Нумізматыка

Нумізматыка — вывучэнне грошай, гісторыі грашовага абарачэння, біцця манет; калекцыяніраванне манет, банкнотаў, заменнікаў грошай і г. д. У навуковым плане складае дапаможную гістарычную дысцыпліну.

Арабскія сярэднявечныя манеты (былі распаўсюджаны ў тым ліку і на беларускіх землях)

Паходжанне

Збіранне незвычайных ці старажытных аплатных сродкаў вядома са старажытнасці. У XV—XVI стст. у краінах Заходняй Еўропы ў межах антыкварнага занятку (калекцыяніравання старажытнасцяў) вызначыўся спецыяльны напрамак нумарыя. Як навуковы занятак ён быў вызначаны Ж. Ж. Скалігерам у яго трактаце «Аб нумарыі» ці «Аб вывучэнні манет» (De re nummaria, 1606 г.). З XVIII ст. тэрмін нумізматыка набыў шырокі навуковы ўжытак. Лічыцца, што ён паходзіць ад лацінскіх слоў «numismatis» і «nomisma» (манета), якія ў сваю чаргу паходзяць ад грэчаскага слова «νομισμα» (манета, законны аплатны сродак).

Навуковая дысцыпліна

Нумізматыка як навуковая дысцыпліна займаецца выяўленнем нумізматычных помнікаў, вывучэннем фактаў і працэсаў, што маюць дачыненне да гісторыі грошай і грашовага абарачэння. Асноўныя крыніцы: манетныя калекцыі і клады, інструменты манетнай вытворчасці, матэрыялы для экспертызы грошай і г. д. Шчыльна звязана з іншымі дысцыплінамі: археалогіяй, сфрагістыкай, геральдыкай, эпіграфікай, метралогіяй і інш. Вылучаюць спецыяльныя напрамкі: экзаномія (вывучэнне манетападобных аб'ектаў), натафілію (вывучэнне банкнотаў), скрыпафілію (вывучэнне грашовых сертыфікатаў).

Гл. таксама

• Баністыка
• Беларуская нумізматыка
• Філакартыя
• Філатэлія
• Філуменія
• Пруф

Літаратура

Рябцевич В. Н. Нумизматика Беларуси — Мн.: Полымя, 1995.

Спасылкі

• Нумизматика (руск.) — артыкул з Вялікай савецкай энцыклапедыі
• Нумизматика // Российский гуманитарный энциклопедический словарь: В 3 т. — М.: Гуманит. изд. центр ВЛАДОС: Филол. фак. С.-Петерб. гос. ун-та, 2002. (руск.)
• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Нумізматыка