Агрэгатны стан: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
структурызацыя, некалькі дапаўненняў |
др робат Дадаем: als, ast, bg, ca, cs, el, es, fa, he, hr, hu, is, it, kn, lt, mk, nl, nn, no, pl, pt, ro, sl, sv, sw, th, tr Выдаляем: zh |
||
Радок 21: | Радок 21: | ||
[[Катэгорыя:Фізічная хімія]] |
[[Катэгорыя:Фізічная хімія]] |
||
[[als:Aggregatszustand]] |
|||
[[ar:حالة المادة]] |
[[ar:حالة المادة]] |
||
[[ast:Estáu d'agregación de la materia]] |
|||
[[bg:Агрегатно състояние]] |
|||
[[ca:Estat de la matèria]] |
|||
[[cs:Skupenství]] |
|||
[[de:Aggregatzustand]] |
|||
[[el:Κατάσταση της ύλης]] |
|||
[[en:State of matter]] |
[[en:State of matter]] |
||
[[es:Estado de agregación de la materia]] |
|||
[[fa:فازهای ماده]] |
|||
[[he:מצב צבירה]] |
|||
[[hr:Agregatna stanja]] |
|||
[[hu:Halmazállapot]] |
|||
[[is:Hamur (efnafræði)]] |
|||
[[it:Stato della materia]] |
|||
[[kn:ದ್ರವ್ಯ ಹಂತಗಳು]] |
|||
[[lt:Agregatinė būsena]] |
|||
[[mk:Агрегатна состојба]] |
|||
[[nl:Aggregatietoestand]] |
|||
[[nn:Aggregattilstand]] |
|||
[[no:Aggregattilstand]] |
|||
[[pl:Stan skupienia materii]] |
|||
[[pt:Estados físicos da matéria]] |
|||
[[ro:Stare de agregare]] |
|||
[[ru:Агрегатное состояние]] |
[[ru:Агрегатное состояние]] |
||
[[simple:States of matter]] |
[[simple:States of matter]] |
||
[[ |
[[sl:Faza snovi]] |
||
[[sv:Aggregationstillstånd]] |
|||
[[sw:Hali maada]] |
|||
[[th:สถานะ (สสาร)]] |
|||
[[tr:Maddenin halleri]] |
|||
[[uk:Агрегатний стан]] |
[[uk:Агрегатний стан]] |
||
[[zh:物態]] |
Версія ад 16:13, 18 лістапада 2008
Агрэга́тны стан (лат. aggregatus "агрэгатус" – злучаны) – стан існавання рэчыва, які адрозніваюцца ад іншых агрэгатных станаў характарам цеплавога руху малекул (атамаў) рэчыва і іхняга ўзаемадзеяння. Пераходы ад аднаго агрэгатнага стану да іншага звычайна характарызуюцца скачкападобнымі зменамі асноўных фізічных характарыстык рэчыва (у прыватнасці, шчыльнасці, цвёрдасці, энтрапіі).
Існуюць наступныя агрэгатныя станы рэчываў:
- цвёрдае цела (цвёрды стан) – у гэтым стане рэчыва захоўвае сваю форму і аб'ём. Гэта адбываецца таму, што малекула|малекулы (атамы) рэчыва захоўваюць толькі магчымасць ваганняў каля пазіцыі раўнавагі. Розныя формы цвёрдага стану характарызуюцца рознай ступенню ўпарадкавання. Так, крышталічныя рэчывы вызначаюцца захаваннем дальняга парадку, шкло і іншыя формы аморфных рэчываў – сярэдняга парадку
- вадкасць (вадкі стан) – у гэтым стане рэчыва захоўвае аб'ём, але не захоўвае форму. У вадкім стане малекулы (атамы) рэчыва захоўваюць магчымасць перамяшчэння адна адносна адной шляхам пераскоку з аднае пазіцыі раўнавагі ў іншую, захоўваючы толькі бліжні парадак. Вадкасцям уласцівыя высокая пластычнасць і цякучасць.
- газ (газападобны стан) – у гэтым стане рэчыва не захоўвае ні аб'ём, ні форму. У газах малекулы (атамы) амаль не ўзаемадзейнічаюць, рухаюцца незалежна па ўсім аб’ёме у якім знаходзяцца.
Напрыклад, лёд, вада і вадзяная пара з'яўляюцца праыкладамі адпаведна цвёрдага, вадкага і газападобнага стану аднаго і таго ж рэчыва (вады).
Вадкасці і цвёрдыя целы належаць да г.зв. кандэнсаваных сістэм. У іх малекулы (атамы) размяшчаюцца блізка адна ад адной, і сілы ўзаемадзеяння паміж імі значна большыя. У выніку вадкасці і цвёрдыя целы толькі нязначна змяняюць свой аб’ём пад уплывам механічнага ці тэмпературнага ўздзеяння.
Як асобны агрэгатны стан можа разглядацца таксама плазма, бо зараджаныя часцінкі, з якіх яна складаецца, у адрозненне ад нейтральных малекул газу, узаемадзейнічаюць на вялікіх адлегласцях. У той жа час, плазма па многіх характарыстыках супадае са звычайным газам.
Пераход вадкасці ў газ называецца кіпеннем, адваротны працэс – кандэнсацыяй. Пераход цвёрдага рэчыва ў вадкае – плаўленнем, адваротны – цвярдзеннем, зацвердзяваннем. Пераход цвёрдага рэчыва ў газ завецца сублімацыяй. Тэмпературы, пры якіх адбываюцца гэтыя працэсы пры нармальным атмасферным ціску з’яўляюцца важнымі характарыстыкамі рэчываў.
Пераходы з аднаго агрэгатнага стану ў іншы могуць адбывацца як скачком, пры пэўных значэннях тэмпературы і ціску, гэтак і без такога скачка, што паказвае на пэўную умоўнасць вызначэння асобных агрэгатных станаў. З гэтай прычыны ў навуцы карыстаюцца больш агульнымі паняткамі фазы і фазавага пераходу.