі сур'ёзнай навуковай рэцэнзіі. Напрыклад, слоўнікі і моўныя даведнікі неакадэмічных выдавецтваў. Звычайна маюць дарадчую ролю ў спрэчных выпадках.
• Уласная распрацоўка Вікіпедыі. Распрацоўваецца і прымаецца супольнасцю, можа прымяняцца ў выпадках, калі іншых крыніц бракуе.
• Спецыфічны. Мае абмежаванае прымяненне ў канкрэтнай сферы, але ў ёй мае значны аўтарытэт. Можа таксама падзяляцца на максімальны, сярэдні і нізкі ўзроўні.