Хася Прусліна: Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др вікіфікацыя |
|||
Радок 1: | Радок 1: | ||
[[Файл:Хася прусліна.JPG|thumb|Хася Мендзелеўна Прусліна]] |
[[Файл:Хася прусліна.JPG|thumb|Хася Мендзелеўна Прусліна]] |
||
'''Хася Мендзелеўна Прусліна''' (23 |
'''Хася Мендзелеўна Прусліна''' ({{ДН|23|1|1901}}, в. Гарбачова, цяпер Расонскі раён — {{ДС|25|11|1972}}, [[Мінск]]) — дзеячка мінскага падполля, узначальвала атрад супраціву нацыстам у [[Мінскае_гета|габрэйскім гета]]. |
||
=== Дзейнасць падчас Другой сусветнай вайны === |
=== Дзейнасць падчас Другой сусветнай вайны === |
Версія ад 13:39, 22 красавіка 2016
Хася Мендзелеўна Прусліна (23 студзеня 1901, в. Гарбачова, цяпер Расонскі раён — 25 лістапада 1972, Мінск) — дзеячка мінскага падполля, узначальвала атрад супраціву нацыстам у габрэйскім гета.
Дзейнасць падчас Другой сусветнай вайны
У пачатку вайны Хася Прусліна працавала настаўніцай. Муж знаходзіўся ў Чырвонай Арміі. Неўзабаве з двума дзецьмі апынулася ў Мінскім гета. Маленькага сына Мая фашысты забілі падчас першага пагрома. Дачку Дзіну ўдалося запісаць беларускай і выратаваць, адправіўшы ў дзіцячы прытулак у "рускім" раёне горада.
Па даручэнні аднаго з кіраўнікоў падполля Міхаіла Гебелева Хая Менделевна ўзначаліла так званую «дзясятку» ўдзельнікаў супраціву ў горадзе. Атрымаўшы фальшывы пашпарт на імя Пелагеі Фядзюк, уладкавалася прыбіральшчыцай у нямецкую вайсковую частку і здолела звязаць нелегальныя габрэйскія групы з Мінскім падполлем. Арганізоўвала збор зброі, медыкаментаў, адзення для партызан, перапраўку вязняў гета ў лес, распаўсюджвала агітацыйныя матэрыялы. Па заданні Гебелева Хася з дапамогай іншых жанчынўладкоўвала габрэйскіх дзяцей у дзіцячыя дамы. Аднак далейшае знаходжанне ў горадзе зрабілася вельмі небяспечным: на вуліцах з'явіліся сотні нямецкіх улётак з яе фотаздымкам, таму Прусліна сышла ў партызанскі атрад. Там яна адразу трапіла пад падазрэнне Асобага аддзела, які абвясціў Прусліну шпіёнкай. Ад растрэлу яе выратаваў адзін з байцоў, які аказаўся яе колішнім студэнтам.
Дзейнасць пасля вайны
Пасля вайны адмовілася ад прапановы пакінуць сабе падпольнае імя і змяніць нацыянальнасць.
Як былая былая падпольшчыца, шмат зрабіла для рэабілітацыі мінскага падполля і габрэйскага супраціву, якія доўгі час падазраваліся ў здразніцтве, бо не кантраляваліся ўладамі. Хася Прусліна складала спісы ўдзельнікаў супраціву і арганізавала кампанію зваротаў да Мікіты Хрушчова, у ЦК КПСС і цэнтральныя выданні. Былі напісаны дзясяткі лістоў з сотнямі подпісаў былых падпольшчыкаў.
Праз тры гады намаганні Пруслінай далі плён: часопіс «Коммунист» надрукаваў першы артыкул, дзе прызнаваўся ўнёсак і гераічная дзейнасць Мінскага падполля.
Таксама Хася Прусліна ўздымала пытанне вяртання дзецей, якія падчас вайны былі вывезеныя ў Германію.
Літаратура
- Уладзімер Арлоў. ІМЁНЫ СВАБОДЫ. (Бібліятэка Свабоды. ХХІ стагодзьдзе.) — 3-е выд., дап. — Радыё Свабодная Эўропа / Радыё Свабода, 2015. — 668 с.: іл.
- Барбара Эпштейн. Женщины на краю Европы / Под ред. Е. Гаповой. – Мн.: ЕГУ, 2003, с. 188-207
- Архив Хаси Пруслиной: Минское гетто, антифашистское подполье, репатриация детей из Германии / Сост. З. А. Никодимова; под ред. К. И. Козака. Минск: И. П. Логвинов,2010. 136 с.
Женщины на краю Европы / Под ред. Е. Гаповой. – Мн.: ЕГУ, 2003, с. 188-207